Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Bjarni Þór Bjarnason flytur.

Útvarpsfréttir.

Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir fylgja hlustendum inn í daginn, skýra baksvið frétta og ræða við áhugavert fólk um Ísland og umheiminn.

Fjórtán einstaklingar hlutu á nýársdag riddarakross, heiðursmerki hinnar íslensku fálkaorðu. Meðal þeirra var Kristín Jóhannsdóttir, safnstjóri í Eldheimum í Vestmannaeyjum, sem hefur sinnt frumkvöðlastarfi í þágu menningar- og ferðamála þar í bæ. Við spjölluðum við Kristínu um fálkaorðuna, ferðaþjónustu og samgöngur í Eyjum.

Björn Malmquist, fréttamaður í Brussel, ræddi um Evrópumál eftir morgunfréttir klukkan átta. Við fórum yfir ýmsa atburði nýliðins árs í Evrópu og litum líka fram á veginn á það sem 2025 ber í skauti sér.

Í síðasta hluta þáttarins kom Guðrún Nordal, forstöðumaður Árnastofnunar, í þáttinn. Á næstunni fer af stað námskeið í umsjón Guðrúnar hjá Endurmenntun um skáldskap og skáldskaparfræði á Sturlungaöld. Við ræddum um skáldskap stórkostlegra skálda og um nýju sýninguna í Eddu.

Tónlist:

Jóhanna Vigdís Arnardóttir - Ástarsæla.

Hljómar - Bláu augun þín.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Umsjón: Halldóra Björnsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Dægurflugur og söngvar frá ýmsum tímum.

Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Fyrri þáttur um tónlistarkonuna Mariu Muldaur sem sló í gegn með fyrstu sólóplötu sinni árið 1973 og laginu Midnight at the Oasis. Þá hafði hún starfað sem söngkona með Jug Band hljómsveitum í áratug. Næsta plata fékk líka góðar viðtökur og komst lagið I'm A Woman ofarlega á vinsældarlista. Maria hóf ferilinn í þjóðlagatónlist, sneri sér síðan að blöndu af sveitatónlist, blús og popptónlist og sendi frá sér rúmlega 40 plötur á hálfri öld. Leikin eru lög frá ýmsum tímum sem hún hefur gefið út á hljómplötum. Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: mannlegi@ruv.is

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Á Hrafnistu hefur verið að innleidd hugmyndafræði sem er kölluð Namaste nálgun. Þessi nálgun er hugsuð sem hlýleg og róleg stund með það að markmiði að bæta vellíðan íbúa, draga úr óróleika og gefa starfsfólki verkfæri til að nálgast íbúa af nærgætni og kærleika. Namaste nálgun var upprunalega hugsuð fyrir fólk með langt gengna heilabilun en reynslan sýnir að Namaste stund hentar í raun öllum íbúum á hjúkrunarheimilum vegna þess hversu auðvelt það er að sníða það að persónulegum þörfum hvers og eins. Sunnefa Lindudóttir, hjúkrunarfræðingur og deildarstjóri Hrafnistu Skógarbæ, heldur utan um verkefnið sem hún sagði okkur nánar frá í dag.

Næstu mánudaga ætlum við að fá Georg Lúðvíksson sérfræðing í heimilisfjármálum til þess að koma í fjármálasamræður sem mætti kalla fjármálin á mannamáli. Þar ætlar Georg, í samtali við okkur, að fræða okkur um hinar ýmsu hliðar á fjármálum, sérstaklega sem snúa að okkar daglega lífi. lánamálin, skattar, vextir, lífeyrismál, sparnaður og ýmislegt fleira. Við kynntumst Georgi í dag og ræddum við hann um heimilisbókhaldið, að koma sér í fjárhagslegt form og fleira í dag.

Lesandi vikunnar í þetta sinn var Andrea Diljá Edwinsdóttir meistaranemi í þjóðfræði. Við fengum að vita hvaða bækur hún hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft mest áhrif á hana í gegnum tíðina. Andrea talaði um eftirfarandi bækur og höfunda:

All Fours e. Miranda July

Dalalíf e. Guðrún frá Lundi

Aðventa e. Gunnar Gunnarsson

Surfacing e. Margaret Atwood

The Year of Magical Thinking e. Joan Didion

Úr djúpunum e. Oscar Wilde

Tónlist í þættinum:

Janúar / Karl Olgeirsson (Karl Olgeirsson)

You Can’t Make Old Friends / Kenny Rogers og Dolly Parton (King, Schlitz & Smith)

Unforgettable / Nat King Cole (Irwing Gordon)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón hefur Sigríður Rósa Sigurðardóttir fyrrverandi safnstýra á Smámunasafninu.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Forseti Úkraínu segir her sinn hafa unnið sigra í Kursk-héraði í Rússlandi síðustu daga. Rússneskir bloggarar greina frá hörðum átökum í héraðinu.

Húnabyggð vill ekki að Landsnet taki efni úr námum í árfarvegi í sveitarfélaginu við framkvæmdir vegna Blöndulínu þrjú.

Vitjanaþjónusta Heilsuverndar á Akureyri hefur verið lögð niður og læknar sem henni sinntu báðir ráðnir aftur til Heilbrigðsstofnunar Norðurlands.

Olíufnykur hefur angrað íbúa við Strandgötu á Eskifirði í að verða ár. Fyrirtæki sem á húsið við hliðina og olíutanka sem láku hefur ekki brugðist við, jafnvel þótt að dagsektir hafi hlaðist upp í rúma tvo mánuði.

Hátt í 1.600 hafa verið ákærð fyrir að taka þátt í innrásinni í þinghúsið í Bandaríkjunum. Í dag eru fjögur ár frá árásinni - síðar í dag verður kjör Donalds Trumps í embæti forseta staðfest.

Kvikmyndin Emilia Perez var valin besta kvikmyndin í flokki söngleikja og gamanmynda á Golden Globe verðlaunahátíðinni í gær. Leikkonan Demi Moore fékk verðlaun fyrir hlutverk sitt í myndinni The Substance.

Haldið er upp á þrettándann víða í dag með útiskemmtunum. Þrettándagleði á Djúpavogi hefur verið frestað fram á miðvikudag vegna veðurs.

Daglegur fréttaskýringaþáttur þar sem stór og lítil fréttamál eru matreidd á einfaldan hátt.

Metta Sport er íslenskt fatamerki sem selur æfingaföt. Fyrirtækið hefur vaxið ævintýralega á liðnum árum og jukust tekjur þess um 256 prósent á milli áranna 2022 og 2023. Markhópurinn er aðallega börn og ungt frá 10 til 30 ára.

Árið 2022 seldi fyrirtækið vörur fyrir tæplega 107 milljónir króna en 2023 námu tekjurnar 357 milljónum og hagnaðurinn nærri 100 milljónum.

Hver er ástæðan fyrir þessum miklum uppgangi Metta Sport?

Umsjón: Ingi Freyr Vilhjálmsson

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: samfelagid@ruv.is

Við byrjum á skrímslum, vélmennum og stríðsmönnum. Í Nexus fer nú fram fígúrumálningakeppni, þar sem keppendur senda inn sína bestmáluðu smáfígúru frá árinu 2024. Við kíktum í heimsókn í morgun og ræddum við Guðbrand Magnússon, starfsmann Nexus, um keppnina, um áhugamálið fígúrumálningar og fleira.

Við ætlum að fjalla um orðræðu karla í íslenskum stjórnmálum í garð stjórnmálakvenna og þá hvort hún sé niðrandi, hrútskýrandi og jafnvel beinlínis dónaleg og úrelt og velta fyrir okkur hvort karlkyns stjórnmálaleiðtogar breyttust í tali og nálgun eftir stjórnarmyndun frá aðdraganda kosninga og þá sérstaklega í garð formanns Flokks fólksins, Ingu Sæland. Ingibjörg Sólrún Gísladóttir fyrrverandi formaður Samfylkingar og stjórnmálamaður til áratuga, og Berglind Rós Magnúsdóttir, prófessor við menntavísindasvið og sérfræðingur í kynjamálum, ætla að kryfja málin með okkur hér á eftir.

Tónlist úr þættinum:

DAVID BOWIE - Scary Monsters (And Super Creeps).

EURYTHMICS & ARETHA FRANKLIN - Sisters Are Doin' It For Themselves.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Atli Örvarsson hefur skipað sér í röð fremstu kvikmyndatónskálda. Hann hefur samið tónlist við sjónvarpsþáttaraðir og bíómyndir í Evrópu og Bandaríkjunum og hlotið fyrir fjölda viðurkenninga og verðlauna, t.d. BAFTA-verðlaunin. Björn Þór Sigbjörnsson varði degi með Atla á æskustöðvunum á Akureyri og ræddi við hann um tónlistina, kvikmyndabransann, stangveiði og ýmislegt fleira.

Útvarpsfréttir.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Melkorka Ólafsdóttir.

Við hefjum þáttinn á því að fara í kirkju. Augljós kallast sýning sem opnaði þann 8.desember í Neskirkju og stendur yfir fram til 20.janúar. Þar sýnir Þórdís Erla Zoega ljósaverk sem sækja innblástur í kirkjuglugga og vinnur með sjónrænar skynvillur sem hvetja áhorfandann til að líta inn á við. Við kynnum okkur einnig nýtt verk, Mörsugur, óperu fyrir rödd með rafhljóðum og myndbandsverki, byggða á ljóðsögu eftir Ragnheiði Erlu Björnsdóttur. Mörsugur varð til í samsköpunarferli Ásbjargar Jónsdóttur tónskálds, Heiðu Árnadóttur söngkonu og Ragnheiðar Erlu Björnsdóttur ljóðskálds og tónskálds og nú fyrir helgi kom út bókverk með ljóðsögunni, ásamt grafískum útfærslum og stillum úr myndverki sem Ásdís Birna Gylfadóttir vann við Mörsug. Þær Heiða og Ásbjörg koma til okkar í hljóðstofu og segja okkur nánar af verkefninu.

Trausti Ólafsson rýnir í Kött á heitu blikkþaki sem frumsýnt var í Borgarleikhúsinu þann 28.desember.

Útvarpsfréttir.

Popp og pólitík

Umsjón: Kristján Guðjónsson og Lóa Björk Björnsdóttir.

Á jóladag var nýjasta kvikmynd leikstjórans Robert Eggers frumsýnd í Bandaríkjunum. Hryllingsmyndin Nosferatu með Lily Rose Depp í aðalhlutverki. Nú er hún líka komin í bíó á Íslandi og hægt að fara og láta sér líða illa og ónotalega. Myndin er endurgerð á samnefndri mynd þýska leikstjórans Murnau frá 1922 - sem var síðan endurgerð af samlanda hans Werner Herzog árið 1979 - og allt er þetta byggt á skáldsögu Bram Stoker um drakúla greifa. Eggers er þekktur fyrir að leggja mikla áherslu á sögulega nákvæmni í myndum sínum en myndin gerist um vetur í skáldaða bænum Wisburg í þýskalandi, árið 1838.

Á morgun kemur út bókin Mood machine, Stemningsvélin - uppgangur Spotify og verð hins fullkomna spilunarlista eftir blaðakonuna Liz Pelly. Einn kafli úr bókinni birtist í tímaritinu Harpers fyrir jól og varpaði nýju ljósi á eina lífseigustu samsæriskenninguna um skítlega viðskiptahætti streymisrisans Spotify, draugalistamennina svokölluðu. Við höfum fjallað um þetta fyrirbæri nokkrum sinnum í Lestinni undanfarin 5 ár en nú viðrðast komnar sannanir fyrir því að Spotify græði á gervilistamönnum sem fylla marga spilunarlista streymisþjónustunnar. Við ræðum við Árna Matthíasson tónlistarblaðamann.

Við fáum líka sendingu frá Katrínu Helgu Ólafsdóttur, tónlistarkonu. Hún ræðir við grænlensku tónlistarkonuna og trommudansarann Nuka Alice.

Fréttir

Fréttir

Bjarni Benediktsson ætlar ekki að setjast á þing og gefur ekki kost á sér til formennsku í Sjálfstæðisflokknum. Baráttan um formannssætið er hafin.

Landssamband veiðifélaga tekur undir með Húnabyggð sem hefur hafnað efnistöku sem spillt geti lífríki veiðiáa í sveitarfélaginu. Það sé of algengt að tekið sé efni úr veiðiám án þess að kanna áhrifin fyrirfram.

Átta létust í sjö aðskildum málum þar sem grunur var um manndráp árið 2024. Slík mál hafa aldrei verið fleiri ef litið er aftur til aldamóta.

Frelsisflokkurinn fékk í dag umboð til að mynda ríkisstjórn í Austurríki. Flokkurinn er mjög hægrisinnaður þjóðernisflokkur og fékk flest atkvæði í þingkosningum síðasta haust.

Justin Trudeau sagði af sér sem forsætisráðherra Kanada og formaður frjálslynda flokksins á blaðamannafundi í dag. Hann hefur verið afar umdeildur innan flokks sem utan.

Ný mathöll var opnuð á Glerártorgi á Akureyri fyrir jól. Rekstrarstjóri segir landsbyggðina vel geta bætt við sig mathöllum.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi, þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Nokkuð óvænt tilkynning Bjarna Benediktssonar um miðjan dag um að hann ætlaði ekki að taka sæti á þingi og gæfi ekki kost á sér í formannskjöri Sjálfstæðisflokksins verður viðfangsefni þáttarins og rætt verður við þær Evu H. Önnudóttur prófessor og Jóhönnu Vigdís Hjaltadóttur fréttamann. Þingmönnum sjálfstæðisflokksins flokksins var brugðið þegar Bjarni sagði þeim frá ákvörðun sinni í dag, líklega er leitun að stjórnmálamanni sem hefur verið jafn umtalaður síðustu ár og áratugi.

Þættir um barnabækur úr öllum áttum, gamlar og nýjar. Embla ræðir við höfunda, þýðendur, myndhöfunda, leikara og alls konar fólk sem kemur að barnabókum á einn eða annan hátt, að ógleymdum lesendunum sjálfum.

Umsjón: Embla Bachmann

Hjalti Halldórsson segir frá bókunum sínum sem komu út fyrir síðustu jól og nefnir nokkur atriði sem hann hefur lært síðustu ár sem rithöfundur. Bókaormurinn Einar fjallar um bókina Bannað að vekja Grýlu sem er einmitt eftir Hjalta.

Veðurfregnir kl. 18:50.

Dánarfregnir.

Það er þrettándinn, síðasti dagur jóla, sól hækkar á lofti og jólasveinarnir eru á hraðferð til fjalla. Hátíðin verður kvödd af einvalaliði söngvara og tónlistarmanna. Sniglabandið, Friðrik Ómar, Stefán Karl , Björgvin Halldórsson, Haukur Heiðar, Ríó tríó, Diddú, Óskar Pétursson, Grettir Björnsson, Grétar Geirsson, Ari Jónsson, Steinar Berg, Laddi, Ómar Ragnarsson, Helga Möller, Haukur Morthens, Ragnar Bjarnason, Eivör, Geir Ólafsson, Bogomil Font, Kristinn Sigmundsson o.fl. halda gleði hátt á loft.

Umsjón: Svanhildur Jakobsdóttir.

Áður á dagskrá 2013.

Dixielandhljómsveit Árna Ísleifs leikur nokkur íslensk og erlend lög í útvarpssal. Árni Ísleifsson, píanó, Guðmundur Steingrímsson, trommur, Peter Morris, klarínett, Þórarinn Óskarsson, básúna, Njáll Sigurjónsson, kontrabassi, Bragi Einarsson, tenór saxófónn og Kristján Jónsson, trompet.

Árni Ísleifs kynnir.

(Áður á dagskrá 6. janúar 1975)

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: samfelagid@ruv.is

Við byrjum á skrímslum, vélmennum og stríðsmönnum. Í Nexus fer nú fram fígúrumálningakeppni, þar sem keppendur senda inn sína bestmáluðu smáfígúru frá árinu 2024. Við kíktum í heimsókn í morgun og ræddum við Guðbrand Magnússon, starfsmann Nexus, um keppnina, um áhugamálið fígúrumálningar og fleira.

Við ætlum að fjalla um orðræðu karla í íslenskum stjórnmálum í garð stjórnmálakvenna og þá hvort hún sé niðrandi, hrútskýrandi og jafnvel beinlínis dónaleg og úrelt og velta fyrir okkur hvort karlkyns stjórnmálaleiðtogar breyttust í tali og nálgun eftir stjórnarmyndun frá aðdraganda kosninga og þá sérstaklega í garð formanns Flokks fólksins, Ingu Sæland. Ingibjörg Sólrún Gísladóttir fyrrverandi formaður Samfylkingar og stjórnmálamaður til áratuga, og Berglind Rós Magnúsdóttir, prófessor við menntavísindasvið og sérfræðingur í kynjamálum, ætla að kryfja málin með okkur hér á eftir.

Tónlist úr þættinum:

DAVID BOWIE - Scary Monsters (And Super Creeps).

EURYTHMICS & ARETHA FRANKLIN - Sisters Are Doin' It For Themselves.

eftir Birgi Sigurðsson. Höfundur les.

„Hann var fastur í seigfljótandi neti lengst úti í myrkum geimnum. Hann reyndi að losa sig en möskvar myrkursins lögðust þéttar að honum. Skyndilega greindi hann ofurskært ljós í fjarska.“ - Þannig hefst þessi saga sem segir frá Arnari, manni á besta aldri sem kominn er á ákveðin endimörk í lífi sínu. Hjónabandi hans er í rúst, heilsan kannski á tæpu stigi, og Arnar ákveður að yfirgefa Reykjavík og snúa aftur á æskustöðvarnar í sveitinni. Þar tekur líf hans aðra stefnu og öðlast nýtt inntak. Hann nær eins konar viðkvæmu jafnvægi í sál sinni, en jafnframt gerast atburðir sem snerta hann djúpt. Sagan lýsir dramatísku uppgjöri, eins og fleiri verk höfundarins.

(Áður á dagskrá 2009)

Veðurfregnir kl. 22:05.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: mannlegi@ruv.is

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Á Hrafnistu hefur verið að innleidd hugmyndafræði sem er kölluð Namaste nálgun. Þessi nálgun er hugsuð sem hlýleg og róleg stund með það að markmiði að bæta vellíðan íbúa, draga úr óróleika og gefa starfsfólki verkfæri til að nálgast íbúa af nærgætni og kærleika. Namaste nálgun var upprunalega hugsuð fyrir fólk með langt gengna heilabilun en reynslan sýnir að Namaste stund hentar í raun öllum íbúum á hjúkrunarheimilum vegna þess hversu auðvelt það er að sníða það að persónulegum þörfum hvers og eins. Sunnefa Lindudóttir, hjúkrunarfræðingur og deildarstjóri Hrafnistu Skógarbæ, heldur utan um verkefnið sem hún sagði okkur nánar frá í dag.

Næstu mánudaga ætlum við að fá Georg Lúðvíksson sérfræðing í heimilisfjármálum til þess að koma í fjármálasamræður sem mætti kalla fjármálin á mannamáli. Þar ætlar Georg, í samtali við okkur, að fræða okkur um hinar ýmsu hliðar á fjármálum, sérstaklega sem snúa að okkar daglega lífi. lánamálin, skattar, vextir, lífeyrismál, sparnaður og ýmislegt fleira. Við kynntumst Georgi í dag og ræddum við hann um heimilisbókhaldið, að koma sér í fjárhagslegt form og fleira í dag.

Lesandi vikunnar í þetta sinn var Andrea Diljá Edwinsdóttir meistaranemi í þjóðfræði. Við fengum að vita hvaða bækur hún hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft mest áhrif á hana í gegnum tíðina. Andrea talaði um eftirfarandi bækur og höfunda:

All Fours e. Miranda July

Dalalíf e. Guðrún frá Lundi

Aðventa e. Gunnar Gunnarsson

Surfacing e. Margaret Atwood

The Year of Magical Thinking e. Joan Didion

Úr djúpunum e. Oscar Wilde

Tónlist í þættinum:

Janúar / Karl Olgeirsson (Karl Olgeirsson)

You Can’t Make Old Friends / Kenny Rogers og Dolly Parton (King, Schlitz & Smith)

Unforgettable / Nat King Cole (Irwing Gordon)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Popp og pólitík

Umsjón: Kristján Guðjónsson og Lóa Björk Björnsdóttir.

Á jóladag var nýjasta kvikmynd leikstjórans Robert Eggers frumsýnd í Bandaríkjunum. Hryllingsmyndin Nosferatu með Lily Rose Depp í aðalhlutverki. Nú er hún líka komin í bíó á Íslandi og hægt að fara og láta sér líða illa og ónotalega. Myndin er endurgerð á samnefndri mynd þýska leikstjórans Murnau frá 1922 - sem var síðan endurgerð af samlanda hans Werner Herzog árið 1979 - og allt er þetta byggt á skáldsögu Bram Stoker um drakúla greifa. Eggers er þekktur fyrir að leggja mikla áherslu á sögulega nákvæmni í myndum sínum en myndin gerist um vetur í skáldaða bænum Wisburg í þýskalandi, árið 1838.

Á morgun kemur út bókin Mood machine, Stemningsvélin - uppgangur Spotify og verð hins fullkomna spilunarlista eftir blaðakonuna Liz Pelly. Einn kafli úr bókinni birtist í tímaritinu Harpers fyrir jól og varpaði nýju ljósi á eina lífseigustu samsæriskenninguna um skítlega viðskiptahætti streymisrisans Spotify, draugalistamennina svokölluðu. Við höfum fjallað um þetta fyrirbæri nokkrum sinnum í Lestinni undanfarin 5 ár en nú viðrðast komnar sannanir fyrir því að Spotify græði á gervilistamönnum sem fylla marga spilunarlista streymisþjónustunnar. Við ræðum við Árna Matthíasson tónlistarblaðamann.

Við fáum líka sendingu frá Katrínu Helgu Ólafsdóttur, tónlistarkonu. Hún ræðir við grænlensku tónlistarkonuna og trommudansarann Nuka Alice.