Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Jónína Ólafsdóttir flytur.

Útvarpsfréttir.

Vínil plata úr safninu dregin fram og spiluð í heild.

Vínill vikunnar er að þessu sinni platan Wings Greatest sem er safnplata helstu smella hljómsveitarinnar Wings sem Paul McCartney stofnaði árið 1971. Platan kom út 1. desember 1978 og inniheldur 12 lög:

A - hlið:

1. Another Day.

2. Silly Love Songs.

3. Live and Let Die.

4. Junior's Farm.

5. With a Little Luck.

6. Band on the Run.

B - hlið:

1. Uncle Albert/Admiral Halsey.

2. Hi, Hi, Hi.

3. Let 'Em In.

4. My Love.

5. Jet.

6. Mull of Kintyre.

Umsjón: Hulda G. Geirsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Um hlutverk og gildi afa í nútíma samfélagi.

Umsjón: Sigríður Arnardóttir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Alþingiskosningar eru handan við hornið og í ýmis horn að líta.

Baldvin Þór Bergsson tekur saman það sem hæst ber í viku hverri fram að kosningum.

Í þættinum voru meðal annars spiluð brot úr Morgunvaktinni þar sem rætt var um heimilislækningar og verkefni næstu ríkisstjórnar. Viðar Halldórsson velti fyrir sér hvers vegna líðan fólks væri ekki meira áberandi í umræðunni og 2 fráfarandi þingmenn lýstu lífinu á þingi. Auk þess voru spiluð brot úr Forystusætinu og úr frambjóðendaspjalli Morgunútvarpsins.

Útvarpsfréttir.

Farið yfir helstu fréttir vikunnar í spjalli við fólkið í fréttunum og fréttaskýrendur.

Gestir Vikulokanna eru þau Eva H. Önnudóttir, Jón Ólafsson og Eva Marín Hlynsdóttir. Þau starfa öll sem prófessorar við Háskóla Íslands.

Rætt er við þau um komandi Alþingiskosningar, kosningabaráttuna hingað til, um hvaða mál er kosið, rýnt í þýðingu skoðanakannana og spáð í spilin um mögulegar stjórnarmyndanir eftir kosningar.

Einnig var rætt um íbúakosningu um mölunarverksmiðju þýska fyrirtækisins Heidelberg í Ölfusi. Kosningin hefst mánudaginn 25. nóvember og stendur til 9. desember.

Þriðja umræðuefnið er eldgosið sem hófst á Reykjanesi í vikunni og hin fordæmalausa staða Grindavíkur sem bæjarfélags síðastliðið ár. Spilað er viðtal við Grindvíkinginn og körfuboltakappann fyrrverandi, Pál Axel Vilbergsson, þar sem hann ræðir um líf sitt og fjölskyldu hans frá því eldsumbrotin hófust í nóvember í fyrra og þau þurftu að yfirgefa heimili sitt.

Umsjón: Ingi Freyr Vilhjálmsson

Tæknimaður: Jón Þór Helgason

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Verktakar keppast við að koma í veg fyrir að hraun komist í rafmagnsmöstur við Svartsengi. Staðan í eldgosinu við Sundhnúkgsgíga er nokkuð óbreytt og hraun streymir meðfram varnargörðum við orkuverið. Gasmengunar gætir í Grindavík næstu daga.

Reynt verður til þrautar um helgina að ná sátt í kjaradeilu lækna og ríkisins. Verkfallsaðgerðir hefjast að óbreyttu á mánudag. Staðan er hins vegar þung í kjaraviðræðum kennara og verður tilboði þeirra um að aflýsa verkföllum gegn greiðslu launa væntanlega hafnað.

Ellefu eru sagðir hafa verið drepnir í árás Ísraels á höfuðborg Líbanon í nótt. Hezbollah hefur ekki tjáð sig um árásina, en aðferðafræðin er sú sama og þegar Ísrael hefur drepið hátt setta liðsmenn samtakanna.

Garðyrkjubændur segjast nauðbeygðir til að hækka verð á grænmeti 5 til 6 prósent, umfram neysluvísitölu. Raforkuverð til þeirra hækkar um fjórðung um áramót.

COP29, loftslagsráðstefna Sameinuðu þjóðanna, sem átti að ljúka í gær, var framlengd. Ekkert samkomulag hefur enn náðst um aðgerðir og kostnað vegna þeirra, og enn ber mikið í milli.

Mannréttindanefnd Sameinuðu þjóðanna gagnrýnir breytingar á útlendingalögum þar sem aukið sé á erfiðleika fólks sem synjað er um alþjóðlega vernd, tíðar beitingar einangrunar í gæsluvarðhaldi og heimildir lögreglu til að fylgjast með fólki sem ekki hefur framið glæp.

Fréttaskýringaþáttur sem fjallar á ítarlegan og lifandi hátt um heimsmálin, um allt það sem ekki gerist á Íslandi.

Umsjón: Birta Björnsdóttir og Bjarni Pétur Jónsson.

Í þessum tvöhundruðasta þætti Heimskviða förum við í heimsreisu. Förum hringferð um heimin með öllum góðkunningjum þáttarins og fáum að heyra áhugaverðar fréttir og sögur utan úr heimi. Hnefaleikar gegn sjálfsvígum, bönnuðu bækurnar í Bandaríkjunum, ferfætti aðstoðarborgastjórinn í Lviv, uppgangur satanista í Chile og Idol-stjarnan frá Gaza eru meðal þeirra fjölmörgu sem koma við sögu í þættinum.

Íslensk jaðartónlist úr ýmsum áttum frá ýmsum hliðum. Umsjón: Árni Matthíasson

Raftónlistarhátíðin ErkiTíð var haldin í þrítugasta sinn um helgina. Í tengslum við hátíðina var tónsmíðakeppni og sigurverk í keppninni voru flutt á hátíðinni. Í þættinum eru flutt þrjú verkanna, Auð og tóm eftir Huldu Ragnhildi Hjálmarsdóttur, Endurómur samstirnis eftir Þórönnu Björnsdóttur og Röddin eftir Jón Eðvarð Viðarsson og Tómas Kristinn Laufdal Ingólfsson.

Í Kúrs gerast nemendur við Háskóla Íslands dagskrárgerðarmenn; segja sögur, kafa í fræðin og spyrja spurninga.

Í kórastarfi gegnir sjónin stóru hlutverki, en er þó ekki fullkomlega ómissandi, eins og fram kemur hjá viðmælendum þáttarins. Rætt er við þau Gísla Leifsson og Dagbjörtu Andrésdóttur um lífið með sjónskerðingu, bæði innan og utan kórastarfsins.

Umsjón: Davíð Hörgdal Stefánsson

Læsi og lesskilningi barna á Íslandi hefur hrakað hratt á undanförnum árum þrátt fyrir ýmsar aðgerðir til þess að sporna við þessari þróun. PISA-rannsókninn 2022 leiddi í ljós að tæplega helmingur 15 ára drengja býr ekki yfir grunnhæfni í lesskilningi, sama gildir um tæplega þriðjung stúlkna. Niðurstaðan er áhyggjuefni fyrir þjóðina alla. Í þáttaröðinni Læsi er rætt við fjölbreyttan hóp fólks sem kemur að skóla- og fræðslumálum á Íslandi. Fólk sem leggur sitt af mörkum til að styðja við fjölbreytta flóru nemenda í skólum landsins.

Þáttaröðin Læsi er framleidd af Rás 1.

Umsjón og dagskrárgerð: Guðrún Hálfdánardóttir.

Tæknimaður: Lydía Grétarsdóttir.

Bækur gegna lykilhlutverki þegar kemur að lestri og lesskilningi. Það vantar hinsvegar meiri fjölbreytni í bókaútgáfu fyrir börn og ungmenni. Bæði námsgögn og yndislestrarbækur.

Viðmælendur í fimmta þætti eru Bergmann Guðmundsson, Brynhildur Þórarinsdóttir, Dröfn Vilhjálmsdóttir, Halldóra Björk Guðmundsdóttir, Harpa Reynisdóttir og Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir.

Útvarpsfréttir.

Þáttur um bókmenntir, bæði hér heima og úti í heimi. Hlustendum er fylgt í gegnum lestur athyglisverðra bókmenntaverka og rætt við höfunda, útgefendur og fræðimenn um stefnur, strauma, tákn og tilvísanir.

Umsjón: Jóhannes Ólafsson.

Framtíðin er þema þáttarins þessa vikuna. Hvað ber hún í skauti sér? Möguleikar hins ókomna tíma. Þeir eru óteljandi. Og spádómar um framtíðina fylla upp í eyður stóru frásagnarinnar um manninn – hvert stefnum við? Framtíðin, þetta snýst allt um hana - framtíðin er úr sama efni og nútíðin sagði franski heimspekingurinn Simone Weil. Framtíðin er ekki einhver sérstakur, óháður veruleiki að hennar mati. Hún er hrein framlenging á því sem skapað er í núinu. Já, til eru allskonar kenningar um framtíðina. Er heimurinn hringrás eða getur hann endað? Slíkar kenningar eru líka ótæmandi. Rithöfundar hafa ótal oft gert sér mat úr þessu, hvernig gæti þetta allt saman litið út?

Við opnum nýjar bækur sem sem segja framtíðarsögur, sem spá í spilin og setja hið mögulega og hugsanlega á svið. Tvær skáldsögur komu út fyrir skemmstu hjá Benedikt útgáfu, fyrstu skáldsögur tveggja höfunda á svipuðu reki. Það eru bækurnar Friðsemd eftir Brynju Hjálmsdóttur og Breiðþotur eftir Tómas Ævar Ólafsson. Tvær ólíkar bækur sem báðar kíkja í kristalskúluna og spegla samfélagsins nú í þáinu. En við förum líka út í geim, horfum á jörðina utan frá - hvað sjáum við þegar plánetan blasir við í heild sinni? Við rýnum aðeins í skáldsöguna Orbital eftir Samönthu Harvey sem hlaut Booker-verðlaunin nýverið.

Viðmælendur: Árni Matt, Brynja Hjálmsdóttir og Tómas Ævar Ólafsson.

Lesarar: Lóa Björk Björnsdóttir og Ari Páll Karlsson.

Umsjón: Jóhannes Ólafsson.

Tónlist frá ýmsum tímum úr ólíkum héruðum Djasslandsins. Íslenskt og erlent í bland.

Tónlist frá útsendingarlogg 2024-11-20

Adderley, Cannonball, Hayes, Louis, Jones, Sam, Adderley, Cannonball Sextet, Lateef, Yusef, Zawinul, Joe, Adderley, Nat - Bohemia after dark.

Johnson, Robert - Stop breakin' down blues.

Griot Village - Listafólk frá Malí

Mikael Máni Ásmundsson - Bus song.

Shabaka, Sumney, Moses - Insecurities (feat. Moses Sumney).

Sanborn, David - Back to Memphis.

Mezzoforte - Waves.

Einar Scheving - Carrots and icecream.

Kári Egilsson Band - Óróapúls.

Potter, Chris - Aria for Anna.

Davis, Richard, Dolphy, Eric, Hutcherson, Bobby, Williams, Tony, Hubbard, Freddie - Hat and beard.

Fréttir

Kvöldfréttir útvarps

Í þættinum eru atburðir og málefni líðandi stundar skoðaðir í ljósi sögunnar. Umsjón: Vera Illugadóttir.

Annar þáttur um ævi breska heimskautakönnuðarins Ernest Shackletons. Í þessum þætti er fjallað um fyrsta sjálfstæða leiðangur hans á Suðurskautslandið með skipinu Nimrod 1907-1908.

Veðurstofa Íslands.

Sveiflutónlist og söngdansar að hætti hússins.

Kvartett Sonny Stitt flytur lögin I Can't Get Started, Groovin' High, Blues For Prez and Bird, By Accident, I Got Rhythm og Topsy. Kvartett Larry Young leikur lögin Softly As In The Morning Sunrise, Monk's Dream, If, Zoltan, Beyond All Limits og Moontrane. Kvintett Max Roach flytur lögin Body and Soul, Woody 'n' You, Ezz-thetic og Just One Of Those Things.

Áhrifamiklar konur sem mótuðu samtímann á öldinni sem leið. Konur sem voru ýmist dýrkaðar og dáðar - eða umdeildar. Allar eiga þær það þó sameiginlegt að eiga sinn sess í sögu síðustu aldar. Umsjón: Erla Tryggvadóttir. (Áður á dagskrá 2011)

Áhrifamiklar konur sem mótuðu samtímann á öldinni sem leið. Konur sem voru dýrkaðar eða umdeildar. Fjallað verður um Ulrike Meinhof, þýska hryðjuverkakonu. Lesari með umsjónarmanni er Jórunn Sigurðardóttir. Umsjón: Erla Tryggvadóttir.

Einar Karl Haraldsson ræðir við leika og lærða um fornaldarsögur, heilagra manna sögur, konungasögur, Íslendingasögur, Íslendingaþætti, biskupasögur og fleiri forna texta.

(Áður á dagskrá 1985)

Í þættinum er spjallað við Þorstein skáld frá Hamri um viðureign Grettis og Gláms í Grettissögu og hún lesin.

Upplestur: Óskar Halldórsson les úr Grettissögu.

Umsjón: Einar Karl Haraldsson.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Í Litlu flugunni er leikin gamaldags tónlist frá öldinni sem leið: dægurlög, harmóníkutónlist, djass og danslög, með flytjendum á borð við Tónakvartettinn frá Húsavík, danshljómsveit Victors Sylvester, Caterinu Valente og Hauk Morthens.

Gömlu góðu hljómplöturnar eru í heiðri hafðar, bæði litlar og stórar, að ógleymdum segulböndum úr safni útvarpsins en í segulbandasafninu leynast margar ófáanlegar hljóðritanir með íslenskum tónlistarmönnum.

Umsjón: Lana Kolbrún Eddudóttir.

Litla flugan er heimakær í hauströkkrinu, sveimar í kringum kertaljós og sækir sér yl í brjóstið með nokkrum fallegum karlaröddum. Karlakórinn Goði, Smárakvartettinn á Akureyri, Sigurður Ólafsson og Alfreð Clausen syngja, en á efnisskránni eru m.a. rússnesk, tékknesk, þýsk og írsk þjóðlög ásamt lögum og ljóðum eftir innlenda höfunda. Umsjón: Lana Kolbrún Eddudóttir.

Farið yfir helstu fréttir vikunnar í spjalli við fólkið í fréttunum og fréttaskýrendur.

Gestir Vikulokanna eru þau Eva H. Önnudóttir, Jón Ólafsson og Eva Marín Hlynsdóttir. Þau starfa öll sem prófessorar við Háskóla Íslands.

Rætt er við þau um komandi Alþingiskosningar, kosningabaráttuna hingað til, um hvaða mál er kosið, rýnt í þýðingu skoðanakannana og spáð í spilin um mögulegar stjórnarmyndanir eftir kosningar.

Einnig var rætt um íbúakosningu um mölunarverksmiðju þýska fyrirtækisins Heidelberg í Ölfusi. Kosningin hefst mánudaginn 25. nóvember og stendur til 9. desember.

Þriðja umræðuefnið er eldgosið sem hófst á Reykjanesi í vikunni og hin fordæmalausa staða Grindavíkur sem bæjarfélags síðastliðið ár. Spilað er viðtal við Grindvíkinginn og körfuboltakappann fyrrverandi, Pál Axel Vilbergsson, þar sem hann ræðir um líf sitt og fjölskyldu hans frá því eldsumbrotin hófust í nóvember í fyrra og þau þurftu að yfirgefa heimili sitt.

Umsjón: Ingi Freyr Vilhjálmsson

Tæknimaður: Jón Þór Helgason