Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Siguvin Lárus Jónsson flytur.

Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir fylgja hlustendum inn í daginn, skýra baksvið frétta og ræða við áhugavert fólk um Ísland og umheiminn.

Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Viðræður standa um sameiningu Háskólanna á Akureyri og Bifröst. Um ágæti sameiningar, námið á Bifröst og háskólamál almennt ræddum við við Ólínu Kjerúlf Þorvarðardóttur, deildarforseta félagsvísindadeildar Háskólans á Bifröst.

Dönsk málefni voru svo á dagskrá. Borgþór Arngrímsson fór yfir það sem er efst á baugi í dönsku þjóðlífi þessa dagana.

Íslensku bókmenntaverðlaunin verða afhent í kvöld við hátíðlega athöfn að Bessastöðum. Tilnefndar eru fimmtán bækur í þremur flokkum og glæpasagnaverðlaunin Blóðdropinn verða líka veitt. Þorgeir Tryggvason bókmenntagagnrýnandi í Kiljunni kom til okkar og spjallaði um bækur og bókmenntir og lestur.

Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Tónlist:

Hollies, The - He ain't heavy he's my brother.

Naissoo, Tõnu Trio, Melvin, Brian, Krokfors, Ulf, Naissoo, Tõnu - Lay lady lay.

Søs Fenger - Vinterdage.

Ljótu hálfvitarnir - Landróver.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

"Ég hljóp bara þarna eitthvað um, ég þóttist vera að leita en ég vissi ekkert hvað ég átti að gera." Segir Ragna Árnadóttir. Faðir hennar týndi lífi sínu fjölskylduveiðiferð árið 2020 og segist hún þakklát fyrir að vera ekki sú sem fann hann.

Morgunleikfimi með Halldóru Björnsdóttur.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

(Aftur í kvöld)

Ríflega 30 þúsund konur á aldrinum 18-69 ára tóku þátt í rannsókninni Áfallasaga kvenna, á árunum 2018-2019, sem gerir rannsóknina að einni þeirri stærstu sinnar tegundar á heimsvísu. Konurnar svöruðu ítarlegum spurningalista, meðal annars um áföll á mismunandi ævistigum, geðræn einkenni og heilsufar á fullorðinsárum. Áfallasaga kvenna er vísindarannsókn á vegum fræðikvenna við Háskóla Íslands og niðurstöðurnar hafa verið birtar í fjölmörgum vísindagreinum í virtum alþjóðlegum vísindaritum. Þær hafa meðal annars sýnt að 40% kvenna hafa orðið fyrir ofbeldi á lífsleiðinni og það er sterkur áhættuþáttur ýmissa geðrænna einkenna/raskana og hjarta- og æðasjúkdóma. Arna Hauksdóttir prófessor í Lýðheilsuvísindum kom í þáttinn og sagði okkur betur frá og því að aðstandendur rannsóknarinnar eru að fara af stað með eftirfylgdarrannsókn þar sem leitað er til kvennanna 30 þúsund sem tóku þátt í upphafi.

Landssamtökin Geðhjálp hafa ýtt úr vör hinu árlega 30 daga geðræktarátaki sem ber heitið G-vítamín. Í ár er fjórða árið sem samtökin standa fyrir þessu átaki á þorranum. Geðhjálp býður því upp á 30 dagleg hollráð sem er ætlað að bæta geðheilsu landsmanna yfir Þorrann. Þessir 30 skammtar af hollráðum eru kallaðir G-vítamín. Á föstudaginn verður styrktarþáttur í beinni útsendingu hér á RÚV, í sjónvarpinu, G vítamín - Gott fyrir geðheilsuna. Þar verður stóra mynd geðheilbrigðismála Íslendinga skoðuð í áhugaverðri og skemmtilegri útsendingu, eins og segir í fréttatilkynningu. Sveinn Rúnar Hauksson, heimilislæknir og stjórnarmaður í Geðhjálp kom í þáttinn og sagði okkur betur frá þættinum og G vítamíninu.

Við fengum svo póstkort í dag frá Magnúsi R. Einarssyni. Í korti dagsins bar Magnús saman Kúbu og Cabo Verde þar sem hann er í heimsókn núna. Þjóðir með svipaðan uppruna en ólík örlög. Hann segir frá sérkennilegum frönskum aðalsmanni sem settist að á einni eyjunni seint á nítjándu öld og varð elskaður og dáður af fólkinu og af honum er kominn mikill ættbogi. Magnús segir líka af fólki sem hann hefur kynnst í borginni Praia, fyrrum embættismanni og lækni, þjóni og þúsund þjala smiði, efnilegri söngkonu og hennar meðspilurum.

Tónlist í þætti dagsins:

Brauðbúðarbúgí / Borgardætur (Wolfie & Wood, texti Einar Thoroddsen)

Ókeypis / Egill Ólafsson og finnsk-íslenska vetrarbandalagið(Matti Kallio og Egill Ólafsson)

Let your boss be your lesson / Allison Krauss og Robert Plant ( Milt Campbell)

Jacaré sumiu / Alcione (Mauro Diniz & Sereno)

UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón hefur Guðmundur Ingi Þorvaldsson sjálfstætt starfandi listamaður.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Utanríkisráðherra Breta segir þarlend stjórnvöld reiðubúin að viðurkenna sjálfstæði Palestínu. Bretar hafa löngum talað fyrir tveggja ríkja lausn Palestínu og Ísraels. Sex vikna vopnahlé á Gaza er til skoðunar, sem fæli í sér frelsun gísla.

Veðurstofan telur líklegt að kominn sé tími á snarpan Brennisteinsfjallaskjálfta. Engar mælingar benda til að kvika sé að safnast þar saman.

HS Veitur vilja að Vestmannaeyjabær leysi til sín vatnsveituna í Eyjum vegna meintra vanefnda og brostinna forsendna í rekstri vatnsveitunnar. Bæjaryfirvöld segja fyrirtækið reyna að koma sér undan lögboðnum skildum.

Utanríkisráðherra var ósáttur við spurningar þingmanna þegar hann mætti á fund stjórnskipunar og eftirlitsnefndar Alþingis í morgun. Þingmaður Pírata segir að ráðherra hafi leikið skollaleik

Eins prósents lækkun vaxta á 35 milljóna króna óverðtryggðu láni, gætu verið ígildi 40 til 50 þúsund króna launahækkunar, segir aðalhagfræðingur Íslandsbanka. Peningastefnunefnd Seðlabankans kemur saman til fundar í næstu viku.

Búist er við átakafundi í Brussel á morgun, þegar leiðtogar aðildarríkja Evrópusambandsins koma þar saman. Stóra málið er fjárhagsstuðningur við Úkraínu, sem Ungverjar hafa staðið í vegi fyrir – en líklegt er að fjölmenn mótmæli bænda víða um Evrópu setji einnig sitt mark á dagskrána.

Stanley Cup, drykkjarmálin sem gert hafa neytendur trítilóða í Bandaríkjunum að undanförnu, virðast ekki öll þar sem þau eru séð. Grunur hefur vaknað meðal netverja, um að málin séu menguð af blýi.

Daglegur fréttaskýringaþáttur þar sem stór og lítil fréttamál eru matreidd á einfaldan hátt.

Erfðamál og skipting eigna getur verið eldfimt umræðuefni en Elín Sigrún Jónsdóttir hreinlega brennur fyrir að aðstoða fólk við nákvæmlega það. Hún er lögfræðingur með langa og víðtæka reynslu. Hún hefur rekið útfarastofu, unnið hjá lífeyrissjóði, við eignamiðlun og ráðgjafastofu um fjármál heimilanna. Eftir að hafa safnað í reynslubankann í nokkra áratugi, stofnaði hún sitt eigið fyrirtæki.Hún leiðbeinir fólki við ráðstöfun eigna, gerir erfðaskrár, kaupmála og leitar leiða þegar deilur eru innan fjölskyldna.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

Við höldum áfram að ræða aldurstakmarkanir í lögum - kíktum í heimsókn á Alþingi til Lilju Rannveigar Sigurgeirsdóttur, þingmanns Framsóknar, en hún hefur mikið velt þessu fyrir sér og lagði nýlega fram frumvarp ásamt nokkrum samflokksmönnum þar sem lagt er til að hætt verði að gera þá kröfu að forseti Íslands þurfi að vera orðinn 35 ára á kjördag,

Verkfræðistofan Verkís mun leiða umfangsmikið, fjölþjóðlegt orkuskiptaverkefni sem er styrkt af Evrópusambandinu og snýst um að aðlaga stórt flutningaskip þannig að það geti notað rafeldsneyti í stað olíu. Ammóníak, metanól og vetni koma þarna við sögu og kostnaður við verkefnið er um 2,5 milljarðar króna. Kjartan Due Nielsen, nýsköpunarstjóri Verkís, ætlar að segja okkur frá þessu verkefni.

Málfarsmínúta - framhjáhald.

Vísindaspjall með Eddu Olgudóttur - lyfleysur og lyfleysuáhrif.

Tónlist:

Björgvin Halldórsson - Himinn og jörð.

Guðmundur Pétursson Tónlistarm. - Samfélagið Millistef (úr laginu Tegund).

Útvarpsfréttir.

Víkingar er leikið hlaðvarp í níu hlutum sem byggir á frásögnum frá víkingatímanum. Þetta er saga um fólk sem lifði í okkar heimi fyrir þúsund árum síðan. Hún fjallar um háskafarir og hrottaleg rán. Um sjóferðir vestur yfir Atlantshafið og lengst austur í Asíu. Um ævintýri sem áttu eftir að breyta Norðurlöndunum öllum.

Fjórar persónur eru í forgrunni, Ragnar Loðbrók, Guðríður Þorbjarnardóttir, Ingigerður Ólafsdóttir og Haraldur Harðráði.

Þáttaröðin Víkingar var unnin af sænska ríkisútvarpinu SR með stuðningi frá Nordvision sjóðnum, NRK, DR og RÚV. Verkið sækir innblástur í heimildir á borð við Íslendingasögurnar og aðrar norrænar fornsögur en nýtir sér möguleika skáldskaparins þegar við á.

Þorsteinn lifir harðan veturinn ekki af en Guðríður heyrir rödd hans engu að síður, hann segir henni að láta draum þeirra rætast og sigla til Vínlands.

Sögumaður: Tinna Hrafnsdóttir

Guðríður Þorbjarnardóttir: Margrét Vilhjálmsdóttir

Höfundar texta og hljóðmyndar: Ulla Svensson, Emelie Rosenqvist, Mathilda von Essen og David Rune.

Þýðandi: Salka Guðmundsdóttir

Hljóðvinnsla: Gísli Kjaran Kristjánsson

Tónlist: Matti Bye

Leikstjóri: Tinna Hrafnsdóttir

Útvarpsfréttir.

Umsjónarmenn fá gesti í hljóðver sem ræða um sjálfsmynd frá ýmsum sjónarhornum.

Umsjón Gísli Sigurðsson og Ævar Kjartansson.

Fjallað er um það hvernig málið og menningin fléttast saman; hvernig uppruninn, sagan með öllum sínum samskiptum og átökum til okkar daga er fólgin í tungumálunum sem við tölum. Málin geyma fortíðina í sér um leið og þau endurspegla völd og hugmyndir fyrri tíma um hvaðeina; hvað sé jákvætt og rétt og hvernig hlutirnir eigi að vera - þótt við séum alltaf í óvissu um hvort komi fyrst, tungumálið eða samfélagið sem mótar tungumálið. Ótvírætt er þó að við notum tungumálin sem valdatæki í samskiptum kynja, stétta og þjóða. Dæmi um þetta má taka af stjórnmálum og skólum, hvort sem er í samskiptum milli einstaklinga, Íslendinga við fólk af öðrum málsamfélögum eða í átökum stórvelda á alþjóðavísu. Heimurinn sveiflast fyrir áhrif tungumálsins. Enn er það svo að vald yfir orðræðunni færir fólki veraldleg völd og þá ríður á að vera fyrstur að tileinka sér nýja miðla hverju sinni, hvort sem það er smáskeytatíst og aðrir samfélagsmiðlar, raunveruleikasjónvarp, kvikmyndatækni, útvarp, dagblöð, prentaðar bækur, handskrifaðar eða munnlega mælskulistin. Þau sem hafa nýtt sér nýjustu aðferðir hverju sinni við að miðla tungutakinu hafa með því náð að mynda nýja valdahópa sem hafa komist til áhrifa í krafti nýrrar miðlunar.

Útvarpsfréttir.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Melkorka Ólafsdóttir.

Í Svipmynd dagsins hittum við tvo meðlimi Sviðslistahópsins Óðs, þau Þórhall Auð Helgason og Sólveigu Sigurðardóttur, en hópurinn var á dögunum valin Listhópur Reykjavíkur fyrir árið 2024. Óður hefur það yfirlýsta markmið að útrýma þeim háa þröskuldi sem almennir áhorfendur upplifa við að horfa á óperur. Þau neitar að geyma óperur í glerkössum og vilja miklu frekar taka þær upp, hrista af þeim rykið og leika sér að þeim.

Einnig heyrum við rýni Trausta Ólafssonar á sviðslistaverkinu Moltu eftir danshöfundinn Rósu Ómarsdóttur sem frumsýnt var í Gerðarsafni síðustu viku.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Tómas Ævar Ólafsson

Útvarpsfréttir.

Popp og pólitík

Umsjón: Kristján Guðjónsson, Lóa Björk Björnsdóttir og Anna Gyða Sigurgísladóttir.

Það hefur verið svolítið vont veður undanfarið. Í dag fóru margir fyrr heim úr vinnu vegna veðurs, alla vega hér á skrifstofunni okkar. Veðrið spilar líka stórt hlutverk í lífi Grindvíkinga um þessar mundir; veðrið og færð á vegum.

Sævar Andri Sigurðarson, tónlistarmaður, hefur verið að velta fyrir sér tónlistarhátíðinni Secret Solstice sem fór fram í Laugardalnum árin 2014-2019, en á dögunum bárust fréttir af því að bandaríska thrash-metal hljómsveitin Slayer hefði sigrað dómsmál gegn aðstandendum hátíðarinnar.

Hafnar.concert series er tónleikaröð sem José Luis Anderson hefur skipulagt í samstarfi við Hafnar.haus og tónleikastaðinn Mengi. Við kynnum okkur málið og kynnumst jafnframt tónlistarkonunni Ronju Jóhannsdóttur.

Lagalisti:

Slayer - War Ensemble

SSSól - Vertu þú sjálfur

SOPHIE - Face Shopping

Belle & Sebastian - If You’re Feeling Sinister

Slayer - War Ensemble

Andervel - Canción de cuna

Knackered - chatbot slang

ronja - 240p

ronja - fast-feedforward

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi, þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

31. janúar 2024

Meira en helmingur bygginga á Gaza hafa skemmst eða verið jafnaðar við jörðu frá því að stríðið milli Ísraelsmanna og Hamas braust út í haust. Nákvæmur samanburður á gervihnattarmyndum af landshlutanum 12. október til 29. janúar leiðir þetta í ljós, að því er breska ríkisútvarpið BBC greinir frá á fréttavef sínum. Ásgeir Tómasson tók saman.

Algjört þrot blasir við UNRWA, flóttamannahjálp Sameinuðu þjóðanna í Palestínu, ef nokkur lykilríki á Vesturlöndum frysta framlög sín til stofnunarinnar til langframa. Og þá spyrja margir: Hvar eru hin vellríku og öflugu Arabaríki við Persaflóann þegar á reynir? Rætt við Magnús Þorkel Bernharðsson.

Lítil orkuframleiðsla, takmörkuð flutningsgeta og annmarkar á dreifikerfi rafmagns gera Vestfirðingum erfitt fyrir að taka þátt í boðuðum orkuskiptum landsins. Einn virkjanakostur sem gæti leyst stóran hluta vandans ylli jafnframt miklu raski í Vatnsfirði, þar sem hefur verið friðland í fimmtíu ár. Gréta Sigríður Einarsdóttir ræðir við Guðlaug Þór Þórðarson umhverfis- og orkumálaráðherra, Elías Jónatansson, orkubússtjóra og Gísla Má Gíslason prófessor í vatnalíffræði.

Umsjón: Ævar Örn Jósepsson

Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon

Þættir fyrir börn og fjölskyldur þar sem Margrét Kristín Blöndal útskýrir fyrirbæri úr heimi tónlistarinnar þannig að allir skilja.

Veðurstofa Íslands.

Dánarfregnir.

Hljóðritanir frá sumartónlistarhátíðum víðs vegar að úr Evrópu.

Hljóðritun frá ljóðatónleikum á Schwetzingenhátíðinni á nýliðnu ári.

Tenórsöngvarinn Werner Güra og píanóleikarinn Gerold Huber flytja lagaflokkinn Vetrarferðina eftir Franz Schubert við ljóð Wilhelms Müller.

Umsjón: Una Margrét Jónsdóttir.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

Við höldum áfram að ræða aldurstakmarkanir í lögum - kíktum í heimsókn á Alþingi til Lilju Rannveigar Sigurgeirsdóttur, þingmanns Framsóknar, en hún hefur mikið velt þessu fyrir sér og lagði nýlega fram frumvarp ásamt nokkrum samflokksmönnum þar sem lagt er til að hætt verði að gera þá kröfu að forseti Íslands þurfi að vera orðinn 35 ára á kjördag,

Verkfræðistofan Verkís mun leiða umfangsmikið, fjölþjóðlegt orkuskiptaverkefni sem er styrkt af Evrópusambandinu og snýst um að aðlaga stórt flutningaskip þannig að það geti notað rafeldsneyti í stað olíu. Ammóníak, metanól og vetni koma þarna við sögu og kostnaður við verkefnið er um 2,5 milljarðar króna. Kjartan Due Nielsen, nýsköpunarstjóri Verkís, ætlar að segja okkur frá þessu verkefni.

Málfarsmínúta - framhjáhald.

Vísindaspjall með Eddu Olgudóttur - lyfleysur og lyfleysuáhrif.

Tónlist:

Björgvin Halldórsson - Himinn og jörð.

Guðmundur Pétursson Tónlistarm. - Samfélagið Millistef (úr laginu Tegund).

Skáldsagan Tómas Jónsson: Metsölubók eftir Guðberg Bergsson kom út árið 1966. Bókin er af mörgum talin tímamótaverk í íslenskri skáldsagnagerð.

Guðbergur Bergsson les úr bók sinni Tómas Jónsson - Metsölubók.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Árið 1944 var tekinn upp sá siður hjá Ríkisútvarpinu að lesa alla Passíusálma Hallgríms Péturssonar á föstunni.

Sigurður Skúlason les.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Popp og pólitík

Umsjón: Kristján Guðjónsson, Lóa Björk Björnsdóttir og Anna Gyða Sigurgísladóttir.

Það hefur verið svolítið vont veður undanfarið. Í dag fóru margir fyrr heim úr vinnu vegna veðurs, alla vega hér á skrifstofunni okkar. Veðrið spilar líka stórt hlutverk í lífi Grindvíkinga um þessar mundir; veðrið og færð á vegum.

Sævar Andri Sigurðarson, tónlistarmaður, hefur verið að velta fyrir sér tónlistarhátíðinni Secret Solstice sem fór fram í Laugardalnum árin 2014-2019, en á dögunum bárust fréttir af því að bandaríska thrash-metal hljómsveitin Slayer hefði sigrað dómsmál gegn aðstandendum hátíðarinnar.

Hafnar.concert series er tónleikaröð sem José Luis Anderson hefur skipulagt í samstarfi við Hafnar.haus og tónleikastaðinn Mengi. Við kynnum okkur málið og kynnumst jafnframt tónlistarkonunni Ronju Jóhannsdóttur.

Lagalisti:

Slayer - War Ensemble

SSSól - Vertu þú sjálfur

SOPHIE - Face Shopping

Belle & Sebastian - If You’re Feeling Sinister

Slayer - War Ensemble

Andervel - Canción de cuna

Knackered - chatbot slang

ronja - 240p

ronja - fast-feedforward