Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Kjartan Jónsson flytur.

Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Frans páfi styður sambönd fólks af sama kyni og staðfesta samvist samkynhneigðra - þar sem hún er á annað borð lögfest. Þessi skoðun hans kemur fram í nýrri heimildarmynd. Sumir líta svo á að þarna kveði við nýjan tón. En er það raunin? Nei segir Sólveig Anna Bóasdóttir, prófessor í guðfræði og trúarbrögðum, sem ræddi um páfann, kaþólsku kirkjuna og afstöðuna til samkynhneigðar.

Riða hefur greinst í sauðfé á fjórum bæjum í Skagafirði. Þetta eru skelfileg tíðindi fyrir bændur og samfélagið allt í Skagafirði. Óðinn Svan Óðinsson fréttamaður ræddi um riðu við Sigurgeir Hreinsson hjá Búnaðarsambandi Eyjafjarðar og Gunnar Sigurðsson bónda á Stóru-Ökrum þar sem riða greindist fyrst.

Ríkasti maður Suður-Kóreu, Lee Kun-hee, lést á sunnudag, 78 ára. Lee var forstjóri Samsung um árabil, og undir stjórn hans varð fjölskyldufyrirtækið Samsung einn helsti raftækjaframleiðandi heims og ómissandi hluti suðurkóreska hagkerfisins. Lee var tvisvar fundinn sekur um spillingu en náðaður í bæði skipti. Sonur hans og væntanlegur arftaki hefur sömuleiðis verið dæmdur fyrir mútugreiðslur. Við fjöllum um Lee-feðga, Samsung og suðurkóresk risafyrirtæki í þættinum í dag, Vera Illugadóttir sagði frá.

Tónlist: The gospel of Carlos Norman and Smith - Rickie Lee Jones og Chris Joyner

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Umsjónarmaður: Brynjólfur Þór Guðmundsson.

Tæknimaður: Markús Hjaltason.

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Hildur Vala talar um tónlistina og segir brosandi að stundum verði hún þreytt á henni. Hildur er að vinna sína fjórðu plötu og einnig er hún að skrifa meistararitgerð um konur og tónlist. Tónlistin er stór hluti af lífi þeirra hjóna en eiginmaður hennar, Jón Ólafsson, og börnin þeirra spila einnig á hljóðfæri.

Umsjón: Halldóra Björnsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins.

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Helga Arnardóttir

Rannsóknir sýna að þeir sem halda þakklætisdagbók stunda líkamsrækt oftar og af meiri reglusemi, upplifa almennt betri heilsu, þjást af færri líkamsvillum eða óþægindum og líður almennt betur. Guðni Gunnarsson, stofnandi og upphafsmaður Rope Yoga og GLOmotion hugmyndafræðinnar var gestur okkar í dag og við fengum hann til að segja okkur frá nýrri bók sem fjallar um mátt þakklætis.

Við rákum augun í fallega sögu í Morgunblaðinu í gær, um Tinnu og Ylfing, sem eru þriggjar ára og eru saman í leikskóla og eru óaðskiljanlegir vinir. Foreldrar þeirra áttuðu sig nýlega á því að þau voru tengd á óvæntan hátt. Langafi Ylfings ber sem sagt ábyrgð á því að langafi Tinnu kom til Íslands árið 1956 frá Ungverjalandi sem flóttamaður. Miklós Tölgyes, sem síðar fékk ís­lenskt nafn Mika­el Frans­son, hefur búið hér alveg síðan og er 85 ára í dag. Hér eignaðist hann konu og þau hafa getið af sér börn, barnabörn og barnabarnabörn. Þannig má í raun segja að langafi Ylfings beri ábyrgð á tilvist Tinnu og þar með vinskap þeirra. Við fengum Huldu Jónsdóttur Tölgyes, móður Tinnu til að segja okkur þessa sögu í þættinum í dag.

Við fengum póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni á Spáni í dag. Í korti dagsins segir af vandanum sem fylgir því að kaupa olífuolíu. Það var líka sagt frá kurteisi Spánverja, samskiptum þeirra við norður Afríkuþjóðir, gríðarlegri sykurneyslu, plastmengun og undir lokin segir aðeins af farsóttinni sem fer reyndar ekki neitt og heldur áfram að hrella Spánverja sem og heim allann.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Áttatíu og sex greindust með COVID hér á landi í gær. Einstaklingur á níræðisaldri lést í gær af völdum COVID og hafa þá tólf látist í faraldrinum hér. Aukinnar svartsýni gætir hjá Þórólfi Guðnasyni sóttvarnalækni, sem segist ekki sjá fram á afléttingu aðgerða.

Faraldurinn virðist vera í töluverðum vexti á Norðurlandi eystra en þar eru nú 51 í einangrun. Lögreglan hefur óskað eftir því að allir sem heimsóttu veitingastaðinn Berlín síðastliðinn laugardag gefi sig fram.

Lögreglan á Vestfjörðum hefur tekið skýrslu af tuttugu og þremur skipverjum á togaranum Júlíusi Geirmundssyni.

Íslenskt fyrirtæki sem sérhæfir sig í fjarheilbrigðiskerfum fékk nýverið tæplega þriggja milljarða fjármögnun. Forstjórinn segir að þörf fyrir fjarheilbrigðiskerfi sé enn meiri nú þegar heimsfaraldur geisar.

Tyrkir hóta hörðu vegna skopmyndar af Erdogan Tyrklandsforseta á foríðu franska tímaritisins Charlie Hebdo. Forseti Írans varar fólk við því að smána spámannin Múhameð og segir það geta leitt til átaka og blóðsúthellinga.

Yfir tvö þúsund almennir borgara féllu í stríðinu í Afganistan fyrstu níu mánuði ársins. Enn geisa þar harðir bardagar þrátt fyrir samkomulag Talibana og Bandaríkjamanna.

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Í þessari röð er fjallað um Ludwig van Beethoven og tónlist hans, í tilefni þess að í desember 2020 voru 250 ár liðin frá fæðingu hans. Leikin eru brot úr tónlist hans, auk þess sem sagt er frá lífi hans og samtíma, fjallað um heyrnarleysi og innri átök, og það hvernig nýstárleg og jafnvel byltingarkennd tónlist hans hafði varanleg áhrif á heim tónlistarinnar. Umsjón: Árni Heimir Ingólfsson. Lesari: Orri Huginn Ágústsson.

Í þessum þætti er fjallað um æskuár Ludwigs van Beethoven, tónlistarnám hans í Bonn og fyrstu tónsmíðar, meðal annars píanókvartetta og kantötu í minningu Jósefs II. Austurríkiskeisara. Umsjón: Árni Heimir Ingólfsson.

Tónlist sem flutt er í þættinum:

Sinfónía nr. 3, 1. kafli: Orchestre Révolutionnaire et Romantique, John Eliot Gardiner, stjórnandi

Sinfónía nr. 5, 1. kafli: Orchestre Révolutionnaire et Romantique, John Eliot Gardiner, stjórnandi

Sinfónía nr. 9, 4. kafli: Orchestre Révolutionnaire et Romantique, John Eliot Gardiner, stjórnandi

Joseph Haydn: Sinfónía nr. 58, 4. kafli: The English Concert, Trevor Pinnock, stjórnandi

Tilbrigði um Venni Amore, WoO 65: Mikhail Pletnev, píanó

Johann Sebastian Bach: Prelúdía í G-dúr úr Veltempraða hljómborðinu, 1. hefti: András Schiff, píanó

Píanósónata op. 10 nr. 3, 3. kafli: Igor Levit, píanó

Tilbrigði við mars eftir Ernst Dressler, WoO 63: Mikhail Pletnev, píanó

Sónata í f-moll, WoO 47: Emil Gilels, píanó

Píanókonsert í Es-dúr, WoO 4: Ronald Brautigam, píanó; Sinfóníuhljómsveitin í Norrköping, Andrew Parrott, stjórnandi

Píanókvartett í Es-dúr, WoO 36: Christoph Eschenbach, píanó; Norbert Brainin, fiðla; Peter Schidlof, víóla; Martin Lovett, selló

Tilbrigði um Ein Mädchen oder Weibchen úr Töfraflautunni eftir W.A. Mozart: Mischa Maisky, selló; Martha Argerich, píanó

Equali fyrir fjórar básúnur, WoO 30 nr. 3: Philip Jones Brass Ensemble

Kantata í minningu um Jósef II Austurríkiskeisara, 1. og 4. þáttur: Janice Watson, sópran; Corydon-hljómsveitin og kór, Matthew Best, stjórnandi

Píanósónata í C-dúr op. 53 (Waldstein), 1. kafli: Igor Levit, píanó

Tilbrigði um stef eftir Ferdinand Waldstein, WoO 67: Arthur og Lucas Jussen, píanó

Tilbrigði um Rule, Brittania, WoO 79: Olli Mustonen, píanó

Útvarpsfréttir.

Þröstur Helgason ræðir við forvitnilegt fólk um reynslu þess og viðhorf.

Þröstur Helgason ræðir við forvitnilegt fólk um reynslu þess og viðhorf. Guðlaugur Þór Þórðarson, utanríkisráðherra, er gestur þáttarins og ræðir bandarísk stjórnmál.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Tómas Ævar Ólafsson.

Víðsvegar um heiminn standa tré sem hægt er að hengja óskir sínar á. Þegar trén eru orðin yfirfull eru óskirnar sendar til Yoko Ono sem svo sendir þær aftur í friðarsúluna, þaðan sem þeim er varpað til himins með ósk um alheimsfrið, í minningu Johns Lennon. Í Víðsjá í dag verða rifjuð upp fyrstu kynni Yoko Ono og John Lennon en þar kemur við sögu listaverk sem síðar varð kveikjan að friðarsúlunni í Reykjavík. Einnig verður rætt við Aðalstein Emil Aðalsteinsson, ungan rithöfund, sem var að senda frá sér sína fyrstu bók, smásagnasafnið 500 dagar af regni. Ólöf Gerður Sigfúsdóttir fjallar um sýninguna Listþræði sem nú stendur yfir í Listasafni Íslands, sýningu sem sett var upp í tilefni af aldarafmæli Ásgerðar Búadóttur, tilefnið notað til að horfa sérstaklega til vefnaðar og þráðlistar í íslenskri samtímalist og þess hvernig listamenn hafa notað þráðinn, spunnið hann, litað, ofið og formað eftir öllum kúnstarinnar reglum.

Útvarpsfréttir.

Fjallað er fordómalaust um menningu samtímans í öllum sínum fjölbreytileika, samfélagsmiðla, dægurmenningu, allt sem mótar líf okkar hér og nú og speglar frá degi til dags.

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Bjarni Daníel Þorvaldsson.

Í Lestinni í dag verður hringt til Kaliforníu og rætt við verðlauna-útvarpsmanninn og fyrrum fangann Earlonne Woods, sem býr sig nú undir að kjósa í fyrsta skipti. Earlonne er einn fjölmargra svartra karlmanna í bandaríkjunum sem ekki hefur getað tekið þátt í lýðræðinu vegna laga sem koma í veg fyrir að fangar geti kosið.

Tónleikahaldarar um allan heim hafa þurft að aflýsa öllum viðburðum og tónlistarhátíðum undanfarna mánuði. Tónlistarhátíðir hafa þó sumar hverjar farið fram með óvenjulegu sniði, yfirleitt í gegnum netið. Í Lestinni í dag kynnum við okkur hátíðarhald á tímum covid, og heyrum frá framkvæmdastjóra Iceland Airwaves um nýja vefstreymishátíð, Live from Reykjavík, sem Airwaves stendur fyrir í nóvember.

Júlía Margrét Einarsdóttir rýnir í nýja hrollvekuþætti á Netflix., The Haunting of Bly Manor, þættirnir sem byggja lauslega á skáldsögu Henry James koma í kjölfar hinna gríðarvinsælu sjónvarpsþátta The haunting of hill house.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Spegillinn 28.október 2020

Umsjón: Kristján Sigurjónsson

Tæknimaður: Marteinn Marteinsson

Ástandið vegna kórónuveirufaraldursins fer versnandi segir sóttvarnalæknir. Hann skilar nýjum sóttvarnartillögum til heilbrigðisráðherra fyrir helgi. Ekki verður slakað á.

Frönsk stjórnvöld biðja Evrópusambandið að beita sér gegn forseta Tyrklands vegna ögrana hans í garð Frakka að undanförnu.

Einelti og kynbundin og kynferðisleg áreitni eru rótgróinn vandi innan sviðslista á Íslandi. Þetta kemur fram í nýrri rannsókn Háskóla íslands.

Jólin verða mörgum erfið og þungbær, segja þeir sem þiggja aðstoð hjá Fjölskylduhjálp Íslands. Mun fleiri hafa leitað til Hjálparstarfs kirkjunnar í ár en í fyrra.

Hótel Sögu í Reykjavík verður lokað um mánaðamótin. Bændahöllin og Hótel Saga hafa verið í greiðsluskjóli gagnvart kröfuhöfum sínum síðan í júlí.

Heilbrigðisráðuneytið hefur ákveðið að nemendur í Verkmenntaskóla Austurlands og Menntaskólanum á Egilsstöðum fái að mæta í skólann að nýju.

Markmiðið er að umbylta svefnheiminum, segir lektor sem leiðir tveggja og hálfs milljarðs króna rannsókn á svefni og svefntengdum öndunartruflunum.

Lengri umfjöllun:

Aðeins tæp vika er nú í að kjördagur renni upp í forsetakosningunum í Bandaríkjunum - þriðjudagurinn 3. nóvember. Um 250 milljón manns hafa rétt á að kjósa í Bandaríkjunum. Yfir 70 milljón manns hafa þegar kosið utan kjörfundar eða í póstkosningum og er það mun hærri tala en í kosningunum 2016. Um 137 milljón manns kusu í forsetakosningunum 2016 sem er um 56 prósent kjörsókn. Flest bendir til þess að kjörsókn verði meiri nú. Eins og kunnugt er þá er kosningakerfið í Bandaríkjunum all frábrugðið kerfinu hér heima. Íbúar í hverju ríki kjósa kjörmenn, sem síðan kjósa forsetann. Kosnir eru 538 kjörmenn, mismargir í hverju ríki eftir íbúafjölda. Fjölmenn ríki eins og Kalifornía og Texas fá miklu fleiri kjörmenn en fámenn ríki eins og Wyoming og Vermont. Sá frambjóðandi sem sigrar í tilteknu ríki fær alla kjörmenn þess. Frambjóðendur keppa því að því að fá samtals 270 kjörmenn eða fleiri kosna. Þá er kominn meirihluti kjörmanna og björninn þar með unninn. Kosningabaráttan fer einkum fram í þeim ríkjum þar sem mjótt er á munum á milli frambjóðenda, svokölluðum sveifluríkjum. Þau eru fjórtán, þar á meðal fjölmenn ríki eins og Texas, Pennsylvanía og Flórída þar sem margir kjörmenn eru undir. Frambjóðendur láta ríki eins og Connecticut og Oklahóma nánast eiga sig í kosningabaráttunni. Biden er öruggur með sigur í Connecticut og Trump í Oklahóma og því til lítils að eyða miklu púðri þa

„Hlustaðu nú!" er þáttaröð fyrir krakka og fjölskyldur til að hlusta á saman, í sitthvoru lagi, í bílnum, uppi í rúmi, inni í tjaldi, á ferð og flugi eða bara heima í rólegheitum.

Þema þáttanna verður margbreytilegt, eins og heimurinn sem við búum í. Sannar og skáldaðar sögur, tónlist, íþróttir og leikir, dularfullar ráðgátur og allt þar á milli.

Og hlustaðu nú!

Umsjón: Ingibjörg Fríða Helgadóttir.

Þetta er síðasti þjóðsöguþátturinn okkar, í bili! Við höfum nú veitt upp 25 sögur og ævintýri úr þjóðsögukistu heimsins. Sögurnar eru allskonar, sumar fyndnar, aðrar fróðlegar, sumar alveg út í hött og enn aðrar kannski svolítið hræðilegar eða draugalegar.

Þjóðsögur þáttarins:

Naglasúpan (flökkusaga frá Evrópu)

Hvernig tunglið varð til (Indland)

Hvernig tónlistin barst til jarðarinnar (Mexíkó)

Leikraddir:

Arna Rún Gústafsdóttir

Eva Rún Þorgeirsdóttir

Hekla Egils

Jóhannes Ólafsson

Karl Pálsson

Mikael Emil Kaaber

Ragnar Eyþórsson

Sigyn Blöndal

Sturla Holm Skúlason

Þjóðsögusérfræðingur: Terry Gunnell, prófessor í þjóðfræði við Háskóla Íslands

Umsjón: Ingibjörg Fríða Helgadóttir.

Dánarfregnir.

Tónleikahljóðritanir frá Sambandi evrópskra útvarpsstöðva.

Umsjón: Bergljót Haraldsdóttir og Guðni Tómasson.

Hljóðritun frá tónleikum sönghópsins The Tallis Scholars sem fram fóru í Róm í Aula Magna salnum í Sapienza háskólanum í Róm í nóvember í fyrra.

Á efnisskrá eru verk eftir tónlistarmenn sem störfuðu við Sixtínsku kapelluna, s.s. Giovanni Pierluigi da Palestrina, Cristóbal de Morales, Gregorio Allegri og Josquin des Prez.

Stjórnandi: Peter Phillips.

Umsjón: Guðni Tómasson.

Um litróf mannlífsins.

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Helga Arnardóttir

Rannsóknir sýna að þeir sem halda þakklætisdagbók stunda líkamsrækt oftar og af meiri reglusemi, upplifa almennt betri heilsu, þjást af færri líkamsvillum eða óþægindum og líður almennt betur. Guðni Gunnarsson, stofnandi og upphafsmaður Rope Yoga og GLOmotion hugmyndafræðinnar var gestur okkar í dag og við fengum hann til að segja okkur frá nýrri bók sem fjallar um mátt þakklætis.

Við rákum augun í fallega sögu í Morgunblaðinu í gær, um Tinnu og Ylfing, sem eru þriggjar ára og eru saman í leikskóla og eru óaðskiljanlegir vinir. Foreldrar þeirra áttuðu sig nýlega á því að þau voru tengd á óvæntan hátt. Langafi Ylfings ber sem sagt ábyrgð á því að langafi Tinnu kom til Íslands árið 1956 frá Ungverjalandi sem flóttamaður. Miklós Tölgyes, sem síðar fékk ís­lenskt nafn Mika­el Frans­son, hefur búið hér alveg síðan og er 85 ára í dag. Hér eignaðist hann konu og þau hafa getið af sér börn, barnabörn og barnabarnabörn. Þannig má í raun segja að langafi Ylfings beri ábyrgð á tilvist Tinnu og þar með vinskap þeirra. Við fengum Huldu Jónsdóttur Tölgyes, móður Tinnu til að segja okkur þessa sögu í þættinum í dag.

Við fengum póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni á Spáni í dag. Í korti dagsins segir af vandanum sem fylgir því að kaupa olífuolíu. Það var líka sagt frá kurteisi Spánverja, samskiptum þeirra við norður Afríkuþjóðir, gríðarlegri sykurneyslu, plastmengun og undir lokin segir aðeins af farsóttinni sem fer reyndar ekki neitt og heldur áfram að hrella Spánverja sem og heim allann.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Með Kvosarskipulaginu í miðborg Reykjavíkur breyttist ýmislegt, allt í einu voru komin borð og stólar utandyra við veitingastaði, og gestir gátu notið sólar og útiveru. Laugavegur er nú að mestu göngugata og veitingastaðir hafa sett húsgögn útfyrir. Lögreglan hefur undanfarna viku verið reka gesti inn, vegna þess að margir staðanna hafa ekki tilskilinn leyfi. Hvimleitt og erfitt því rekstur margra staðanna er á nippinu eftir covid. Aðalgeir Ásvaldsson er framkvæmdastjóri samtaka fyrirtækja á veitingamarkaði

Samfélagið heldur áfram að fjalla um máva í Garðabænum - Arnór Þ. Sigfússon fuglafræðingur spjallar við Arnhildi um Sílamáfinn sem er um margt forvitnilegur, samlíf manna og máfa, hvers konar ráð duga helst gegn ágengum máfum og hvernig máfurinn var hrakinn af Keflavíkurflugvelli á sínum tíma.

Við ætlum einnig að kynna okkur sjálfbær fjármál og hvernig þau passa inn í myndina um sjálfbæra framtíð og sjálfbær samfélög. Öll þessi sjálfbærni kostar jú. Bjarni Herrera, sérfræðingur í sjálfbærni og sjálfbærum fjármálum, sem gaf nýverið út bók um þessi efnistök.

Sigurður Halldórsson ,Purenorth recycling: Nýleg úttekt Stundarinnar sýnir að tölur um endurvinnslu plasts frá Íslandi eru alrangar og magnið mun minna í raun. Til staðar er kerfislægur vandi þar sem tölur eru ekki uppfærðar. Ekki er heldur neinn hvati til innlendrar endurvinnslu heldur eingöngu til útflutnings á plastinu. Purenorth recycling er eina fyrirtækið hérlendis sem endurvinnur plast að fullu. Rætt er við Sigurð um hvata, úrvinnslugjöld og fleira.

Stella Samúelsdóttir, UN women: Í ár eru 25 ár frá Pekingsáttmálanum þar sem samþykkt var aðgerðaráætlun til að bæta stöðu kvenna í heiminum. En mörgum þykir lítið hafa áunnist.

Edda Olgudóttir: Vísindaspjall um serotonin og heilann.

Fjallað er fordómalaust um menningu samtímans í öllum sínum fjölbreytileika, samfélagsmiðla, dægurmenningu, allt sem mótar líf okkar hér og nú og speglar frá degi til dags.

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Bjarni Daníel Þorvaldsson.

Í Lestinni í dag verður hringt til Kaliforníu og rætt við verðlauna-útvarpsmanninn og fyrrum fangann Earlonne Woods, sem býr sig nú undir að kjósa í fyrsta skipti. Earlonne er einn fjölmargra svartra karlmanna í bandaríkjunum sem ekki hefur getað tekið þátt í lýðræðinu vegna laga sem koma í veg fyrir að fangar geti kosið.

Tónleikahaldarar um allan heim hafa þurft að aflýsa öllum viðburðum og tónlistarhátíðum undanfarna mánuði. Tónlistarhátíðir hafa þó sumar hverjar farið fram með óvenjulegu sniði, yfirleitt í gegnum netið. Í Lestinni í dag kynnum við okkur hátíðarhald á tímum covid, og heyrum frá framkvæmdastjóra Iceland Airwaves um nýja vefstreymishátíð, Live from Reykjavík, sem Airwaves stendur fyrir í nóvember.

Júlía Margrét Einarsdóttir rýnir í nýja hrollvekuþætti á Netflix., The Haunting of Bly Manor, þættirnir sem byggja lauslega á skáldsögu Henry James koma í kjölfar hinna gríðarvinsælu sjónvarpsþátta The haunting of hill house.

Næturútvarp Rásar 1.