Umsjón: Una Margrét Jónsdóttir.

Í sumum sögum koma fyrir lifandi hlutir. Þetta á einkum við um barnabækur, en þó má einnig finna lífi gædda hluti í skáldverkum fyrir fullorðna. Hugmyndin um lifandi hluti er gömul og má sem dæmi nefna Flóamanna sögu, sem rituð er í kringum 1300, en þar tala tvö skip saman. Og þó að fólk viti fullvel að hlutir eru dauðir geta hlutir sem geyma dýrmætar minningar orðið eins og lifandi í augum eigandans. Í þættinum verða fluttar nokkrar tónsmíðar þar sem lifandi hlutir koma við sögu og lesið verður úr fáeinum slíkum skáldverkum. Meðal annars verður flutt arían „Vecchia zimarra" sem heimspekingurinn Colline syngur til frakkans síns í óperu Puccinis „La Boheme", einnig verður flutt atriði úr óperunni „Barnið og galdrarnir" eftir Maurice Ravel og lag úr söngvaflokknum „Winter words" eftir Benjamin Britten. Af rithöfundum sem koma við sögu í þættinum má nefna H.C. Andersen, Charles Dickens, Ólaf Jóhann Sigurðsson og Elsu Beskow. Umsjón með þættinum hefur Una Margrét Jónsdóttir, en lesarar eru Jónatan Garðarsson og Halla Harðardóttir.

Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Jón Ómar Gunnarsson flytur.

Útvarpsfréttir.

Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Fimmtán dagar eru til kosninga. Við ræddum málefni barna við Salvöru Nordal, umboðsmann Alþingis, og spurðum hvað er brýnast að stjórnmálin geri fyrir börn. Hún segir að þessi mál mættu vera meira áberandi í kosningabaráttunni.

Gunnlaugur Björnsson stjarneðlisfræðingur kom til okkar. Við ræddum um veðrið úti í geimi, og um James Webb sjónaukann.

Í síðasta hluta þáttarins kom Magnús Lyngdal til okkar með sígilda tónlist í farteskinu. Hann leyfði okkur að heyra brot úr verkum sem í eru einstaklega fallegar laglínur.

Tónlist:

Eyjólfur Eyjólfsson, Björk Níelsdóttir, Gadus morhua, Steinunn Arnbjörg Stefánsdóttir - Hvað er svo glatt.

Lyman, Arthur - Good morning starshine.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Í þættinum eru atburðir og málefni líðandi stundar skoðaðir í ljósi sögunnar. Umsjón: Vera Illugadóttir.

Í þættinum er fjallað um breska heimskautakönnuðinn Ernest Shackleton og fyrstu ferð hans á suðurskautslandið um borð í rannsóknarskipinu Discovery, 1901-1903.

Umsjón: Halldóra Björnsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Svanhildur Jakobsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson

Ástvaldur Zenki Traustason tónlistarmaður, prestur og kennari hjá Zen á Íslandi var föstudagsgesturinn okkar í dag. Hann hefur iðkað Zen hugleiðslu undir handleiðslu bandarísks Zen meistara síðan árið 1998 og hlotið þjálfun meðal annars í Japan. Ástvaldur nam tónlist í FÍH og í bandaríska tónlistarskólanum Berklee College of Music og rak um tíma tónlistarskólann Tónheima. Hann starfar einnig sem organisti og kórstjóri í Bessastaðakirkju. Við fórum með honum aftur í tímann í Dalina, þar sem hann var hjá ömmu sinni og afa á sumrin, hann sagði okkur frá áhugaverðri reynslu sem hann varð fyrir ungur að aldri, sem kallaðist svo á við það þegar hann hóf að stunda Zen hugleiðslu. Við ræddum tónlistarferil hans og samband hans við Ragnar Bjarnason og hann talaði meðal annars um núvitund og frið föstudagspjallinu í dag.

Svo var það matarspjallið með Sigurlaugu Margréti sem var auðvitað á sínum stað í dag. Í svona veðri, gulri og appelsínugulri viðvörun, ákváðum við að tala um „huggu mat“ eða „hyggemad“ og að hafa það kósi. Að mati Sigurlaugar er best að djúpsteikja matinn á svona dögum og hún sagði meðal annars frá djúpsteiktum rækjum og þrísteiktum kartöflum.

Tónlist í þættinum

Sólóður / Milljónamæringarnir og Bjarni Arason (Ástvaldur Traustason, texti Stefán Hilmarsson)

Just One of Those Things / Ragnar Bjarnason Hljómsveit Ástvaldar Traustasonar (Cole Porter)

Víst ertu Jesús kóngur klár / Ástvaldur Traustason (höf. ókunnur)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón hefur Jón Knútur Ásmundsson, neytandi á Austurlandi.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Vonskuveður er á landinu í dag og á morgun. Flug fellur niður, búist er við öflugum vindhviðum suðaustanlands.

Útgjöld ríkisins vegna hælisleitenda eiga að dragast saman um tæpa tvo milljarða á næsta ári. Fjárlagafrumvarpið var rætt á þingi í morgun og er stefnt á að afgreiða það eftir helgi. Persónuafsláttur örorku- og eftirlaunaþega sem búa erlendis fellur ekki niður um áramót eins og til stóð.

Tilnefning Roberts Kennedys í embætti heilbrigðisráðherra Bandaríkjanna er harðlega gagnrýnd. Hann er sagður hættulegur heilsu þjóðarinnar.

Dómsmálaráðherra og ríkislögreglustjóri kynntu í morgun þrettán aðgerðir til þess að auka skilvirkni landmæravörslu. Ráðherra væntir þess að greiningarmiðstöð verði flutt úr Reykjavík á Keflavíkurflugvöll á næsta ári.

Tíu dagar eru í boðað verkfall lækna og samninganefndir sitja við. Nauðsynlegasta læknisþjónusta verður veitt. Formaður Læknafélagsins, segir að það þurfi að meta hvert tilvik.

Rúmlega 67 þúsund erlendir ríkisborgarar eru búsettir hér á landi. Hátt í fimmtungur mannfjöldans.

Daglegur fréttaskýringaþáttur þar sem stór og lítil fréttamál eru matreidd á einfaldan hátt.

Frambjóðendur stjórnmálaflokka verja nú dágóðum tíma í að hitta og tala við kjósendur. Kosið verður til Alþingis eftir rúmar tvær vikur. Á fimmtudaginn bauð Fjölbrautaskólinn í Breiðholti frambjóðendum úr ölllum flokkum í heimsókn til að hitta nemendur skólans og ræða við þá um stjórnmálin.

Þetta helst fór á samkomuna og fékk að vera með í samtölum nemendanna við frambjóðendur og spyrja nokkurra spurninga.

Eftir þá heimsókn má eiginlega fullyrða að það eru húsnæðismálin og líka geðheilbrigðismálin sem eru efst í huga þeirra.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Í þættinum er reynt að leita svara við þeirri spurningu af hverju Þórbergur Þórðarson hefur þokað í bakgrunninn og einnig hvað þurfti að gera til að hífa hann þaðan upp. Þess vegna er spurt: Er Þórbergur einstæðingur eða fjölskyldumaður í íslenskum bókmenntum. Þessari spurningu svara Þórunn Hrefna Sigurjónsdóttir bókmenntafræðingur, Hallgrímur Helgason rithöfundur og Pétur Gunnarsson rithöfundur. Umsjón: Atli Freyr Steinþórsson.

Þátturinn er endurfluttur í tilefni af fimmtugustu ártíð skáldsins, sem fæddist 12. mars 1888 og lést 12. nóvember 1974. (Áður á dagskrá 2004)

Útvarpsfréttir.

Vínil plata úr safninu dregin fram og spiluð í heild.

Vínil plata úr safninu dregin fram og spiluð í heild.

Umsjón: Sigurlaug Margrét Jónasdóttir.

Útvarpsfréttir.

Rætt um menningarvikuna sem er að líða og það sem er efst á baugi og framundan um helgina.

Gestir Endastöðvarinnar eru að þessu sinni Brynja Pétursdóttir dansari, Magnús Thorlacius sviðshöfundur og Snæbjörn Brynjarsson leikhússtjóri Tjarnarbíós. Fjallað var um viðburðaríka menningarviku þar sem Iceland Airwaves, Ungleikur og Reykjavík Dance Festival kemur fyrir. Einnig skelltu allir sér á kvikmyndina Pigen med nålen, eða Stúlkuna með nálina eftir Magnus Von Horn þar sem þær Trine Dyrholm og Vic Carmen Sonne fara með stórleik.

Kvöldfréttir útvarps

Kvöldfréttir útvarps

Vonskuveður hefur verið um landið norðanvert í dag. Gular og appelsínugular viðvaranir eru í gildi fram á morgundaginn. Færð er farin að spillast á fjallvegum.

Fylgi Samfylkingar og Miðflokks dalar en Samfylkingin er þó enn stærst í nýjum þjóðarpúlsi Gallup.

Stjórnmálafræðingur segir að línur séu farnar að skýrast; flug Viðreisnar og fall Sjálfstæðisflokksins séu staðfest í hverri könnun á fætur annarri.

Kennarar og ríkið funda í fyrsta skipti í hálfan mánuð á sunnudag. Kennarar MR fara í verkfall á mánudag.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi, þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Gömul bloggskrif Þórðar Snæs Júlíussonar, frambjóðanda Samfylkingarinnar, sem birtust undir dulnefni á bloggsíðu fyrir rúmlega tuttugu árum hafa vakið upp umræðu um hvort nauðsynlegt sé að gera upp það tímabil þegar nafnlaus skrif viðgengust í athugasemdakerfum fjölmiðla og bloggheimum. Skrif sem oft beindust að nafntoguðum konum og þeir sem þannig skrifuðu þurftu fæstir að bera á þeim ábyrgð. Þar til kannski nú.

Full þörf er á að samræma vinnulöggjöf á almennum og opinberum markaði segir prófessor við Háskóla Íslands, ákvæði um verkföll séu til dæmis ekki þau sömu. Anna Kristín Jónsdóttir ræðir við Gylfa Dalmann Aðalsteinsson.

Þótt níu af hverjum tíu Þjóðverjum séu sannfærðir um að lýðræði sé æskilegasta stjórnarfarið eru aðeins um fjórir af tíu ánægðir með hvernig það virkar í Þýskalandi um þessar mundir. Og nær tveir af hverjum tíu eru að einhverju leyti sammála þeirri fullyrðingu, að einræði geti verið betri valkostur „í ákveðnum aðstæðum.“

Veðurstofa Íslands.

Dánarfregnir.

Dægurflugur og söngvar frá ýmsum tímum.

Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Meðlimir Spilverks þjóðanna, einn eða fleiri, tóku þátt í gerð fimm hljómplatna árið 1978. Leikin eru lög af þessum plötum. Sigrún Hjálmtýsdóttir syngur Einskonar ást og Alein með Brunaliðinu, Sigurður Bjóla syngur í laginu Ísland og Valgeir Guðjónsson syngur í laginu Græna byltingin með Spilverki þjóðanna. Egill Ólafsson syngur með Hinum íslenska Þursaflokki lögin Nútiminn og Einsetumaður einu sinni. Sigrún Hjálmtýsdóttir syngur með Ljósunum í bænum lagið Eplajazz og Egill Ólafsson syngur með sömu hljómsveit lagið Mamma og pabbi taka ekki eftir. Sigrún Hjálmtýsdóttir syngur lagið Lambeth Walk og Egill Ólafsson syngur lagið Maðurinn hennar Jónínu hans Jóns, en bæði lögin komu út á revíuplötunni Þegar mamma var ung. Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Í þættinum er reynt að leita svara við þeirri spurningu af hverju Þórbergur Þórðarson hefur þokað í bakgrunninn og einnig hvað þurfti að gera til að hífa hann þaðan upp. Þess vegna er spurt: Er Þórbergur einstæðingur eða fjölskyldumaður í íslenskum bókmenntum. Þessari spurningu svara Þórunn Hrefna Sigurjónsdóttir bókmenntafræðingur, Hallgrímur Helgason rithöfundur og Pétur Gunnarsson rithöfundur. Umsjón: Atli Freyr Steinþórsson.

Þátturinn er endurfluttur í tilefni af fimmtugustu ártíð skáldsins, sem fæddist 12. mars 1888 og lést 12. nóvember 1974. (Áður á dagskrá 2004)

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

eftir Thor Vilhjálmsson, höfundur les.

Bókin inniheldur þrjár sögur eða „skýrslur“ eins og höfundurinn kallar þær. Allt eru það íronískar ferðasögur, hver með sínu móti. Fyrsta skýrslan nefnist „Hrakningar“ og er skopstæling á íslenskum frásöguþáttum um hrakninga og mannraunir. Þar segir frá nokkrum bændum sem taka sig upp um hávetur í leit að konu sem á að vera grafin í fönn í óbyggðum. Það er einmitt Folda sú sem bókin dregur nafn af. Næsta skýrsla, „Sendiför,“ segir frá kynnisferð íslenskrar sendinefndar til Kína og óspart gert gys að heimóttarskap landans í fjarlægum löndum. Loks er svo „Skemmtiferð“, sem fjallar um för borgaralegra hjóna til sólarlanda. Þau búa á fínu hóteli en hafa ekki ráð á borga fyrir matinn þar og nærast ekki á öðru en ólívum.

Folda kom út árið 1972, naut strax vinsælda lesenda og þótti með aðgengilegustu verkum höfundarins á þeim tíma. (Áður á dagskrá 2009)

Thor las söguna fyrir útvarpið árið 1985

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson

Ástvaldur Zenki Traustason tónlistarmaður, prestur og kennari hjá Zen á Íslandi var föstudagsgesturinn okkar í dag. Hann hefur iðkað Zen hugleiðslu undir handleiðslu bandarísks Zen meistara síðan árið 1998 og hlotið þjálfun meðal annars í Japan. Ástvaldur nam tónlist í FÍH og í bandaríska tónlistarskólanum Berklee College of Music og rak um tíma tónlistarskólann Tónheima. Hann starfar einnig sem organisti og kórstjóri í Bessastaðakirkju. Við fórum með honum aftur í tímann í Dalina, þar sem hann var hjá ömmu sinni og afa á sumrin, hann sagði okkur frá áhugaverðri reynslu sem hann varð fyrir ungur að aldri, sem kallaðist svo á við það þegar hann hóf að stunda Zen hugleiðslu. Við ræddum tónlistarferil hans og samband hans við Ragnar Bjarnason og hann talaði meðal annars um núvitund og frið föstudagspjallinu í dag.

Svo var það matarspjallið með Sigurlaugu Margréti sem var auðvitað á sínum stað í dag. Í svona veðri, gulri og appelsínugulri viðvörun, ákváðum við að tala um „huggu mat“ eða „hyggemad“ og að hafa það kósi. Að mati Sigurlaugar er best að djúpsteikja matinn á svona dögum og hún sagði meðal annars frá djúpsteiktum rækjum og þrísteiktum kartöflum.

Tónlist í þættinum

Sólóður / Milljónamæringarnir og Bjarni Arason (Ástvaldur Traustason, texti Stefán Hilmarsson)

Just One of Those Things / Ragnar Bjarnason Hljómsveit Ástvaldar Traustasonar (Cole Porter)

Víst ertu Jesús kóngur klár / Ástvaldur Traustason (höf. ókunnur)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Rætt um menningarvikuna sem er að líða og það sem er efst á baugi og framundan um helgina.

Gestir Endastöðvarinnar eru að þessu sinni Brynja Pétursdóttir dansari, Magnús Thorlacius sviðshöfundur og Snæbjörn Brynjarsson leikhússtjóri Tjarnarbíós. Fjallað var um viðburðaríka menningarviku þar sem Iceland Airwaves, Ungleikur og Reykjavík Dance Festival kemur fyrir. Einnig skelltu allir sér á kvikmyndina Pigen med nålen, eða Stúlkuna með nálina eftir Magnus Von Horn þar sem þær Trine Dyrholm og Vic Carmen Sonne fara með stórleik.