Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Sighvatur Karlsson flytur.

Útvarpsfréttir.

Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Við fjölluðum um eignaumsýslu Seðlabankans eftir hrun í spjalli með Þórði Snæ Júlíussyni, en nýverið upplýsti bankinn um plúsa og mínusa eftir ástarbréfaviðskiptin margfrægu á bóluárunum. Þórður fór yfir málið og ræddi líka um kaupmátt ráðstöfunartekna og hlutabréfaverð.

Arthur Björgvin Bollason var með okkur. Fram undan eru kosningar í þremur fylkjum Þýskalands og fyrir þeim er talsverð spenna eins og jafnan þegar kosið er í landinu. Berlínarlestin, S-bahn, og hin dýra list - klassíska tónlistin, voru líka á dagskrá Berlínarspjalls.

Undir lok þáttar fórum við svo rúm 80 ár aftur í tímann. 1943 hóf Benedikt Gröndal, síðar forsætis- og utanríkisráðherra, nám við Harvard háskóla í Boston í Bandaríkjunum. "Það er mér ennþá hulin ráðgáta, hvernig ég fór að því að komast í rétta járnbrautarlest í Grand Central stöðinni í New York, en sú stöð er slíkt völundarhús, að jafnvel óvitlausum meðal innfæddra fyrirgefst, þótt þeir villist þar,” rifjaði Benedikt upp í grein í tímaritinu Garði fjórum árum síðar. Við lásum úr greininni.

Tónlist:

Thad Jones / Mel Lewis Orchestra - Big dipper.

Dinah Shore - Blues in the night.

Anne-Sophie Mutter - Summertime.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Morgunleikfimi með Halldóru Björnsdóttur.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Ferðalög og útivist, fróðleikur og skemmtun, fólk og náttúra, fjöll og firnindi og sitthvað fleira. Sól og tónlist í Sumarmálum í allt sumar.

Ólympíuleikunum í París lauk á sunnudaginn, eftir þrjár vikur smekkfullar af íþróttum, svo jafnvel einhverjum þykir nóg um. Nær öll sjálfstæð ríki senda keppendur sína á Ólympíuleikana, þennan risastóra viðburð sem fangar athygli heimsbyggðarinnar á fjögurra ára fresti. En saga leikanna er þó margbrotnari og um margt furðulegri en flesta grunar. Stefán Pálsson sagnfræðingur og íþróttaáhugamaður, stýrir námskeiði hjá Endurmenntun Háskóla Íslands þar sem hann ætlar að dýpka skilning þáttakenda á Ólympíuleikunum og lygilegri sögu þeirra sem spannar nærri 130 ár. Stefán kom í þáttinn og fræddi okkur um áhugaverðar hliðar á Ólympíuleikunum í dag.

Páll Ásgeir Ásgeirsson, leiðsögu- og útivistarmaður, var svo hjá okkur, eins og aðra þriðjudaga í sumar með það sem við köllum Veganestið. Í dag talaði hann um dásemdir þess að ferðast með allt á bakinu og hvernig hægt er að æfa sig í því.

Svo var fugl dagsins auðvitað á sínum stað.

Tónlist í þættinum:

Á sjó / Hljómsveit Ingimars Eydal og Þorvaldur Halldórsson (Don Wayne, texti Ólafur Ragnarsson)

Þó líði ár og öld / Björgvin Halldórsson (M. Brown, B.Calili, T. Sansone, texti Kristmann Vilhjálmsson)

Að slá í gegn / Stuðmenn (Valgeir Guðjónsson)

Þrek og tár / Haukur Morthens, Erla Þorsteinsdóttir og hljómsveit Jörn Grauengard (Otto Lindblad, texti Guðmundur Guðmundsson)

UMSJÓN GUNNAR HANSSON

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Reykkafarar náðu manni úr brennandi íbúð í miðborg Reykjavíkur í morgun og var hann fluttur á slysadeild. Íbúar í tveimur öðrum íbúðum í húsinu komust út af sjálfsdáðum.

Innrás Úkraínumanna í Kúrsk hérað í Rússlandi linnir um leið og Rússar fallast á réttlátan frið, tilkynntu stjórnvöld í Kyiv í morgun. Úkraínumenn segjast hafa náð um eitt þúsund ferkílómetra svæði í héraðinu á sitt vald.

Framkvæmdastjóri Landverndar segir skorta heildarstefnu um nýtingu vindorku á Íslandi áður en vindaflsvirkjun við Búrfell verður að veruleika. Orkustofnun veitti Landsvirkjun í gær leyfi til að reisa 30 vindmyllur sem hver verður allt að 150 metra há.

Útbreiðsla makríls við Ísland hefur ekki mælst minni frá því að Hafrannsóknarstofnun hóf rannsóknir árið 2010. Leiðangursstjóri segir að ballið gæti næstum verið búið hvað varðar makrílgengd inn í íslenska landhelgi.

Milljarðamæringurinn Elon Musk fór fögrum orðum um Donald Trump, forsetaframbjóðanda í samtali sem þeir áttu á samfélagsmiðlinum X í gærkvöld. Trump fór mikinn um innflytjendamál og alla vankanta núverandi forseta Bandaríkjanna.

Bæjarstjórinn í Hafnarfirði segir þörf á umræðu um gjaldfrjáls námsgögn og skólamáltíðir. Huga verði að rekstri sveitarfélaga sem oft sé stillt upp við vegg.

Daglegur fréttaskýringaþáttur þar sem stór og lítil fréttamál eru matreidd á einfaldan hátt.

Það sem fyrir mánuði síðan leit út fyrir að vera öruggt tap Joe Biden, og öruggur sigur Trumps í kapphlaupinu um forsetastólinn í Bandaríkjunum, hefur snúist í óvænta átt. Varaforsetaefni Harris, Tim Walz, virðist ganga fantavel að skapa stemningu fyrir framboði þeirra á meðan varaforsetaefni Trump, J.D. Vance, virðist ganga ögn verr að ná til almennings. Þóra Tómasdóttir ræddi við Silju Báru Ómarsdóttur, prófessor í alþjóðastjórnmálum við Háskóla Íslands.

Umsjónarfólk segir frá tímabili í ævi sinni og leikur tónlist sem endurspeglar tímann eða atburði sem sagt er frá.

Umsjón: Kristín Heiða Kristinsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Íslensk jaðartónlist úr ýmsum áttum frá ýmsum hliðum. Umsjón: Árni Matthíasson

Brynjar Daðason lærði snemma á kassagítar, en leitaði síðan í jazz og þaðan í tilraunamúsík. Þó hann leiki aðallega eigin tónsmíðar er hann gefinn fyrir spuna.

Lagalisti:

Agalma X - take ten, part one

Pretty Late - Pretty late

Pretty Late - Bíó Paradís

Roots - Condemned

Roots - Klara

Agalma XIII - take thirteen, part one

Útvarpsfréttir.

Umsjónarmaður spjallar um hvaðeina milli himins og jarðar, oft af sögulegu tagi, les forvitnilega texta úr ýmsum áttum, bæði íslenska og erlenda, og reynir af öllum mætti að hafa ofan af fyrir hlustendum þá klukkustund sem þátturinn stendur. Umsjón: Illugi Jökulsson.

Þriðji þátturinn þar sem lesið er úr viðtölum sem skáldið og ritstjórinn átti við allskonar fólk. Hér lýkur viðtali Matthíasar við Eitilríði Pálsdóttur og síðan lesið úr viðtali við Maríu Andrésdóttur og loks við Hlín Johnson um kynni hennar við Einar Benediktsson.

Útvarpsfréttir.

Í Tengivagninum er fjallað um það helsta sem er að gerast í menningu í sumar.

Á sýningunni Murr í Listasafni Reykjavíkur er velt upp spurningum um hvað fái listamenn til að vinna endurtekið að sama viðfangsefninu, oft með svipuðum hætti? Hvað fær listamenn til að setja sér reglur og fylgja þeim eftir í þaula, mánuð eftir mánuð, ár eftir ár eða jafnvel í áratugi? Ingunn Fjóla Ingþórsdóttir, sýningarstjóri Murr, ræðir við Höllu Harðardóttur um sýninguna.

Longlegs er fjórða kvikmynd hins bandaríska Oz Perkins, leikstjóra og handritshöfundar. Nicolas Cage fer með eftirminnilega rullu í myndinni, en sá hefur verið á miklu flugi undanfarin ár og tekið að sér fjölda áhugaverðra hlutverka í listamyndum og hrollvekjum ýmis konar. Við heyrum í Mio Storasen Högnasyni, en hann er mikill aðdáandi Cage.

Tómas Ævar Ólafsson heldur áfram með sjomlahornið, seríu sem hóf göngu sína í Víðsjá í vor. Í þætti dagsins er það sjomlinn Friedrich Nietzsche sem er til umfjöllunar.

Útvarpsfréttir.

Kvöldfréttir útvarps

Kvöldfréttir útvarps

Karlmaður lést í bruna við Amtmannsstíg.

Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi segja enga ástæðu til að óttast um framtíð markílveiða þrátt fyrir að rannsóknarleiðangur Hafró gefi til kynna minni makrílgengd inn í landhelgi Íslands.

Innrás Úkraínuhers inn í Kúrsk heldur áfram. Herinn hefur náð yfirráðum yfir sjötíu og fjórum þéttbýliskjörnum í Rússlandi. Pútín Rússlandsforseti hótar hörðum viðbrögðum.

Danskur sérfræðingur í tal- og raddbeitingu telur líklegt að sá sem heyrist í, á upptöku, sé Pétur Jökull, sá sem er grunaður um að eiga stóran þátt í tilraun til að smygla um 100 kílóum af kókaíni til Íslands fyrir tveimur árum.

Byrjað verður að bora eftir heitu og köldu vatni á Vopnafirði á næstu dögum.

Ríkislögreglustjóri keypti í fyrra lögregluhjálma fyrir 47 milljónir króna.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi, þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Sigríður Friðjónsdóttir, ríkissaksóknari, var í samskiptum við dómsmálaráðuneytið í aðdraganda þess að Helgi Magnús Gunnarsson, vararíkissaksóknari, var áminntur fyrir ummæli sín um hælisleitendur og homma sumarið 2022. Ráðuneytið gerði aldrei neinar athugasemdir við áminninguna.

Rússar hafa áttt í stökustu vandræðum með að stöðva sókn innrásarhers Úrkaínumanna - innrásin kom Rússum í opna skjöldu...eins og fleirum, líka hernaðarsagnfræðingnum Erlingi Erlingssyni, sem spáir á eftir í framhaldið - og í viðbrögð og viðbragðaleysi erlendra ráðamanna við innrásinni.

Norrænir víkingar voru ofbeldismenn – eða svo segja allar kaþólskar heimildir um víkingaöldina. Ný fjölþjóðleg rannsókn sýnir að þetta er bæði satt og logið. Norskir víkingar sveifluðu sverðum meðan danskir víkingar voru meira í bisness.

Umsjón: Fríða María Ásbergsdóttir.

Umsjón: Fríða María Ásbergsdóttir

Viðmælandi: Hannes Þór Halldórsson, landsliðsmarkvörður í fótbolta

Veðurstofa Íslands.

Dánarfregnir.

Frá sumartónlistarhátíðum vítt og breitt um Evrópu.

Hljóðritun frá opnunartónleikum tónlistarhátíðarinnar Sumartónleika í Skálholti, 6. júlí sl þar sem flutt voru verk eftir Báru Gísladóttur, staðartónskáld hátíðarinnar.

Flytjendur: Barokkbandið Brák, Herdís Anna Jónasdóttir sópran, Guðrún Óskarsdóttir á sembal og Bára Gísladóttir á kontrabassa.

Umsjón: Ása Briem.

Ferðalög og útivist, fróðleikur og skemmtun, fólk og náttúra, fjöll og firnindi og sitthvað fleira. Sól og tónlist í Sumarmálum í allt sumar.

Ólympíuleikunum í París lauk á sunnudaginn, eftir þrjár vikur smekkfullar af íþróttum, svo jafnvel einhverjum þykir nóg um. Nær öll sjálfstæð ríki senda keppendur sína á Ólympíuleikana, þennan risastóra viðburð sem fangar athygli heimsbyggðarinnar á fjögurra ára fresti. En saga leikanna er þó margbrotnari og um margt furðulegri en flesta grunar. Stefán Pálsson sagnfræðingur og íþróttaáhugamaður, stýrir námskeiði hjá Endurmenntun Háskóla Íslands þar sem hann ætlar að dýpka skilning þáttakenda á Ólympíuleikunum og lygilegri sögu þeirra sem spannar nærri 130 ár. Stefán kom í þáttinn og fræddi okkur um áhugaverðar hliðar á Ólympíuleikunum í dag.

Páll Ásgeir Ásgeirsson, leiðsögu- og útivistarmaður, var svo hjá okkur, eins og aðra þriðjudaga í sumar með það sem við köllum Veganestið. Í dag talaði hann um dásemdir þess að ferðast með allt á bakinu og hvernig hægt er að æfa sig í því.

Svo var fugl dagsins auðvitað á sínum stað.

Tónlist í þættinum:

Á sjó / Hljómsveit Ingimars Eydal og Þorvaldur Halldórsson (Don Wayne, texti Ólafur Ragnarsson)

Þó líði ár og öld / Björgvin Halldórsson (M. Brown, B.Calili, T. Sansone, texti Kristmann Vilhjálmsson)

Að slá í gegn / Stuðmenn (Valgeir Guðjónsson)

Þrek og tár / Haukur Morthens, Erla Þorsteinsdóttir og hljómsveit Jörn Grauengard (Otto Lindblad, texti Guðmundur Guðmundsson)

UMSJÓN GUNNAR HANSSON

Krisbjörg Kjeld les söguna Rán eftir Álfrúnu Gunnlaugsdóttur. Sögukonan er íslensk menntakona, Rán að nafni. Hún hefur lifað og starfað fjarri heimahögunum öll sín fullorðinsár, mótast og þroskast á framandi slóðum. Nú er hún á leið frá heimili sínu og manni í Sviss til fósturjarðarinnar, með viðkomu í Barcelona þar sem hún átti viðburðaríkt líf við nám á æskuárum. Og þar komst hún i kynni við eldhugann og andófsmanninn Roberto sem reyndist henni mikill ölagavaldur. Þessi ferð reynist sársaukafullt stefnumót Ránar við fortíðina. Bókin var gefin úr árið 2008.

(Áður á dagskrá 2011)

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjónarfólk segir frá tímabili í ævi sinni og leikur tónlist sem endurspeglar tímann eða atburði sem sagt er frá.

Umsjón: Kristín Heiða Kristinsdóttir.

Dallas! Sjónvarpsþátturinn sem breytti miðvikudagskvöldum Íslendinga. Þátturinn sem sumir elskuðu og aðrir elskuðu að hata. Þátturinn sem breytti tungumálinu, sem samin voru lög um og allir töluðu um.

Hver skaut JR og afhverju var Bobby svona lengi í sturtu?

Hvers vegna urðu Íslendingar helteknir af olíubarónum með risastóra kúrekahatta í Texas?

Umsjón: Anna Lilja Þórisdóttir.

Ritstjórn og samsetning: Anna Marsibil Clausen og Gígja Hólmgeirsdóttir.

Tæknimaður: Lydía Grétarsdóttir.

Íslendingar voru helteknir af Dallas og skutu upp Dallas flugeldum um áramótin, sátu í Dallas-sófasettum, fóru í Dallas-veislur og hlustuðu á Dallas-lög. Fólk átti sínar uppáhaldspersónur og hélt með þeim í gegnum þykkt og þunnt: allir elskuðu að hata JR og vorkenndu Sue Ellen. Dallas var sýnt í 14 ár, þátturinn eignaðist bæði keppinauta og afkvæmi og á endanum var söguþráðurinn kominn nokkuð langt frá því sem var í byrjun.

Viðmælendur: Halldór Gylfason, Hinrik Bjarnason, Arnar Eggert Thorodsen, Erla Ragnarsdóttir og Karl Ferdinand Thorarensen.

Umsjón: Anna Lilja Þórisdóttir.

Ritstjórn og samsetning: Anna Marsibil Clausen og Gígja Hólmgeirsdóttir.

Tæknimaður: Lydía Grétarsdóttir.