Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Guðbjörg Arnardóttir flytur.

Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Atlantshafsbandalagið gegnir enn mikilvægu hlutverki sem varnarbandalag vestrænna þjóða, segir Albert Jónsson, fyrrverandi sendiherra. Hann var gestur Morgunvaktarinnar og ræddi stöðu Nató, en bandalagið fagnar 70 ára afmæli sínu á þessu ári. Albert segir engu að síður að Bandaríkin leggi orðið æ meiri áherslu á umsvif sín í Asíu og því hafi dregið úr umsvifum og áherslu bandarískra stjórnvalda á hlutverk Nató.

Fulltrúadeild Bandaríkjaþings greiðir í dag atkvæði um hvort Donald Trump, Bandaríkjaforseti, verði ákærður til embættismissis fyrir embættisglöp; hann er sakaður um tálmun og misbeitingu valds. Demókratar hafa meirihluta í fulltrúadeildinni og því má telja öruggt að ákæra verði samþykkt. Repúblikanar hafa á hinn bóginn traustan meirihluta í öldungadeildinni þar sem málinu verður án efa vísað frá. Sjálfur segir Trump ferlið vera tilraun til valdaráns og með því sé lýðræðið fótum troðið. Freyr Eyjólfsson fór yfir stöðuna á Morgunvaktinni.

Veðurofsi liðinnar viku og rafmagnsleysi hafði og hefur enn mikil áhrif á Dalvík og nágrenni. Afleiðingar óveðursins eru margvíslegar og hafa enn ekki komið fram að fullu. Úlla Árdal fréttamaður á Akureyri ræddi við Katrínu Sigurjónsdóttur sveitarstjóra Dalvíkurbyggðar.

Tónlist:

Don?t know why - Norah Jones

Let it snow - Dean Martin

A todos um bom natal - Coro de Santo Amaro de Oeiras

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir

Tæknimaður: Jón Þór Helgason

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Morgunleikfimi með Halldóru Björnsdóttur.

Útvarpsfréttir.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins.

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Helga Arnardóttir

„Mikið hefur verið fjallað um getu gervigreindar til að skapa. Nýverið bárust til dæmis fréttir af því að gervigreind hafi lokið við að semja 10. sinfóníu Mahlers. Verkið hafði legið óklárað í meira en öld en skáldið lést áður en verkinu lauk. Fremur heildrænt uppkast af verkinu hafði varðveist og því nægar forsendur fyrirliggjandi til að kenna kerfinu að skapa í anda Mahlers og varð afraksturinn sannfærandi.“ Þetta segir Leifur Björnsson hugbúnaðarsérfræðingur og tónlistarmaður í grein á vef Advania. En hvað þýðir þetta? Verða tölvur rokkstjörnur framtíðarinnar? Leifur kom í þáttinn.

Skál og hnífur Búbblubókin er nýkomin út. Bókin fjallar á fróðlegan og skemmtilegan hátt um Freyðivín frá öllum hliðum. Í bókinni er meðal annars fallegar ljósmyndir eftir Oddvar Hjartarson, myndasaga eftir Hugleik Dagsson, ýmis konar tilvitnanir og örsögur um freyðvín, ljóð frá til dæmis Gísla Rúnari o.fl. Í bókinni er einnig fjallað um hvernig freyðvínið varð til og hvernig það parast kannski betur við mat en rautt og hvítt. Við fengum höfunda bókarinnar, Dagbjörtu Ingu Hafliðadóttur, Helgu Sv. Helgadóttur og Oddvar Hjartarson til að segja okkur meira frá henni í þættinum.

Póstkortið sem við fengum frá Magnúsi R. Einarssyni frá Spáni í dag sagði frá Alicante, kastalanum, hundahaldi og hvað það getur verið snúið að búa með Spánverjum án þess að geta talað þeirra tungu. Spænska er útbreiddari en enska í heiminum, næst á eftir kínversku og þess vegna er alveg á sig leggjandi að læra þetta falleg og ríka tungumál.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐFINNUR SIGURVINSSON

Útvarpsfréttir.

Dánarfregnir.

Með Kvosarskipulaginu í miðborg Reykjavíkur breyttist ýmislegt, allt í einu voru komin borð og stólar utandyra við veitingastaði, og gestir gátu notið sólar og útiveru. Laugavegur er nú að mestu göngugata og veitingastaðir hafa sett húsgögn útfyrir. Lögreglan hefur undanfarna viku verið reka gesti inn, vegna þess að margir staðanna hafa ekki tilskilinn leyfi. Hvimleitt og erfitt því rekstur margra staðanna er á nippinu eftir covid. Aðalgeir Ásvaldsson er framkvæmdastjóri samtaka fyrirtækja á veitingamarkaði

Samfélagið heldur áfram að fjalla um máva í Garðabænum - Arnór Þ. Sigfússon fuglafræðingur spjallar við Arnhildi um Sílamáfinn sem er um margt forvitnilegur, samlíf manna og máfa, hvers konar ráð duga helst gegn ágengum máfum og hvernig máfurinn var hrakinn af Keflavíkurflugvelli á sínum tíma.

Við ætlum einnig að kynna okkur sjálfbær fjármál og hvernig þau passa inn í myndina um sjálfbæra framtíð og sjálfbær samfélög. Öll þessi sjálfbærni kostar jú. Bjarni Herrera, sérfræðingur í sjálfbærni og sjálfbærum fjármálum, sem gaf nýverið út bók um þessi efnistök.

Ólöf Garðarsdóttir prófessor í sagnfræði við HÍ: Mannfjöldaþróun á Íslandi.

Róbert Arnar Stefánsson líffræðingur og stjórnarmaður í Orca Guardians: Ferðalag íslenskra háhyrninga til Ítalíustranda.

Guðrún Línberg Guðjónsdóttir: Málfarsmínútan.

Pétur Halldórsson kynningarstjóri Skógræktarinnar: Hver eru vinsælustu jólatrén?

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Umsjónarmenn fá gesti í hljóðver sem ræða um sjálfsmynd frá ýmsum sjónarhornum.

Umsjón Gísli Sigurðsson og Ævar Kjartansson.

Fjallað er um það hvernig málið og menningin fléttast saman; hvernig uppruninn, sagan með öllum sínum samskiptum og átökum til okkar daga er fólgin í tungumálunum sem við tölum. Málin geyma fortíðina í sér um leið og þau endurspegla völd og hugmyndir fyrri tíma um hvaðeina; hvað sé jákvætt og rétt og hvernig hlutirnir eigi að vera - þótt við séum alltaf í óvissu um hvort komi fyrst, tungumálið eða samfélagið sem mótar tungumálið. Ótvírætt er þó að við notum tungumálin sem valdatæki í samskiptum kynja, stétta og þjóða. Dæmi um þetta má taka af stjórnmálum og skólum, hvort sem er í samskiptum milli einstaklinga, Íslendinga við fólk af öðrum málsamfélögum eða í átökum stórvelda á alþjóðavísu. Heimurinn sveiflast fyrir áhrif tungumálsins. Enn er það svo að vald yfir orðræðunni færir fólki veraldleg völd og þá ríður á að vera fyrstur að tileinka sér nýja miðla hverju sinni, hvort sem það er smáskeytatíst og aðrir samfélagsmiðlar, raunveruleikasjónvarp, kvikmyndatækni, útvarp, dagblöð, prentaðar bækur, handskrifaðar eða munnlega mælskulistin. Þau sem hafa nýtt sér nýjustu aðferðir hverju sinni við að miðla tungutakinu hafa með því náð að mynda nýja valdahópa sem hafa komist til áhrifa í krafti nýrrar miðlunar.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Tómas Ævar Ólafsson.

Í Víðsjá í dag verður meðal annars rætt við Magnús Sigurðsson rithöfund um bók sem hann sendi frá sér á dögunum og nefnist Íslensk lestrarbók, en hún hefur að geyma texta af ýmsu tagi, örsögur, smáprósa, dagbókarbrot og fótboltalýsingu í ljóðrænu formi, svo nokkuð sé nefnt. Björn Þór Vilhjálmsson bókmenntagagnrýnandi rýnir í ljóðabókina Til þeirra sem málið varðar eftir Einar Má Guðmundsson. Einnig verður rætt við Steinþór Birgisson kvikmyndagerðarmann og Sigurð Ingólfsson framleiðenda um nýja heimildarmynd um Magnús Pálsson myndlistarmann sem verður frumsýnd í Bíó Paradís um jólahátíðina og heitir Á skjön.

Umsjón: Guðni Tómasson og Eiríkur Guðmundsson.

Útvarpsfréttir.

Fjallað er fordómalaust um menningu samtímans í öllum sínum fjölbreytileika, samfélagsmiðla, dægurmenningu, allt sem mótar líf okkar hér og nú og speglar frá degi til dags.

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Bjarni Daníel Þorvaldsson.

Katrín Sif Einarsdóttir er líklega einhver víðförlasti Íslendingur sögunnar, að minnsta kosti ef talið er í heimsóttum löndum, en hún hefur komið til meira en 200 lönd. Katrín heimsækir Lestina í dag og segir frá ferðalífstílnum.

Listamaðurinn Loji Höskulds situr fyrir svörum hjá Önnu Gyðu Sigurgísladóttur sem hefur leitað innblásturs meðal viðmælenda sinna síðastliðna mánuði.

Tómas Ævar Ólafsson flytur okkur sinn þriðja og síðasta pistil um myrkari hliðar jólahátíðarinnar. Hann hefur fjallað um neyslumókið, barna- og dýraslátrun en í dag fjallar hann um endurtekninguna.

En við byrjum á andlátsfregn sem barst í vikunni. Tónlistarmaðurinn, Ásgeir Magnús Sæmundsson, betur þekktur sem Geiri Sæm, lést á heim­ili sínu í Reykja­vík 15. des­em­ber síðastliðinn, 55 ára að aldri.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Umsjón: Pálmi Jónasson

Markmið lögmannsstofunnar Wikborg Rein, er að Samherji komi út úr rannsókn á meintum mútum og peningaþvætti sem sterkara og sjálfbærara fyrirtæki. Þetta segir fulltrúi lögmannsstofunnar við fréttastofu. Samherji hefur ráðið Wikborg Rein til að gera innri rannsókn á starfsemi félagsins.

Fulltrúadeild Bandaríkjaþings greiðir í kvöld atkvæði um hvort ákæra eigi Donald Trump, forseta Bandaríkjanna, fyrir embættisglöp.

Eldurinn sem braust út við olíubrigðastöðina í Örfirisey er áminning um að mörg fyrirtæki á höfuðborgarsvæðinu geyma eða nota hættuleg efni; til dæmis bensín, klór, etanól eða ammóníak. Slökkviliðsstjórinn á höfuðborgarsvæðinu segir að yfirsýn yfir flutning slíkra efna mætti vera betri.

Konur í atvinnulífinu kalla eftir kynjakvóta í stjórnunarstöðum fyrirtækja, því lítið þokast í jafnréttisátt. Einungis 13% framkvæmdastjóra eða forstjóra stærri fyrirtækja eru konur.

Baráttan um hver tekur við af Jeremy Corbyn sem leiðtogi breska Verkamannaflokksins er hafin. Emily Thornberry, talsmaður í utanríkismálum, gaf kost á sér í dag.

Dánarfregnir.

Tónleikahljóðritanir frá Sambandi evrópskra útvarpsstöðva.

Umsjón: Bergljót Haraldsdóttir og Guðni Tómasson.

Útsending frá Gdansk á jólatónleikadegi evrópskra útvarpsstöðva, 15. desember.

Tónlistarhópurinn Gabrieli Consort & Players flytur Jólamessu eftir Micheal Praetorius; Paul McCreesh stjórnar.

Umsjón: Arndís Björk Ásgeirsdóttir.

Um litróf mannlífsins.

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Helga Arnardóttir

„Mikið hefur verið fjallað um getu gervigreindar til að skapa. Nýverið bárust til dæmis fréttir af því að gervigreind hafi lokið við að semja 10. sinfóníu Mahlers. Verkið hafði legið óklárað í meira en öld en skáldið lést áður en verkinu lauk. Fremur heildrænt uppkast af verkinu hafði varðveist og því nægar forsendur fyrirliggjandi til að kenna kerfinu að skapa í anda Mahlers og varð afraksturinn sannfærandi.“ Þetta segir Leifur Björnsson hugbúnaðarsérfræðingur og tónlistarmaður í grein á vef Advania. En hvað þýðir þetta? Verða tölvur rokkstjörnur framtíðarinnar? Leifur kom í þáttinn.

Skál og hnífur Búbblubókin er nýkomin út. Bókin fjallar á fróðlegan og skemmtilegan hátt um Freyðivín frá öllum hliðum. Í bókinni er meðal annars fallegar ljósmyndir eftir Oddvar Hjartarson, myndasaga eftir Hugleik Dagsson, ýmis konar tilvitnanir og örsögur um freyðvín, ljóð frá til dæmis Gísla Rúnari o.fl. Í bókinni er einnig fjallað um hvernig freyðvínið varð til og hvernig það parast kannski betur við mat en rautt og hvítt. Við fengum höfunda bókarinnar, Dagbjörtu Ingu Hafliðadóttur, Helgu Sv. Helgadóttur og Oddvar Hjartarson til að segja okkur meira frá henni í þættinum.

Póstkortið sem við fengum frá Magnúsi R. Einarssyni frá Spáni í dag sagði frá Alicante, kastalanum, hundahaldi og hvað það getur verið snúið að búa með Spánverjum án þess að geta talað þeirra tungu. Spænska er útbreiddari en enska í heiminum, næst á eftir kínversku og þess vegna er alveg á sig leggjandi að læra þetta falleg og ríka tungumál.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐFINNUR SIGURVINSSON

Með Kvosarskipulaginu í miðborg Reykjavíkur breyttist ýmislegt, allt í einu voru komin borð og stólar utandyra við veitingastaði, og gestir gátu notið sólar og útiveru. Laugavegur er nú að mestu göngugata og veitingastaðir hafa sett húsgögn útfyrir. Lögreglan hefur undanfarna viku verið reka gesti inn, vegna þess að margir staðanna hafa ekki tilskilinn leyfi. Hvimleitt og erfitt því rekstur margra staðanna er á nippinu eftir covid. Aðalgeir Ásvaldsson er framkvæmdastjóri samtaka fyrirtækja á veitingamarkaði

Samfélagið heldur áfram að fjalla um máva í Garðabænum - Arnór Þ. Sigfússon fuglafræðingur spjallar við Arnhildi um Sílamáfinn sem er um margt forvitnilegur, samlíf manna og máfa, hvers konar ráð duga helst gegn ágengum máfum og hvernig máfurinn var hrakinn af Keflavíkurflugvelli á sínum tíma.

Við ætlum einnig að kynna okkur sjálfbær fjármál og hvernig þau passa inn í myndina um sjálfbæra framtíð og sjálfbær samfélög. Öll þessi sjálfbærni kostar jú. Bjarni Herrera, sérfræðingur í sjálfbærni og sjálfbærum fjármálum, sem gaf nýverið út bók um þessi efnistök.

Ólöf Garðarsdóttir prófessor í sagnfræði við HÍ: Mannfjöldaþróun á Íslandi.

Róbert Arnar Stefánsson líffræðingur og stjórnarmaður í Orca Guardians: Ferðalag íslenskra háhyrninga til Ítalíustranda.

Guðrún Línberg Guðjónsdóttir: Málfarsmínútan.

Pétur Halldórsson kynningarstjóri Skógræktarinnar: Hver eru vinsælustu jólatrén?

Fjallað er fordómalaust um menningu samtímans í öllum sínum fjölbreytileika, samfélagsmiðla, dægurmenningu, allt sem mótar líf okkar hér og nú og speglar frá degi til dags.

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Bjarni Daníel Þorvaldsson.

Katrín Sif Einarsdóttir er líklega einhver víðförlasti Íslendingur sögunnar, að minnsta kosti ef talið er í heimsóttum löndum, en hún hefur komið til meira en 200 lönd. Katrín heimsækir Lestina í dag og segir frá ferðalífstílnum.

Listamaðurinn Loji Höskulds situr fyrir svörum hjá Önnu Gyðu Sigurgísladóttur sem hefur leitað innblásturs meðal viðmælenda sinna síðastliðna mánuði.

Tómas Ævar Ólafsson flytur okkur sinn þriðja og síðasta pistil um myrkari hliðar jólahátíðarinnar. Hann hefur fjallað um neyslumókið, barna- og dýraslátrun en í dag fjallar hann um endurtekninguna.

En við byrjum á andlátsfregn sem barst í vikunni. Tónlistarmaðurinn, Ásgeir Magnús Sæmundsson, betur þekktur sem Geiri Sæm, lést á heim­ili sínu í Reykja­vík 15. des­em­ber síðastliðinn, 55 ára að aldri.

Næturútvarp Rásar 1.