Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Guðný Hallgrímsdóttir flytur.

Útvarpsfréttir.

Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir fylgja hlustendum inn í daginn, skýra baksvið frétta og ræða við áhugavert fólk um Ísland og umheiminn.

Við töluðum svolítið um stjórnarskrána - ekki þá sem gilt hefur frá 1944 – heldur þá fyrstu, þessa sem við fengum 1874. Í tilefni þess að íslensk stjórnarskrá gekk í gildi fyrir 150 árum efnir ReykjavíkurAkademían til málstofu í dag um stjórnarskrána - hjá okkur var Þór Martinsson sagnfræðingur sem hefur rannsakað þau áhrif sem það hafði á Íslendinga eða íslenskt samfélag að fá stjórnarskrá.

Við ræddum líka um fuglainflúensuna sem herjar á fuglastofna. Fugladauðinn upp á síðkastið hefur vakið óhug; fólk óttast um fuglana og önnur dýr. Þóra Jóhanna Jónasdóttir yfirdýralæknir sagði okkur undan og ofan af ástandinu og horfunum.

Magnús Lyngdal kynnti okkur verk Antons Bruckner, þeim má lýsa með tveimur orðum; gullfalleg og kraftmikil. En það er víst ekki sama – að mati Magnúsar - hver útsetur og flytur.

Tónlist:

Arctic Philharmonic, Eldbjørg Hemsing - A hidden life.

Matt Carmichael - Marram.

Björn Thoroddsen - Bossanova.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Í þættinum eru atburðir og málefni líðandi stundar skoðaðir í ljósi sögunnar. Umsjón: Vera Illugadóttir.

Í þættinum er fjallað um suðurafríska auðjöfurinn umdeilda Elon Musk, fjölskyldu hans og æsku í Suður-Afríku.

Umsjón: Halldóra Björnsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Svanhildur Jakobsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

(Aftur í kvöld)

Egill Eðvarðsson myndlistamaður og leikstjóri er föstudagsgesturinn okkar að þessu sinni. Egill útskrifaðist úr Myndlista- og handíðaskóla Íslands árið 1971 og árið 2019 fékk hann heiðursverðlaun Eddunnar en hann hefur starfað við ís­lenska sjón­varps- og kvik­mynda­gerð í hart­nær 50 ár lengst af við dag­skrár­gerð og upp­töku­stjórn hjá RÚV. Við fórum með Agli aftur í tímann á æskuslóðirnar á Akureyri, á ljósmyndastofu föður hans og fleira og fórum svo á handahlaupum í gegnum lífið til nútímans, en Í dag sinnir Egill myndlistinni sinni og hann sagði okkur frá hvað annað hann hefur verið að bardúsa þessa dagana. Hann er síður en svo sestur í helgan stein og hann hefur sterkar skoðanir á því kerfi sem er við lýði þar sem fólk er nánast sett út í kuldann þegar það er komið á vissan aldur.

Matarspjallið með Sigurlaugu Margréti var svo auðvitað á sínum stað og í dag og við töluðum um áhrif kvikmynda og sjónvarpsefnis þegar kemur að mat. Matur spilar stórt hlutverk í mörgum kvikmyndum og sjónvarpsþáttum og oft er hann svo girnilegur að áður en við vitum að erum við farin að elda það sama.

Tónlist í þættinum:

Reiknaðu með mér / Björn Jörundur og Ragnheiður Gröndal (Björn Jörundur Friðbjörnsson)

My Little Grass Shack / Leon Redbone og Ringo Starr (Bill Cogswell, Johnny Noble & Tommy Harrison)

Vetrarsól / Björgvin Halldórsson (Gunnar Þórðarson og Ólafur Haukur Símonarson)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón hefur Brynhildur Gunnarsdóttir Flóvenz fyrrverandi dósent við lagadeild Háskóla Íslands.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Ráðherrar í öryggisráði Ísraels sitja á fundi þar greiða á atkvæði um vopnahlé á Gaza. Vopnahléið á að taka gildi á miðnætti á morgun.

Undirbúningsframkvæmdir vegna Hvammsvirkjunar standa enn yfir - þrátt fyrir að héraðsdómur hafi felld virkjanaleyfi úr gildi. Forstjóri Landsvirkjunar segir líklegt að framkvæmdum verði hætt á næstu vikum.

Glerhálka á Grindavíkurvegi var helsta ástæða banaslyss í janúar í fyrra, þegar fólksbíll og vörubifreið rákust saman. Þetta er niðurstaða rannsóknarnefndar samgönguslysa.

Saksóknari í Þýskalandi telur ólíklegt að sá sem er helst grunaður um hvarf Madeleine McCann verði ákærður á næstunni vegna skorts á sönnunargögnum. Maðurinn situr í fangelsi fyrir kynferðisbrot.

Gul viðvörun tekur gildi á sunnan- og austanverðu landinu seint í kvöld vegna austan og norðaustan hvassviðris eða storms. Vegagerðin varar við versnandi færð.

Fyrsta skóflustungan að Fossvogsbrú verður tekin í hádeginu. Brúin er hluti af Samgöngusáttmálanum og fyrsta stóra framkvæmd Borgarlínu.

Íslenska karlalandsliðið í handbolta hóf heimsmeistaramótið á sigri gegn Grænhöfðaeyjum í gær. Þrátt fyrir sigurinn vill þjálfari liðsins betri frammistöðu frá liðinu.

Daglegur fréttaskýringaþáttur þar sem stór og lítil fréttamál eru matreidd á einfaldan hátt.

Deilur um hvort heppilegt sé að fyrirtækið Kaldvík fái að hefja laxeldi í Seyðisfirði hafa tvístrað tæplega 700 manna samfélagi bæjarins. Andstæðingar eldisins segja síðlaust að fyrirtækið lokki brotna byggð með störfum. Fylgjendur eldisins segja starfsemina kærkomna. Þóra Tómasdóttir ræðir við Katrínu Oddsdóttur, Jónínu Brynjólfsdóttur og Guðnýju Láru Guðrúnardóttur.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

Samfélagið sendir út frá gervigreindarráðstefnu í Háskólanum í Reykjavík. Við ræðum við sérfræðinga í gervigreind og heilbrigðismálum, gervigreind og lögfræði, gervigreind og aktívisma og gervigreind almennt.

Útvarpsfréttir.

Veraldarvefur tónlistarinnar. Lagasyrpur héðan og þaðan úr víðri veröld.

Tónlist frá útsendingarlogg 2025-01-17

Mitchala, Mounira - Al Sahara.

Gnahoré, Dobet - Intro flute.

Dogo du Togo - Obligation.

Bellow, Bella - Denyigban.

Ngema, Mbongeni - Ndlondlo bashise.

Tente, Anat Cohen, Venugopal, Varijashree - Jaathre (feat. Anat Cohen Tentet).

Ásgeir Ásgeirsson Tónlistarm. - Izlanda saz semaisi.

Yamato Ensemble - 3 ballads in memory of Hida : No.3, Sugidama.

Segovia, Andrés - Zambra granadina.

Pantoja, Isabel - Yemanya.

Sebo Ensemble - Mysteries.

Svigals, Alicia - Romanian fantasy nr. 1.

Banda de Radujevac - Doina si ora din radujevac.

Kozená, Magdalena, Czech Philharmonic Orchestra - Abendlieder, Op. 3 - No. 5, Umlklo strom? sum?ni.

Útvarpsfréttir.

Heimsendir hefur hlotið mikla umfjöllun í bókmenntum frá örófi alda og hver kynslóð fundið honum stað innar sinnar heimsmyndar. Goðsögur, ljóð, smásögur, vísindarit, vísindaskáldsögur og barnabækur taka fyrir þetta ógnvænlega umfjöllunarefni, fjalla um aðdragandann og það sem hugsanlega tekur við. Í þremur þáttum verður tekist á við spurninguna hvers vegna heimsendir er okkur svona hugleikinn og fjallað um ýmis einkenni heimsendabókmennta gegnum tíðina. Lesari í þáttunum er: Sigurður H. Pálsson. Umsjón: Auður Aðalsteinsdóttir og Ásta Gísladóttir

Í fyrsta þætti verður leitað svara við því hvað geri heimsendi svo heillandi fyrirbæri. Fjallað verður um náttúruhamfarir og guðlega reiði, t.d. í formi flóða og halastjarna. Gluggað verður í Biblíuna, sögur um Múmínálfana eftir Tove Jansson, smásögur eftir Gunnar Gunnarsson og Edgar Allan Poe, ljóð eftir Tómas Guðmundsson og sitthvað fleira. Lesari í þáttunum er: Sigurður H. Pálsson.

Útvarpsfréttir.

Vínil plata úr safninu dregin fram og spiluð í heild.

Vínill vikunnar í þetta sinn er fyrsta hljómplata bandarísku tónlistarkonunnar Tracy Chapman sem kom út árið 1988 og heitir einmitt Tracy Chapman.

A-hlið:

Talkin' bout a Revolution

Fast Car

Across the Lines

Behind the Wall

Baby Can I Hold You

B-hlið:

Mountains o'Things

She's Got Her Ticket

Why?

For My Lover

If Not Now

For You

Aukalag í þættinum, Fast Car frá Grammy verðlaunahátíðinni 2024 þar sem Tracy Chapman söng með Luke Comb's.

Útvarpsfréttir.

Rætt um menningarvikuna sem er að líða og það sem er efst á baugi og framundan um helgina.

Gestir Endastöðvarinnar að þessu sinni eru þau Katla Ársælsdóttir leikhúsgagnrýnandi, Vigdís Hafliðadóttir tónlistar- og leikkona og Vilhjálmur Bragason leikari. Fjallað var um frumsýningu einleiksins Ífigeníu í Ásbrú og nýjar ásakanir á hendur rithöfundarins Neil Gaiman.

Umsjón: Anna María Björnsdóttir.

Fréttir

Fréttir

Heilbrigðisráðherra segist skilja óánægju með fyrirkomulag niðurgreiðslu brjóstaskimana. Fólk í áhættuhópi fyrir brjóstakrabbameini fær brjóstaskimun ekki niðurgreidda eins og þau sem eru einkennalaus.

Trúnaðarmenn félags framhaldsskólakennarar hafa þungar áhyggjur af pattstöðunni í kjaradeilu félagsins við ríkið. Undirbúningur er að hefjast fyrir ótímabundin verkföll í ákveðnum framhaldsskólum.

Dómsmálaráðherra segir lögregluna hafa verið of fáliðaða alltof lengi. Markmiðið sé að fjölga lögreglumönnum um fimmtíu á þessu ári.

Donald Trump sver embættiseið sem forseti Bandaríkjanna á mánudag. Athöfnin verður innandyra þar sem spáð er hörkufrosti í Washington.

Tæplega 100 skjálftar, yfir einum að stærð, hafa mælst á miklu dýpi við Grjótárvatn á Snæfellsnesi það sem af er janúar. Það er sambærilegt því sem mældist allan desember.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi, þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Ísland er ekki eina ríkið í Evrópu þar sem ætlunin er að halda þjóðaratkvæðagreiðslu um tengsl við Evrópusambandið á næstu árum . Það sama mun gerast í Sviss - mögulega um svipað leyti og hér á landi - eftir að stjórnvöld þar samþykktu nýjan heildarsamning um samskipti og viðskipti Sviss og Evrópusambandsins.

Ekki eru allar kenningar um upptök eldana í Los Angeles jafn vel rökstuddar og á samfélagsmiðlum hefur fjöldi samsæriskenninga þar að lútandi litið dagsins ljós. Ein sú útbreiddasta, er kenningin um að eldarnir hafi verið kveiktir vísvitandi, ekki af einhverjum brennuvörgum úti í bæ, heldur nafnlausum aðilum á vegum hersins, leyniþjónustustofnana eða annarra leynilegra stofnana ríkisvaldsins eða djúpríkisins svonefnda.

Og það eru fleiri umdeildar framkvæmdir sem koma til kasta dómstóla en Hvammsvirkjun - til að mynda Suðurnesjalína 2, hið eilífa þrætuepli.

Brot úr Morgunvaktinni.

Veðurfregnir kl. 18:50.

Dánarfregnir.

Dægurflugur og söngvar frá ýmsum tímum.

Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Seinni þáttur um tónlistarkonuna Mariu Muldaur sem hefur sent frá sér rúmlega 40 hljómplötur á löngum og farsælum ferli. Fjallað er seinni hluta ferils hennar, en hún hefur aðallega fengist við að flytja blús, sálar- og gospeltónlist í seinni tíð, en einnig tónlist með New Orleans djassblæ. Hún fléttar gjarnan saman áhrifum frá Mississippi og Louisiana en þessa tónlistarstefnu kallar hún Bluesiana. Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Heimsendir hefur hlotið mikla umfjöllun í bókmenntum frá örófi alda og hver kynslóð fundið honum stað innar sinnar heimsmyndar. Goðsögur, ljóð, smásögur, vísindarit, vísindaskáldsögur og barnabækur taka fyrir þetta ógnvænlega umfjöllunarefni, fjalla um aðdragandann og það sem hugsanlega tekur við. Í þremur þáttum verður tekist á við spurninguna hvers vegna heimsendir er okkur svona hugleikinn og fjallað um ýmis einkenni heimsendabókmennta gegnum tíðina. Lesari í þáttunum er: Sigurður H. Pálsson. Umsjón: Auður Aðalsteinsdóttir og Ásta Gísladóttir

Í fyrsta þætti verður leitað svara við því hvað geri heimsendi svo heillandi fyrirbæri. Fjallað verður um náttúruhamfarir og guðlega reiði, t.d. í formi flóða og halastjarna. Gluggað verður í Biblíuna, sögur um Múmínálfana eftir Tove Jansson, smásögur eftir Gunnar Gunnarsson og Edgar Allan Poe, ljóð eftir Tómas Guðmundsson og sitthvað fleira. Lesari í þáttunum er: Sigurður H. Pálsson.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

Samfélagið sendir út frá gervigreindarráðstefnu í Háskólanum í Reykjavík. Við ræðum við sérfræðinga í gervigreind og heilbrigðismálum, gervigreind og lögfræði, gervigreind og aktívisma og gervigreind almennt.

Guðrún Borgfjörð var dóttir Jóns Borgfirðings og systir Klemensar Jónssonar landritara og Finns Jónssonar prófessors. Hún var ekki studd til mennta eins og þeir þó hún væri bókhneigð og fróðleiksfús. Klemens bróðir Guðrúnar hvatti hana til að rita endurminningar sínar. Hún bregður upp mynd af æskuheimili sínu, lýsir hversdagslífinu, samtímanum, atburðum sem hún tók þátt í og fólki sem hún kynntist.

Jón Aðils les.

(Áður á dagskrá 1973)

Veðurfregnir kl. 22:05.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

(Aftur í kvöld)

Egill Eðvarðsson myndlistamaður og leikstjóri er föstudagsgesturinn okkar að þessu sinni. Egill útskrifaðist úr Myndlista- og handíðaskóla Íslands árið 1971 og árið 2019 fékk hann heiðursverðlaun Eddunnar en hann hefur starfað við ís­lenska sjón­varps- og kvik­mynda­gerð í hart­nær 50 ár lengst af við dag­skrár­gerð og upp­töku­stjórn hjá RÚV. Við fórum með Agli aftur í tímann á æskuslóðirnar á Akureyri, á ljósmyndastofu föður hans og fleira og fórum svo á handahlaupum í gegnum lífið til nútímans, en Í dag sinnir Egill myndlistinni sinni og hann sagði okkur frá hvað annað hann hefur verið að bardúsa þessa dagana. Hann er síður en svo sestur í helgan stein og hann hefur sterkar skoðanir á því kerfi sem er við lýði þar sem fólk er nánast sett út í kuldann þegar það er komið á vissan aldur.

Matarspjallið með Sigurlaugu Margréti var svo auðvitað á sínum stað og í dag og við töluðum um áhrif kvikmynda og sjónvarpsefnis þegar kemur að mat. Matur spilar stórt hlutverk í mörgum kvikmyndum og sjónvarpsþáttum og oft er hann svo girnilegur að áður en við vitum að erum við farin að elda það sama.

Tónlist í þættinum:

Reiknaðu með mér / Björn Jörundur og Ragnheiður Gröndal (Björn Jörundur Friðbjörnsson)

My Little Grass Shack / Leon Redbone og Ringo Starr (Bill Cogswell, Johnny Noble & Tommy Harrison)

Vetrarsól / Björgvin Halldórsson (Gunnar Þórðarson og Ólafur Haukur Símonarson)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Rætt um menningarvikuna sem er að líða og það sem er efst á baugi og framundan um helgina.

Gestir Endastöðvarinnar að þessu sinni eru þau Katla Ársælsdóttir leikhúsgagnrýnandi, Vigdís Hafliðadóttir tónlistar- og leikkona og Vilhjálmur Bragason leikari. Fjallað var um frumsýningu einleiksins Ífigeníu í Ásbrú og nýjar ásakanir á hendur rithöfundarins Neil Gaiman.

Umsjón: Anna María Björnsdóttir.