Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Magnea Sverrisdóttir, djákni, flytur.

Útvarpsfréttir.

Vínil plata úr safninu dregin fram og spiluð í heild.

Vínil plata úr safninu dregin fram og spiluð í heild.

Plata vikunnar er fyrsta stóra plata fjórmenningana sem skipuðu lengst af þjóðlagahópinn Lítið eitt, en platan var gefin út árið 1973. Áður en lögin af þessari plötu hljóma í þættinu verða leikin lög af fjögurra laga plötu sem tríóið Lítið eitt gerði árið 1972.

Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Fyrst koma fjögur lög ef EP plötu frá árinu 1972:

Við gluggann

Endur fyrir löngu

Syngdu með

Ástarsaga

Lögin af fyrstu LP plötunni frá árinu 1973 eru:

Hlið 1

Tímarnir líða og breytast

Piparsveinninn

Tvö ein

Grjót-Páll

Sjómannsástir

Jól

Hlið 2

Hæ Kalli

Heilræðavísur

Lestin mikla

Mánudagur

Á kvöldin

Hin vinnandi stétt

Útvarpsfréttir.

Fjallað um höfunda ýkju- og lygasagna fyrri tíma. Sjónum er beint að Lúkíanosi frá Samósata sem var uppi í Grikklandi á 2. öld. Fluttir eru nokkrir kaflar úr verkum Lúkíanosar, í þýðingu Arthurs Björgvins Bollasonar og úr Lofi lyginnar eftir Þorleif Halldórsson frá Dysjum á Álftanesi sem samin var á 18. öld.

Lesari með umsjónarmanni er Svala Arnardóttir.

Umsjón: Arthúr Björgvin Bollason.

Fyrri þáttur

Í þættinum er fjallað um höfunda ýkju- og lygasagna fyrri tíma. Sjónum er einkum beint að Lúkíanosi frá Samósata en hann var uppi í Grikklandi á 2. öld. Fluttir eru nokkrir kaflar úr verkum Lúkíanoss, í þýðingu Arthurs Björgvins Bollasonar. Auk þess eru fluttir kaflar úr Lofi Lyginnar eftir Þorleif Halldórsson frá Dysjum á Álftanesi sem samin var á 18. öld.

Lesari með umsjónarmanni er Svala Arnardóttir.

Umsjón: Arthúr Björgvin Bollason

(Áður á dagskrá 1996)

Útvarpsfréttir.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Mánudaginn 5. apríl 1976 mætti 27 ára gamli bréfberinn Bo Jansson ekki í vinnu á pósthúsi í Stokkhólmi þar sem hann starfaði. Hann lét ekki heldur vita af sér eða tilkynnti sig veikan. Bosse hafði alltaf mætt samviskusamlega til vinnu svo samstarfsmenn fengu samstundis áhyggjur af að eitthvað væri ekki eins og það ætti að vera. Þegar lögreglan athugaði málið eftir dúk og disk og braust inn í íbúð Bosse var allt í röð og reglu en hann var hvergi sjáanlegur, hann virtist hafa gufað upp.

Umsjón: Þórdís Gísladóttir.

Samsetning og framleiðsla: Þorgerður E. Sigurðardóttir.

Í fyrsta þætti er fjallað um Bo Jansson, líf hans og áhugamál, sem og hvarf hans sem var mikil ráðgáta í augum vina hans og samstarfsmanna.

Viðmælandi: Vera Illugadóttir

Útvarpsfréttir.

Farið yfir helstu fréttir vikunnar í spjalli við fólkið í fréttunum og fréttaskýrendur.

Forsetakosningar, „kynlaus nýlenska“ og efnahagsástand voru umræðuefni þáttarins þessa viku. Pistill Völu Hafstað um kynjavísanir í íslensku vakti heitar umræður í vikunni en afstaða til málsins virðist skipta þjóðinni í fylkingar. Stýrivaxtaákvörðun Seðlabankans var einhverjum vonbrigði en vakti með öðrum von, en stýrivextir haldast óbreyttir enn. Katrín Jakobsdóttir og Halla Hrund mælast hnífjafnar í þjóðarpúlsi Gallup og fylgi margra frambjóðenda er á talsverðri heryfingu. Í þessi mál rýndu Aríel Pétursson formaður Sjómannadagsráðs, Brynja Jónbjarnardóttir hagfræðingur og Páll Ásgeir Ásgeirsson leiðsögumaður og rithöfundur.

Umsjón: Guðrún Sóley Gestsdóttir.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Lögmaður þriggja kvenna sem var synjað um vernd á Íslandi og vísað úr landi gagnrýnir að þær hafi verið úrskurðaðar í gæsluvarðhald fram að brottför. Það sé ómannúðlegt að þær fái ekki að ganga frá sínum málum.

Ísraelskir skriðdrekar umkringja austurhluta Rafah-borgar, sem ríflega 100 þúsund íbúum var gert að rýma fyrr í vikunni. Frekari rýming var fyrirskipuð í morgun og ljóst að vígbúnaður við borgarmörkin eykst.

Frammistaða forsetaframbjóðenda í sjónvarpskappræðunum fyrir viku hafði mismunandi áhrif á áhorfendur eftir því hvaða frambjóðanda þeir styðja. Langmest áhrif höfðu kappræðurnar á þau sem myndu kjósa Höllu Tómasdóttur en langminnst á þau sem nú segjast myndu kjósa Höllu Hrund Logadóttur. Metáhorf var á kappræðurnar.

Mögulegt markmið Rússa með árásum á Kharkiv-hérað í norðurhluta Úkraínu, er að lengja í víglínunni í norðvesturátt. Það myndi dreifa herafla Úkraínu yfir stærra svæði – herafla sem þegar glímir við mönnunarvanda.

Framlag Hollands hefur verið dæmt úr keppni í Eurovison. Flytjandi lagsins sætir lögreglurannsókn eftir að hafa veist að starfsmanni keppninnar.

Matvælaráðherra segir að lagaramminn um lagareldi sé algjörlega óásættanlegur og nýtt frumvarp nái betur utan um greinina. Atvinnuveganefnd hafi fengið breytingatillögur frá ráðuneytinu um gildistíma rekstrarleyfa.

Það þarf stórslys svo að íslenska karlalandsliðið í handbolta tryggi sér ekki sæti á HM á næsta ári. Liðið mætur Eistlandi í dag ytra.

Fréttaskýringaþáttur sem fjallar á ítarlegan og lifandi hátt um heimsmálin, um allt það sem ekki gerist á Íslandi.

Umsjón: Birta Björnsdóttir og Bjarni Pétur Jónsson.

Rúm milljón manns í Rafah á Gaza bíður milli vonar og ótta hvort og þá hvenær allsherjarinnrás Ísraelshers í borgina hefjist. Við beinum sjónum okkar þangað í þættinum í dag. Við ætlum líka að rýna í söguna. Samband Bandaríkjanna og Ísraels hefur verið undir smásjánni nú þegar flest spjót standa á Benjamín Netanjahú, forsætisráðherra Ísraels, sem hefur notið mikils stuðnings Bandaríkjastjórnar eins og flestir forverar hans.

Erlingur Erlingsson hernaðarsagnfræðingur segir að markmið Ísraelshers, annars vegar að koma í veg fyrir að árás á borð við þá sem var gerð sjöunda október endurtaki sig og hins vegar að uppræta Hamas-samtökin, náist ekki nema með pólitísku samkomulagi. Það verði ekki gert með því að fella síðasta vígamanninn. Hann segir greinilegt að Ísraelsmenn ætli sér að ráðast á borgina Rafah en þeir hafi enga sýn á það hvernig átökin geti endað.

Gestur úr Mannlega þættinum talar um bækur.

Lesandi vikunnar í Mannlega þættinum í þetta sinn var Sveinn Sampsted íþróttafræðingur. Við fengum að vita hvaða bækur hann hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft mest áhrif á hann í gegnum tíðina. Sveinn sagði frá eftirfarandi bókum og höfundum:

Uppruni (Origin á ensku) e. Dan Brown

Iron Widow e. Xiran Jay Zhao

Eldarnir e. Sigríði Hagalín Björnsdóttur

Barn að Eilífu e. Sigmund Erni Rúnarsson

Andrés Önd Syrpurbækurnar frá Disney

Íslensk jaðartónlist úr ýmsum áttum frá ýmsum hliðum. Umsjón: Árni Matthíasson

Þeir félagar Kjartan Hólm og Sindri Már Sigfússon, hafa fengist við tónlist lengi, Kjartan með síðrokksveitinni For a Minor Reflection og með Tófu og Sindi sem Seabear og Sin Fang. Á síðustu árum hafa þeir mallað saman tónlist fyrir sjónvarpsþætti og kvikmyndir og líka gert músik fyrir Fischersund-samsteypuna sem selur upplifun sem ilm.

Lagalisti:

Sounds of Fischer Vol. 1 - Söl

Sounds of Fischer Vol. 1 - Hvönn

Sounds of Summer Vol. 1 - Ljósin kveikt

Sounds of Summer Vol. 1 - Ringulreið

Óútgefið - Angakok

Sounds of Christmas - Það aldin út er sprungið Re-Imagined

Í Kúrs gerast nemendur við Háskóla Íslands dagskrárgerðarmenn; segja sögur, kafa í fræðin og spyrja spurninga.

Hefur þig dreymt um frægð, frama eða ríkidæmi? Fyrir flestum eru slíkir draumar óraunhæfir, enda eru frægð, frami og ríkidæmi aðeins á færi fárra útvaldra. En hvað ef ég segði þér að þú gætir látið þessa drauma rætast? Að þú þyrftir einfaldlega selja þig sjálfum djöflinum.

Viðmælandi: Ólína Kjerúlf Þorvarðardóttir.

Umsjón: Andrés Hjörvar Sigurðsson.

Helga Novak, Ísland, Austur-Þýskaland og Stasi.

Í þáttunum er brugðið upp mynd af sögu íslenskra námsmanna í Austur-Þýskalandi og fjallað um aðferðir Stasi við að njósna um þá. Sérstaklega er fjallað um austurþýska - síðar íslenska - rithöfundinn Helgu Novak, sem átti í senn ævintýralegt og átakanlegt lífshlaup.

Umsjón: Björn Teitsson og Helgi Hrafn Guðmundsson.

Aðstoð við dagskrárgerð: Guðni Tómasson.

Helga Novak, Ísland, Austur-Þýskaland og Stasi.

Í þáttunum er brugðið upp mynd af sögu íslenskra námsmanna í Austur-Þýskalandi og fjallað um aðferðir Stasi við að njósna um þá. Sérstaklega er fjallað um austurþýska - síðar íslenska - rithöfundinn Helgu Novak, sem átti í senn ævintýralegt og átakanlegt lífshlaup.

Lesarar: Broddi Broddason og Guðrún Sóley Gestsdóttir.

Umsjón: Björn Teitsson og Helgi Hrafn Guðmundsson.

Aðstoð við dagskrárgerð: Guðni Tómasson.

(Áður á dagskrá 2023)

Útvarpsfréttir.

Þáttur um bókmenntir, bæði hér heima og úti í heimi. Hlustendum er fylgt í gegnum lestur athyglisverðra bókmenntaverka og rætt við höfunda, útgefendur og fræðimenn um stefnur, strauma, tákn og tilvísanir.

Umsjón: Jóhannes Ólafsson.

Rætt verður við Torfa Tulinius bókmenntafræðing og prófessor í íslenskum miðaldafræðum um bandaríska rithöfundinn Paul Auster og heyrum brot úr þætti sem Torfi gerði um Auster árið 1996.

Rithöfundurinn Sjöfn Asare kemur í heimsókn og segir frá nýjustu hljóðbók sinni, Ég elska þig meira en salt, sálfræðitrylli úr íslenskum veruleika.

Og erum við öll að lesa vitlaust? Fjallað verður um grein í tímaritinu The Atlantic um lestur og kosti þess að lesa upphátt.

Viðmælendur: Torfi H. Tulinius og Sjöfn Asare.

Umsjón: Jóhannes Ólafsson.

Í þessum þáttum er fjallað um bandarískar sönggyðjur allt frá því að Bessie Smith og hinar kröftugu blússöngkonur hófu að hljóðrita með djasshljómsveitum til helstu djasskvenna okkar tíma einsog Dee Dee Bridgewater. Billie Holliday, Ella Fitzgerald og Sarah Vaughan eru drottningar djassins, en fjöldi annarra söngkvenna gerðu garðinn frægan þótt sjaldnar heyrist þær á öldum ljósvakans, nema þá gospelsöngkonan Mahalia Jackson og söngkonur sem voru á mörkum djass og popps einsog Nina Simone og Diana Washington. Samt sem áður eru þær margar sem ekki eiga skilið að falla í gleymsku og verða kynntar í þessum þáttum jafnt sem hinar frægari.

Umsjón með þáttunum hefur Vernharður Linnet.

(Áður á dagskrá 2008)

Ethel Waters var fyrsta svarta söngkonan sem sló í gegn með túlkun vinsælla sönglaga. Í kjölfarið fylgdi fjöldi söngkvenna og eru Pearl Baley og Lena Horne líklegast þekktastar þeirra. Söngkonur stórsveitanna sem voru skipaðar svörtum tónlistarmönnum glímdu líka við söngdansa, jafnt sem blúsa og eru fremstar þeirra Helene Humes með Basiebandinu og Ivie Anderson hjá Ellington. Söngkonur Ellingtons eru heimur útaf fyrir sig því þær túlkuðu jafnan tónlist meistarans.

Kvöldfréttir útvarps

Forsætisráðherra segir áhyggjuefni hversu mörg heimili hafa sagt sig úr lögum við vaxtaákvarðanir Seðlabankans með því að segja skilið við óverðtryggð lán. Hann segir háa vexti til langs tíma vera óviðunandi.

Atriðin í lokakeppni Eurovision í kvöld verða færri en til stóð eftir að Hollandi var vikið úr keppni í dag.

Sveitarstjóri Eyjafjarðarsveitar segir að smölun ágangsfjár geti orðið að hringavitleysu ef sveitarfélög þurfi síendurtekið að smala óvelkomnum kindum af ógirtu landi.

Íslenska karlalandsliðið tryggði sér í dag þátttökurétt á heimsmeistaramótinu í haldbolta.

Í þættinum eru atburðir og málefni líðandi stundar skoðaðir í ljósi sögunnar. Umsjón: Vera Illugadóttir.

Í þættinum er fjallað um ævi hryðjuverkaleiðtogans Osama bin Laden.

Veðurstofa Íslands.

Sveiflutónlist og söngdansar að hætti hússins.

Kvartett Henrik Metz spilar lögin I Got It Bad, Prelude To A Kiss, When I Fall In Love, Easy Living, All My Tomorrows, For Heaven's Sake og Silhouettes. Sextett Donald Byrd leikur lögin Alter Ego, Blue Monk, Fly Little Bird Fly, Sir Master Kool Guy, Voyage a deux og Hi Fly. Kvintett Woody Shaw leikur lögin If I Were A Bell, Stormy Weather, Dat Dere og Imagination.

Gunnar Stefánsson fjallar um merkisfólk fyrri tíðar og leitar fanga í bókum og blaðagreinum.

(Áður á dagskrá 2007)

Orðagull og ljóðadjásn, þáttur um Karl Ísfeld, eftir Bolla Gústavsson, prentaður í bók hans, Litið út um ljóra, útg. 1985. Umsjónarmaður les.

Umsjónarmaður: Gunnar Stefánsson.

Fjallað er um Sturlungasögu og rætt við leika og lærða um söguna, sögusviðið og einstakar persónur frá ýmsum sjónarhornum.

Umsjón: Einar Karl Haraldsson.

(Áður á dagksrá 1984-85)

Rætt er um trúarljóðið Heyr, himna smiður eftir Kolbein Tumason. Kristbjörg Kjeld les ritgerð eftir Hermann Pálsson - Skáldið á Víðimýri og Stefán Karlsson handritasérfræðingur flytur spjall og fróðleik í kringum skáldskap Kolbeins.

Umsjón: Einar Karl Haraldsson.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Í Litlu flugunni er leikin gamaldags tónlist frá öldinni sem leið: dægurlög, harmóníkutónlist, djass og danslög, með flytjendum á borð við Tónakvartettinn frá Húsavík, danshljómsveit Victors Sylvester, Caterinu Valente og Hauk Morthens.

Gömlu góðu hljómplöturnar eru í heiðri hafðar, bæði litlar og stórar, að ógleymdum segulböndum úr safni útvarpsins en í segulbandasafninu leynast margar ófáanlegar hljóðritanir með íslenskum tónlistarmönnum.

Umsjón: Lana Kolbrún Eddudóttir.

Hlýir sumarvindar úr ýmsum áttum: Japanski organistinn Yoshiyuki Tao spreytir sig á Dagnýju Sigfúsar Halldórssonar og feðginin Frank og Nancy Sinatra syngja ástardúettinn sígilda, Somethin stupid. Dregnar verða fram gamlar 78 snúninga plötur með Hauki Morthens og óútgefnar útvarpshljóðritanir með Elly Vilhjálms. Sigrún Jónsdóttir syngur um Ástartöfra - og húshljómsveit Litlu flugunnar, Terry Snyder and his all stars, leikur Love is a many splendored thing. Umsjón: Lana Kolbrún Eddudóttir

Farið yfir helstu fréttir vikunnar í spjalli við fólkið í fréttunum og fréttaskýrendur.

Forsetakosningar, „kynlaus nýlenska“ og efnahagsástand voru umræðuefni þáttarins þessa viku. Pistill Völu Hafstað um kynjavísanir í íslensku vakti heitar umræður í vikunni en afstaða til málsins virðist skipta þjóðinni í fylkingar. Stýrivaxtaákvörðun Seðlabankans var einhverjum vonbrigði en vakti með öðrum von, en stýrivextir haldast óbreyttir enn. Katrín Jakobsdóttir og Halla Hrund mælast hnífjafnar í þjóðarpúlsi Gallup og fylgi margra frambjóðenda er á talsverðri heryfingu. Í þessi mál rýndu Aríel Pétursson formaður Sjómannadagsráðs, Brynja Jónbjarnardóttir hagfræðingur og Páll Ásgeir Ásgeirsson leiðsögumaður og rithöfundur.

Umsjón: Guðrún Sóley Gestsdóttir.