Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Pétur Ragnhildarson flytur.

Útvarpsfréttir.

Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Skólastarf er hafið á ný eftir sumarfrí; nemendum öllum vonandi til ánægju og gleði. Já og kennurunum líka. Framhaldsskólinn í Mosfellsbæ er með yngstu framhaldsskólum landsins, fimmtán ár eru síðan hann tók til starfa. Skólameistarinn, Valgarð Már Jakobsson, kom til okkar og spjallaði um menntamálin vítt og breitt og lífið í fmos, eins og skólinn er stundum kallaður.

Kirkjudagar standa yfir. Hæst ber biskupsvígslan á sunnudaginn, Guðrún Karls Helgudóttir verður þá vígð til embættis. Á föstudaginn verður hins vegar heiðursviðurkenningin Liljan veitt. Og hana hlýtur að þessu sinni fólk sem hefur sungið í 30 ár eða lengur í kirkjukór. Og það er dágóður hópur. Á eftir verður svo sungið. Þau Guðný Einarsdóttir, söngmálastjóri þjóðkirkjunnar, og Bergvin Þórðarson kórsöngvari voru gestir Morgunvaktarinnar.

Varst þú til þegar sagan þín gerðist? Að því spyr Brynhildur Þórarinsdóttir rithöfundur í erindi um miðaldabókmenntir og börn á Kakalaþingi á laugardag. Hún hefur endursagt Íslendingasögurnar fyrir krakka í einum sex bókum og þannig kynnt menningararfinn fyrir yngstu lesendunum. Brynhildur ræddi við okkur.

Tónlist:

Kvartettinn Fjórir félagar, Páll Kr. Pálsson - Kötukvæði.

Steindór Hjörleifsson - Ágústkvöld.

Gunnar Gunnarsson Píanóleikari - Óskalagið.

Kirkjukór Akraness - Ég beið þín heima um helgi.

Gunnar Gunnarsson Píanóleikari - As time goes by.

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Morgunleikfimi með Halldóru Björnsdóttur.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Ferðalög og útivist, fróðleikur og skemmtun, fólk og náttúra, fjöll og firnindi og sitthvað fleira. Sól og tónlist í Sumarmálum í allt sumar.

Hildur Kjartansdóttir er búsett í Danmörku og starfsmaður hjá Danfoss. Hún var hætt komin í janúar 2023 þegar hún fékk blóðtappa í hjartað meðan hún hjólaði í vinnuna. Snarræði samstarfskonu bjargaði lífi hennar og við heyrum hvernig þetta bar að og hvað tók við eftir aðgerð sem hún fór í í kjölfarið. Hildur segist fegin að hafa verið búsett í Danmörku þegar þetta gerðist miðað við sögurnar sem hún hefur heyrt um ástandið í heilbrigðiskerfinu á Íslandi. Við spjölluðum við hana í dag þar sem hún sagði sína sögu og meðal annars frá óvenjulegri aðferð sem hún fann, á netinu, til að láta sér líða betur eftir þetta atvik.

Við fengum svo póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni í dag. í korti dagsins segir af ferðum Magnúsar um lönd og borgir í Þýskalandi og Póllandi. Hann segir frá saltnámu sem var starfrækt í átta hundruð ár nálægt Kraká, en þar fór hann niður á hundrað og þrjatíu metra dýpi. Hann sá þar meðal annars stærstu kirkju veraldar sem er að finna undir yfirborði jarðar. Seinna í póstkortinu fjallaði hann um bók um The Beatles sem segir af eiturlyfjaneyslu hljómsveitarinnar og þeim áhrifum sem hún hafði á sköpun sveitarinnar.

Svo var auðvitað fugl dagsins á sínum stað.

Tónlist í þættinum:

Óbyggðirnar kalla / KK & Magnús Eiríksson (Kristján Kristjánsson og Magnús Eiríksson)

Lapis Lazuli / Helgi Björnsson (Helgi Björnsson og Guðmundur Óskar Guðmundsson)

Sólbrúnir vangar / Sextett Ólafs Gauks (Oddgeir Kristjánsson, texti Ási í Bæ (Þjóðhátíðarlag 1961)

Got To Get You Into My Life / The Beatles (Lennon & McCartney)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Framtíð náms í jökla- og fjallaleiðsögn er í hættu vegna fjárskorts segir jöklaleiðsögumaður sem kom að slysinu í Breiðamerkurjökli. Breyta á náminu vegna fjárhagsörðugleika Framhaldsskólans í Austur-Skaftafellssýslu.

Ísraelsher gerir sem stendur árásir á fjórar borgir á Vesturbakkanum og hefur drepið níu manns. Þetta er í fyrsta sinn í tvo áratugi sem herinn gerir samtímis árásir á nokkrar borgir þar í einu.

Þriðjungi starfsfólks Controlant hefur verið sagt upp störfum. Fyrirtækið gegndi lykilhlutverki í dreifingu bóluefna í COVID-19 faraldrinum.

Yfirmaður Alþjóðakjarnorkumálastofnunarinnar biður Rússa og Úkraínumenn að beina ekki vopnum sínum að kjarnorkuverinu í Kúrsk.

Samgöngur og störf án staðsetningar eru meðal þess sem rætt er á fundi ríkisstjórnarinnar og sveitarstjórnarfólks á Norðvesturlandi sem haldinn er á Sauðárkróki.

Forstjóri MAST og tveir starfsmenn stofnunarinnar hafa kært til lögreglu aðdróttanir um mútuþægni starfsfólks stofnunarinnar.

Bændur í Vatnsdal hafa fengið fyrirspurnir um sölu jarða sinna undir ræktun kolefnisskóga. Einn þeirra segir koma á óvart að slík ræktun sé í kortunum þar sem fyrir sé öflug matvælaframleiðsla.

Róbert Ísak Jónsson keppir fyrstur Íslendinganna á Ólympíumóti fatlaðra í París sem sett verður í kvöld. Markmið hans er að komast í úrslit og skemmta sér.

Daglegur fréttaskýringaþáttur þar sem stór og lítil fréttamál eru matreidd á einfaldan hátt.

Um 50 börn á Íslandi sem glíma við offitu eru á þyngdarstjórnunarlyfjum á borð við Ozempic og Wegovy. Tryggvi Helgason barnalæknir annast meðferð hluta þessara barna. Að hans mati er hún allt að því byltingakennd aðferð í meðhöndlun á alvarlegri offitu. Hann telur að Embætti landlæknis hafi dregið lappirnar í viðbragði við mikilli aukningu offitu. Dóra Guðrún Guðmundsdóttir sviðsstjóri hjá Embætti landlæknis er ósammála og segir mikilvægt að nálgast viðfangsefnið af nærgætni við þau sem glíma við offitu. Þóra Tómasdóttir talaði við þau.

Umsjónarfólk segir frá tímabili í ævi sinni og leikur tónlist sem endurspeglar tímann eða atburði sem sagt er frá.

Umsjón: Kolbrún Halldórsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Tónlist frá ýmsum tímum úr ólíkum héruðum Djasslandsins. Íslenskt og erlent í bland.

Tónlist frá útsendingarlogg 2024-08-28

Aldana, Melissa - Unconsious whispers.

Aftab, Arooj, Oh, Linda May Han, Francies, James - Autumn Leaves.

Anna Gréta Sigurðardóttir - Imaginary unit.

O.N.E. - Entoloma sensu lato.

Henriksen, Arve, Fraanje, Harmen - Melancholia.

Steingrímur Karl Teague, Magnús Trygvason Eliassen, Andri Ólafsson Kontrabassaleikari, Ari Árelíus, Rebekka Blöndal - Hvað þú vilt (feat. Moses Hightower).

Buchanan, Jakob - Etyde to the Future.

Stórsveit Reykjavíkur - Pizza man.

Potter, Chris - Cloud message.

Djasshátíð 2024 - Kristjana Stefáns og Hilmar Jensson í hljóðveri 12 - Misty.

Útvarpsfréttir.

Fólk og menning í strandbyggðum á Íslandi.

Umsjón: Pétur Halldórsson.

Rætt er við Einar J. Vilhjálmsson, fyrrverandi tollvörð í Garðabæ. Hann er Seyðfirðingur að uppruna og segir í þættinum frá sjómennsku, útgerð og fiskvinnslu á árunum fyrir seinni heimsstyrjöldina. Einar ræðir um Samvinnubátana svokölluðu, dönsku eikarbátana sem voru betur smíðaðir og sterkari en norsku furubátarnir, segir frá fyrstu launuðu vinnunni sinni þegar hann hjálpaði ömmu sinni við að hreinsa og þurrka sundmaga og hvernig hann eignaðist ungur árabát og byssu og fór á bæði fiskveiðar og fuglaveiðar. Fiskinn seldi hann til dæmis hermönnunum sem voru margir í stríðinu. Rætt er um stríðið og Einar segir frá loftárásum á olíubirgðaskipið El Grillo sem þýskar flugvélar vörpuðu sprengjum á. Hann man þegar skipið sökk og var sjálfur einn af þeim sem fiskuðu góss úr skipinu, ýmsan varning sem flaut á firðinum, kassa með slökkvitækjum en dýrmætastar voru bensín- og olíutunnurnar. Einar segir frá sjávarbýlinu Hrólfi sem var afbýli frá Sörlastöðum sem eru sunnan fjarðar í Seyðisfirði nokkru utan við kaupstaðinn. Þar var bæði búskapur og útgerð með fiskvinnslu. Einar lýsir sjóhúsinu og útgerðinni, bátnum sem faðir hans gerði út og réð formenn til að róa honum ásamt áhöfn.

Útvarpsfréttir.

Í Tengivagninum er fjallað um það helsta sem er að gerast í menningu í sumar.

Bókin Gyðingar á faraldsfæti eftir Joseph Roth kom út hér á landi á dögunum. En sú bók kom upphaflega út fyrir rétt tæplega hundrað árum. Þar bregður höfundur upp mynd af hlutskipti gyðinga í austur-evrópu á fyrstu árum tuttugusta aldarinnar, en margir þeirra yfirgáfu heimkynni sín til að freista gæfunnar á fjarlægum slóðum. Þar mættu þeim hins vegar ólíkar aðstæður, tækifæri og aðlögun, en líka gettó og fordómar. Kristján Guðjónsson ræðir við þýðanda bókarinnar, Jón Bjarna Atlason í þættinum.

Hamraborg festival hefst á morgun í Kópavogi en þetta er í fjórða skipti sem hátíðin er haldin. Þar verða opnaðar sýningar, framdir gjörningar og spilaðir tónleikar - einnig er hægt að skrá sig í vinnismiðjur sem fara fram yfir helgina. Bjarni Daníel leggur leið sína í Hamraborg og ræðir við Agnesi Ársælsdóttir, eina af sýningarstjórum hátíðarinnar og Hildi Elísu Jónsdóttur, listamann.

Í síðari hluta þáttar ræða Rúnar Rúnarsson og Elín Hall kvikmyndina Ljósbrot. Mynd sem gerist á einum degi og frá umfangsmiklum átakanlegum breytingum í lífi aðalpersónunnar Unu. Ljósbrot vakti mikla lukku á Cannes kvikmyndahátíðinni í sumar.

Útvarpsfréttir.

Kvöldfréttir útvarps

Framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda segir félagsmenn skoða stöðu sína gagnvart Eimskip og Samskipum. Alcoa Fjarðaál hefur stefnt skipafélögunum og krafið þau um rúma þrjá milljarða í skaðabætur vegna samráðs.

Ísraelsher hefur drepið níu Palestínumenn, hið minnsta, í árásum á Vesturbakkann frá miðnætti. Tala látinna er komin yfir fjörtíu og fimm þúsund frá því að stríðið hófst.

Vegagerðin hefur samið við flugfélagið Mýflug um flug til Hornafjarðar átta sinnum í viku næstu þrjú árin.

Gylfi Þór Sigurðsson snýr aftur í íslenska landsliðið eftir ársfjarveru

Og bíræfnir þjófar stálu sex bílum við höfuðstöðvar Heklu í nótt. Forstjórinn segist ekki muna eftir að jafn mörgum bílum hafi verið stolið í einu.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi, þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Umræða um aukin hnífaburð hefur verið hávær síðustu daga eftir lífshættulega árás sextán ára drengs á jafnaldra sína við Skúlagötu eftir menningarnótt. Við ræðum við yfirlögregluþjón hjá lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu og lækni á bráðamóttöku Landspítalans. Banaslysið á Breiðamerkurjökli hefur vakið upp mikla umræðu um ferðaþjónustuna, hvort græðgisvæðing hafi þar náð yfirhöndinni og hvort farið hafi verið of geyst þegar landið opnaðist eftir COVID og hingað komu skyndilega tvær milljónir ferðamanna, nánast á einu bretti. Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir, þingmaður Framsóknarflokksins, og Gísli Rafn Ólafsson, þingmaður Pírata, ræða málið.

Þættir fyrir börn og fjölskyldur þar sem Margrét Kristín Blöndal útskýrir fyrirbæri úr heimi tónlistarinnar þannig að allir skilja.

Veðurstofa Íslands.

Dánarfregnir.

Frá sumartónlistarhátíðum vítt og breitt um Evrópu.

Hljóðritun frá lokatónleikum Reykholtshátíðar 28. júlí sl.

Á efnisskrá:

*Sjókort, nýr strengjakvartett eftir Unu Sveinbjarnardóttur – frumflutningur.

*Íslensk sönglög.

*Silungakvintettinn eftir Franz Schubert.

Flytjendur: Hanna Ágústa Olgeirsdóttir sópran, Gissur Páll Gissurarson tenór, fiðluleikararnir Una Sveinbjarnardóttir og Helga Þóra Björgvinsdóttir, Þórunn Ósk Marínósdóttir víóluleikari, Sigurður Bjarki Gunnarsson sellóleikari, Richad Korn kontrabassaleikari og píanóleikararnir Nína Margrét Grímsdóttir og Alfredo Oyagüez.

Umsjón: Una Margrét Jónsdóttir.

Ferðalög og útivist, fróðleikur og skemmtun, fólk og náttúra, fjöll og firnindi og sitthvað fleira. Sól og tónlist í Sumarmálum í allt sumar.

Hildur Kjartansdóttir er búsett í Danmörku og starfsmaður hjá Danfoss. Hún var hætt komin í janúar 2023 þegar hún fékk blóðtappa í hjartað meðan hún hjólaði í vinnuna. Snarræði samstarfskonu bjargaði lífi hennar og við heyrum hvernig þetta bar að og hvað tók við eftir aðgerð sem hún fór í í kjölfarið. Hildur segist fegin að hafa verið búsett í Danmörku þegar þetta gerðist miðað við sögurnar sem hún hefur heyrt um ástandið í heilbrigðiskerfinu á Íslandi. Við spjölluðum við hana í dag þar sem hún sagði sína sögu og meðal annars frá óvenjulegri aðferð sem hún fann, á netinu, til að láta sér líða betur eftir þetta atvik.

Við fengum svo póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni í dag. í korti dagsins segir af ferðum Magnúsar um lönd og borgir í Þýskalandi og Póllandi. Hann segir frá saltnámu sem var starfrækt í átta hundruð ár nálægt Kraká, en þar fór hann niður á hundrað og þrjatíu metra dýpi. Hann sá þar meðal annars stærstu kirkju veraldar sem er að finna undir yfirborði jarðar. Seinna í póstkortinu fjallaði hann um bók um The Beatles sem segir af eiturlyfjaneyslu hljómsveitarinnar og þeim áhrifum sem hún hafði á sköpun sveitarinnar.

Svo var auðvitað fugl dagsins á sínum stað.

Tónlist í þættinum:

Óbyggðirnar kalla / KK & Magnús Eiríksson (Kristján Kristjánsson og Magnús Eiríksson)

Lapis Lazuli / Helgi Björnsson (Helgi Björnsson og Guðmundur Óskar Guðmundsson)

Sólbrúnir vangar / Sextett Ólafs Gauks (Oddgeir Kristjánsson, texti Ási í Bæ (Þjóðhátíðarlag 1961)

Got To Get You Into My Life / The Beatles (Lennon & McCartney)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Krisbjörg Kjeld les söguna Rán eftir Álfrúnu Gunnlaugsdóttur. Sögukonan er íslensk menntakona, Rán að nafni. Hún hefur lifað og starfað fjarri heimahögunum öll sín fullorðinsár, mótast og þroskast á framandi slóðum. Nú er hún á leið frá heimili sínu og manni í Sviss til fósturjarðarinnar, með viðkomu í Barcelona þar sem hún átti viðburðaríkt líf við nám á æskuárum. Og þar komst hún i kynni við eldhugann og andófsmanninn Roberto sem reyndist henni mikill ölagavaldur. Þessi ferð reynist sársaukafullt stefnumót Ránar við fortíðina. Bókin var gefin úr árið 2008.

(Áður á dagskrá 2011)

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjónarfólk segir frá tímabili í ævi sinni og leikur tónlist sem endurspeglar tímann eða atburði sem sagt er frá.

Umsjón: Kolbrún Halldórsdóttir.

Fuglasöngur er flókið tungumál sem fuglar nota til að tjá ýmsar mikilvægar upplýsingar um sig sjálfa. Í þessari þáttaröð er fjallað um fuglasöng frá bæði líffræðilegum og menningarlegum hliðum. Hvað hafa fuglar að segja og hvað eigum við manneskjur sameiginlegt með fuglum þegar kemur að samskiptum?

Umsjón: Hlynur Steinsson.

Ritstjórn og samsetning: Gígja Hólmgeirsdóttir.

Tæknimaður: Lydía Grétarsdóttir

Í þessum þætti kynnumst við betur tveimur fuglategundum sem eru sérstaklega virkar í tónlistarsenu Íslands. Skógarþrestir fá orðið og við hlustum á mismunandi mállýskur skógarþrasta alls staðar af landinu. Við fjöllum um músarrindla, einn allra minnsta en á sama tíma háværasta söngvara landsins.

Umsjón: Hlynur Steinsson.

Ritstjórn og samsetning: Gígja Hólmgeirsdóttir.

Tæknimaður: Lydía Grétarsdóttir

Tónlist: Cosmo Sheldrake.