Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Siguvin Lárus Jónsson flytur.

Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir fylgja hlustendum inn í daginn, skýra baksvið frétta og ræða við áhugavert fólk um Ísland og umheiminn.

Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Bogi Ágústsson settist við Heimsgluggann í þætti dagsins. Svíar eru einu skrefi nær aðild að Atlantshafsbandalaginu og kosningar verða um helgina í Finnlandi og hlaupin er spenna í þær. Og svo eru það kosningarnar í Bandaríkjunum - Bogi ræddi við Jón Óskar Sólnes sem er búsettur í Washington um stöðu mála.

Áföll og ofbeldi hafa mikil áhrif á heilsufar kvenna, en orsakasamband þarna á milli er til skoðunar í langtímarannsókninni Áfallasaga kvenna. Edda Björk Þórðardóttir lektor í faraldsfræði kom til okkar og sagði frá þessari merku rannsókn.

Fólk safnar ýmsu. Sumir safna frímerkjum eða merktum pennum, Guðlaug Vilbogadóttir fornleifafræðingur safnar öðru - hún safnar upplýsingum um gömul hús sem hafa verið flutt á milli staða. Guðlaug sagði okkur frá því hvernig það kom til að hún fór að safna húsum - og hverju hún hefur komist að.

Tónlist:

James, Etta - Sunday kind of love.

Elín Eyþórsdóttir Söebech - Get away.

Campbell, Mairi - Auld Lang Syne.

Simply Red - Holding back the years.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Inga Tinna forstjóri og eigandi Dineout segir frá hugmyndinni og hvernig hún gafst aldrei upp. Hún tók nýlega við heiðursverðlaunum Félags kvenna í atvinnulífinu.

Morgunleikfimi með Halldóru Björnsdóttur.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: mannlegi@ruv.is

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Við fjölluðum um bókina Geðhvörf fyrir byrjendur sem kom út í dag. Í henni er farið í gegnum greiningu geðhvarfa, líf með geðhvörfum, meðferð og bata. Guðmunda Sirrý Arnardóttir kennari er ein fjögurra höfunda bókarinnar kom til okkar í dag og sagði okkur betur frá bókinni sem hún segir að miðli nýjustu þekkingu í bæði læknisfræðilegri og batamiðaðri fræði.

Læknadagar voru haldnir í síðustu viku og þar var víða komið við. Meðal annars var málþing um hormónameðferð kvenna en hormónameðferð er beitt í miklum mæli við tíðahvarfaeinkennum. Slík meðferð getur aukið áhættuna á kvenkrabbameinum þar með talið brjóstakrabbameinum og legbolskrabbameinum. Á málþinginu var leitast við að skýra þá áhættu og við fengum þær í spjall, Sigurdísi Haraldsdóttur krabbameinslæknir og yfirlækni á Landspítalanum og dósent við Háskóla Íslands og Kolbrúnu Pálsdóttur kvensjúkdómalækni, yfirlækni kvenlækningateymis á Landspítalanum og sérfræðing í krabbameinslækningum kvenna.

Tónlist í þættinum í dag:

Ljósvíkingur / Egill Ólafsson (Gunnar Þórðarson og Ólafur Haukur Símonarson)

Quiet Nights of Quiet Stars / Henri Mancini og hljómsveit

Rewrite / Paul Simon (Paul Simon)

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Verkalýðsfélögin hafa slegið af kröfum sínum og nú er það Samtaka atvinnulífsins að bregðast við. Þetta segir formaður Eflingar. Óvíst er hvenær næsti fundur verður boðaður í kjaradeilu SA og verkalýðsfélaganna innan ASÍ.

Forystumenn Sjálfstæðisflokksins voru á Alþingi í morgun sakaðir um að stilla launafólki upp á móti Grindvíkingum og hleypa illu blóði í kjaraviðræðurnar.

Úkraínumenn hafa farið fram á alþjóðlega rannsókn á aðdraganda þess að rússnesk herflugvél fórst í gær. Rússar saka Úkraínumenn um að hafa skotið vélina niður með 65 úkraínska fanga innanborðs.

Sunnanstormur gekk yfir landið í nótt og morgun en veður er víðast hvar gengið niður. Ofanflóðahætta er enn töluverð en minnkar þegar líður á daginn og frystir.

Mótmælendur létu rok og rigningu ekki á sig fá og sátu úti undir berum himni á Austurvelli í miðborginni í nótt.

Ekki hefur komið til þess að aldraðir einstaklingar á Landspítala hafi verið fluttir á hjúkrunarheimili á landsbyggðinni. 30 af ríflega 100 sem voru í biðstöðu á spítalanum hafa fengið pláss á höfuðborgarsvæðinu.

Umhverfisráðherra segir grafalvarlegt hve algengt er að stjórnvöld gangi lengra í löggjöf en þær lágmarkskröfur sem gerðar eru í Evróputilskipunum. Formaður ungra umhverfissinna segir óþarflega dökka mynd dregna upp.

Heilbrigðisyfirvöld í Suður-Kóreu hafa varað fólk við að djúpsteikja og borða tannstöngla.

Daglegur fréttaskýringaþáttur þar sem stór og lítil fréttamál eru matreidd á einfaldan hátt.

Nú er liðin ein og hálf vika um það bil síðan jörð opnaðist á Reykjanesskaganum - í fjórða sinn á nokkrum árum. Gossprungan teygði sig inn fyrir varnargarðana sem áttu að vernda Grindavík, önnur opnaðist síðan innan þeirra og kvikan hlífði engu sem í vegi hennar varð. Þrjú einbýlishús, vegir og lagnir urðu gosinu að bráð. Og jörðin undir Grindavíkurbæ gliðnaði enn frekar. Sprungunum fjölgaði, undirlagið varð enn ótryggara. Nú þegar hafa þær tekið eitt mannslíf þegar Lúðvík Pétursson féll ofan í jörðina og hefur ekki fundist. Allt hefur verið gert til þess að koma í veg fyrir að sú hryllingssaga endurtaki sig. Meðal annars að flytja alla 3400 Grindvíkingana burt af svæðinu og banna þeim að fara heim til sín. Það er ekki talið öruggt og því nauðsynleg aðgerð, eins sársaukafull og hún er. Við skiljum það. Við höfum lent í þessu áður, við verandi Íslendingar. Í vikunni voru liðin 51 ár frá eldgosinu í Heimaey - sem hafði í för með sér umfangsmestu fólksflutninga Íslandssögunnar og stærstu og flóknustu almannavarnaragðerð sem yfirvöld höfðu staðið frammi fyrir á þeim tíma. Og það er því ekki að ástæðulausu sem við vitnum ítrekað til þeirra hamfara í tengslum við það sem Grindvíkingar standa nú frammi fyrir. BA verkefni Guðbjargar Helgadóttur í nútímafræði við Háskólann á Akureyri fjallaði einmitt um eldgosið í Heimaey: Fjölskyldur á flótta, áhrif eldgossins á Heimaey 1973 á íbúa hennar. Þetta er fyrri þáttur af tveimur þar sem Sunna Valgerðardóttir ber saman atburðina tvo og aðgerðirnar í kjölfarið.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: samfelagid@ruv.is

Þegar rætt er um kirkjugarða eru nýsköpun, ratleikir og partístand kannski ekki það fyrsta sem kemur upp í huga fólks - en það er heilmikil nýsköpun sem á sér stað í kirkjugörðum um allan heim, straumar og stefnur. Við ræðum við Ingvar Stefánsson, framkvæmdastjóra Kirkjugarða Reykja­vík­ur­pró­fast­dæma, meðal annars um þéttingu byggðar í görðunum og QR-kóða sem bráðlega verða settir á grafir í Kópavogi.

Niðurstöður nýliðins rannsóknarleiðangurs þar sem þess var freistað að mæla magn loðnu við Ísland gefur ekki tilefni til að breyta fyrri ráðgjöf Hafrannsóknastofnunar um engar loðnuveiðar á þessari vertíð. Lítið mældist og sterkar líkur eru á því að loðna sé enn undir hafísnum norðvestur af Íslandi. Við ætlum að tala um loðnu við Birki Bárðarson fiskifræðing sem stýrði leiðangrinum.

Umhverfispistill frá Stefáni Gíslasyni - Hver á að gera það? Er það Indriði?

Tónlist:

Dansa på min grav - Bo Kaspers Orkester

Útvarpsfréttir.

Umsjón: Una Margrét Jónsdóttir.

Í sumum sögum koma fyrir lifandi hlutir. Þetta á einkum við um barnabækur, en þó má einnig finna lífi gædda hluti í skáldverkum fyrir fullorðna. Hugmyndin um lifandi hluti er gömul og má sem dæmi nefna Flóamanna sögu, sem rituð er í kringum 1300, en þar tala tvö skip saman. Og þó að fólk viti fullvel að hlutir eru dauðir geta hlutir sem geyma dýrmætar minningar orðið eins og lifandi í augum eigandans. Í þættinum verða fluttar nokkrar tónsmíðar þar sem lifandi hlutir koma við sögu og lesið verður úr fáeinum slíkum skáldverkum. Meðal annars verður flutt arían „Vecchia zimarra" sem heimspekingurinn Colline syngur til frakkans síns í óperu Puccinis „La Boheme", einnig verður flutt atriði úr óperunni „Barnið og galdrarnir" eftir Maurice Ravel og lag úr söngvaflokknum „Winter words" eftir Benjamin Britten. Af rithöfundum sem koma við sögu í þættinum má nefna H.C. Andersen, Charles Dickens, Ólaf Jóhann Sigurðsson og Elsu Beskow. Umsjón með þættinum hefur Una Margrét Jónsdóttir, en lesarar eru Jónatan Garðarsson og Halla Harðardóttir.

Útvarpsfréttir.

Þórarinn Björnsson kennari fer víða og spjallar við eldra fólk um lífsstarfið og sitthvað fleira.

Þættirnir voru áður á dagskrá 2006 til 2007.

Þórarinn Björnsson heimsækir Friðrik Jónsson frá Sandfellshaga í Axarfirði. Annar hluti af þremur.

Útvarpsfréttir.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Melkorka Ólafsdóttir.

Jónas Ásgeir Ásgeirsson er sjálfstætt starfandi harmonikkuleikari með búsetu í Kaupmannahöfn sem einblínir sérstaklega á flutning íslenskrar samtímatónlistar. Hann tekur þátt í tvennum tónleikum á Myrkum músíkdögum með Sinfóníuhljómsveit Íslands og dúóinu No more no less. Við ræðum við Jónas Ásgeir í þætti dagsins. Við hugum einnig að versluninni Lynx books stefnir á að opna þann 1. apríl næstkomandi en búðin sérhæfir sig í sölu á bönnuðum bókum og er leið rithöfundarins Lauren Groff og eiginmanns hennar Clay Kallman til að sporna við bylgju bókabanna sem gengur nú yfir í nokkrum ríkjum Bandaríkjanna. Eva Halldóra Guðmundsdóttir rýnir í leikverkið Lúnu eftir Tyrfing Tyrfingsson, sem frumsýnt var í Borgarleikhúsinu um liðna helgi og við heyrum í Þórði Sævari Jónssyni og Kristínu Svövu Tómasdóttur um ljóðakvöld til minningar um skáldið Ísak Harðarson.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Tómas Ævar Ólafsson

Útvarpsfréttir.

Popp og pólitík

Umsjón: Kristján Guðjónsson og Lóa Björk Björnsdóttir.

Þættirnir A dangerous boy sem fjalla um Sigurð Þórðarson, eða Sigga hakkara, fóru nýlega í sýningu á Stöð 2. Ættingjar eins þolanda Sigurðs, sem er dæmdur kynferðisbrotamaður, lýstu yfir mikilli óánægju með þættina og sérstaklega atriði í þeim þar sem Siggi fer að leiði drengsins, sem tók sitt eigið líf árið 2016. Við ræðum þetta og þau álitamál sem tengjast þáttunum við Aðalstein Kjartansson, blaðamann Heimildinnar, og Hrafnhildi Gunnarsdóttur, heimildamyndagerðakonu.

Sunnudaginn 28. janúar fer fram fyrsta sýning ársins hjá Bíótekinu, samstarfsverkefni Kvikmyndasafns Íslands og Bíó Paradís, en um er að ræða úrval kvikmynda frá Palestínu; tvær stuttmyndir síðdegis og tvær myndir í fullri lengd þegar líður á kvöld. Við ræðum við Ester Bíbí Ásgeirsdóttir, verkefnastjóra Kvikmyndasafnsins.

The Piper er nýjasta kvikmynd leikstjórans Erlings Thoroddsen, en hún byggir á þýsku þjóðsögunni um rottufangarann frá Hameln. Kolbeinn Rastrick, kvikmyndagagnrýnandi Lestarinnar, rýnir í myndina.

Fairuz - Aloula

King Crimson - I Talk To The Wind

Fréttir

Kvöldfréttir útvarps

Mikill viðbúnaður var við Fjölbrautaskólann í Breiðholti eftir hádegi og þrír voru handteknir. Fyrrverandi nemandi hafði hótað að gera árás í skólanum.

Rafmagn fór af bæði á Reykjanesskaga og hluta höfuðborgarsvæðsins síðdegis. Tugir árekstra urðu meðan umferðarljós voru óvirk.

Hættan í Grindavík er heilt yfir talin minni, en samt mjög mikil hvað sprungur varðar. Verið er að undirbúa hvernig hluti Grindvíkinga getur vitjað eigna sinna.

Stjórnvöld í Katar saka Benjamin Netanyahu, forsætisráðherra Ísraels um að spilla vísvitandi fyrir friðarviðræðum á Gaza í pólitískum tilgangi.

Framkvæmdastjórn ESB sakar norska eigendur íslenskra laxeldisfyrirtækja um verðsamráð.

Framkvæmdum við leikskóla sem lokaðir eru vegna myglu er ítrekað frestað. Þrjúhundruð þrjátíu og sjö leikskólapláss eru ekki nýtt vegna þessa.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi, þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Hættan af sprungum í Grindavík er viðvarandi og verður næstu misseri og ár, segir Benedikt Ófeigsson jarðeðlisfræðingur á Veðurstofunni. Hættan í bænum er heilt yfir talin minni, en samt mjög mikil hvað sprungur varðar.

Víðir Reynisson sviðsstjóri almannavarna vonast til að geta kynnt á morgun skipulag um hvernig Grindvíkingar, sem búa vestan Víkurbrautar, geta komist að vitja eigna sinna. Hann segir að nýjar sprungur hafi komið í ljós í dag austan megin í bænum og að það sé lengra í að íbúar komist þangað.

Bændum í Frakklandi fækkar stöðugt. Stéttin eldist og afkoman versnar. Þetta er ástandið sem stéttin býr við í stuttu máli. Bændur segjast vera búnir að fá nóg og krefja stjórnvöld um aðgerðir.

Í ljósi krakkasögunnar eru þættir sem fjalla um krakka sem hafa skráð nöfn sín á spjöld sögunnar.

Umsjón: Ingibjörg Fríða Helgadóttir.

Umsjón: Þorgerður Ása Aðalsteinsdóttir.

Veðurstofa Íslands.

Dánarfregnir.

Hlustendum veitt innsýn í efnisskrá tónleika kvöldsins.

Beinar útsendingar frá tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Íslands í Eldborg, Hörpu.

Bein útsending frá tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Íslands í Eldborg, Hörpu á Myrkum músíkdögum.

Á efnisskrá:

*Striations eftir Bergrúnu Snæbjörnsdóttur.

*Installation around a Heart eftir Þuríði Jónsdóttur.

*Harmonikkukonsert eftir Finn Karlsson.

*Flökkusinfónía eftir Gjörningaklúbbinn, Unu

Sveinbjarnardóttur og Ólaf Björn Ólafsson.

Einleikari: Jónas Ásgeir Ásgeirsson.

Stjórnandi: Ross Jamie Collins.

Kynnir: Ása Briem.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: samfelagid@ruv.is

Þegar rætt er um kirkjugarða eru nýsköpun, ratleikir og partístand kannski ekki það fyrsta sem kemur upp í huga fólks - en það er heilmikil nýsköpun sem á sér stað í kirkjugörðum um allan heim, straumar og stefnur. Við ræðum við Ingvar Stefánsson, framkvæmdastjóra Kirkjugarða Reykja­vík­ur­pró­fast­dæma, meðal annars um þéttingu byggðar í görðunum og QR-kóða sem bráðlega verða settir á grafir í Kópavogi.

Niðurstöður nýliðins rannsóknarleiðangurs þar sem þess var freistað að mæla magn loðnu við Ísland gefur ekki tilefni til að breyta fyrri ráðgjöf Hafrannsóknastofnunar um engar loðnuveiðar á þessari vertíð. Lítið mældist og sterkar líkur eru á því að loðna sé enn undir hafísnum norðvestur af Íslandi. Við ætlum að tala um loðnu við Birki Bárðarson fiskifræðing sem stýrði leiðangrinum.

Umhverfispistill frá Stefáni Gíslasyni - Hver á að gera það? Er það Indriði?

Tónlist:

Dansa på min grav - Bo Kaspers Orkester

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: mannlegi@ruv.is

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Við fjölluðum um bókina Geðhvörf fyrir byrjendur sem kom út í dag. Í henni er farið í gegnum greiningu geðhvarfa, líf með geðhvörfum, meðferð og bata. Guðmunda Sirrý Arnardóttir kennari er ein fjögurra höfunda bókarinnar kom til okkar í dag og sagði okkur betur frá bókinni sem hún segir að miðli nýjustu þekkingu í bæði læknisfræðilegri og batamiðaðri fræði.

Læknadagar voru haldnir í síðustu viku og þar var víða komið við. Meðal annars var málþing um hormónameðferð kvenna en hormónameðferð er beitt í miklum mæli við tíðahvarfaeinkennum. Slík meðferð getur aukið áhættuna á kvenkrabbameinum þar með talið brjóstakrabbameinum og legbolskrabbameinum. Á málþinginu var leitast við að skýra þá áhættu og við fengum þær í spjall, Sigurdísi Haraldsdóttur krabbameinslæknir og yfirlækni á Landspítalanum og dósent við Háskóla Íslands og Kolbrúnu Pálsdóttur kvensjúkdómalækni, yfirlækni kvenlækningateymis á Landspítalanum og sérfræðing í krabbameinslækningum kvenna.

Tónlist í þættinum í dag:

Ljósvíkingur / Egill Ólafsson (Gunnar Þórðarson og Ólafur Haukur Símonarson)

Quiet Nights of Quiet Stars / Henri Mancini og hljómsveit

Rewrite / Paul Simon (Paul Simon)

Popp og pólitík

Umsjón: Kristján Guðjónsson og Lóa Björk Björnsdóttir.

Þættirnir A dangerous boy sem fjalla um Sigurð Þórðarson, eða Sigga hakkara, fóru nýlega í sýningu á Stöð 2. Ættingjar eins þolanda Sigurðs, sem er dæmdur kynferðisbrotamaður, lýstu yfir mikilli óánægju með þættina og sérstaklega atriði í þeim þar sem Siggi fer að leiði drengsins, sem tók sitt eigið líf árið 2016. Við ræðum þetta og þau álitamál sem tengjast þáttunum við Aðalstein Kjartansson, blaðamann Heimildinnar, og Hrafnhildi Gunnarsdóttur, heimildamyndagerðakonu.

Sunnudaginn 28. janúar fer fram fyrsta sýning ársins hjá Bíótekinu, samstarfsverkefni Kvikmyndasafns Íslands og Bíó Paradís, en um er að ræða úrval kvikmynda frá Palestínu; tvær stuttmyndir síðdegis og tvær myndir í fullri lengd þegar líður á kvöld. Við ræðum við Ester Bíbí Ásgeirsdóttir, verkefnastjóra Kvikmyndasafnsins.

The Piper er nýjasta kvikmynd leikstjórans Erlings Thoroddsen, en hún byggir á þýsku þjóðsögunni um rottufangarann frá Hameln. Kolbeinn Rastrick, kvikmyndagagnrýnandi Lestarinnar, rýnir í myndina.

Fairuz - Aloula

King Crimson - I Talk To The Wind