Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Gunnar Einar Steingrímsson flytur.

Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Eldstöðin í Geldingardölum vaknaði úr níu daga dvala á laugardag og síðdegis í gær jókst púlsavirkni þar að nýju. Púlsavirknin nú er svipuð og hún var í apríl og maí. Náttúruvársérfræðingar Veðurstofu Íslands fylgjast með mælum sviðsins allan sólarhringinn og hefur aldrei verið fylgst jafn grannt með nokkru eldgosi og þessu. Kristín Jónsdóttir, hópstjóri á náttúruvársviði Veðurstofunnar fór yfir ýmis mál tengd náttúru Íslands, þar á meðal landris í Öskju og áhrif hlýnunar á jökla landsins. Ein afleiðing þess er að eldstöðvar rumska jafnvel af værum svefni. Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Kjarnans, ræddi áherslur þeirra tíu framboða sem bjóða fram á landsvísu þegar kemur að efnahagsmálum en þau eru meðal þeirra málaflokka sem kjósendur telja að skipti mestu máli. Arthúr Björgvin Bollason fylgist grannt með kosningabaráttunni í Þýskalandi, þar á meðal sjónvarpskappræðum kanslaraefna sem fengu mikið áhorf um helgina. Í Berlínarspjalli var einnig komið inn á bólusetningarátak í Þýskalandi og fyrirhugaðar borgarstjórnarkosningar í Berlín.

Tónlist: Tvær stjörnur í flutningi Gunnars Gunnarssonar og Gunnars Hrafnssonar. Leben ohne Liebe kannst du nicht (Þú getur ekki lifað án ástar) með Marlene Dietrich og Fernando með Abba.

Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Hjónin Sólveig og Heimir segja frá því að þau hafi ákveðið snemma í sínu sambandi að þeim fyndist skemmtilegast að fara út að borða, við rifjum upp bragðgóðan mat og skemmtilega veitingarstaði

Morgunleikfimi með Halldóru Björnsdóttur.

Útvarpsfréttir.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

(Aftur í kvöld)

Eins og reglulegir hlustendur Mannlega þáttarins hafa líklegast tekið eftir á mánudögum, þegar lesandi vikunnar kemur og segir frá bókum sem hann eða hún hefur verið að lesa undanfarið, þá eru sífellt fleiri sem hlusta á hljóðbækur. Þetta hefur aukist gríðarlega á síðustu árum. Við fengum því Stefán Hjörleifsson framkvæmdastjóra Storytel á Íslandi, sem er einmitt streymisveita fyrir hljóðbækur þar sem mikill fjöldi Íslendinga eru áskrifendur, til þess að segja okkur frá þessari þróun og hvernig hann sjái framtíð bókarinnar fyrir sér. Við ræddum svo líka aðeins í lokin við Stefán um tvenna tónleika um helgina í Hörpu þar sem hann spilar ásamt félögum sínum í hljómsveitinni Nýdönsk.

Sigvaldi Kaldalóns varð læknir á Snæfjallaströnd í ellefu ár frá árinu 1910, hann bjó á bænum Ármúla sem er í næsta nágrenni við Kaldalón þar sem náttúrufegurð er einstök og svo heillaði þetta svæði Sigvalda að hann tók sér ættarnafnið Kaldalóns. Síðustu helgi júlímánaðar í sumar var svo haldin Kaldalónshátíð í Dalbæ á Snæfjallaströnd. Þar voru flutt erindi um ævi og störf Sigvalda og leikin og sungin nokkur af lögum hans. Kristín Einarsdóttir, okkar kona á Ströndum, hitti meðal annars Gunnlaug A. Jónsson, barnabarn Sigvalda, sem var einn þeirra sem flutti erindi á hátíðinni. Í upphafi viðtalsins heyrum við örstutt brot úr söng Hallveigar Rúnarsdóttur sópran og Hrönn Þráinsdóttir leikur á píanó.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Útvarpsfréttir.

Hádegið er daglegur fréttaskýringaþáttur í umsjón Guðmundar Björns Þorbjörnssonar og Katrínar Ásmundsdóttur. Fjallað er um innlend og erlend fréttamál, menningu, íþróttir og daglegt líf. Fréttaskýringar, samtöl og umræður um það sem er efst á baugi.

Fjöldi daga í heiminum þegar hitastig fer yfir fimmtíu gráður hefur tvöfaldast frá árinu 1980. Þetta kemur fram í nýrri rannsókn breska ríkisútvarpsins, BBC. Og bón vísindamanna er sú sama; ef við hættum ekki að brenna jarðefnaeldsneyti heldur þessi þróun áfram og fer versnandi. Þá bendir nýleg könnun til þess að yfir sextíu prósent ungs fólks hafi verulegar áhyggjur vegna loftslagsbreytinga.

Sæðisfrumum hjá karlmönnum fer ört fækkandi vegna notkunnar efna sem eru skaðleg hormónastarfsemi líkamans. Efni sem geta leynst víða í kringum okkur - svo sem í þvottaefni, snyrtiefnum, raftækjum, textíl og málningu. Svartsýnustu spár segja að sæðisfrumur gætu verið nær alveg horfnar árið 2045 haldi þessi sama þróun áfram. En stenst þetta? Er mannkynið í útrýmingarhættu? Er þetta þróun sem hægt er að snúa við? Hvað getum við gert? Við heyrum hvað Snorri Einarsson, fæðinga- og kvensjúkdómalæknir, sem hefur sérhæft sig í ófrjósemislækningum, hefur við því að segja í seinni hluta þáttarins.

Hádegið er fréttaþáttur sem er á dagskrá alla virka frá 12 til 13 í umsjón Guðmundar Björns Þorbjörnssonar og Katrínar Ásmundsdóttur.

Útvarpsfréttir.

Fimmtán hundruð mega koma saman að undangengnu hraðprófi, almenn fjöldatakmörkun fer úr tvöhundruð í fimmhundruð, og opnunartími veitinga- og skemmtistaða verður lengdur um klukkutíma samkvæmt nýjum sóttvarnareglum heilbrigðisráðherra. Ný reglugerð tekur gildi á miðnætti í kvöld.

Viðræður þriggja flokka um myndun vinstristjórnar eru að hefjast í Noregi. Flokkarnir til vinstri sigrðuðu í Stórþingskosningunum í gær með verulegum mun og hægri stjórn Ernu Solberg fer frá. Meðal þeirra sem náðu kjöri á stórþingið fyrir Rauðliða er hinn hálfíslenski Mímir Kristjánsson. Íslendingur hefur ekki áður setið þar á þingi.

Ekkja Armando Bequiræ segir hann aldrei hafa verið með skotvopn á heimili þeirra, en morðingi hans sagði hann hafa verið vopnaðan haglabyssu. Danskur réttarmeinafræðingur fann erfðaefni úr þremur manneskjum á morðvopninu.

Heimsmarkaðsverð á áli hefur hækkað um 40 prósent á árinu og ekki verið hærra í 13 ár. Hækkunin hjálpar íslenskum álverum.

Tvær íslenskar konur eru á gjörgæsludeild á Tenerife á Spáni eftir að króna af pálmatré féll á þær

Notendur iPhone eru hvattir til að uppfæra símana sem fyrst til að koma í veg fyrir að hægt að njósna um þá með aðstoð ísraelsks njósnaforrits.

Ljóst er hvaða lið leika til undanúrslita í bikarkeppni karla í handbolta þetta árið. Átta liða úrslitum kvenna lýkur í sömu keppni í kvöld.

Dánarfregnir

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

Guðfinna Harpa Árnadóttir, formaður landssambands Suðfjárbænda: um riðutilfelli sem upp hafa komið í Skagafirði, afleyðingar og áhrif á bændur.

Dagný Kristjánsdóttir, prófessor emeritus: segir frá Frásagnarlæknisfræði og samstarfi bókmennta og heilsugæslu.

Helga Ögmundardóttir, mannfræðingur: um tímatal og einstaklingsbundnar upplifanir á tímann.

Útvarpsfréttir.

Lofthelgin býður hlustendum að fljóta frjálslega í tíma og rúmi á lignu hafi hughrifatónlistar. Frá endurómi fortíðar til nýjustu strauma 21. aldarinnar leitum við heimshornanna á milli að réttri stemningu og andrúmslofti til að leiða hlustandann á ný mið andans. Út fyrir endimörk algleymis.

Umsjón er í höndum Friðriks Margrétar-Guðmundsson.

Útvarpsfréttir.

Umsjónarmaður spjallar um hvaðeina milli himins og jarðar, oft af sögulegu tagi, les forvitnilega texta úr ýmsum áttum, bæði íslenska og erlenda, og reynir af öllum mætti að hafa ofan af fyrir hlustendum þá klukkustund sem þátturinn stendur. Umsjón: Illugi Jökulsson.

Umsjónarmaður gluggar betur í „Íslenskar kvenhetjur“ eftir Guðrúnu Björnsdóttur frá Kornsá. Nú segir hún frá Dýrleifu Einarsdóttur sem háði harða lífsbaráttu fyrir norðan kringum aldamótin 1900.

Umsjón: Illugi Jökulsson.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Í Víðsjá dagsins verður rætt við Jóhann Hauksson um Rannsóknir í heimsspeki, fræga bók austurríska heimspekingsins Ludwigs Wittgenstein sem Jóhann hefur þýtt og Háskólaútgáfan gefur út. Í tónlistarhorninu Heyrandi nær setur Arnljótur Sigurðsson tónlist og skák í brennidepli að þessu sinni, en við fáum að gægjast í parísaróperuna og auk þess heyra tónlist hirðtónskálds Lúðvíks fimmtánda sem kunni ýmislegt fyrir sér á skákborðinu. Slegið verður á þráðinn til listmálarans Steingríms Gauta sem nú sýnir í glænýju galleríi í Mýrinni í Paris.

Umsjón: Guðni Tómasson

Útvarpsfréttir.

Popp og pólitík

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Kristján Guðjónsson

Popp og pólitík

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Kristján Guðjónsson

Kvikmyndin Sóley frá 1982 eftir róttæku myndlistarkonuna Rósku og eiginmann hennar Manrico Pavalettoni verður sýnd í fyrsta skipti í áraraðir í Bíó Paradís á sunnudaginn. Það hefur hreinlega ekki sést til Sóleyjar um langa hríð en kvikmyndagerðarmennirnir og hjónin Þorbjörg Jónsdóttir og Lee Lorenzo Lynch hafa unnið hörðum höndum seinustu ár við að koma eina eintakinu sem vitað er um í heiminum í sýningarhæft ástand.

Við ræðum svo við nígeríska rithöfundinn og feministann Chimamöndu Ngozi Adiche, sem heimsótti Ísland nú á dögunum. Adichie er einhver þekktasti rithöfundur heims um þessar mundir, skrifar stórar epískar sögur um ástir, örlög, stíð og upplifun innflytjenda, en hún hefur einnig vakið athygli sem talskona fyrir jafnrétti kynjanna, ekki síst í TED-fyrirlestrinum Við ættum öll að vera feministar. Við setjumst niður með Chimamöndu Ngozi Adichie og ræðum bókmenntir, feminisma og þrúgandi andrúmsloft samfélagsmiðla.

Kvöldfréttir útvarps

Útvarpsfréttir.

Dómsmálaráðherra telur þær tilslakanir sem kynntar voru í dag ágætt skref. Staðan í faraldrinum kalli ekki á íþyngjandi aðgerðir. Heilbrigðisráðherra segir tilslakanir í samræmi við tillögur sóttvarnalæknis.

Forstjóri Landsvirkjunar segir að mikil hækkun á álverði skili Landsvirkjun milljörðum króna í auknar tekjur. Verð á áli hefur ekki verið hærra í þrettán ár.

Hljóðupptaka sem fjórir danskir skólapiltar gerðu fyrir meira en hálfri öld með John Lennon og Yoko Ono verður seld á uppboði í Kaupmannahöfn síðar í þessum mánuði. Á henni heyrist Lennon syngja áður óþekkt lag.

Bæjarstjóri Fjallabyggðar telur nauðsynlegt að endurmeta og finna nýjar leiðir í þjónustu við aldraða.

Brot úr Morgunvaktinni.

Umsjón: Fríða María Ásbergsdóttir.

Í þættinum í dag fjallar Fríða María um uppáhalds söngleikina sína. Við heyrum tóndæmi úr Hamilton, Beetlejuice, Annie, Mary Poppins og fleiri skemmtilegum söngleikjum í bland við fróðleiksmola.

Dánarfregnir

Hljóðritanir frá sumartónlistarhátíðum víðs vegar að úr Evrópu.

Hljóðritun frá tónleikum á Sumartónlistarhátíð Sinfóníuhljómsveitar Bæverska útvarpsins sem fram fóru í München, 2. júlí sl.

Á efnisskrá er píanókonsert nr. 4 eftir Ludwig van Beethoven og Enigma-tilbrigðin eftir Edward Elgar.

Einleikari: Igor Levit.

Stjórnandi: Edward Gardner.

Umsjón: Bergljót Haraldsdóttir.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

(Aftur í kvöld)

Eins og reglulegir hlustendur Mannlega þáttarins hafa líklegast tekið eftir á mánudögum, þegar lesandi vikunnar kemur og segir frá bókum sem hann eða hún hefur verið að lesa undanfarið, þá eru sífellt fleiri sem hlusta á hljóðbækur. Þetta hefur aukist gríðarlega á síðustu árum. Við fengum því Stefán Hjörleifsson framkvæmdastjóra Storytel á Íslandi, sem er einmitt streymisveita fyrir hljóðbækur þar sem mikill fjöldi Íslendinga eru áskrifendur, til þess að segja okkur frá þessari þróun og hvernig hann sjái framtíð bókarinnar fyrir sér. Við ræddum svo líka aðeins í lokin við Stefán um tvenna tónleika um helgina í Hörpu þar sem hann spilar ásamt félögum sínum í hljómsveitinni Nýdönsk.

Sigvaldi Kaldalóns varð læknir á Snæfjallaströnd í ellefu ár frá árinu 1910, hann bjó á bænum Ármúla sem er í næsta nágrenni við Kaldalón þar sem náttúrufegurð er einstök og svo heillaði þetta svæði Sigvalda að hann tók sér ættarnafnið Kaldalóns. Síðustu helgi júlímánaðar í sumar var svo haldin Kaldalónshátíð í Dalbæ á Snæfjallaströnd. Þar voru flutt erindi um ævi og störf Sigvalda og leikin og sungin nokkur af lögum hans. Kristín Einarsdóttir, okkar kona á Ströndum, hitti meðal annars Gunnlaug A. Jónsson, barnabarn Sigvalda, sem var einn þeirra sem flutti erindi á hátíðinni. Í upphafi viðtalsins heyrum við örstutt brot úr söng Hallveigar Rúnarsdóttur sópran og Hrönn Þráinsdóttir leikur á píanó.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Sjálfsævisaga Benedikts Gröndal sem rituð var á seinustu áratugum 19. aldar, þegar hann var tekinn að reskjast. Benedikt fjallar á opinskáan hátt um uppvöxt sinn, starfsferil og ævi. Lýsingar hans á samferðarfólkinu eru beinskeyttar og hann dregur upp merkilega mynd af íslensku samfélagi 19. aldar eins og það blasti við honum.

Flosi Ólafsson les.

(Áður á dagskrá 1977)

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

Guðfinna Harpa Árnadóttir, formaður landssambands Suðfjárbænda: um riðutilfelli sem upp hafa komið í Skagafirði, afleyðingar og áhrif á bændur.

Dagný Kristjánsdóttir, prófessor emeritus: segir frá Frásagnarlæknisfræði og samstarfi bókmennta og heilsugæslu.

Helga Ögmundardóttir, mannfræðingur: um tímatal og einstaklingsbundnar upplifanir á tímann.

Popp og pólitík

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Kristján Guðjónsson

Popp og pólitík

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Kristján Guðjónsson

Kvikmyndin Sóley frá 1982 eftir róttæku myndlistarkonuna Rósku og eiginmann hennar Manrico Pavalettoni verður sýnd í fyrsta skipti í áraraðir í Bíó Paradís á sunnudaginn. Það hefur hreinlega ekki sést til Sóleyjar um langa hríð en kvikmyndagerðarmennirnir og hjónin Þorbjörg Jónsdóttir og Lee Lorenzo Lynch hafa unnið hörðum höndum seinustu ár við að koma eina eintakinu sem vitað er um í heiminum í sýningarhæft ástand.

Við ræðum svo við nígeríska rithöfundinn og feministann Chimamöndu Ngozi Adiche, sem heimsótti Ísland nú á dögunum. Adichie er einhver þekktasti rithöfundur heims um þessar mundir, skrifar stórar epískar sögur um ástir, örlög, stíð og upplifun innflytjenda, en hún hefur einnig vakið athygli sem talskona fyrir jafnrétti kynjanna, ekki síst í TED-fyrirlestrinum Við ættum öll að vera feministar. Við setjumst niður með Chimamöndu Ngozi Adichie og ræðum bókmenntir, feminisma og þrúgandi andrúmsloft samfélagsmiðla.