Útvarpsfréttir.

Kjalarnesi, þá fyrstu sem byggð var hér áður en kristni var í lögleidd árið 1000. Helstu heimildir um kirkjuna eru Landnáma og Kjalnesinga saga. Jón Böðvarsson segir frá þessum sögum.

Sumarið 1981 unnu þrír fornleifafræðingar frá Þjóðminjasafninu að uppgreftri á Esjubergi. Verkinu stjórnaði Guðmundur Ólafsson, sem segir frá vinnu þeirra félaga.

Guðrún Þorsteinsdóttir les fjórar af Búa-rímum Gríms Thomsen.

Umsjón: Friðrik G. Olgeirsson.

(Áður á dagskrá 1986)

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Fjallað er um Garðar Cortes, sem hlaut heiðursverðlaun Leiklistarsambands Íslands 16. júní 2017 þegar Gríman var afhent. Hann hlaut verðlaunin fyrir ævistarf sitt í þágu sviðslista á Íslandi. Garðar stofnaði Íslensku óperuna 1978, með það að markmiði að gefa íslenskum söngvurum tækifæri til að vinna að list sinni. Rætt er við hann og samferðarfólk hans í gegnum tíðina. Garðar Cortes lést 14. maí s.l. á 83. aldursári.

Umsjón: Ingveldur G. Ólafsdóttir.

Fjallað er um Garðar Cortes, sem hlaut heiðursverðlaun Leiklistarsambands Íslands 16. júní 2017 þegar Gríman var afhent. Hann hlaut verðlaunin fyrir ævistarf sitt í þágu sviðslista á Íslandi. Garðar stofnaði Íslensku óperuna 1978, með það að markmiði að gefa íslenskum söngvurum tækifæri til að vinna að list sinni. Rætt er við hann og samferðarfólk hans í gegnum tíðina. GarðarCortes lést 14. maí s.l. á 83. aldursári.

Umsjón: Ingveldur G. Ólafsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Dægurflugur og söngvar frá ýmsum tímum.

Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Fimmti og síðasti þáttur um Savanna tríóið. Eftirfarandi lög eru leikin í þættinum: Karl og kerling, Á dökkumiðum, Gestur, Yfir græði og grundum, Nikkólína, Bílavísur, Eins og þá, Afar gott ár, Svona er lífið - hvað um það og Vetrarmorgunn.

Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Guðsþjónusta.

Prestur: Helgi Guðnason.

Rafn Hlíðkvist stjórnar tónlistarflutningi.

Kór Fíladelfíu.

Hljóðfæraleikarar: Rafn Hlíðkvist, píanó; Páll E. Pálsson, bassi; Pétur Erlendsson, rafmagnsgítar; Einar Sigurmundsson, kassagítar; Brynjólfur Snorrason, trommur.

Einsöngur: Bína Hrönn Hjatadóttir, Eva Dögg Sveinsdóttir, Hrönn Svansdóttir og Kristjána Guðbjartsdóttir.

Vitnisburður: Sara María Guðmundsdóttir.

Ritningalestur: Fanny Kristín Tryggvadóttir.

Upptaka og hljóðblöndun: Hrannar Kristjánsson.

Fyrir predikun:

Þú ert Guð. Lag og texti: Jonathan Jerez, Sarah Jerez. Íslensk þýðing: Íris Guðmundsdóttir.

Staðföst trúum því. Lag og texti: CeCeWinans, Dwan Hill, Kyle Lee, Mitch Wong. Íslensk þýðing: Íris Guðmundsdóttir.

Þú ríkir enn. Lag og texti: Philippa Hanna, Tony Wood, Jonny Bird & Matt Armstrong. Íslensk þýðing: Árný Björg Blandon.

Frelsara á ég. Lag og texti: Anna Byrd, Kyle Lee & Leeland Mooring. Íslensk þýðing: Árny Björg Blandon.

Þig vil ég lofa. Lag og texti: Kevin Jonas. Íslensk þýðing: Emil Hreiðar Björnsson og Daney Björk Haralsdóttir.

Eftir predikun:

Segjum Jesús. Lag og texti: Abby Benton, Carlene Prince, Dustin Smith Jesse Reeves, Kristen Dutton & Raina Pratt. Íslensk þýðing: Árný Björg Blandon.

Þökk þér Jesús fyrir blóðið þitt. Lag og texti: Charity Gayle, Ryan Kennedy, Steven Musso, David Geniles & Bryan McCleery. Íslensk þýðing. Guðlaugur Gunnarsson.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Rúmlega hundrað börn á flótta hafa komið til landsins án fylgdar fullorðins síðasta eina og hálfa árið. Þetta eru álíka mörg fylgdarlaus börn og komu tíu árin á undan til samans.

Enginn þingmaður, hvorki úr stjórn né stjórnarandstöðu, hefur lagt til að laun þeirra hækki minna en lög kveða á um og Alþýðusambandið hefur hvatt til. Forseti Alþingis segir að breyta þyrfti lögum til að breyta lögbundinni launahækkun.

Ríkissáttasemjari hefur boðað fulltrúa BSRB og viðsemjendur þeirra á óformlegan fund í dag. Sundlaugar eru lokaðar í nokkrum sveitarfélögum vegna verkfallsins, og fjöldi leikskóla á morgun.

Mögulegt er að Tyrklandsforseti mildist í afstöðu sinni til NATÓ-aðildar Svía, nú þegar hann hefur tryggt sér aframhaldandi setu á forsetastóli. Sitji hann út kjörtímabilið spannar valdatími hans aldarfjórðung.

Strandveiðimenn vilja jafna aðstöðu veiðimanna á öllum svæðum með því að fækka veiðidögum. Á móti verði ekki hægt að stytta tímabilið, en ef ekkert verði að gert gæti því lokið í júlí.

Eldri borgarar flytjast á milli sveitarfélaga eftir þjónustuþörf. Flestir færa sig yfir í Kópavog og Árborg, en flestir fara frá Reykjavík.

Endurunnið heyrúlluplast kemur vel út úr prófunum og ekki er munur á heyi eftir því hvort það er geymt í endurunnu eða hefðbundnu rúlluplasti.

Samúel Jón Samúelsson fer í tveimur þáttum yfir feril og ævi bandaríska tónskáldsins, lagahöfundarins, útsetjarans, upptökustjórans og píanóleikarans Burt Bacharach sem lést 8. febrúar sl. 94 ára að aldri.

Bacharach átti hátt í 7 áratuga farsælan feril að baki. Hann samdi hundruði laga og komust 73 þeirra á top 40 lista í Bandaríkjunum og 52 i Bretlandi. Samkvæmt wikipedia hafa yfir 1000 listamenn hljóðritað lögin hans. Í þáttunum fáum við að heyra marga af hans stærstu smellum í bland við óppgötvaðar perlur og uppáhalds lög umsjónarmannsins.

Samúel Jón Samúelsson fer í tveimur þáttum yfir feril og ævi bandaríska tónskáldsins, lagahöfundarins, útsetjarans, upptökustjórans og píanóleikarans Burt Bacharach sem lést 8. febrúar s.l. 94 ára að aldri.

Bacharach átti hátt í 7 áratuga farsælan feril að baki. Hann samdi hundruði laga og komust 73 þeirra á top 40 lista í Bandaríkjunum og 52 i Bretlandi. Samkvæmt wikipedia hafa yfir 1000 listamenn hljóðritað lögin hans. Í þáttunum fáum við að heyra marga af hans stærstu smellum í bland við óuppgötvaðar perlur og uppáhalds lög umsjónarmannsins.

Erlendur Guðmundsson í Unuhúsi var velgjörðamaður listamanna á fyrrihluta tuttugustu aldar og ásamt móður sinni Unu Gísladóttur rak Unuhús, litla rauða timburhúsið í Garðastræti. Í þremur þáttum tileinkuðum Erlendi kynnumst við manninum gegnum augu vina hans, þeirra Þórbergs Þórðarsonar, Halldórs Laxness og Nínu Tryggvadóttur. Í Unuhúsi var rekið gistiheimili og voru þar haldnar kvöldvökur þar sem list, pólitík, heimsmál, heimspeki og trúmál voru rædd í þaula og má gera ráð fyrir að hafi verið skjól fyrir bæði fólk sem átti ekki í önnur hús að venda sem og róttæka hugmyndafræði. Verður sjónum einnig beint að rýminu Unuhúsi og því sem einkenndi það, sem og listinni sem var að brjótast upp á yfirborðið á þessum tíma.

Viðmælendur eru Pétur Gunnarsson, Soffía Auður Birgisdóttir, Jón Karl Helgason, Rósa Magnúsdóttir, Halldór Guðmundsson, Ásta Kristín Benediktsdóttir, Ásdís Ólafsdóttir og Aðalsteinn Ingólfsson.

Umsjón hefur Sunneva Kristín Sigurðardóttir.

Nína Tryggvadóttir málari kemur í Unuhús árið 1939. Nína er nýkomin að utan og staldrar stutt við í Unuhúsi, flyst til New York 1943. Hún verður náin vinkona Erlendar og annarra listamanna í Unuhúsi og má líta á portrettverk þeirra Nínu og Louisu Matthíasdóttur sem gestabók Unuhúss þessa tíma. Róttækir málarar og skáld sem sækja Unuhús eiga undir högg að sækja fyrir hugmyndafræði sína. Nína og Erlendur verða perluvinir og má sjá ástina skína úr bréfum þeirra á milli eftir að Nína flyst út. Listin er öllu fremri.

Viðmælendur eru Ásdís Ólafsdóttir listfræðingur, Aðalsteinn Ingólfsson listfræðingur, Pétur Gunnarsson rithöfundur og Jón Karl Helgason prófessor við Háskóla Íslands.

Ísak Harðarson sendi frá sér sína fyrstu ljóðabók árið 1982, Þriggja orða nafn, og varð þar með hluti af upphafi nýrrar bylgju í íslenskri ljóðlist á tímum þar sem framtíðarhugsjónir voru torfundnar og ung skáld tekin að líta nokkuð um öxl eftir fyrirmyndum og áhrifavöldum. Ísak markaði sér strax afgerandi sérstöðu með einlægum hugsjónum sínum um betri heim og var tekið opnum örmum af stórum hópi nýrra ljóðaunnenda sem leituðu svara og spurninga í þeirri alvöru og viðkvæmni sem einkennir svo sterkt ljóð Ísaks. Í næstu ljóðabók sinni Ræflatestamentið (1984) er tónn ljóðanna orðinn kaldhæðnari en heldur þó einlægninni. Illskan er til staðar í heiminum og gegn henni verður að berjast með öllum ráðum og Ísak leitar í trúna, hann grandskoðar Biblíuna og í næstu bókum verður ljóðrænt samtal hans æ áleitnara í spurninni um Guð, tilvist hans og áhrif í tilvist okkar mannanna. Ísak hefur gefið út níu ljóðabækur, eina skáldsögu, eitt smásagnasafn og játningabókina Þú sem ert á himnum ... þú ert hér sem og barnabókina Söngur Guðsfuglsins sem Ísak vann í samvinnu við Helga Þorgils Friðjónsson myndlistarmann.

Rætt er við Ísak um skáldskap hans, frelsun og vinnubrögð. Inn í frásögnina er fléttað ljóðum Ísaks í hans eigin flutningi. Lesari: Hjalti Rögnvaldsson. Umsjón: Jórunn Sigurðardóttir.

(Áður á dagskrá 2011)

Útvarpsfréttir.

Stórsveit Reykjavíkur leikur tónlist stórsveitarmeistarans Thad Jones í tilefni af því að öld er liðin frá fæðingu hans. Stjórnandi og kynnir: Sigurður Flosason.

Stórsveit Reykjavíkur flytur dagskrá með verkum Thad Jones, eins áhrifamesta stórsveitahöfundar sögunnar í tilefni 100 ára fæðingarafmælis hans í mars á þessu ári.

Stjórnandi og kynnir: Sigurður Flosason.

Hljóðritun frá tónleikum sem fram fóru í Silfurbergi, Hörpu, 26. mars síðastliðinn.

Þáttur um íslensku og önnur mál.

Umsjón: Anna Sigríður Þráinsdóttir, Atli Sigþórsson og Guðrún Línberg Guðjónsdóttir

Þáttur um íslenskt mál og önnur mál.

Umsjón: Anna Sigríður Þráinsdóttir og Guðrún Línberg Guðjónsdóttir.

Baldur Sigurðsson, prófessor emeritus í íslensku og læsi, við menntavísindasvið Háskóla Íslands, kom til okkar í Orð af orði og sagði okkur frá íslenskunámskeiðum á vegum Rauða krossins sem hann hefur kennt í vetur ásamt fleirum. Námskeiðin sækir fólk á flótta og í leit að hæli hér landi, einkum fólk sem fær ekki íslenska kennitölu og er því jafnvel í enn verri stöðu en annað flóttafólk sem hingað kemur.

Kvöldfréttir útvarps

Útvarpsfréttir.

Laun æðstu embættismanna hækka að líkindum um rúmlega sex prósent 1. júlí. Forsætisráðhera segir fyrirkomulagið það besta sem fundið hefur verið fyrir þessi mál.

Óformlegur fundur formanna BSRB og samninganefndar Sambands íslenskra sveitarfélaga í dag var skref afturábak í kjaradeilunni, segir formaður BSRB. Á morgun bætist enn frekar í verkföll félagsmanna BSRB.

Friðargæslusveit NATÓ í Kósóvó og óeirðarlögregla þar í landi beittu táragasi gegn mótmælendum úr minnihluta Serba í dag.

Félagsfræðingur telur ekki ástæðu til að óttast að gervigreindin taki yfir. Stafrænn vinur geti verið af hinu slæma, en líka af hinu góða.

Stjórnarmyndarviðræður í Finnlandi héldu áfram í morgun en flokkunum fjórum gengur illa að koma sér saman um innflytjendamál. Formanni sænska þjóðarflokksins hugnast ekki áherslur hinna flokkanna.

Guðrún Svava Svavarsdóttir og Þorsteinn frá Hamri flytja.

Þorsteinn frá Hamri tekur saman þættina og flytur ásamt Guðrúnu Svövu Svavarsdóttur.

Lesið er úr Gautrekssögu, sem er sú fornaldarsaga Norðurlanda sem geymir hvað mest af merkilegum minnum af ævafornum toga. Í upphafskafla Gautrekssögu er fjallað um Ætternisstapa.

Guðrún Svava Svavarsdóttir og Þorsteinn frá Hamri flytja.

Þjóðsöguþættir í samantekt Þorsteins frá Hamri, sem flytur þættina ásamt Guðrúnu Svövu Svavarsdóttur.

(Áður á dagskrá 20. október 1971)

Veðurstofa Íslands.

Dánarfregnir.

Sumartónleikar Sambands evrópskra útvarpsstöðva.

Hljóðritun frá opnunartónleikum Jordi Savall tónlistarhátíðarinnar sem fram fóru á torgi Santa Maria de Santes Creus klaustursins í Tarragona á Spáni, 11. ágúst s.l.

Gömbuleikarinn og stjórnandinn Jordi Savall flytur forna, þjóðlega tónlist frá löndunum við Miðjarðarhaf ásamt fjölþjóðlega tónlistarhópnum Hespérion XXI og söngvurunum Waed Bouhassoun frá Sýrlandi, Lior Elmaleh frá Ísrael og Katerinu Papadopoulou frá Grikklandi.

Umsjón: Bergljót Haraldsdóttir.

eftir Ingvar Orre í þýðingu Geirs Kristjánssonar.

Jóhann Siguðarson les.

(Áður á dagskrá 1986)

Gestur úr Mannlega þættinum talar um bækur.

Lesandi vikunnar í Mannlega þættinum í þetta sinn var Pedro Gunnlaugur Garcia rithöfundur. Hann skaust fram á sjónvarsviðið með fyrstu bók sinni Málleysingjarnir árið 2019 og hlaut svo íslensku bókmenntaverðlaunin fyrir sína aðra bók, Lungu, sem kom út í fyrra. Við fengum að vita hvað hann hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft mest áhrif á hann í gegnum tíðina. Pedro Gunnlaugur nefndi eftirfarandi bækur:

Jerúsalem e. Goncalo M. Tavares

Læknir verður til e. Henrik Geir Garcia

Sápufuglinn e. Maríu Elísabetu Bragadóttur

Obbuló í Kósímó - Snyrtistofan e. Kristínu Helgu Gunnarsdóttur og Halldór Baldursson

Hamskiptin e. Franz Kafka

The Sound and the Fury e. William Faulkner

Fjallað um saxófónleikarann Gunnar Ormslev í tveimur þáttum í tilefni þess að 22. mars síðastliðinn voru 95 ár frá fæðingu hans. Gunnar var einn af forvígismönnum Íslandsdjassins en hann lést 20. apríl 1981, aðeins 53 ára. Þátturinn var gerður 1998 þegar 70 ár voru liðin frá fæðingu Gunnars Ormslev.

Umsjón: Vernharður Linnet.

Vernharður Linnet fjallar um saxófónleikarann Gunnar Ormslev. Tónlistin sem hljómar í þættinum var hljóðrituð á minningartónleikum sem Jazzvakning hélt 22 mars 1988 þegar 70 ár voru liðin frá fæðingu Gunnars. Flytjendur eru Kvartett Guðmundar R. Einarssonar, Kvartett Rúnars Georgssonar, Tríó Björns Thoroddsen, Kammerdjasssveit Sigurðar Flosasonar og Jazzmiðlar. Jafnframt er leikin upptaka með Sigurði Flosayni og hljómsveit á verkinu Að leikslokum sem Gunnar Reynir Sveinsson samdi þegar Sigurður útskrifaðist úr Tónlistarskólanum í Reykjavík og tileinkaði minningu Gunnars Ormslev. Vernharður ræðir einnig við Bent Jædig um kynni þeirra Gunnars.

eftir Jónas Árnason. Höfundur les.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Um hvítasunnuna, sögu hennar og hlutverk.

Lesarar: Halla Kjartansdóttir, Bjarnheiður Guðmundsdóttir og Hörður Áskelsson.

Lesin eru ljóð Hannesar Péturssonar: Sunnudagur í sveit úr ljóðabókinni Innlönd.

Umsjón: Karl Sigurbjörnsson.

Vorblótið eftir Igor Stravinskí olli uppþoti þegar það var frumflutt í París 29. maí 1913. Verkið þótti gróft og hrjúft og móðgaðir áheyrendur grýttu hljómsveitina og dansarana á sviðinu. Vorblótið markaði upphaf nýs tíma í tónlistarsögunni og hafði ómæld áhrif á þróun tónlistar á 20. öld. Kvikmyndatónskáld hafa sótt í verkið og kvikmyndaáhugafólk þekkir stóra hluta þess, jafnvel án þess að gera sér grein fyrir því hvaðan stefin koma. En hvers vegna þótti verkið svona móðgandi í upphafi? Hvaða tónskáld önnur voru mest áberandi á þessum tíma? Hvað var að gerast í öðrum listum í Parísarborg árið 1913?

Umsjón: Ingibjörg Eyþórsdóttir.