Samfélagið

Grenndargralið, hamfarir í jarðsögunni, málfar og svín á golfvelli

Á tímum seinni heimsstyrjaldarinnar hafðist fjöldi breskra og bandarískra hermanna við í Eyjafirði. Þar voru skotæfingasvæði, braggabyggð, flugvöllur og spítali svo dæmi séu nefnd og ótal munir og minjar frá þessum tíma grafnir í jörðu. Brynjar Karl Óttarsson, sagnfræðingur, kennari og grúskari tilheyrir hópi fólks sem grefur þessa hluti upp, gúgglar þá og skoðar og heldur úti vefsíðunni grenndargral.is.

Sævar Helgi Bragason, rithöfundur með meiru, ræðir um tunglið, árekstra loftsteina við jörðina og ýmsar hamfarir.

Málfarsmínúta úr smiðju Önnu Sigríðar Þráinsdóttur.

Vera Illugadóttir ræðir um svín sem valda vandræðum á golfvelli í Arizona.

Frumflutt

27. okt. 2023

Aðgengilegt til

Rennur ekki út
Samfélagið

Samfélagið

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

Þættir

Huldumaður á bakvið geitarbrennuhótanir, umhverfisvænni jól, uppgjör Vísindavefsins

Rúmlega 4000 manns hafa boðað komu sína á Facebook-viðburðinn Íkea-geitin brennd. Í viðburðarlýsingu segir: Komum öll saman og brennum þessa helvítis Íkea-geit. Við ætlum að fjalla…

Sálarlíf fiska, kvenfélag á Patreksfirði, ofbeldisforvarnarkvikmyndin Geltu

Um helgina verður frumsýnd kvikmynd sem ætlað er að fræða ungt fólk um hatorsorðræðu. Kvikmyndin heitir Geltu sprettur upp úr starfsemi ofbeldisforvarnarskólans Ofsa og í dag ræðum…

E-efnasúpan, skautun og óöfundsverð staða ungra kjósenda

Þau binda, verja gegn rotnun, sýrustilla og kekkjaverja, gefa sætt bragð eða súrt og kannski fátt sem sameinar þau annað en að þau eru táknuð með E-i, sem stendur fyrir Evrópu og ákveðnu…

Lognmolla í ólgusjó, Meðalhitinn yfir 1,5, Jólamálfarsspjall

Í síðustu viku gáfu stjórnmálafræðingar við Háskóla Íslands út bók sem byggir á íslensku kosningarannsókninni, og beinir sjónum sínum einna helst að alþingiskosningunum 2021 og íslenskum…

Forvarnir og hættuleg endurkoma reykinga, koma ungversks flóttafólks 1956

Reykingar virðast njóta aukinnar hylli í dægurmenningu - frægt fólk í Hollywood sportar sígarettum á almannafæri, svokallaðir sígarettuáhrifavalda, cigfluencers, hafa skotið upp kollinum…

Uppskeruhátíð Snjallræðis, Jólaóþarfi og Albatrosinn viska

Við ætlum að kynna okkur nýjabrumið í nýsköpun, nú fer fram uppskeruhátíð Snjallræðis í Ráðhúsi Reykjavíkur, þar kynna nokkur teymi hugmyndir sem vonandi eiga eftir að bæta og breyta…

Hulduherinn sem knýr áfram gervigreindarbyltinguna, krabbameinsrannsóknir, víkingar og þjóðarsálin

Við byrjum þáttinn á að fjalla um gervigreind. Eyrún Magnúsdóttir, gervigreindarfréttaritari Samfélagsins, kemur til okkar og við ætlum að ræða gervigreind og vinnumarkaðinn, ekki…

Framtíð Kaffistofu Samhjálpar, skotið á dróna Fiskistofu - nýr veruleiki í fiskveiðieftirliti?

Í meira en fjóra áratugi hefur kaffistofa Samhjálpar tekið við fólki sem hafa ekki tök á að sjá sér fyrir mat sjálft, veitt þeim tímabundið húsaskjól og gefið þeim að borða. Starfsemi…

Skaðaminnkun og popúlismi, útnárar fjarskiptakerfisins og áhrif mögulegrar Valkyrjustjórnar á náttúruvernd.

Við fjöllum um vímuefnalöggjöf og popúlisma. Evrópska skaðaminnkunarráðstefnan fór fram í síðustu viku í Póllandi, og meðal þess sem var fjallað um voru áhrif popúlískra stjórnmálahreyfinga…

Gjörningur á Austurvelli, Stefnir í hafísárið 2025? Fyrstu ár Þjóðleikhússins

Við ætlum að bjóða upp á ís í samfélaginu í dag, eða samtal um ís; hafís, klakastíflur, freðna jörð jafnvel hláku. Ingibjörg Jónsdóttir, dósent í landfræði við Jarðvísindadeild Háskóla…

Leyndardómar bókhlöðunnar og hraðasektir um jól

Samfélagið sendir út frá Þjóðarbókhlöðunni í Reykjavík, kynnir sér Kvennasögusafnið og fleira á fyrstu hæð byggingarinnar en fær líka að sjá vistarverur drauga og rannsaka harðlæsta…

Dýr, menn og Díegó - Pallborðsumræður, vísindaspjall

Samfélagið efnir til pallborðsumræðna um dýr og viðhorf mannfólks til þeirra, hver er staða dýra í dag? Hvernig eiga réttindi þeirra eftir að þróast í framtíðinni - Og hvers vegna…

Húmor er dauðans alvara, Höfðaskips leitað við Langanes, 100 ár Rauða krossins á Íslandi

Hláturinn lengir lífið. Þorsteinn Bachmann, leikari og leikstjóri ætlar að ræða við okkur um húmor og hlátur - sem er eitt hans skærasta leiðarljós í lífinu.

Fríbúðin, baksviðs hjá Góða hirðinum, hvert verður orð ársins?

í Borgarbókasafninu í Gerðubergi er rekin fríbúð. Við heimsóttum hana í síðustu viku í tilefni af svörtum föstudegi og tilboðin voru svimandi, allt frítt. Atli Pálsson, sérfræðingur…

Skaðaminnkunarstefna, Jólaplöntur og fyrsta rafmagnsljósið

Fyrir rúmu ári ákvað heilbrigðisráðherra að ráðast í heildarendurskoðun á áfengis- og vímuefnastefnu íslenskra stjórnvalda. Hluti af þeirri vinnu var að skipa starfshóp sem átti að…

Samfélagið í rusli

Samfélagið kynnti sér starfsemi Sorpu á Sævarhöfða en þar finnur fólk vel fyrir auknum umsvifum vegna svarts föstudags.

Framtíð gervigreindar á Íslandi, undirbúningur fyrir svartan föstudag, samkynhneigð hjá hestum

Með nýrri aðgerðaráætlun stjórnvalda um gervigreind er markmiðið að stuðla að því að Ísland verði leiðandi í ábyrgri nýtingu gervigreindar og skapi tækifæri, velmegun og framfarir…

Loftslagsráð gagnrýnir aðgerðaáætlun stjórnvalda, Flöff og endurvinnsla textíls, dularfullt efni í vatni

Loftslagsráð segir að þáttaskil þurfi að verða í framkvæmd loftslagsaðgerða. Ný, uppfærð aðgerðaáætlun stjórnvalda í loftslagsmálum dugar ekki til að mati ráðsins sem segir skýra langtímasýn…

Umhverfisráðstefnur gerðar upp, geðheilbrigðisþjónusta við einhverfa, faðmlög frá trjám

Síðustu vikur höfuð við fengið regluleg innslög frá Þorgerði Maríu Þorbjarnardóttur, formanni Landverndar. Hún er nýkomin frá Aserbaísjan, þar sem hún tók þátt í COP 29 loftslagsráðstefnunni…

Hvað verður um fötin? Líkamsrefsingar og tæplega 300 ára gamalt morðmál

Örlítill hluti fatnaðar sem íslendingar losa sig við ratar í endursölu og nær allur textíll er sendur í endurvinnslu til útlanda. Á föstudaginn fjölluðum við ítarlega um tísku og áhrif…

Föt, tíska og umhverfið

Í dag fjöllum við um föt. Við fjöllum um föt sem við kæðumst og föt sem við kaupum og klæðumst aldrei, og áhrif þeirra á umhverfið. Síðasta áratug hafa fatahönnunarnemendur í Listaháskóla…

Minningardagur trans fólks, rýnt í gestabækur reðasafnsins, átök um fjármagn á COP 29

Í gær var haldin minningarstund í húsnæði Samtakanna 78. Tilefnið var minningardagur trans fólks sem haldinn er árlega, þann 20. nóvember, þar sem þess trans fólks sem hefur verið…

Kolefniseiningamarkaður, Dularfullt símasambandsleysi í Breiðholti, Öldrun flugna

Getur Ísland náð markmiðum sínum í loftslagsmálum með því að framleiða eða kaupa kolefniseiningar? Á ríkið að selja fyrirtækjum sem vilja rækta kolefnisskóga land? Og hvernig á að…

Innslag frá COP29 í Bakú, loftslagsspjall við Mikael Allan Mikaelsson, málfarsspjall um stórforeldri

COP29, loftslagsráðstefna Sameinuðuþjóðanna, fer nú fram í Bakú í Aserbaísjan. Meðal yfirlýstra markmiða ráðstefnunnar er að marka stefnu til að draga úr notkun jarðefnaeldsneytis…

100 ferðir á Fálkafell, COP29 í Bakú, Alþingiskosningar 1949

Fálkafell er gamall skátaskáli ofan Akureyrar. Skátaflokkurinn Fálkar reisti skálann árið 1932 og hann er alla jafna læstur nema skátarnir séu eitthvað að brasa þar - en vinsældir…

Sjálfstæðisdagur Póllands, Íslenskusénsinn og COP-29

Á mánudaginn, 11. nóvember, var sjálfstæðisdagur Póllands haldinn hátíðlegur víða - meðal annars á Amtsbókasafninu á Akureyri. Á þessu ári voru 22 þúsund landsmanna fæddir í Póllandi…

Lyfjatengd andlát, vímuefni, geðheilbrigði og olíudropar á COP29

Síðustu daga og vikur hefur talsvert verið fjallað um lyfjatengd andlát. Landlæknir birti nýlega tölur sem sýndu að árið 2023 urðu 56 andlát á Íslandi sem rekja mátti til eitrunar…

Er Ísland herlaust í raun? Lýðræðisþátttaka ungs fólks, vísindaspjall

Ísland er stofnaðili að Atlantshafsbandalaginu, hér fara fram heræfingar og íslenskir ríkisstarfsmenn starfrækja loftvarnarkerfi. Ísland telst engu að síður herlaust land - og fólk…

Örnefni, COP 29, hjúkrunarkennsla og byggingar sem spilla heilsunni

Í dag ætlum við að pæla aðeins í örnefnum. Hvað þýða þau? Hvað er á bak við þau? Hvað segja þau okkur um samfélagið okkar? Við heimsækjum Emily Lethbridge, rannsóknardósent á Árnastofnun,…

Sýndarverslanir, handverk, hernám og hápólitískar kosningar í útvarpsráð

Í dag kíkjum við á sýningu á handverki og hönnun í Ráðhúsi Reykjavíkur. Við þræðum sýninguna í fylgd Gunnhildar Eddu Guðmudsdóttur, framkvæmdarstjóra Handverks og hönnunar og spjalla…

Krakkar rannsaka tilfinningar í Þjóðleikhúsinu

Máltækni, hláturgas og afleiðingar forsetakosninga í Bandaríkjunum

Ef tækin tala ekki íslensku þá erum við ekki með í stafrænu veröldinni. Tækin og íslenska verða til umfjöllunar hjá Eyrúnu Magnúsdóttur í dag. Hún ræðir um máltækni við Lilju Dögg…

Afdrifaríkt ár í lífi mæðgna frá Grindavík, kórmótmæli við menningar- og viðskiptaráðuneytið

Nú styttist í að ár verði liðið frá því ólgan undir Grindavík náði nýjum hæðum og bærinn var rýmdur í skyndi. Í fyrra ræddi Samfélagið við mæðgurnar Lillý og Sjönu - Lillý er hársnyrtimeistari…

Kynjuð áhrif heimsfaraldurs, ráðstefnan í Kólumbíu gerð upp, forsetakosningar í Bandaríkjunum og málfarsspjall

Heimsfaraldurinn kollvarpaði tímabundið starfi framhaldsskóla, í mars 2020, þegar samkomubann var sett á var farið að kenna allt í fjarkennslu, um haustið var hert og slakað á víxl…

Ofbeldi í íþróttum, Þorgerður í Kólumbíu, tak fortíðarinnar á matartímum leikskólabarna, störf fyrir fólk með skerta starfsgetu

Í dag fjöllum við um kynferðislega áreitni og ofbeldi í íþróttum. Á Þjóðarspeglinum síðasta föstudag kynnti Anna Soffía Víkingsdóttir, doktor í félagsfræði, rannsóknir sem byggja á…

Þjóðarspegillinn 2024

Samfélagið sendir út frá Þjóðarspeglinum, ráðstefnu í Háskóla Íslands þar sem helstu rannsóknir á sviði félagsvísinda eru kynntar. Sannkölluð uppskeruhátíð félagsvísindafólks.

Eiga ömmur og afar að fara á námskeið? Töfrar fráveitunnar, pistill um gloppuskýrslu í loftslagsmálum

Verðandi eða nýbakaðir foreldrar fara stundum á ýmis námskeið; tengslanámskeið, svefnnámskeið, brjóstagjafarnámskeið og svo framvegis - en hvað með ömmur og afa? Þurfa þau að fara…

Endalok mannúðaraðstoðar á Gaza, dánaraðstoð, sykursýkislyf og Alzheimer

Við fjöllum um hlutskipti barna á Gaza, nú þegar ísraelska þingið Knesset hefur sett lög sem gera Palestínu-flóttamannahjálpinni, stofnun á vegum Sameinuðu þjóðarinnar, ógerlegt að…

Vopnin sem lögreglan beitir, dagbók frá Kólumbíu, pistill um seiglu

Komið þið sæl. Samfélagið heilsar. Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon eru umsjónarmenn.

Neyslusamfélagið tekur á CE-merkingum og eiturefnum, skjalasafn Péturs J. Thorsteinssonar sendiherra

Við fjöllum um nítrósamín-menguð leikföng og CE-merkingar í nýjum dagskrárlið hér í samfélaginu - neyslusamfélaginu. Í Neyslusamfélaginu skoðum við ákveðin neytendamál ofan í kjölinn…

Safnarölt í Reykjanesbæ og hafbotnsrannsóknir

Samfélagið heilsar úr saumavélaherbergi byggðarsafnsins í Reykjanesbæ, sem er staðsett í Duus-safnahúsinu í Keflavík. Um helgina er haldin sérstök safnahelgi á Suðurnesjum og í tilefni…

Kosningar og gervigreind, samfélagsleg nýsköpun, ritlist og líffræðilegur fjölbreytileiki í Cali

Forsvarsmenn samfélagsmiðla á borð við Facebook, Instagram og TikTok vita að það eru kosningar framundan á Íslandi og eru því sérlega vakandi fyrir því að koma í veg fyrir að misvísandi…

Svipmynd af landbúnaðarháskóla, sjötíu ára gömul tökuorð, vísindaspjall

Alþjóðlegar byggráðstefnur, landslagsarkítektúr, hinn sögufrægi Kollubar og leikskóli sem vantar börn. Þetta er meðal þess sem fjallað er um í þætti dagsins. Pétur Magnússon heimsótti…

Ferðamennska í Grindavík, rúntur með slökkviliðinu, ráðstefna um líffræðilegan fjölbreytileika

Lögreglustjórinn á Suðurnesjum viðraði í gær áhyggjur af því að það vantaði upplýsingaskilti sem vöruðu ferðamenn við hugsanlegum hættum í og við Grindavík. Ferðamenn í útivistarfatnaði…

Grindavík opnar

Samfélagið er í Grindavík í dag. Bærinn opnaði almenningi snemma morguns og Pétur og Arnhildur mættu rétt um dagrenningu, ræddu við fólkið í bænum um jarðhræringarnar, pólitíkina og…

Samfélagið í Sjávarklasanum og kaffinördar

Samfélagið sendir út í Sjávarklasanum í Grandagarði. Þar starfa fjölmörg fyrirtæki, allt frá litlum, nýstofnuðum sprotafyrirtækjum til rótgróinna sjávarútvegsrisa. Við ræðum við fólkið…

Bómullarkynslóðin rakin upp, niðurtröppunarmóttaka, Svansmerkið

Barnasprengjukynslóð eftirstríðsáranna, Kynslóðin sem var með húslykil um hálsinn og horfði á MTV, Þúsaldarkynslóðin eða þumalputtakynslóðin og Zeta-kynslóðin - um tíma hefur það tíðkast…

Ritskoðun barnabóka - pallborðsumræður. Vísíndaspjall með Eddu.

Er mikið varið í barnabækur í dag? Er úrvalið nógu gott? Þarf að uppfæra bókakostinn og þær hugmyndir sem haldið er að börnum í takt við nýja tíma? Er réttlætanlegt að aðlaga barnabækur…

Torfbæir, rafrusl, umhverfisvænn arkítektúr og ljósvist

Kort sem syngur afmælissöng, skór með blikkandi sólu, stafrænir myndarammar og rafrettur - allt eru þetta raftæki og eins og útvarpið nú eða síminn eða tölvan sem þú ert að hlusta…

Fólk á förnum vegi um stjórnarslitin, Stjörnu-Sævar og halastjarnan, ástarbrjef frá Holdsveikispítalanum

Það eru umbrotatímar í pólitíkinni. Við heyrum hvað fólki á förnum vegi finnst um stjórnarslitin og framtíðina - gefum fólki sem í morgun var á rölti um Kringluna, Borgartún, Katrínartún…

Hamlar bókafæð lestraráhuga barna? Óvinsælasta skordýr landsins og pistill frá Birgittu Björgu

VIð höldum áfram að fjalla um barnabækur - eftir ritskoðunarumfjöllun síðustu daga. Kiddi klaufi er skáldsagnapersóna sem nýtur mikilla vinsælda meðal barna hér á landi - en Þór Bergmann…

Nóbelsverðalaunahafi gagnrýnir gervigreindarfrömuð, snjóflóð af mannavöldum, meira um ritskoðun barnabóka

Í dag fjöllum við um gervigreind. Við fáum til okkar Eyrúnu Magnúsdóttur, umsjónarmann þáttanna Vélvitið, sem voru á dagskrá hér á Rás 1 snemma árs. Hún verður með okkur um það bil…

Ritskoðun barnabóka, Nóbelsverðlaun og risafurur

Ritskoðun er ekki bara stunduð af stjórnvöldum í einræðisríkjum - hún er daglegt brauð á þúsundum íslenskra heimila, við rúmstokk barna. Er nauðsyn að ritskoða barnabækur eða óþarfi?…

Hitafundur um Coda Terminal, Stiknun eða króknun? Málfarsspjall um orðmyndanir

Í dag fjöllum við um umdeilt mál í Hafnarfirði. Mikill hitafundur var haldinn í Bæjarbíói í Hafnarfirði í gær, þar sem kynntar voru breytingar á aðalskipulagi sem tengjast Coda Terminal-verkefninu,…

Getuleysi Sameinuðu þjóðanna, kaffinördismi, reykingar í flugvélum

Í dag er ár liðið frá hrottalegri árás Hamas á Ísrael - í heilt ár hafa Ísraelsmenn varpað sprengjum á Gaza og nú Líbanon. Sprengjum sem myrt hafa á fimmta tug þúsunda. Fyrir helgi…

Hafsbotninn í brennidepli, svipmynd af Textílmiðstöðinni á Blönduósi

Samfélagið heilsar frá tveimur landshlutum í dag. Arnhildur er stödd í Öskju, sem er heimili náttúruvísindanna í Háskóla Íslands. Þar er í gangi haustráðstefna jarðfræðafélags Íslands.

Lýðræðishrun á útvarpsþingi, Palestínumenn á Íslandi og vísindaspjall um kefír og múmíur

Hið árlega Útvarpsþing var haldið hér í útvarpshúsinu í dag. Því lauk núna rétt áður en við hófum útsendingu. Á þinginu er fjallað um ýmislegt sem snýr að fjölmiðlum, og kannski sérstaklega…

Fjármálatips, Foreldrahús, stýrivextir, umhverfisáhyggjur ungs fólks

Í tæp fjögur ár hefur línuritið sem sýnir meginvexti Seðlabankans hækkað með mislöngum hléum, grafið sýnir ójafnan en brattan tröppugang upp á við - en í dag leitaði það örlítið niður…

Eru blaðamennskan á hættulegum slóðum? Róið og róað í vögguvísum og barnagælum, orkupistill frá Páli Líndal

Í dag fjöllum við um blaðamennsku, fjölmiðla, samfélagsmiðla og fleira í þeim dúr. Við ræðum eftirmála rannsóknar lögreglu á blaðamönnum og viðhorf almennings og stjórnarmanna gagnvart…

Svissneskur fíknigeðlæknir, skjöl frá fyrstu árum bílaaldar og heilbrigt mataræði

Í dag ræðir Samfélagið við einn fremsta fíknigeðlækni Sviss. Dr. Thilo Beck yfirlæknir hjá Arud, samtökum sem reka stærstu fíknigöngudeild Sviss, ræðir við okkur um lyfjameðferðir…

Gervigreind, kynjuð rými í stærðfræðikennslu, snjallsímar og læsi

Samfélagið sendir út frá Menntakviku, ráðstefnu á vegum menntavísindasviðs Háskóla Íslands, sem haldið er í 28. skipti. Pétur og Arnhildur fá til sín góða gesti sem ætla að segja frá…

Viðhaldsmeðferðir, samgöngur, almenningssalerni og tvö þúsund útvörp á Akureyri

Í dag höldum við áfram að fjalla um viðhaldsmeðferðir við ópíóíðafíkn, frá ýmsum hliðum. Í gær héldu skaðaminnkunarsamtökin Matthildur málþing um viðhaldsmeðferðir. Á þinginu voru…

Ósamþykktar meðferðir við ópíóíðafíkn, vinnumansal, misneyting á vinnumarkaði, matvendni

Í dag ræðir Samfélagið við föður ungs manns sem hefur verið í óhefðbundinni, og í raun ósamþykktri, viðhaldsmeðferð við ópíóíðafíkn. Sonurinn fær uppáskrifuð morfínlyf frá lækni í…

Rökrætt um fósturskimanir, nýjar krabbameinsrannsóknir og málspjall

Í dag standa tvö ráðuneyti, heilbrigðisráðuneytið og félags- og vinnumarkaðsráðuneytið fyrir málþingi um fóstur- og nýburaskimanir. Markmiðið er að skapa þarna samtalsvettvang um þessi…

Fíknivandi á landsbyggðinni, síðasta fötufjósið og Keflavíkurflugvöllur árið 1947

Í dag höldum við áfram að fjalla um þjónustu við einstaklinga með fíknivanda á landsbyggðinni. Í síðustu viku kíktum við í heimsókn í bíl frú Ragnheiðar á Akureyri, þar sem teymisstjórar…

Stúdentahreyfingar, STEM Húsavík, starfamessa á Austurlandi

Í dag ætlum við að fjalla um stúdentahreyfingar; íslenskar, útlenskar, alþjóðlegar. Þessa dagana dvelja fulltrúar Landsambands Íslenskra Stúdenta í Póllandi og taka þátt í þingi fyrir…

Staða hinsegin fólks á vinnumarkaði, líforka, rautt kjöt, sykursýki og fjármögnun á eigin tortímingu

Í dag fjöllum við um stöðu hinsegin fólks á vinnumarkaði. Oft er talað um glerþakið þegar rætt er um hindranir sem konur mæta á vinnumarkaði; þá sérstaklega hvað varðar kjör og stöðuhækkanir.

Stóra sundlaugarmálið í Mývatnssveit og frú Ragnheiður á Akureyri

Í dag fjöllum við um mikið hitamál í Þingeyjarsveit; um sögu sundlaugar í Reykjahlíð, þéttbýliskjarna við Mývatn, sem var fjarlægð með stórtækum vinnuvélum af óljósum ástæðum, í óþökk…

Mývatnsrannsóknir, loftslagskvíði og náttúruhugvísindi

Samfélagið sendir út frá alþjóðlegu Mývatnsráðstefnunni - Mývatn Conference 2024 - sem haldin er í félagsheimilinu Skjólbrekku í Mývatnssveit. Lífríki Mývatns er einstakt og hefur…

Tengsl manns og náttúru, svipmynd af Bifreiðastöð Oddeyrar, arkítektúr á Héraðsskjalasafninu á Akureyri

Í dag fagnar Samfélagið degi íslenskrar náttúru með því að velta fyrir sér tengslum manns og náttúru, eða kannski frekar rofi á tengslum manns við náttúru. Við ræðum þetta við Þuríði…

Staðan í ferðaþjónustu, veitingarekstur í miðborginni og matþörungar í fjörunni

Samfélagið sendi út frá Skúla Craftbar, öldurhúsi við Fógetagarðinn í miðborg Reykjavíkur og umræðuefni dagsins tengist einmitt miðborginni, því hvað hún stendur fyrir og þeirri þjónustu…

Ábyrgð fyrirtækja á hamfarahlýnun, loftslagsaðgerðir á Íslandi, mannvæn tækni

Á Íslandi hefur aðeins einu stórfyrirtæki tekist að uppfylla kröfur Parísarsamkomulagsins um samdrátt í losun. Hin falla á prófinu, misilla. Þetta sýnir úttekt á vegum ráðgjafarfyrirtækisins…

Jóhanna Vigdís fer yfir stjórnmálaveturinn, kórmótmæli og vísindaspjall

Þingveturinn er formlega hafinn og það stefnir í líflegt haust á hinu háa Alþingi. Við fáum Jóhönnu Vigdísi Hjaltadóttur, fréttamann, í heimsókn til að ræða það sem koma skal.

Kappræður forsetaframbjóðenda í Bandaríkjunum, ævintýraleiðangur með ísbrjótnum RV Polarstern

Í kvöld mætast þau Kamala Harris og Donald Trump, forsetaframbjóðendur í Bandaríkjunum, í sjónvarpskappræðum. Þetta verður í fyrsta og líklega eina skiptið sem þau mætast í aðdraganda…

Sjálfsmyndarkrísa blaðamanna, mosakrot og landgræðsla, stórbruni á Raufarhöfn

Hvernig hafa íslenskir blaðamenn brugðist við miklum og örum breytingum í fjölmiðlaumhverfinu, og hvernig hafa hugmyndir þeirra um hlutverk sitt þróast í takt við þær? Eru blaðamenn…

Húðflúrhátíð, sælgæti og neytendasálfræði

Samfélagið sendir út frá húðflúrhátíðinni FjölnisFest, sem haldin er Iðnó í miðborg Reykjavíkur. Við ætlum að kynnast heimi húðflúranna betur í dag, verðum hér í Iðnó og ræðum við…

Útrásarvíkingar, ofbeldi meðal ungmenna og hugtakið „umhverfisvænt“

Við ætlum að heyra hvað nákvæmlega felst í aðgerðum sem ráðist verður í til að sporna gegn ofbeldi meðal barna. Í lok júní kom út aðgerðaáætlun á vegum ríkislögreglustjóra til að reyna…

Vanlíðan barna, víkingar og umhverfismál

Hvernig tökum við á vanlíðan barna og ungmenna og hvað er raunverulega að hrjá börn sem sýna ofbeldishegðun? Eru það fjölskylduáföll, heimilisofbeldi, vanræksla og óregla á heimilum…

Rafræn skilríki taka breytingum, hulin þekking kvenna eftir barnsburð og vísindaspjall

Rafræn skilríki eru notuð víða - hvort sem þú þarft að skrá þig inn í netbankann, á Ísland.is nú eða endurnýja líkamsræktarkortið. Stafrænt Ísland hefur séð um þessa þjónustu og hingað…

Neyslurýmið Ylja, mosinn í Hólavallagarði og gamlar ljósmæðrabækur á Þjóðskjalasafni

Í dag heimsækjum við neyslurýmið Ylju í Borgartúni, sem var opnað á ný í síðasta mánuði eftir um átján mánaða rof í þjónustu við fólk í virkri vímuefnaneyslu. Við ræðum við Evu Dögg…

Útivera í leyfisleysi, sjálfbær fjármál og samlíf manna og máva

Með kvosarskipulaginu í miðborg Reykjavíkur breyttist ýmislegt. Allt í einu voru komin borð og stólar utandyra við veitingastaði og gestir gátu notið sólar og útiveru. Laugavegur er…

Fuglastríð í Garðabæ og bárujárn

Við kynnum okkur fuglastríðið í Garðabæ, stríð sem einna helst beinist gegn Sílamáfnum. Fyrir nokkrum árum fóru að berast fréttir af því að mávar héldu vöku fyrir íbúum í Sjálandshverfi…

Ungliðahreyfingar gagnrýna útlengindalög, staða hafsins og vísindaspjall

Þrettán íslenskar ungliðahreyfingar krefjast þess að ný útlendingalög verði samin í samráði við sérfræðinga í málaflokknum, mannréttindasamtök og hagsmunaaðila. Þau fordæma breytingarnar…

Heiðursmorð og annað ofbeldi, Háskóli unga fólksins, málfar og dómsmál um „græna“ grísi

Það var sláandi fyrirsögn á visi.is í síðustu viku, þar sem faðir ungrar konu segir, Hefði slátrað dóttur sinni byggju þau í arabalandi. Svokölluð heiðursmorð tíðkast í mörgum ríkjum,…

Vasinn hennar Lísu og fleiri forvitnilegir munir, að úða garðinn eða úða ekki, málfar og upptaka úr safni RÚV

Það leynast gjarnan gamlir, mögulega verðmætir hlutir á heimilum landsmanna sem forvitnilegt væri að heyra af. Þjóðminjasafnið hefur stundum boðið fólki að koma með slíka muni, sem…

Brúarvinnuflokkar sameina krafta sýna í Elliðaárdal, Baskasetur og hátíð á Djúpavík, dýraspjall um sæotur

Brúarvinnuflokkar Vegagerðarinnar eru tveir, annar í Vík í Mýrdal og hinn á Hvammstanga og þessa dagana sameina þeir krafta sína í Elliðaárdalnum í Reykjavík. Brúin yfir Elliðaár,…

06.06.2024

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Lísa Pálsdóttir.

05.06.2024

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Lísa Pálsdóttir og Fanney Birna Jónsdóttir

04.06.2024

Anna Sigríður Þráinsdóttir málfarsráðunautur velti fyrir sér hvað við eigum að kalla eiginmann forseta, þar sem í fyrsta sinn er maki karlkyns, Ýmsu var velt upp svo sem forsetamaki,…

Ársskýrsla Unicef, múgæsingur og ótti í Hafnarfirði, heimsókn á Þjóðskjalasafn Íslands

Ársskýrsla Unicef kom út fyrir skömmu og við ætlum að ræða við Birnu Þórarinsdóttur, framkvæmdastjóra samtakanna. Það hefur enginn farið varhluta af stöðu mála fyrir botni Miðjarðarhafs…

Kosningar á Akureyri, strandveiðar, málfar og dýr á flótta

Við fræðumst um utankjörfundaratkvæðagreiðslur, fyrirkomulag þeirra og tilgang, heimsækjum utankjörfundarstað sýslumannsembættisins á Norðurlandi eystra á Akureyri og ræðum við sýslumanninn…

Áhrif makkarins á lungnaveika, Sjálfkeyrandi bílar á götunum, á bremsunni gagnvart netrisanum Temu

Í áttunda sinn á rúmlega þremur árum gýs á Reykjanesskaga og glóandi hrauninu fylgir mökkur, ýmis gös og mengunarefni sem stundum rata til byggðar, allt eftir því hvernig vindurinn…

29.05.2024

Samfélagið sendir út frá Loftslagsdeginum í Hörpu

Markmið Loftslagsdagsins, sem er árlegur viðburður, er að fjalla um loftslagsmál á mannamáli og í ár er einblínt á aðgerðir. Hér er spurt: hverjir eru að gera hvað núna? Hvað aðgerðir…

Ný umferðarmerki, líffræðinemar á Madagaskar, málfar, upptaka úr safni útvarpsins

Við ætlum að ræða umferðarmerki, í vor tók gildi ný reglugerð um slík merki- þetta eru tímamót enda hefur reglugerðinni ekki verið breytt í tæp 30 ár. Merkin eru nú flokkuð með nýjum…

Er lýsi gagnlegt? Kynjaþing 2024, málfar og dýraspjall - langlífur albatrosi

Það brá mörgum í brún í gær þegar fréttir voru sagðar af rannsóknum á fiskiolíum á borð við lýsi og omega 3 fitusýrum þar sem sterkar vísbendingar virðast koma fram um að fiskiolía…

Fatlað fólk í bíómyndum, vespur og veirur, umhverfispistill Stefáns Gíslasonar um Dag líffræðilegs fjölbreytileika

Hvernig birtist fatlað fólk í bíómyndum og sjónvarpsþáttaröðum - sem venjulegt fólk eða jafnvel furðuverk, hetjur, illmenni? Hvaða áhrif hafa þessar birtingarmyndir á fatlað fólk,…

Lofthreinsiver og niðurdæling Co2, hverfistré, stimplun og vísindaspjall

Fyrr í mánuðinum var lofthreinsiverið Mammoth sem svissneska fyrirtækið Climeworks starfrækir ræst við virkjun Orku náttúrunnar á Hellisheiði. Þar verður innan skamms hægt að fanga…

Þróun fjarskiptaþjónustu, umhverfisvænna malbik og málfarsspjall

Við fjöllum um fjarskiptamál - gagnamagn, stöðu heimasímans, 5G-væðingu og fleira. Hrafnkell V. Gíslason, forstjóri Fjarskiptastofu, kemur til okkar og við ræðum nýjustu tölfræðina,…

Nýjunar í siglingatækni, loftmengun í Reykjavík og stimpilklukka

Við ætlum að forvitnast um nýja tækni í siglingum og hvernig hægt er að minnka eldsneytisnotkun og þar með útblástur og tryggja betur öryggi á sjó. Karl Birgir Björnsson er einn stofnenda…

Réttað yfir Trump, litarefni í mat og umhverfispistill

Við ætlum að forvitnast um réttarhöld sem nú fara fram yfir Donald Trump fyrrverandi forseta Bandaríkjanna og nú aftur forsetaframbjóðanda. Málið snýst um greiðslur til klámmyndaleikkonunnar…

15.05.2024

Krabbameinsskrá Íslands fagnar 70 ára afmæli nú í maí og af því tilefni verður blásið til afmælismálþings seinna í dag. Þetta er löng saga og ýmislegt sem hefur gerst og breyst á 70…

Híbýlaauður - hönnun fjölbýlishúsa fyrr og nú, íslensk hundanöfn að fornu og nýju, málfar og pistill frá Páli Líndal.

Við ætlum að fjalla um húsnæðismál og íbúðaþróun - Anna María Bogadóttir, arkitekt og menningarfræðingur, er hluti af hópi sem kallast Híbýlaauður - ég hitti hana á Hönnunarmars um…

Guðmundur Fertram, málfarsmínúta og dýrasýning í Örfirisey

Það vakti mikla athygli í fyrra þegar íslenska fyrirtækið Kerecis var selt dönsku stórfyrirtæki fyrir 1,3 milljarða dollara. Ef við gerum tilraun til að reikna það í krónur þá eru…

Orkuvinnsla í geimnum, Heimsókn í Skalla, málfar og dýraspjall með Guðmundi Fylkissyni.

Við ætlum að forvitnast um hugmyndir um orkuframleiðslu í geimnum. Þetta hljómar dálítið eins og vísindaskáldskapur en slíkar hugmyndir hafa verið uppi í hálfa öld. Og nú hefur íslenska…

Þrítugsafmæli aðildar Íslands að EES-samningnum, Dýraverndarsambandið skorar á stjórnvöld, málfar og vísindaspjall með Eddu Olguddóttur

Við ætlum að fjalla um evrópusamvinnu. Þrítugsafmæli EES-samningsins er fagnað í dag - með málþingi og uppskeruhátíð. Þessi samningur hefur haft mikla þýðingu fyrir íslenskt samfélag…

Tegundastigveldi í rannsóknum, álfasala SÁÁ, málfarsspjall - ýmis læti.

Við tölum um það sem kallað er verndarlíffræði og niðurstöður stórrar rannsóknar á því efni sem voru birtar nýlega. Ragnhildur Guðmundsdóttir, sérfræðingur hjá Náttúruminjasafni Íslands,…

Ungir frumkvöðlar, kíkt í gamla kassa hjá Landvernd, málfar og rafræn skjalavarsla á Þjóðskjalasafninu

Fyrir helgi var Netaprent, fyrirtæki í eigu fjögurra Verslunarskólanema, valið fyrirtæki ársins í fyrirtækjasmiðju Ungra frumkvöðla – JA Iceland. Þetta fyrirtæki, Netaprent, framleiðir…

Snerpa Power, öryggi smábátasjómanna, tíð og Ólympíuleikar

Við tölum við Írisi Baldursdóttur. Hún er framkvæmdastjóri fyrirtækisins Snerpa Power sem hefur sérhæft sig í gerð hugbúnaðar sem gerir stórnotendum rafmagns og öðrum þátttakendum…

Skipulag og náttúruvá, orkuskipti í flutningum og umhverfispistill

Í dag ætlum við að fjalla um náttúruvá og skipulagsmál en skipulagsgerð er mikilvægur vettvangur til þess að takast á við þær áskoranir sem fylgja náttúruvá hvort sem er af völdum…

Upphitun fyrir 1. maí, Reykjavíkurmaraþon í 40 ár, pistill frá Páli Líndal

Kröfugöngur, baráttufundir, þrusuræður, kaffiveitingar og lúðrahljómur - já 1. maí er á morgun. Við ætlum af því tilefni að ræða stemninguna þennan dag og helstu baráttumál samtímans…

Nýr verkefnastjóri yfir málefnum Grindavíkur hjá forsætisráðuneytinu, útilistaverkin í borginni, málfar og þvottalaugarnar 1957

Gylfi Þór Þorsteinsson sem lengi hefur starfað fyrir Rauða krossinn og tekið að sér ýmis flókin verkefni, t.d. uppsetningu og rekstur farsóttarhúsa á tímum COVID og móttöku flóttafólks…

Stóri Plokkdagurinn, Torg í borg, málfar og fjör og furðuverur í Austurstræti

Stóri plokkdagurinn er á sunnudaginn. Þá flykkjast plokkarar víða um land út á götur, út í móa og í fjörur þessa lands með ruslapokana sína og plokktangir og tína rusl. Mikið rusl.

Slow food, varist eftirlíkingar, málfarsmínúta og vísindaspjall

Við forvitnumst um Slow food-hreyfinguna svokölluðu, en sú hugmyndafræði hefur breiðst út um allan heim. Það er viðhorf þeirra sem fylgja þessum lífsstíl að matur eigi að bragðast…

Sorpbrennsla, frí molta í Gaju og málfarsspjall: misseri, sumarmál, hrafnahret o.fl.

Við fjöllum um það sem kallað hefur verið hátækni-sorpbrennsla. Helgi Þór Ingason prófessor í verkfræði við Háskólann í Reykjavík fór fyrir hópi sem vann úttekt á fýsileika þess að…

Skiptistöðin í Mjódd - staðan og viðhorf gesta, Kristín Eysteinsdóttir rektor Listaháskóla Íslands um aðsókn og húsnæðismál, málfar og heimsókn á Þjóðskjalasafn Íslands.

Á föstudag fjölluðum við um þau tengsl sem fólk myndar við almannarými í borginni. Við ætlum að halda áfram að fjalla um almannarými ýmis konar- skiptistöðin í Mjóddinni hefur verið…

Staðartengsl, einmitt og spellvirkjar úr dýraríkinu

Hvernig tengjumst við stöðum og hvaða tök hafa þeir á okkur? Þetta hafa þjóðfræðingar við Háskóla Íslands rannsakað í nokkur ár í rannsóknarverkefni sem kallast aðdráttarafl arfleifðar…

Rannsókn á áhrifum náms- og starfsvals á lífshamingju, Forbes-listinn og ríkukallafélagið, neytendaspjall - gjafabréf

Hefur það sem við veljum að læra eða starfa við áhrif á velferð okkar og jafnvel lífshamingju? Skiptir máli að starfa við það sem við höfum ástríðu fyrir eða er það aukaatriði í stóra…

Bruni í Kaupmannahöfn, HM í handbolta 2031, knepra og örplast

Mikill eldur kom upp í sögufrægu húsi; gömlu kauphöllinni, Børsen, í Kaupmannahöfn í gær. Um helmingur byggingarinnar er sagður hafa brunnið til kaldra kola og ljóst að tjónið er gríðarlegt.

Hönnun og mannréttindi, mannætubókmenntir og pistill frá Páli Líndal

Við tölum um hönnun og samspil hönnunar og mannréttinda. Anna María Bogadóttir arkitekt ætlar að ræða þau mál í tengslum við Hönnunarmars sem hefst síðar í mánuðinum og þar sem hún…

Áhrif sumarhúsa á fugla, umhverfispistill, málfar og þernustörf um borð í Gullfossi

Hvaða áhrif hefur það þegar fólk byggir sér sumarbústað úti í móa, í kjörlendi lóu, spóa og jaðrakans? Hvað þá þúsundir sumarbústaða? Á undanförnum tveimur áratugum hefur sumarbústöðum…

Samtökin Akratorg, hleðsluinnviðir á Vestfjörðum, málfar og súrdeigsbakstur og samlíf fólks og örvera

Miðbæjarsamtökin Akratorg á Akranesi safna núna undirskriftum í því skyni að fá bæjaryfirvöld til að skoða þann kost að láta breyta gamla húsi Landsbankans við Akratorg í ráðhús. Bjarnheiður…

Hvernig getur gervigreindin létt undir á vinnustöðum, Veðrið á Seyðisfirði - „eins og tveir heimar“, handbók loftslagsaktivistans.

Við ætlum að tala um gervigreind og þá sérstaklega Chat GPT. Þessi tækni sem á íslensku hefur verið kölluð spunagreind, er á fleygiferð og er nú aðgengileg öllum sem vilja. En hvernig…

Gagnaglíma, öryggi undir stýri, málfarsmínúta og endurröðun DNA

Hvað er gagnaglíma og hvað gerir Gagnaglímufélag Íslands? Við komumst að því þegar Hjalti Magnússon sérfræðingur í netöryggi og formaður Gagnaglímufélagsins sest hjá okkur og segir…

Fallandi fæðingartíðni, fíknsjúkdómur og meðferð og neip

Fæðingartíðni lækkaði mikið á Íslandi eftir efnahagshrunið en í Covid tók hún hins vegar kipp og hækkaði töluvert. Þessi aukning í frjósemi varð á sama tíma og fæðingarorlof var lengt…

Fiskmerkingar, eldflugur, málfar og gömul viðbragðsáætlun fyrir Vestmannaeyjar

Við ætlum að forvitnast um fiskmerkingar við Ísland í Samfélaginu í dag. Slíkar rannsóknir hafa verið stundaðar hér í meira en hundrað ár og tæknin hefur auðvitað þróast í þessum rannsóknum…

Auglýsingaherferðin Blanksy, Óskar og Saxófónninn

ÖBÍ, réttindasamtök öryrkja, hrundu á dögunum af stað auglýsingagjörningi þar sem þau virkjuðu áhrifavalda og sköpuðu dularfullan huldulistamann, Blanksy, sem gefið var að sök að hafa…

Gos við Sundhnúkagíga, snjóflóðaeftirlit og snjallmælar

Við ætlum að ræða aðeins um eldgosið við Sundhnúksgígaröðina. Gosið hefur nú staðið frá 16. mars og virknin talin stöðug. Tveir gígar eru nú virkir og samkvæmt nýjustu upplýsingum…

Gömul hús og gagnrýni á skipulagsmál, Havana-heilkennið, málfar og vísindaspjall

Til stendur að rífa skátaskálann Fálkafell, ofan Akureyrar, Alþýðuhúsið eða Allinn var nýlega rifinn, það hefur verið í umræðunni árum saman að rífa hinn fræga skemmtistað, Sjallann…

Lífsferill bygginga, barnamatur og pistill Páls Líndal

Við ætlum að tala um það sem er kallað lífsferilsgreining bygginga en slík greining verður hluti af byggingarreglugerð þar sem mælt verður kolefnisspor mannvirkja yfir lífsskeið þeirra.

Akureyrarborg, tölvuleikjaiðnaður, leppur og erfðabreytt svínsnýru

Stjórnvöld stefna að því að innan skamms verði Akureyrarbær Akureyrarborg. Í samráðsgátt stjórnvalda liggur til umsagnar borgarstefna þar sem sjónum er beint að því að efla tvö borgarsvæði…

Framtíð Náttúruminjasafns Íslands, kostnaður við fermingar, málsháttaspjall

Það hefur lengi verið beðið eftir að Náttúruminjasafn Íslands komist í sómasamlegt húsnæði og ýmis áform verið uppi. Núna er sýning safnsins Vatnið í náttúru Íslands hýst í Perlunni.

Ólympíuleikar í nánd, loftslagsspjall, refaát á Patró

Ólympíuleikarnir verða settir í París eftir 123 daga. Enn er óljóst hversu margir keppendur verða þar fyrir Íslands hönd en nokkrir eru líklegir og einn hefur þegar tryggt sér þátttökurétt.

Gasmengun frá gosinu, snjallvæðing íþrótta, málfar og dýr í geimnum

Útlit er fyrir að brennisteinsdíoxíðsmengun frá elgosinu á Reykjanesskaga nái til meginlands Evrópu, jafnvel Rússlands. Í fyrradag var starfsmaður Bláa lónsins fluttur á sjúkrahús…

Skemmtiferðaskipin koma, háskólamál - fleiri með gráðu en færri af þeim sem byrja útskrifast, nemendur GRÓ-skólanna hittast í Kampala í Úganda

Fyrsta skemmtiferðaskip þessa árs lagðist að bryggju við Skarfabakka í Reykjavík í morgun. Og það eru um 90 önnur á leiðinni í hátt í 260 ferðum. Þeim fylgja hundruð þúsunda farþega.

Orkumálastjóri, matarprentun, málfarsmínúta og afnæming mjólkurofnæmis

Við ætlum að ræða orku- og auðlindamálin við Höllu Hrund Logadóttur, orkumálastjóra, og það er af mörgu að taka. Við ræðum aukna ásókn erlendra fyrirtækja í íslenska orku og auðlindir…

Rammáætlun endurskoðuð, Arnar Páll á þöglu ströndinni, málfar og pistill frá Páli Líndal

Umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra stofnaði á dögunum starfshóp sem á að endurskoða hlutverk rammaáætlunar - þess ferlis sem á að meta heildrænt og með langtímahagsmuni að leiðarljósi,…

Hrossatað og nýsköpun, Jarðvísindastofnun HÍ greinir hraunið, rætt um forvörslu á Þjóðskjalasafni

Við ætlum að forvitnast um nýsköpun og sprota. Klak er félag í eigu Háskóla Íslands, Háskólans í Reykjavík, Origo, Nýsköpunarsjóðs atvinnulífsins og Samtaka iðnaðarins. Hlutverk KLAK…

Saltfisksherferð, geimtilraunir SpaceX, málfar og Dýraþjónusta Reykjavíkur

Við ræðum um saltfisk við Kolbrúnu Sveinsdóttur, verkefnastjóra hjá Matís - er lífið enn saltfiskur? Fiskneysla hefur dregist verulega saman svo að kannski er það ekki raunin en Kolbrúnu…

Sálræn áhrif hörmunganna á Gaza, Reykjavíkurskákmót, umhverfispistill

Við ætlum að ræða hvaða áhrif eyðilegging, endurtekinn missir, ótti, matarskortur og linnulausar árásir hafa á andlega líðan fólks, bæði í núinu og til frambúðar - einkum í samhengi…

Landsþing Samtakanna 78, Grænþreyta hjá almenningi og vísindaspjall

Þróun dragsenunnar á Íslandi, saga tvíkynhneigðra og áhrif HIV á kynslóðir homma, tví- og pankynhneigðra karla - þetta og margt fleira mátti fræðast um á Landsþingi Samtakanna 78 sem…

Svifryk, vetrarfuglatalning og neytendaspjall

Í gær var hægur vindur á höfuðborgarsvæðinu, snjóinn hafði tekið upp, göturnar þurrar og eftir hádegi barst tilkynning frá Reykjavíkurborg - styrkur svifryks mældist hár víða um borgina…

Hjálparstarf í Kampala, umbúðamál hjá Kóka kóla, málfar og gamalt skíðamót

Við heimsækjum Kampala höfuðborg Úganda í þætti dagsins en fyrir skemmstu heimsótti starfsfólk Hjálparstarfs kirkjunnar landið til að skoða verkefni sem þar eru rekin fyrir framlög…

Falsaðar raddupptökur og gervigreind, ný umbúðareglugerð ESB drepur litla sjampóbrúsa, málfar.

Nýlega fór í dreifingu fölsuð upptaka af borgarstjóra Lundúna sem olli talsverðu uppnámi. Þar heyrðist rödd hans tala um að göngur mótmælenda sem eru hliðhollir málstað Palestínu,…

07.03.2024

Heimsókn í flokkunarstöð Sorpu, hvað er úrvalsmjólk og hvernig er hún framleidd, málfar og vísindaspjall

Frauðplastsdemantar, villt dýr og ást íslendinga á VHS-spólum koma við sögu í Samfélaginu í dag. Við fjöllum á næstunni um plast og plastumbúðir - og ætlum að hafa spakmælið: Í upphafi…

Erfið mál á Grænlandi, Læst úti - þjóðfundur ungs fólks, málfarsspjall um bændur

Við hringjum til Nuuk í Grænlandi og tölum við Ingu Dóru Guðmundsdóttur eins og við gerum nokkuð reglulega. Að þessu sinni ætlum við að fjalla um tvö alvarleg mál. Um 150 grænlenskar…

Mælirinn fullur hjá háskólakennurum, Fundur með börnum frá Grindavík og Oddrúnarmálið

Samkvæmt nýlegri könnun er meira en þriðjungur starfsmanna í háskólum í hættu á kulnun. Nemendafjöldi hefur aukist en kennurum hefur ekki fjölgað að sama skapi, vinnuvikan er löng…

Dúfur, áhrif COVID-19 á Vestfjörðum, útför Navalnís

Við ætlum að tala um COVID-19 en fyrr í vikunni voru 4 ár liðin frá fyrsta covid 19 smitinu hér á landi. Lára Jóhannsdóttir prófessor í umhverfis- og auðlindafræðum fór fyrir rannsókn…

Opið samtal um aldursfordóma í íslensku samfélagi

Erum við einhvern tímann of gömul? Skilgreinir aldurinn okkur? Mótast viðhorf okkar til annarra af aldursfordómum - og hvað með viðhorfin til okkar sjálfra?

Gervigreind og persónuvernd, það sem brennur á ungu fólki, málfar og vísindaspjall

Hvernig getur það farið ef ríkisstofnanir fara að nýta gervigreindina til að vinna persónuupplýsingar um borgara, fela henni það jafnvel alfarið. Félag forstöðumanna Ríkisstofnana…

Sprettur og fjölmenning í HÍ og víðar, staðlar og staðlaráð Íslands, umhverfissálfræði

Innflytjenda- og útlendingamál hafa verið í brennidepli í þjóðfélagsumræðunni undanfarið og ríkisstjórnin kynnti á dögunum aðgerðir til að sporna gegn því að fólk sæki hér um vernd.

Þórólfur um sýklalyfjaónæmi, Ísland og fyrsta hnattflugið 1924, Sigur Íslands í heimsmeistarakeppninni 1989 rifjaður upp

Starfshópur um aðgerðir til að bregðast við auknu sýklalyfjaónæmi hefur lokið störfum og skilað tillögum sínum. Þær eru viðamiklar og taka til áranna 2025-2029. Þórólfur Guðnason fyrrverandi…

Jarðkönnun í Grindavík, sjálboðaliðar í dreifbýli og nýr kolkrabbi

Almannavarnir kynntu fyrr í vikunni stöðuna á jarðkönnunarverkefni sem hefur staðið yfir í nokkrar vikur og er hluti af heildaráhættumati fyrir Grindavík. Verkefnið hefur samkvæmt…

Veðurskeytastöðvar á hverfanda hveli, heilbrigðisstarfsfólk um nikótínpúða, umhverfispistill - vistkjöt

Samfélagið fjallaði á þriðjudag um markaðssigur nikótínpúðanna á Íslandi Þriðjungur karla undir 35 ára aldri notar púðana daglega og fimmtungur ungra kvenna. Púðarnir hafa nánast jarðað…

Vannærð börn á Gaza, vegamál og upplýsingatækni, málfar og vísindaspjall

Við sáum og heyrðum fréttir í gær af skelfilegu ástandi á Gaza þar sem komið hefur í ljós að hlutfall vannærðra barna hefur stóraukist undanfarið. 1 af hverjum 6 börnum undir tveggja…

Fagfélag um mengum, markaðssigur nikótínpúða og málfarsspjall

Við fáum að heyra allt um nýstofnað fagfélag um mengun á Íslandi - FUMÍS. Félagið einbeitir sér að mengun í jarðvegi og vatni og vill stuðla að aukinni þekkingu á góðum og vönduðum…

Stefna um móttöku skemmtiferðaskipa, „leikskólavandinn“ í fjölmiðlum, málfar og Graf Zeppelin.

Það koma hátt í 200 þúsund farþegar með skemmtiferðaskipum til Ísafjarðar á þessu ári. Sem hlýtur að teljast ansi mikill fjöldi en í Ísafjarðarbæ búa um fjögur þúsund manns. Nú hefur…

Trjágróður á Akureyri, Ívar gröfukall á Flateyri og flóðsvín í heitum laugum

Samfélagið sendir út frá þremur stöðum á landinu. Frá Efstaleiti þar sem Jón Þór Helgason tæknimaður situr, frá Flateyri þar sem Guðmundur Pálsson er og frá Akureyri - þar er Arnhildur…

Keppt í púsluspili, heimsókn til rannsóknarnefndar samgönguslysa, pistill um umhverfisáhrif sætuefna

Við tölum um púsluspil og púslmenningu. Svanhildur Eva Stefánsdóttir í Spilavinum er sérfræðingur í púsli og öllu sem viðkemur þeirri ágætu dægradvöl. Og það má segja að hún sé í rauninni…

Málþing um grænmetisrækt, svikasímtöl sjaldan algengari, málfar og vísindaspjall

Samtök grænkera á Íslandi boða í dag til málþings um hindranir og tækifæri í framleiðslu grænkerafæðis á Íslandi. Borghildur Gunnarsdóttir umhverfis- og auðlindafræðingur er aðalfyrirlesari…

Viðlagakassinn, Trukkaveitan, sprengidagsspeki og pistill umhverfissálfræðings

Eru til 12 lítrar af vatni á hvern heimilismeðlim, þurrmatur, hleðslubanki, prímus. Hér á landi er lagt upp með að fólk geti bjargað sér í þrjá daga ef neyðarástand skapast og innviðir…

Brú yfir Fossvog, söguhópur Ský, málfar og heimsókn frá Safni RÚV

Við kynnum okkur stöðuna á nýrri brú sem á að leggja yfir Fossvog innan fárra ára. Hönnunarsamkeppni fór fram árið 2021 og það stefnir í að útboð vegna landfyllinga fari fram innan…

Heitavatnsleysi, algóriþminn sem elur okkur upp, tilraunaeldhús Matís og fræskiptamarkaður

Dregið hefur verulega úr eldgosinu á Reykjanesskaga - en enn er heitavatnslaust og sums staðar kaldavatnslaust. Þorgils Jónsson, fréttamaður sem er búinn að vera á vaktinni á Suðurnesjum…

Íslenska með hreim, opinberar ráðleggingar um hreyfingu fyrir öll, málfar og vísindaspjall um sjónhimnuna

Við ræðum um hreim og hvernig fólk sem talar íslensku að móðurmáli bregst við erlendum hreim, hvað það les í hann og hvaða ályktanir það dregur um fólk sem talar með hreim. Stefanie…

Kynfræðsla í grunnskólum, landvarðanámskeið og málfarsspjall með Önnu Sigríði

Hvernig á að fá grunnskólakennara til að kenna kynfræðslu? Hvernig má styðja betur við þá og gera kennsluna markvissari? Þetta rannsakaði Íris Valsdóttir í meistaraverkefni sínu í…

Bólusetningar og viðbrögð við mislingum, niðurrif húss við Laugaveg, málfar og fyrsti falsaði peningaseðillinn á Íslandi

Á dögunum greindist erlendur ferðamaður með mislinga, maðurinn var tiltölulega nýkominn til landsins með flugi og því fjöldi fólks sem kann að hafa orðið útsettur fyrir smiti. Mörg…

Nýtt bann við aldursmismunun, framgangur Vaxa technologies og umhverfispistill

Um verslunarmannahelgina í fyrra mátti fólk undir 23 ára aldri ekki tjalda á tjaldsvæðinu á Flúðum, stundum eru haldin böll þar sem engum undir þrítugu er hleypt inn og fyrir nokkrum…

Þingmaður um aldurstakmarkanir, nýtt eldsneyti þróað á skip, málfar og vísindaspjall um lyfleysur.

Við höldum áfram að ræða aldurstakmarkanir í lögum - kíktum í heimsókn á Alþingi til Lilju Rannveigar Sigurgeirsdóttur, þingmanns Framsóknar, en hún hefur mikið velt þessu fyrir sér…

Aldurstakmarkanir í lögum, undirbúningur landtengingar við Reykjavíkurhöfn, umhverfispistill

Baldur S. Blöndal, lögfræðingur, varð nýlega 25 ára og má því taka að sér hlutverk skiptastjóra þrotabús. Það eru hins vegar tíu ár í að hann megi gera atlögu að því að verða hæstaréttardómari.

Opið samtal, íðorðabankinn, málfar og þorrablót í heita pottinum

Við ætlum að ræða um lýðræði, umræðuhefð og samtöl. Borgarbókasafnið hefur í nokkur ár boðað til Opins samtals um ýmis málefni, fólk getur þá komið og speglað sig í samborgurum sínum…

Heimsókn í höfuðstöðvar Orkuveitunnar, Sjálfbærniráðstefna Festu, dýraspjall

Við heimsækjum höfuðstöðvar Orkuveitu Reykjavíkur. Þar hafa sem kunnugt er staðið yfir mjög umfangsmiklar framkvæmdir vegna alvarlegs galla í húsinu og skemmda vegna leka. Einn möguleiki…

Nýsköpun í kirkjugörðum, engin loðna, umhverfispistill Stefáns Gíslasonar

Þegar rætt er um kirkjugarða eru nýsköpun, ratleikir og partístand kannski ekki það fyrsta sem kemur upp í huga fólks - en það er heilmikil nýsköpun sem á sér stað í kirkjugörðum um…

Gervigreind í heilbrigðiskerfinu, hvalir í Hafnafjarðarhöfn, málfar og vísindaspjall

Fjórða iðnbyltingin er hafin og gervigreindin er farin að létta undir með ýmsum starfsstéttum, taka að sér að greina gögn, flokka þau og jafnvel spá fyrir um framtíðina. Nýlega hafa…

Smáfuglar, uglur og fjármálalæsi í aðalnámskrá

Samtök fjármálafyrirtækja berjast fyrir því að fjármálalæsi verði gert að skyldufagi í grunnskólum landsins, en nýleg Gallup-könnun sýnir að fjármálalæsi Íslendinga er verulega ábótavant…

Alþingi kemur saman, fjármálalæsi, málfar og Þjóðaskjalasafn

Alþingi kom saman í dag og verkefnin eru ærin. Náttúruhamfarir við Grindavík og framtíð íbúanna þar ber hæst og mörg erfið úrlausnarefni sem tengjast því. Svo hefur verið boðað vantraust…

Síberíu-Blesi og heimkynni kuldans, fjarskiptaöryggi, málfar og nýjar dýrategundir

Það er kalt úti, hörkufrost víða um land og búið að vera í nokkra daga. Hvaðan kemur kuldinn sem nú nístir inn að beini, á kuldaboli sér ákveðin heimkynni? Hvaða veðrakerfi eru það…

18.01.2024

Stafrænt Ísland og gervigreind, saga íbúa í Grindavík, vísindaspjall

Að hve miklu leyti getur gervigreindin komið í stað þjónustufulltrúa? Samskipta almennt? Stefnir í að flest samskipti okkar við stjórnvöld verði samskipti við spjallmenni gædd spunagreind?…

Áfallastjórnun og Grindavík, Loftslagsspjall við Halldór Björnsson, umhverfispistill

Áfallastjórnun er ung fræðigrein í hröðum vexti, hún snýr að forvörnum og viðbúnaði, viðbrögðum, lærdómi og endurreisn samfélaga í kjölfar áfalla. Við ætlum að ræða áfallastjórnun…

Eldsumbrot í Grindavík, Náttúruhamfaratrygging Íslands, líðan Grindvíkinga og óvissan framundan

Það hefur dregið mikið úr virkni eldgossins sem hófst norðan við Grindavík í gærmorgun en það eru enn merki um áframhaldandi landris við Svartsengi. Við ræðum eldgosið og stöðuna á…

ÍSÍ um Þjóðarhöll, skordýraspjall og EM í handbolta

Við færðumst í vikunni skrefi nær því að sjá Þjóðarhöll rísa í Laugardal í Reykjavík. 14 milljarða króna mannvirki sem á að geta tekið 8600 manns í sæti. Ríki og borg undirrituðu í…

Umbrot í Grímsvötnum, veðurviðvaranir ársins 2023 og umhverfispistill

Snarpur jarðskjálfti varð í Grímsfjalli í Vatnajökli, snemma í morgun, hlaup er hafið í jöklinum, aukið streymi í Gígjukvísl og auknar líkur á eldgosi. Eyjólfur Magnússon, vísindamaður…

Ferðamannaspá, vargöld í Ekvador, málfar og örverur

Brottfarir erlendra farþega frá landinu um Keflavíkurflugvöll voru um 2,2 milljónir árið 2023 eða tæplega hálfri milljón fleiri en árið 2022 samkvæmt nýjum tölum frá Ferðamálastofu.

09.01.2024

Þráðaþon, Neandertalsmaðurinn í herberginu og lakkplötuviðtal við bónda úr Fljótavík.

Um helgina fór fram óvenjulegt mót, lausnamót gegn textílsóun sem bar yfirskriftina þráðaþon. Aðsóknin fór langt fram úr væntingum mótshaldara, fjöldi teyma lagði nótt við dag í þann…

05.01.2024

Litið um öxl með Jóni Björgvinssyni, nýárspistill um umhverfismál.

Hann hefur flutt okkur fréttir frá víglínunni í Úkraínu, frá hamfarasvæðum í Marokkó og Tyrklandi og þegar hann byrjar að lýsa aðstæðum á íslensku, vopnaður hljóðnema merktum RÚV færast…

Jarðskjálfti, Flugskóli Reykjavíkur, málfar og vísindaspjall

Jarðskjálfti gerði mörgum bylt við á höfuðborgarsvæðinu í morgun, og starfsfólk Veðurstofunnar tók strax til við að fara yfir hann. Við ræðum við Benedikt Halldórsson, jarðskjálftaverkfræðing,…

Rafbátar, ný lyf við Alzheimer og pistill Páls Líndal

Við ræðum um orkuskipti í fiskibátum. Tölum við Kolbein Óttarsson Proppé sem er framkvæmdastjóri Grænafls á Siglufirði en Grænafl vinnur nú í samstarfi við fyrirtæki í Suður Kóreu…

Þórhildur Ólafsdóttir, málfar, dýraspjall

Við fáum góðan gest til okkar sem tengist Samfélaginu sterkum böndum en hélt um mitt ár á vit nýrra ævintýra í rúmlega átta þúsund kílómetra fjarlægð. Þetta er Þórhildur Ólafsdóttir…

Á rúntinn með sjúkraflutningamönnum, borholubruni, málfar

Við kynnum okkur störf slökkviliðs- og sjúkraflutningamanna, förum í heimsókn í björgunarmiðstöðina í Skógarhlíð í Reykjavík, spjöllum við fólk og förum svo í óvissuferð í forgangsakstri.

Árið 2023 gert upp í vísindum

Í dag verðum við með með hugann við ýmis vísindi; stofnfrumur, geimvísindi, gervigreind. Hvað gerðist í heimi vísindanna á þessu ári sem innan skamms líður í aldanna skaut?

Grýla og jólafólin, möndlugrautur og jólablót

Við ætlum að fjalla um heiðin jól. Jólablót Ásatrúarfélagsins fara fram víða um land í dag, við ræðum þessa hefð og heiðnina almennt við Ragnar Elías Ólafsson Þveræingagoða.

Hjálpræðisherinn, neytendajól og umhverfispistill

Neysla nær vissu hámarki fyrir jól, fólk þræðir búðir eða vefverslanir og eyðir peningum í gríð og erg, í allri ösinni er miklvægt að huga að réttindum sínum og það á svo sem ekkert…

Prís, kirkjugarðar um jól, hugheilar kveðjur og mannsheilinn

Alþýðusamband Íslands kannar reglulega verðlag á matvöru og birti fyrr í vikunni könnun á verði á jólamat. Samkvæmt henni hefur jólakarfan hækkað um 6 til 17% milli ára. Og í dag kynnti…

Eldgos, DNA varpar ljósi á útbreiðslu hafíss, umhverfispistill

Eldgos hófst norður af Grindavík í gærkvöldi. Og það hófst með miklu meiri krafti en fyrri gos undanfarið á Reykjanesi. Mikið dró úr kraftinum þegar leið á nóttina og virknin afmarkast…

Próf og námsmat, verkefnið eitt barn - öll börn, upptaka frá 1957

Próf hafa verið svolítið í umræðunni undanfarið; niðurstöður PISA-könnunar, mikilvægi samræmds námsmats og svo er prófatíð margra skóla nýlokið. Við fjöllum um próf og námsmat, eru…

Mansal og tækni, heimsókn á bílaverkstæði, málfar og jólatré

Mansal, hvernig birtist það? Hvernig nýta glæpamenn tæknina til að selja fólk mansali og hvað stendur helst í vegi fyrir því að yfirvöldum takist að uppræta þessi mál? Nú stendur yfir…

Útflutningur á sorpi, jólamarkaður Virknimiðstöðvar, krossfiskar

Sorpa hefur sent út fyrstu gámana með rusli til Svíþjóðar þar sem það verður nýtt til orkuframleiðslu. Þetta er rusl sem annars hefði farið í urðun er hluti af áætlunum Sorpu um að…

Hringvangur, símað til suðurskautslandsins, málfar og vísindaspjall

Í dag verður haldinn stofnfundur félagasamtakanna Hringvangs - en það er vettvangur fyrir samskipti um hringrásarhagkerfið í byggingariðnaði. Samtökin Grænni byggð og Húsnæðis og mannvirkjastofnun…

COP28, matseðillinn 2050 og orð ársins

Síðasti dagur loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna í Dúbaí í Sameinuðu arabísku furstadæmunum er runninn upp - eða hvað? Í dag átti allt að vera klárt, lokayfirlýsingin undirrituð…

Átök Hamas og Ísraels, leikskólabörn og skjöl úr móðuharðindunum

Við ætlum að fjalla um átökin milli Hamas og Ísraelsríkis. Hvers vegna er ekki einhugur meðal ríkja heims um að styðja vopnahlé, hvers vegna eru viðbrögð vesturveldanna við þessu…

Minjastofnun um útburðarmál í Heiðmörk, framtíð Kringlunnar og málfar

Verslunarmiðstöðvar. Þetta eru stórar byggingar með stóru bílastæði, rúllustigum, raflýsingu, ótal verslunum. Við ætlum að skoða eina ákveðna verslunarmiðstöð, þá elstu á Íslandi,…

Staðan við Svartsengi, heimsókn í skólphreinsistöð, umhverfispistill

Veðurstofan birti í gær uppfært stöðumat vegna jarðhræringanna við Svartsengi og Grindavík og þar kemur fram að nýr kafli sé að hefjast í þeirri atburðarás með auknum líkum á nýju…

06.12.2023

Hlutdeildarlán, nýr heitavatnstankur og umhverfissálfræði

Við forvitnumst um svokölluð hlutdeildarlán sem Húsnæðis og mannvirkjastofnun veitir fyrstu kaupendum í lægri tekjuhópum. Í ár barst metfjöldi umsókna um slík lán og við ætlum að biðja…

Staðan í Grindavík, sendinefnd Íslands á COP28, jólahald í gamladaga

Rúmar þrjár vikur eru síðan Grindavík var rýmd í snatri - það hefur ýmislegt gengið á síðan, ýmis vandamál sem hefur þurft að leysa, Grindvíkingar fá nú að fara heim yfir daginn, fyrirtæki…

Eiturefnalausir leikskólar, skrímsli í náttúru Íslands, dýraspjall.

Í haust rataði inn í aðalnámskrá leikskóla klausa um að leikskólar skyldu vera eins eiturefnalausir og hægt er. Í átta ár hefur leikskólinn Aðalþing í Kópavogi verið í fararbroddi…

Lagnir í hættu, kennsla á Listasafni, neytendaspjall - skrópgjöld.

Lagnir, þær eru þarna, þjóna sínum tilgangi svo lítið beri á, en svo kemur eitthvað upp á sem beinir sjónum okkar að þessum földu en nauðsynlegu innviðum - hvort sem það eru skemmdir…

LJósvist á Íslandi, rústabjörgun, málfar og vísindaspjall

Undanfarna 17 daga hefur staðið yfir mikil björgunaraðgerð í Himalayafjöllunum þar sem 41 verkamaður festist í jarðgöngum sem féllu saman. Mennirnir náðust allir út úr göngunum heilir…

Steypireyður, Jæja og nýyrði

Við ætlum að tala um stærsta dýr jarðar í Samfélaginu í dag, það er vitaskuld steypireyður. Nú er ýmislegt sem bendir til þess að sú tegund sé sumstaðar að ná sér á nokkurt strik eftir…

Viðlagasjóðshúsin í Keilufelli, skjalafals fortíðar og málfarsmínúta

Við kynnum okkur Viðlagasjóðshúsin í Keilufelli í Reykjavík, eða Vestmannaeyjahúsin eins og þau eru stundum kölluð. Ræðum við Ágústu Óskars Kettler og Ernst Kettler, sem fluttu inn…

24.11.2023

Efsta hillan í ísskápnum, plastmengun í norðri, umhverfispistill

Leikhópurinn Kriðpleir stóð fyrir áhugaverðri vinnustofu um síðustu helgi undir yfirskriftinni Efsta hillan. Þátttakendur vinnustofunnar voru beðnir um að taka með sér fjórar krukkur…

Réttlát umskipti, veirur og pestir, málfar og vísindaspjall

Er hægt að ráðast í harðar loftslagsaðgerðir án þess að það bitni á almenningi? Í hverju felast réttát umskipti? Við ræðum þetta við

Segulhitari, sorpbrennsla og umhverfissálfræði

Við hringjum vestur á firði og tölum við Þorstein Másson framkvæmdastjóra Bláma í Bolungarvík en Blámi einbeitir sér að nýsköpun í orkumálum og orkuskiptum sérstaklega. Hann ætlar…

Loftgæðaspár, staðan í aðdraganda COP28, hugvitsmaður úr fortíðinni

Við veltum fyrir okkur loftgæðum í höfuðborginni, vöktun á þeim og leiðum til að spá fyrir um loftgæði - jafnvel í einstökum hverfum. Þorsteinn Jóhannsson sérfræðingur hjá Umhverfisstofnun…

Viðbrögð við hamförum í Noregi, sláturbóla og súnur, dýraspjall

Jarðfallið í Gjerdrum í Noregi er mörgum minnisstætt, þetta var í lok desember 2020, mörg hús gjöreyðilögðust og tíu létust. Þessar hamfarir eru um margt ólíkar þeim sem nú standa…

Pallborðsumræður á degi íslenskrar tungu

Samfélagið helgar þáttinn degi íslenskrar tungu.

Varnargarðarnir rísa, breytingaskeið, líffræðileg fjölbreytni

Ríkisstjórnin samþykkti á dögunum að reisa varnargarða til að verja orkuverið í Svartsengi. Þetta er tröllvaxin aðgerð, garðarnir eiga að verða allt að átta metra háir, og teygja sig…

Tjón eftir gliðnun og skjálfta, heimsókn til grindvískrar fjölskyldu

Benedikt Halldórsson jarðskjálftaverkfræðingur ræðir ólíkt tjón eftir gliðnun og skjálfta í Grindavík.

Grindavík í brennidepli; viðbrögð RKÍ, gamlar lexíur og dýrabjörgun.

Samfélagið beinir sjónum sínum að ástandinu á Reykjanesi og yfirvofandi náttúruvá. Yfirvöld standa frammi fyrir ótal verkefnum - það þarf að greiða úr húsnæðismálum, skólamálum, atvinnumálum…

Borea adventures, léttum á umferðinni og dýraspjall

Við ræðum við Nannýju Örnu Guðmundsdóttur, eiganda ferðþjónustufyrirtækisins Borea adventures. Þau eru að undirbúa veturinn en undanfarið hafa þau tekið á móti hópum allstaðar að úr…

Vinnustaðamenning, búseta á hjólum og kolefnismerkingar

Vinnueftirlitið ýtti í gær úr vör átaki, eða aðgerðavakningu eins og þau kalla það, á baráttudegi gegn einelti. Markmiðið er að vekja athygli á því að heilbrigð vinnustaðamenning stuðli…

Fjölmenning og útfararsiðir, hönnun í sýndarveruleika, vísindaspjall

Aukin fjölmenning á Íslandi hefur leitt til breytinga á starfi útfararstjóra sem þurfa að laga sig að siðum og venjum ýmissa trúfélaga. Nýlega hélt samráðsvettvangur trúar- og lífsskoðunarfélaga…

Íþróttarannsóknabylting, stytturnar á Rapa Nui og umhverfissálfræði

Aðbúnaður afreksíþróttafólks á Íslandi er nú með því besta sem gerist á heimsvísu. Ástæðan er ný rannsóknastofa í íþrótta- og heilsufræðum sem var opnuð á dögunum. Við skoðum rannsóknastofuna,…

Kolsýrður sjór, ofþyngd, málfarsmínúta og Eilífðin

Carbfix hóf nýverið tilraunir á niðurdælingu á koltvísýringi með sjó, meðal annars í samstarfi við svissneska aðila. En aðferð Carbfix og niðurdæling við Hellisheiðarvirkjun hefur…

Þjóðarspegillinn 2023

Samfélagið sendir út beint frá Háskólatorgi í tilefni af Þjóðarspeglinum.

Neyðarástand á Gaza, orkusjóður og umhverfisáhrif matreiðsluþátta

UNICEF á Íslandi hefur sett af stað neyðarsöfnun fyrir börn á Gaza. Við höfum undanfarið heyrt og séð sláandi fréttir af börnum í neyð þar og barnahjálp Sameinuðu þjóðanna rær nú öllum…

Gögn í gíslingu, vegandagur og meðgöngueitrun

Fjarskiptastofa hélt í gær málþing undir yfirskriftinni Gögn í gíslingu. Einn þeirra sem þar talaði er Guðmundur Arnar Sigmundsson, sviðsstjóri netöryggissveitarinnar CERT-IS, en hann…

Rannsóknir á bólusetningum, þriðja vaktin og feðraveldi

Við fjöllum um nýjar rannsóknir á bólusetningum á Íslandi. Íris Kristinsdóttir læknir varði á dögunum doktorsritgerð þar sem þrjár rannsóknir lágu til grundvallar. Á hagkvæmni og ávinningi…

Matarsóun verslana, minjar tengdar herspítala og styttan af Leifi

Hvað geta verslanir gert til að minnka matarsóun? Fer mikið til spillis - við förum í hálfgerða eftirlitsferð í verslun Bónus við Skútuvog í Reykjavík og hittum þar Baldur Ólafsson,…

Grenndargralið, hamfarir í jarðsögunni, málfar og svín á golfvelli

Á tímum seinni heimsstyrjaldarinnar hafðist fjöldi breskra og bandarískra hermanna við í Eyjafirði. Þar voru skotæfingasvæði, braggabyggð, flugvöllur og spítali svo dæmi séu nefnd…

Launamunur kynjanna, bransaveisla og umhverfispistill um sjókvíaeldi

Alls konar launamunur kynjanna er staðreynd. En hvað er á bak við allar prósenturnar? Hvernig er launamunur metinn og hvernig metur samfélagið virði ólíkra starfa? Virkar jafnlaunavottun…

Virkjanaviðhorf, ný skip og gömul, málfar og ræktun líffæra

Helmingur landsmanna telur að íslenskt samfélag þurfi að nýta sem flesta virkjunarkosti en ekki hvaða kosti sem er og ekki í hvaða tilgangi sem er. Þetta er niðurstaða nýrrar könnunar…

Kvennaverkfall, Tómas á toppnum og umhverfissálfræði

Það hefur ekki farið framhjá mörgum að konur og kvár leggja niður störf í dag. Tugir samtaka kvenna, hinsegin fólks og launafólks standa að verkfallinu. Þar á meðal eru Stígamót og…

Áhrif kvennaverkfalls, greining strokulaxa, málfar og kvennafrí 1975

Samfélagið verður áfram með hugann við kvennaverkfallið og áhrif þess á Samfélagið og lykilstarfsemi. Við ræðum við bæjarstjóra, framkvæmdastjóra hjúkrunar á Landspítalanum, formann…

Tímavél til 24. október 1975, ferðasumarið 2023 og sindraskel.

Við bregðum okkur í tímavél, rifjum upp Kvennafrídaginn árið 1975 og ræðum við tvær konur sem eiga ljóslifandi minningar frá þessum degi. Önnur var í vinnubúðum uppi í sveit, hin stóð…

Aðstæðuvitund, ráðherra loftslagsmála og félagsþjónustan um bruna

Fyrirtækið Snjallgögn ehf. hefur búið til hugbúnað sem nýtir gervigreind með aðstæðuvitund, eins og það er kallað, þar sem upplýsingar um atburði, veður, komur skemmtiferðaskipa og…

Umbyltingar þörf í loftslagsmálum, bruni á Funahöfða og vísindaspjall

Í morgun kom út fjórða skýrsla Vísindanefndar um loftslagsbreytingar. Þar segir meðal annars að skýrslan staðfesti, svo ekki verður um villst, að loftslagsbreytingar séu byrjaðar að…

17.10.2023

Tækjaþon, viðhaldsmeðferð á Vogi og heimsókn á Þjóðskjalasafnið.

Saman gegn sóun, Úrvinnslusjóður, Sorpa og Tækniskólinn stóðu um helgina fyrir svokölluðu tækjaþoni þar sem nokkur teymi öttu kappi og reyndu að finna leiðir til að nýta raftæki betur…

Líffræðiráðstefnan - bjór, uppruni landnámsmanna og óvinsælir fuglar

Samfélagið sendir út frá líffræðiráðstefnu Líffræðifélagsins. Þessi stóra og fjölmenna ráðstefna fer fram annað hvert ár og er nú haldin í 11. skipti í Öskju - náttúrufræðihúsi Háskóla…

Ópíóíðafaraldurinn, brot á vinnumarkaði og eitruð tíska.

Fíkniefnaheimurinn er orðinn harðari og breytist hratt. Inga Hrönn Jónsdóttir þekkir þennan heim af eigin raun, hún er edrú í dag og ræðir við okkur um sína reynslu og sýn á hvað megi…

Grænir skátar, matjurtaræktun við fjölbýlishús og vísindaspjall

Við kynnumst starfsemi Grænna skáta, þið kannist kannski við flöskugáma þeim merktum, starfsemin er umfangsmikil, tvær móttökustöðvar, þrjátíu starfsmenn flestir með skerta starfsgetu…

10.10.2023

Tóm Laugardalslaug, Dofri, Seðlabanka mótmælt 1973 og málfar

Laugardalslaugin er tóm. Þar er hvorki vatn né fólk þessa dagana vegna endurbóta. Árni Jónsson er forstöðumaður laugarinnar og hann tók á móti Samfélaginu þar í morgun og sagði frá…

Loftslagsaðlögun, Sundabraut, málfar og Guð blessi Ísland

Loftslagsbreytingar ógna innviðum, náttúru og mannslífum á Íslandi og við því þarf að bregðast. Stjórnvöld kynntu á dögunum tillögur að aðlögunaráætlun, Loftslagsþolið Ísland. Hlutverk…

Skaðaminnkun og mismunandi aðferðir við moltugerð

Svala Jóhannesdóttir, sérfræðingur í skaðaminnkun, var meðal þeirra sem horfðu á innslag Kveiks á þriðjudaginn var, um ópíóíðafaraldurinn á Íslandi og aðstæður fólks í mikilli neyslu.

Bólusetningar, gámadýfingar, málfar og vísindaspjall um nóbelsverðlaun

Við tölum um bólusetningar og bóluefni. Nú hefur verið ákveðið að bjóða öllum börnum í 7. Bekk bóluefnið Gardasil sem er notað sem vörn gegn hpv veirum, sem geta meðal annars valdið…

Miðtaugakerfislyf, mannkostamenntun og matarsóun

Við fjöllum um lyfjarannsóknir með aðstoð zebrafiska og hvernig Karl Ægir Karlsson prófessor við Háskólann í Reykjavík og félagar í 3Z ehf. eru að búa til nýja þekkingu á því sviði.

Friðlýst svæði og þjóðgarðar, fjarkennsla, málfar og vísindaspjall

Við ætlum að ræða friðlýst svæði og þjóðgarða, en starfshópur skilaði inn fyrir áramót skýrslu þar sem stöðu þessara svæða og áskorunum er lýst. Árni Finnsson hjá náttúruverndarsamtökum…
  • Ríkisútvarpið
  • Efstaleiti 1, 103 Reykjavík
  • Sími: 515-3000
  • © RÚV
,