Þú veist betur - Hvalir - 1.hluti | RÚV Útvarp

Þú veist betur

Hvalir - 1.hluti

Umræða um hvali hefur verið ofarlega á baugi síðustu mánuði, ekki að ástæðulausu. En vitum við í raun um hvað við erum að tala eða mynda okkur skoðun á? Hvað eru hvalir, hvaða dýr teljast til hvala (svarið við þeirri spurningu mun koma ykkur á óvart), hver er þróunarsaga þeirra og hvernig hegða þeir sér. Hvað gera þessi skíði sem við heyrum alltaf um og af hverju eru sumir þeirra svona svakalega stórir? Svo stórir að það er ekkert annað lifandi á jörðinni sem er stærra en þeir. Ef við tökum auðvitað út fyrir sviga hluti eins og ofursveppi og þannig fyrirbæri sem hægt er að heyra meira um í þættinum okkar um sveppi. Mig langaði til að vita meira og fylla í göt minnar eigin vanþekkingar svo Edda Elísabet Magnúsdóttir kíkti í heimsókn og við settumst niður til að fara yfir þetta allt saman. Þetta var allt svo miklu áhugaverðara og stærra en ég hafði gert mér grein fyrir svo ég varð að skipta viðfangsefninu í tvo parta. Hér kemur sá fyrri þar sem við förum yfir söguna sem nær mörg milljón ár aftur í tímann.

Umsjón: Atli Már Steinarsson

Viðmælandi: Edda Elísabet Magnúsdóttir

Frumflutt

29. okt. 2023

Aðgengilegt til

Rennur ekki út

Þú veist betur

Þú veist betur

Umsjón: Atli Már Steinarsson.

Þættir

Úrval 2023-2024

Strengjafræði, kettir, sjómennska, internetið, kaffi, dópamín, súkkulaði, hvalir, tíska, steypa, kristin trú, ásatrú, eldgos, viðskiptasiðfræði, hlaup, taylor swift, skátar, líftækni,…

Drag

Er ekki lang skemmtilegast að vaða úr einu í annað, til dæmis úr sjókvíaeldi yfir í drag? Það er að minnsta kosti tilfellið núna og ég vona að þið séuð jafn hrifin af því og ég. Hugsanlega…

Sjókvíaeldi

Ég kitlaði hlustendur í lok síðasta þáttar um að viðfangsefni þess næsta myndi hugsanlega vera ennþá eldfimara en Eurovision. Ég get auðvitað ekki gert ykkur upp skoðanir en það er…

Eurovision

Það eru fá hitamál sem liggja meira á þjóðinni þessa dagana en Eurovision og ekki á jákvæðum nótum enda þarf ég varla að útskýra ástandið í heiminum og hvernig þetta spilar allt saman.

Fæðingar

Öll höfum við fæðst, eða er það annars ekki? Mögulega eru til einhver tilfelli eins og klónun eða annað sem ég get ekki ímyndað mér en ég held að þessi staðhæfing haldi vatni. Hvort…

Bandaríkin - Fyrri hluti

Ég sver að það var ekki endilega viljandi, en eftir smá pásu frá löndum heimsins með þætti um hjólaskautaat, höldum við áfram og virðumst nánast fara í stafrófsröð. Balkanskagi til…

Bandaríkin - Seinni hluti

Í síðasta þætti byrjuðum við á yfirferð okkar um það risastóra verkefni og fyrirbæri sem Bandaríkin eru. Til upprifjunar fórum við yfir stofnun landsins árið 1776, þrælastríðið milli…

Hjólaskautaat

Það getur verið að einhver ykkar þarna úti hafið heyrt talað um hjólaskautaat, en þetta tiltölulega óþjála orð er þýðing á enska orðinu “rollerderby”. En það getur líka vel verið að…

Balkanskagi - Seinni hluti

Við höldum áfram yfirferð okkar um Balkanskaga og til upprifjunar sögðum við skilið við Jón Óskar Sólnes þegar Slobodan Milosevic er kominn til valda, það hafa verið átök í Króatíu…

Balkanskagi - Fyrri hluti

Til þess að skilja nútíðina er mikilvægt að þekkja fortíðina. Þessi setning hefur verið mér hugleikin lengi enda finn ég hvernig ég verð meiri og meiri áhugamaður um sögu eftir því…

Líftækni

Er ég einn um að finnast eins og það sé smá vor í lofti? Það er að minnsta kosti bjartara yfir og andleg líðan þjóðarinnar vonandi á uppleið í samhengi við það. En hvort sem það er…

Skátar

Við skiljum hlaupin eftir í reyknum og færum okkur yfir í næsta viðfangsefni, en það eru skátar sem taka á móti okkur núna. Þessi hreyfing eða samtök sem mörg okkar taka lítið eftir…

Hlaup

Hvað er meira við hæfi svona í byrjun árs en að velta fyrir sér hreyfingu og hvaða hreyfing sem við stundum á sér lengri sögu en hlaup. Einn fót fram fyrir annan og svo framvegis.

Taylor Swift

Við höfum sagt skilið við viðskiptasiðferði enda geri ég ráð fyrir að við séum öll búin að líta rækilega í eigin barm og íhugað okkar eigin siðferði í leiðinni. Það er alltaf hollt,…

Viðskiptasiðfræði

Við fögnum nýju ári og höldum áfram viskugöngu okkar á vorönn Þú veist betur. Það var ótalmargt sem fangaði athygli okkar árið 2023, vonandi verður árið 2024 ennþá skemmtilegra og…

Eldgos

Það hefur mikið verið í gangi á Reykjanesi síðustu ár, svo ekki sé meira sagt. Fjórða eldgosið leit dagsins ljós fyrir stuttu og mig langaði að því tilefni að henda í smá þátt um fyrirbærið…

Ásatrú

Við höldum áfram á trúarlegum nótum en færum okkur frá kristni yfir til ásatrúar. Eins og ég nefndi í síðasta þætti þá fannst mér að minnsta kosti hjálplegt að fara aðeins yfir sögu…

Kristin trú

Nú þegar líður að jólum og sunnudagarnir af skornum skammti langaði mig til að nýta tvo síðustu þætti ársins í trúmál. Eftir slétta viku þá sest ég niður með Hilmari Erni allsherjargoða…

Steypa

Velkomin í nýjasta þátt af Þú veist betur. Ég heiti Atli Már og í þetta skiptið ætlum við að fara yfir manngert efni, sem er bókstaflega allt í kringum okkur. Án þess veit ég ekki…

Tíska

Það er óhætt að segja að það sé ákveðið ástand í gangi á landinu, en við reynum að halda okkar stefnu í Þú veist betur og nú er komið að tísku. Nánar tiltekið fatatísku og hvernig…

Hvalir - 1.hluti

Umræða um hvali hefur verið ofarlega á baugi síðustu mánuði, ekki að ástæðulausu. En vitum við í raun um hvað við erum að tala eða mynda okkur skoðun á? Hvað eru hvalir, hvaða dýr…

Súkkulaði

Það sem kemur mér einna helst á óvart við umræðuefni þáttarins í þetta skiptið er hversu lengi ég var að láta mér detta það í hug. Verandi algjör súkkulaðigrís hefði þetta átt að vera…

Dópamín

Það eru allar líkur á því að viðfangsefni síðasta þáttar af þú veist betur hafi áhrif á það kerfi í líkama okkar sem framleiðir dópamín. Þetta orð hefur verið mikið í umræðunni undanfarið…

Kaffi

Oftar en ekki tala ég um að fyrirbæri þáttarins sé eitthvað sem sé allt í kringum okkur, svo ég held því bara áfram í þetta skiptið. Síðast var það internetið en núna er það kaffið…

Internetið

Við notum það öll á hverjum degi, það er orðið jafn eðlilegur partur af tilveru okkar og rafmagn, jafnvel vatnsleiðslur í húsinu okkar. Þó vissulega sé ekkert internetið á rafmangs…

Sjómennska

Í síðasta þætti af Þú veist betur ræddum við ketti, kosti þeirra og galla, hvernig væri best að gera þá hamingjusama og þar fram eftir götunum. Það leiðir okkur eftir ákveðnum krókaleiðum…

Kettir

Eftir tvo þætti um strengjafræði held ég að það sé fínt fyrir okkur að líta í nærumhverfið og velta fyrir okkur því dýri sem er í miklum samskiptum og samvistum við manninn, hefur…

Strengjafræði - 2.hluti

Í síðasta þætti byrjuðum við á sögu strengjafræðinnar með honum Friðriki Frey Gautasyni og enduðum á þessum blessuðu víddum. Undirstaðan í strengjafræðinni er að þú þarft að vera með…

Strengjafræði - 1.hluti

Við erum sífellt að reyna að skilja hlutina í kringum okkur betur. Hvort sem það er með athugunum, tilgátum, kenningum eða tilraunum viljum við vita af hverju heimurinn í kringum okkur…

Sveppir

Jæja mín kæru, nú er komið að síðasta þætti í þessari seríu af Þú veist betur sem er númer 95 í heildina hvorki meira né minna. En í sumar ætlum við Ingvar Þór að koma með aðra seríu…

Gervigreind 2.hluti

Í síðasta þætti hófumst við handa við að reyna að læra meira um gervigreind, sögu hennar, sem nær aftur á sautjándu öld ef við hugsum til vélrænnar sjálfvirkni einhverskonar. Að taka…

Gervigreind - 1.hluti

Eftir því sem líður á vorið og veturinn lýtur í lægra haldi þá raðast efnin sem við erum að tækla í Þú veist betur upp á nokkurnveginn þann hátt sem ég hugsaði mér. Því viðtalið sem…

Frakkland - Deuxième partie

Þá dembum við okkur í meira efni um Frakkland og ef þið hafið hlustað á fyrri þáttinn, sem ég geri nú ráð fyrir að sé líklegast tilfellið fyrst þið eruð mætt hingað þá erum við Rósa…

Frakkland - Partie Un

Við vindum kvæði okkar í kross og prófum eitthvað nýtt í þættinum í þetta skiptið. Ég viðurkenni fúslega að hugmyndin að þættinum er sprottin upp úr eigin áhuga á franska tungumálinu…

Heilinn - 2.hluti

Þá höldum við áfram yfirferð okkar um heilann, í síðasta þætti vorum við að ræða söguna aðeins, bæði hvað varðar okkar heila og svo líka þegar kemur á þekkingu okkar á honum. Nú dembum…

Heilinn - 1.hluti

Við höldum ferð okkar um bókstafinn H áfram, skiljum hrafnana eftir og förum að hugsa aðeins um heilann. Ég er nefnilega með smá efni tilbúið sem ég er að vinna í til dæmis varðandi…

Hrafnar

Ég vil byrja þáttinn í þetta skiptið á því að þakka fyrir alla póstana og ábendingar sem ég hef verið að fá upp á síðkastið. Því fleiri því betra segi ég nú bara. Eftir svona langan…

Heimspeki

Nú höfum við sagt skilið við eðlisfræðina sem síðustu tveir þættir hafa farið í, og frá hinu veraldlega förum við yfir í hið óþekkta, vísindin sem reyna að útskýra okkur sjálf, hver…

Eðlisfræði - 2.hluti

Í síðasta þætti lögðum við af stað í vegferð um heim eðlisfræðinnar með honum Lárusi Thorlacius. Við fórum yfir söguna, eða part af henni að minnsta kosti, hvernig eðlisfræðin myndar…

Eðlisfræði 1.hluti

Í gegnum tíðina höfum við farið yfir alls kyns hluti, hvort sem það eru lifandi eða dauðir hlutir, kenningar eða saga. Til að mynda hef ég fengið til mín sérfræðinga um skammtafræði,…

Ljósmyndun

Öll tökum við myndir, hvort sem við hugsum eitthvað frekar út í það eða ekki. Símarnir okkar eru oft valdir út frá því hversu góð myndavél sé á þeim og dagarnir þar sem fólk fór og…

Öndun

Þá erum við farin aftur af stað á nýju ári og við ætlum að byrja á því sem sameinar okkur öll, andardrættinum. Ég rakst á bók fyrir jól eftir James Nestor sem heitir Andardráttur eða…

Íslendingasögurnar

Hvað er líkt með tölvuleiknum og Netflix seríunni The Witcher og Grettis sögu? Eru Íslendingasögurnar sannar eða uppspuni frá rótum, eða eitthvað þar á milli? Og hvað getum við lært…

Ál

Stóriðja er orð eða hugtak sem við könnumst við, ætli orðið útskýri sig ekki sjálft en innan þess er alls kyns iðnaður sem við vitum að er stundaður, hvort sem það er hér á landi eða…

Hernámið

Flest okkar hafa heyrt um hernámið, örugglega um ástandið líka. En hvað vitum við í raun um hvernig þetta fór allt saman fram, hvernig var það þegar bretar mættu hérna um morgun 10…

Batterí

Nánast allt í okkar daglega lífi tengist batteríum á einhvern hátt. Við erum hugsanlega hætt að taka eftir því en tölvurnar okkar, símarnir, fjarstýringar og þar fram eftir götunum…

Landnámið

Ég er nokkuð viss um að öll okkar hafi heyrt nafnið Ingólfur Arnarson, jafnvel þó við vitum ekki nákvæmlega hvað það var sem sá mæti maður gerði. Hrafna Flóki er annað nafn sem við…

Kjaramál

Hver kannast ekki við að fylgjast með fréttum, hvort sem það er í sjónvarpi eða á netinu og þar blasir við mynd af fréttamanni sem er staddur fyrir utan hús þar sem mikilvægar viðræður…

Hestar

Ég ætla að viðurkenni eitt, ég hef verið hræddur við hesta nánast allt mitt líf. Þetta er engin ofsahræðsla, og hún hefur batnað með aldrinum, en fyrst og fremst hef ég ekki treyst…

Dekk

Nú veit ég ekki hvar fólk hlustar á þú veist betur en það er líklegt að einhver séu á leið eitthvert í bíl. Eða á hjóli. Mögulega flugvél. Kannski er verið að keyra einhvern um í hjólbörum,…

Frumur

Velkomin í nýjan þátt af þú veist betur, ég heiti Atli Már Steinarsson og í þetta skiptið hugsum við smátt. Nánast eins smátt og hægt er, svo lengi sem þú ferð ekki að hugsa um atóm.

Málning

Hafið þið einhvertíman pælt í því að nánast allt í kringum ykkur er málning? Hvort sem hún er á veggjum, í loftinu, utan á húsum eða ofan á þeim er málning eitthvað sem við komumst…

Bananar

Nú þegar við höfum kafað djúpt í myrkustu kima alheimsins í síðustu þáttum er við hæfi að beina sjónum okkar í okkar nær umhverfi og að hlut sem ég held að sé óhætt að fullyrða að…

Svarthol - 3.þáttur

Jæja þá, við erum komin á þriðja og síðasta þáttinn í yfirferð okkar um svarthol. Ég vona að þið séuð að taka þetta í þeirri skammtastærð sem hentar ykkur, bara svona til þess að gefa…

Svarthol - 2. þáttur

Í síðasta þætti byrjuðum við að tala um svarthol við hann Helga Frey Rúnarsson og fórum yfir mestmegnis af sögunni sem tengist svartholum. Þegar við ákvaðum að setja punktinn vorum…

Svarthol - 1.þáttur

Velkomin aftur í Þú veist betur, ég heiti Atli Már Steinarsson og ætla að reyna mitt besta að forvitnast um fyrirbæri og hluti sem eru allt í kringum okkur en við vitum kannski ekki…

Frídagur verslunarmanna

Sérstakur örþáttur af Þú veist betur í tilefni frídags verslunarmanna þar sem Ragnar Þór Ingólfsson fer yfir söguna, hvenær dagurinn var fyrst haldinn og af hverju.

Kjarnorka - 2.hluti

Í síðasta þætti þá byrjuðum við að fara yfir kjarnorku með okkar eigin kjarnorkuverkfræðing, Ágústi Valfells. Við fórum yfir söguna, reyndar líka bara yfir það hvernig atóm eru upp…

Kjarnorka - 1.hluti

Í þætti sem ég gerði um rafmagn fyrir einhverju síðan nefndi Kári Hreinsson gestur minn í það skipti að Frakkar væru með flest kjarorkuver í heiminum sem kom mér á óvart á þeim tíma.

Vín - 2.hluti

Í síðasta þætti af Þú veist betur þá opnuðum við víntunnuna og ræddum við Dominique Pledel um hvaðan vín kemur, en það á uppruna sinn á kákasusfjöllum fyrir mörg þúsund árum þar sem…

Vín - 1.hluti

Nú veit ég ekki hvað klukkan er hjá þér hlustandi góður, þátturinn er á dagskrá Rásar 2 kl 8 á sunnudagsmorgni og ég veit þó fyrir víst að þá er vín kannski ekki ofarlega í huga. En…

Flensur

Það er nánast ómögulegt að telja hversu oft maður hefur lent í þvi í gegnum tíðina að nefna við einhvern að maður sé kannski með smá kvef og fá svarið ?Það er nú einhver flensa að…

Börn

Það er alveg ljóst að öll verðum við einhvernveginn til. Þá er ég ekki að tala um býflugur og blómin, eða þegar tveir einstaklingar elska hvort annað og úr verður barn. Það getur auðvitað…

Rafíþróttir

Við virðumst vera frekar íþróttalega sinnuð þessa dagana þar sem við förum frá íþróttasálfræðinni í síðasta þætti yfir í rafíþróttir. Sjálfur hef ég spilað og haft gaman af tölvuleikjum…

Íþróttasálfræði

Í dag ætlum við að ræða einn kima af sálfræði sem hefur verið mér ofarlega í huga í frekar langan tíma. Fyrir þau ykkar sem fylgjast eitthvað með íþróttum hefur orðið íþróttasálfræðingur…

Fæðubótarefni

Ég var að ræða við félaga mína um daginn um áhugaverð efni til að fjalla um fyrir Þú veist betur og einn þeirra spurði beint út, fæðubótarefni, er þetta allt bara kjaftæði? Ég tók…

NATO

Þessa dagana erum við að upplifa frekar skringilega tíma, fólk á mínum aldri er að upplifa stríð sem virkar einhvernveginn aðeins nærri okkur en oft áður og þar af leiðandi erum við…

Býflugur

Við höldum okkur kannski í sama kima og í síðasta þætti þar sem við töluðum um dýralækningar en minnkuð viðfangsefnin kannski örlítið. Ég er nefnilega ekki svo viss um að dýralæknar…

Dýralækningar

Þá erum við komin aftur almennilega af stað með Þú veist betur og í þetta skiptið ætlum við að ræða aðeins um starf sem öll þau sem eiga eða hafa átt gæludýr kannast vel við. Þau annast…

Alls kyns tengt kvikmyndum og sjónvarpi

Nú þegar ég er kominn úr öðrum verkefnum og Þú veist betur að fara aftur af stað langaði mig til að taka saman alls kyns búta úr viðtölum sem ég tók fyrir þættina Með verbúðina á heilanum…

Jólin

Nú eru jólin á næsta leiti, í raun bara 5 dagar þangað til við setjumst niður, borðum góðan mat og opnum pakka vonandi umkringd okkar besta fólki. En ég hef oft velt því fyrir mér…

Refir

Vinnslan á þessum þætti er orðin þannig að ég er alltaf að hugsa um hvað gæti verið gaman að tala um, hvað veit ég lítið um en væri til í að vita meira. Hvað gæti öðrum fundist gaman…

Peningar

Hvað er það sem getur valdið áhyggjum, gleði og andvaka nóttum? Jafnvel þó við eigum nóg, þá væri fínt að eiga aaaaðeins meira? Það er oft talað um hversu erfitt það sé að mæla hamingju,…

Bílar

Það er stór dagur í lífi flestra þegar þau verða 17 ára og hægt að taka bílpróf, ég man að það var allavega tilfellið hjá mér á sínum tíma. Ökuskólinn er eitthvað sem við höfum mörg…

Ópíóðar

Það er nánast öruggt að hvert og eitt okkar hefur upplifað einherskonar sársauka, og hér á ég við líkamlegan sársauka. Við meiðum okkur, lendum í slysi, þurfum að fara í aðgerð eða…

Um blinda - Seinni hluti

Í síðasta þætti byrjuðum við á samtali um það að vera blind, þau Iva og Keli settust niður með mér og við ræddum allt sem þessu tengist, þau gáfu mér opið skotleyfi til að spyrja að…

Um Blinda - Fyrri hluti

Það hefur verið venjan í þáttunum hingað til að ræða fyrirbæri eða hluti sem er kannski auðvelt að festa fingur á hvað eru nákvæmlega. Eða hvernig þeir eru skilgreindir. Flugvélar,…

Að brugga bjór

Það er kannski fínt að setja ákveðin fyrirvara eða viðvörun varðandi þátt dagsins, hann snýst um bjór og hvernig hann er bruggaður, ekki til að hvetja til drykkju, heldur til að fræðast…

Samfélagsmiðlar

Við notum þau öll, hvort sem okkur líkar betur eða verr. Við höfum skoðun á þeim og notkun okkar á þeim, hver hefur ekki muldrað setningu um að reyna að hanga ekki svona mikið á facebook,…

Sambönd

Ég vona að þátturinn í þetta skiptið stuði ekki of marga, því oft er óþægilegt þegar spegli er haldið upp að okkur án fyrirvara. Það er samt nánast óhjákvæmilegt að fara í einhverskonar…

Stærðfræði

Við ráðumst ekki á garðinn þar sem hann er lægstur í þætti dagsins, enda er viðfangsefnið allt í kringum okkur. Án stærðfræði væri erfitt að gera nokkurn skapaðann hlut, hún er mögulega…

Bólusetningar

Í þætti dagsins myndu sumir segja að við séum að tala um mál málanna. Er orðið bólusetning hugsanlega orð ársins? Hvað sem því líður þá virðast þær vera á milli tannanna á fólki, sem…

Að mynda ríkisstjórn

Það er við hæfi að þátturinn í þetta skiptið, sem kemur út á sunnudegi kvöldið eftir kosningar snúist um hvað gerist næst. Flokkarnir hafa fengið sín atkvæði og nú þarf að setja niður…

Kosningar

Það ætti ekki að koma neinum af ykkur á óvart að fyrsti þáttur haustins hjá okkur fjallar um mál málanna, það sem við gætum ekki forðast við að verða var við jafnvel þó við myndum…

Lífeyrismál

Í þessum síðasta þú veist betur þætti fyrir sumarfrí ætlum við að tækla málefni sem snertir okkur öll. Því öll verðum við eldri, gömul myndi einhver kannski segja, og þá skiptir máli…

Aftur til fortíðar

17. júní fyrir ári síðan var á dagskrá yfirlitsþáttur fyrir Þú veist betur þar sem við fórum yfir fyrri þætti og hlustuðum á sum brot sem komu ekki fram í upprunalegu þáttunum. Þar…

Talmeinafræði

Í dag ætlum við að kafa örlítið ofan í viðfangsefni sem snertir okkur öll. Því öll tjáum við á einhvern hátt, hvort sem það er með tali, höndum, augum eða hvernig sem það er. En á…

Veður 2.hluti

Í síðasta þætti tókum við smá rispu varðandi veðrið, hún Elín Björk Jónasdóttir kíkti til okkar og við fórum aðeins yfir söguna og svo líka örlítið varðandi þessi veðurhugtök sem við…

Veður 1.hluti

Mér líður eins og það sé að verða venja í byrjun þáttar að ég nefni að umræðuefni þáttarins í þetta skiptið sé allt um lykjandi, og það verði ekki hjá því komist að eiga við það í…

Íslenska krónan

Við notum hana öll og höfum gert frá því að við munum eftir okkur. Við meðhöndlum kannski peninga í minna mæli, jafnvel ekki neitt lengur en þó að peningarnir okkar séu nánast bara…

Iðjuþjálfun

Mér finnst alltaf gaman þegar ég rekst á viðfangsefni fyrir þáttinn sem ég hef heyrt lítið sem ekkert um, eða veit lítið sem ekkert um, því þá er meira til að læra og fræðast um. Það…

Arkitektúr 2.hluti

Í síðasta þætti byrjuðum við að fara yfir arkitektúr og tækluðum þá söguna, enda er af nogu að taka þar. Í þættinum í dag ætlum við að færa okkur yfir í nútímann, hvernig arkitektar…

Arkitektúr 1.Hluti

Í gegnum tíðina höfum við oft tekið fyrir viðfangsefni í þessum þætti þar sem ég nefni að eitthvað sé allt í kringum okkur en við áttum okkur kannski á því. Það hefur sjaldan átt betur…

Tölvunarfræði

Nú á dögum er nánast fátt sem ekki er búið að tölvuvæða, við göngum um með snjallúr, með snjallsíma í vasanum, sum hver keyrandi um á bílum sem er að einhverju leyti tölvuvæddur og…

Páskarnir

Á þessum páskadegi er við hæfi að setjast aðeins niður og pæla í páskunum sjálfum. Hver er uppruni þessarar hátíðar sem við höldum upp á, hvað gerðist á þessum dögum sem sum okkar…

Kvóti

Ég held að flest okkar átti sig á mikilvægi fiskveiða fyrir Ísland, oft er talað um sjávarútveg sem eina grunnstoð landsins, jafnvel þá grunnstoð sem sá hvað mest um að byggja það…

Vatn

Titillinn á þættinum í þetta skiptið er hugsanlega ruglandi því í þó við ætlum að tala aðeins um vatn, þá er hér ekki átt við um vatn í efnislegum skilningi, eða efnasambandið H2o.

Stafrænt öryggi

Frá því að maðurinn byrjaði að eignast eitthvað, hefur einhver verið að reyna að taka það frá honum. Við höfum nánast öll lent í því að einhverju sé stolið frá okkur, hvort sem það…

Stjórnarskráin

Undanfarið hefur fólk líklegast orðið vart við mikla umræðu um stjórnarskrá okkar íslendinga. Það hefur verið hávær krafa frá ákveðnum hópi sem vill nýja stjórnarskrá sem var sett…

Hlutabréf

Tvo síðustu þætti höfum við fjallað um loftslagið okkar og umhverfi en við vendum okkar kvæði nú í kross og færum okkur yfir á fjármálamarkaðinn. Nánar tiltekið hlutabréf. Ég vildi…

Kolefnisförgun

Í síðasta þætti af þú veist betur talaði ég við Guðrúnu Sævarsdóttur um loftslagið okkar, þar töluðum við meðal annars um hvernig við getum barist gegn losun okkar á gróðurhúsalofttegundum,…

Loftslagið

Það er allt í kringum okkur, við sjáum það kannski ekki en án þess værum við ekki hér. En eftir því sem árin líða virðist koma meira í ljós hvað við hugsum lítið út í það, og hvaða…

Tölvuleikir

Tölvuleikir eru allt í kringum okkur og hafa verið í dágóða stund. En þróunin síðustu ár hefur gert það að verkum að fleiri hafa aðgang að tölvuleikjum, hvort sem það er í símanum,…

Túr

Um það bil helmingur allra sem búa á þessari plánetu hafa upplifað eða munu upplifa það sem umræðuefni þáttarins snýst um. Túr, blæðingar, þessi tími mánaðarins eða hvernig sem þú…

Bridge

Umfjöllunarefni þáttarins í þetta skiptið er spil sem mér hefur alltaf fundist vera frekar forvitnilegt. En ekki vitað neitt um, hugsanlega gert ráð fyrir að með aldrinum þá kvikni…

Sápa

Í þetta skiptið ætlum við að kafa aðeins dýpra í fyrirbæri sem við eigum við oft á hverjum deg og jafnvel enn oftar í núverandi ástandi. En hvaðan kemur sápa, úr hverju er hún gerð…

Töfrar

Umræðuefni þáttarins eru hulið dulúð og hefur verið þannig alla tíð. Töframenn segja ekki frá, allt er leyndarmál og þú veist aldrei betur. En í dag ætlum við að reyna. Hvað eru töfrabrögð,…

Svefn

Umræðuefni dagsins ætti ekki að vera nokkrum einstaklingi óviðkomandi, eða fjarlægt. Þetta er eitthvað sem við gerum að minnsta kosti einu sinni á sólahring og oftar en ekki sífellt…

Krabbamein 2.hluti

Í síðasta þætti byrjuðum við að tala um krabbamein, fræðast um söguna, hvað það er sem er í raun hættulegt við krabbameinið, hvað dregur fólk til dauða og hvaða kerfi innan líkamans…

Krabbamein 1.hluti

Orðið krabbamein er líklegast og því miður orð sem við öll höfum heyrt eða átt við, hvort sem það erum við sjálf eða einhver í kringum okkur. En hvað er krabbamein? Fyrir mörgum er…

Sorp

Nafnið á þætti dagsins er hugsanlega ekki fallegasta umfjöllunarefni sem við höfum átt við, það er kannski ekki í daglegum hugsunarhring okkar allra að hugsa mikið um sorp, fyrirbæri…

Fjármál fótboltans

Það eru margir sem fylgjast með fótbolta nú til dags enda ein stærsta íþrótt í heimi ef ekki bara sú allra stærsta. Enska knattspyrnan og Ísland virðast vera nátengd fyrirbæri og liðin…

Rafmagn

Rafmagn er allt í kringum okkur, við komum heim, kveikjum ljósin og byrjum að elda án þess að pæla mikið í því hvað sé að gerast. Við bara gerum einfaldlega ráð fyrir því að hlutirnir…

Samantekt í tilefni 17.júní

Í sérstökum 17.júní þætti Þú veist betur lítum við aðeins yfir farinn veg og heyrum klippur úr liðnum þáttum, hugsanlega eitthvað sem fólk missti af eða gæti verið góð áminning um…

Skammtafræði 2.hluti

Í síðasta þætti byrjuðum við á yfirferð okkar um hugtak sem er mörgum hugsanlega framandi, skammtafræði. Ég fékk Sigurð Inga prófessor í HR til að tala við mig og fórum við yfir söguna,…

Skammtafræði 1.hluti

Í undanförnum þáttum hef ég oft byrjað á því að nefna umræðuefni þáttarins og talað um að þetta sé allt í kringum okkur án þess þó að við tökum mikið eftir því. Sjaldan hefur það átt…

Fornleifafræði 2.hluti

Í síðasta þætti kom Lísabet Guðmundsdóttir til mín og við ræddum um fornleifafræði, fórum þá yfir helst hvaða staðir verða fyrir valinu, hvernig þetta byrjaði hér heima, þá mest í…

Fornleifafræði 1.hluti

Við höfum öll heyrt um fornleifafræði, sumir tengja það við Indiana jones, aðrir við silfur Egils í Mosfellsdal. En hvenær byrjuðum við að pæla í þessu, hvernig fer þetta fram, hvað…

Vegakerfið

Í þættinum í dag fjöllum við um fyrirbæri sem er allt í kringum okkur, við notum það, sjáum og pirrumst yfir því þegar það er verið að laga eða bæta það og við komumst ekki þangað…

Flugvélar

Í þættinum forvitnumst við um flugvélar, sögu þeirra, hver var fyrstur til að fljúga, hvernig þær virka og hvað framtíðin ber í skauti sér varðandi flugsamgöngur. Ef þú hefur einhvertíman…

Umferðaljós

Umfjöllunarefni þáttarins í þetta skiptið eru umferðaljós, fyrirbæri sem hefur líklegast áhrif á líf okkar allra, að minnsta kosti flestra, hvort sem við erum akandi eða ferðumst með…

Lýðheilsa

Í þætti dagsins tökum við fyrir hugtakið Lýðheilsa, eitthvað sem við höfum hugsanlega öll heyrt áður en mögulega ekki alveg áttað okkur á því hvað þýðir. Ég fékk Guðrúnu Magnúsdóttur…

Erfðir

Í þessum þætti af Þú veist betur ætlum við að reyna að tækla erfðir, DNA. Hvað er þetta efni sem virðist stjórna svo mörgu varðandi margt í lífi okkar og hvernig gerir það nákvæmlega…

Bensín

Í fyrsta þætti Þú veist betur fjöllum við um Bensín. Þórður Gunnarsson master í viðskiptafræði með áherslu á orkumál og viðamikla reynslu í bransanum talar við mig um hvaðan við fáum…

,