Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Sveinn Valgeirsson flytur.

Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Við ræddum um dóm Mannréttindadómstóls Evrópu í talningarmálinu í Norðvestur 2021. Hann féll í gærmorgun og er íslenska ríkinu í óhag. Þingmennirnir Berglind Ósk Guðmundsdóttir Sjálfstæðisflokki og Björn Leví Gunnarsson Pírötum voru gestir okkar. Við heyrðum þeirra skoðun á málinu og því sem mögulega þarf að gera. Við ræddum líka um vantrauststillöguna sem verður lögð fram í dag og um fjármálaáætlun.

Þegar stjórnvöld tilkynntu fyrir fimm árum síðan að stefnt skyldi að því að lágmarksstærð sveitarfélaga miðaðist við þúsund íbúa ákváðu Bolvíkingar að þeir vildu ekki sameinast öðrum sveitarfélögum - heldur koma fjölda bæjarbúa upp fyrir þúsund. Í fyrra tókst það. En hvernig var farið að, hvað gekk vel og hverju er hægt að læra af? Jón Páll Hreinsson bæjarstjóri í Bolungarvík sagði okkur frá þessu, en hann ræðir málið á ársfundi Byggðastofnunar í dag.

Bandarískur geðlæknir, Bennett Braun, lést í mars síðastliðnum. Á níunda áratug síðustu aldar sérhæfði Braun sig í meðhöndlun sjúklinga sem hann taldi vera með margfaldan eða klofinn persónuleika, og varð sannfærður um að flestir skjólstæðinga hans hefðu sætt hræðilegri misnotkun í helgiathöfnum djöfladýrkenda - eða sjálf tekið þátt í slíkum athöfnum. Kenningar Braun vöktu mikla athygli á tíma þegar margir Bandaríkjamenn óttuðust satanista í hverju horni, en hann var síðar lögsóttur af fjölda fyrrverandi sjúklinga. Vera Illugadóttir rakti sögu þessa manns.

Tónlist:

Larsen, Kim - De smukke unge mennesker.

Rolling Stones, The - Tell me.

Larsen, Kim - Susan himmelblå.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Omar er kennari á Hjallastefnuleikskólanum Laufásborg, hann er frá Eygyptalandi en hefur búið á Íslandi í 20 ár. Hann er ásamt fleirum að fara með hóp barna úr leikskólanum á Evrópumeistarmót í skólaskák.

Morgunleikfimi með Halldóru Björnsdóttur.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón hefur Björn Bjarnason fyrrverandi ráðherra.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Formaður bankaráðs Landsbankans telur Bankasýslu ríkisins vega illa að bankanum og setja fram ósannar aðdróttanir. Formaður bankaráðs segir trúnaðarbrest hafa orðið.

Atkvæði verða greidd um vantrauststillögu á ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar á Alþingi í kvöld. Búist er við því að tillagan verði felld.

Bandaríkin og Evrópusambandið undirbúa viðskiptaþvinganir gegn Írönum vegna árásar þeirra á Ísrael um síðustu helgi. Utanríkisráðherra Bretlands vill að G7 ríkin komi sér saman um viðskiptaþvinganir.

Skoða þarf tengingu Reykjanesbæjar við hitaveitukerfi höfuðborgarsvæðisins ef ekki finnst vatn í lághitaborun á Njarðvíkurheiði. Stjórnendur eru enn vongóðir um að vatn finnist

Forseti Úkraínu vill að Vesturlönd útvegi auknar loftvarnir eftir að 14 voru drepnir í árás Rússa á borgina Chernihiv. Rúmlega fimmtíu þúsund rússneskir hermenn hafa fallið í Úkraínu frá því að stríðið hófst.

Æ algengara er að foreldrar fari með börn í margra vikna frí á skólatíma. Ef mikil fjarvera úr skóla vegna ferðalaga bitnar á náminu geta skólastjórar tilkynnt það til barnaverndaryfirvalda.

Hollenskt flutningaskip sem lenti í vandræðum norður af landinu í fyrrinótt er komið til Húsavíkur. Varðskipið Freyja dró það til hafnar í gærkvöld.

Ólympíuleikarnir verða settir í París eftir 100 daga, enn hefur aðeins einn Íslendingur tryggt sér þátttökurétt.

Daglegur fréttaskýringaþáttur þar sem stór og lítil fréttamál eru matreidd á einfaldan hátt.

Aukin harka, hnífaburður ungmenna, hnífaárásir færast í aukana, vopnuð útköll sérsveitar aldrei verið fleiri. Þetta er kunnuglegt stef. Sjö prósent unglinga á höfuðborgarsvæðinu sögðust í fyrra ganga með hníf á sér. Þó ekki til að nota þá, heldur til að verja sig. Þetta er svolítið hátt hlutfall. Í þessum síðari þætti af tveimur ræðir Sunna Valgerðardóttir við Margréti Valdimarsdóttur, afbrotafræðing og dósent við HÍ, um þróunina hér. Sömuleiðis heyrist í Ragnari Jónssyni, lögreglumanni og blóðferlafræðingi, þar sem hann lýsir yfir miklum áhyggjum af stöðunni.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

Mikill eldur kom upp í sögufrægu húsi; gömlu kauphöllinni, Børsen, í Kaupmannahöfn í gær. Um helmingur byggingarinnar er sagður hafa brunnið til kaldra kola og ljóst að tjónið er gríðarlegt. Bæði efnislegt tjón en bruninn er líka vitaskuld mikið áfall fyrir Dani enda hefur þetta 400 ára gamla hús mikla þýðingu fyrir sögu þjóðarinnar. Viðbúnaður slökkviliðs var mikill og við sáum á myndum hvernig fólk þusti inn í bygginguna til að bjarga verðmætum. Málverkum, ljósakrónum og öðrum munum. Við ætlum að ræða þennan bruna út frá sjónarhóli slökkviliðsins, Vernharð Guðnason er deildarstjóri á aðgerðasviði Slökkviliðs Höfuðborgarsvæðisins.

Svo bárust fréttir af því í gær að HM í handbolta karla ætti að fara fram á Íslandi eftir sjö ár - árið 2031. Þetta eru mikil tíðindi fyrir íslenskar íþróttir og auðvitað handboltann sérstaklega. Það hefur komið fram að forsenda þess að þetta mót fari fram hér sé bygging nýrrar þjóðarhallar og flest sem bendir til þess að hún muni rísa. Það verður því mörg horn að líta hjá formanni HSÍ á næstu árum. Guðmundur B. Ólafsson ætlar að ræða þetta við okkur.

Við heyrum málfarsmínútu og svo kemur Edda Olgudóttir til okkar í vísindaspjall í lok þáttar og ræðir nýjar rannsóknir á örplasti.

Útvarpsfréttir.

Tónlist frá ýmsum tímum úr ólíkum héruðum Djasslandsins. Íslenskt og erlent í bland.

Tónlist frá útsendingarlogg 2024-04-17

The Spey - Matt Carmichael - Where will the river flow, 2021

Sigmar Þór Matthíasson - Don.

Marína Ósk - Samtal við sólu.

Freysteinn Gíslason - Á milli hluta.

Sunna Gunnlaugsdóttir - Where the winds and waters call.

Rætt við Sigtrygg Baldursson um íslenskan djass á Jazzahead

O.N.E. - I See You.

Rætt við Sunnu Gunnlaugs, Marínu Óks, Sigmar Þór og Freystein Gíslason, sem öll sóttu Jazzahead ársins

Sultan - Alune Wade - Sultan 2022

Útvarpsfréttir.

Fólk og menning í strandbyggðum á Íslandi.

Umsjón: Pétur Halldórsson.

Fjallað er um strandmenningu og -minjar á Reykjanesi, einkum á Selatöngum og annars staðar í grennd við Grindavík. Ómar Smári Ármannsson fornleifafræðingur hefur ásamt áhugahópi um varðveislu strandminja á Reykjanesi skráð í rituðu máli og á uppdráttum minjar um útgerð og fiskvinnslu við strönd Reykjanesskagans. Hann hélt erindi á málþingi um strandmenningu sem Íslenska vitafélagið hélt 26. mars 2011 í Saltfisksetrinu í Grindavík. Við heyrum erindin þrjú af málþinginu, nokkuð stytt. Fyrst segir Ómar Smári frá Selatöngum og varðveislu strandminja, þá ræðir Jón Þ. Þór, sagnfræðingur um Básendastríðin á Reykjanesi á sextándu öld, vopnuð átök Englendinga og Þjóðverja vegna fiskveiða og fiskverslunar í Grindavík og á Básendum sumarið 1532, og loks ræðir Agnes Stefánsdóttir, fornleifafræðingur hjá Fornleifavernd ríkisins um hvernig farið er með friðlýstar fornleifar í þjóðminjalögum og hvaða takmarkanir og möguleikar séu þar fólgnir. Umsjón: Pétur Halldórsson.

Útvarpsfréttir.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Melkorka Ólafsdóttir.

Í Víðsjá dagsins hugum við að þeim fregnum frá Feneyjartvíæringnum að Ruth Patir, fulltrúi Ísraels, hafi ásamt sýningarstjórum sínum, ákveðið að loka dyrum að ísraelska skálanum þar til vopnahlé á Gaza og endurheimt gísla hefur átt sér stað. Einnig heyrum við hvaða ljóðskáld eru tilnefnd til Maístjörnunnar fyrir árið 2023 og drögum upp svipmynd af kvikmyndagerðarkonu:

Anna Karín Lárusdóttir er kvikmyndargerðarmaður uppalin í breiðholti og á Egilsstöðum. Hún heillaðist snemma af kvikmyndaforminu þá í gegnum föstudagskvikmyndir Rúv og á vídeóleigu Kidda Videoflugu á Egilsstöðum. Hún skráði sig í Kvikmyndaskóla Íslands eftir að mamma hennar ráðlagði henni að leggja fyrir sig fagið en í kvikmyndaskólanum framleiddi hún stuttmyndina XY, kvikmynd sem kannar upplifanir unglingsins Lísu af því að vera intersex. XY vakti þónokkra athygli þegar hún kom út og hlaut shortfish verðlaunin á Sprettfiskshátíðinni árið 2019.

Næsta stuttmynd Önnu Karínar Felt Cute eða sætur kom út á síðasta ári og fjallar hún um Breka, ellefu ára dreng sem prófar sig áfram með farða systur sinnar og föt þegar hann er einn heima - en Felt Cute hlaut einnig shortfishverðlaunin 2024 og tvö Edduverðlaun, ein í flokki stuttmynda og önnur í flokki barna og unglingamynda. Anna Karín stefnir á útgáfu lengri kvikmyndar á næstu árum og langar henni að halda áfram að rannsaka veröld barna og unglinga sem og þá undarlegu stemningu sem skapast getur í tónlistarskólum landsins.

Útvarpsfréttir.

Popp og pólitík

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Kristján Guðjónsson

Popp og pólitík

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Kristján Guðjónsson

Plast er út um allt, það er allstaðar, nema þar sem við viljum hafa það. Á meðan við þrífum tómatssósuflöskurnar hellist tilgangsleysið yfir. Fólk hvartar yfir flokkunarþreytu, það les enn eina greinina, enn eina skýrsluna, sem sýnir fram á misfellur endurvinnsluiðnaðarins. Í leit að von, í leit að tilgangi, förum við í heimsókn í Plastplan, til að ræða plast við Björn Steinar Blumenstein.

En við hefjum þáttinn á því að ræða við leikstjórann Sigurð Anton Friðþjófsson og aðalleikkonu í nýrri kvikymd hans, Eddu Lovísu Björgvinsdóttur. Á föstudag verður kvikmyndin Einskonar ást frumsýnd.

Kvöldfréttir útvarps

Kvöldfréttir útvarps

Formaður Flokks fólksins sem er fyrsti flutningsmaður tillögu um vantraust, þingrof og nýjar kosningar sagði í umræðum ekki hægt að snúa blindu auga að þeirri vanvirðingu sem fælist í vendingum í ríkisstjórn. Formaður þingflokks sjálfstæðismanna segir einsýnt að tillagan byggi á sandi fyrst stjórnarandstaðan standi ekki öll að henni og forsætisráðherra sagði þetta glundroðatillögu.

Barn er drepið eða sært á Gaza á tíu mínútna fresti segir talsmaður Unicef. Hjálparsamtök gagnrýna Ísraelsher fyrir að efna ekki loforð um að opna fyrir frekari flutning neyðargagna þangað.

Ekki verður skólahald í safnskólum fyrir grindvísk börn næsta vetur. Foreldrar og forráðamenn þurfa að sækja um skólavist fyrir börn sín í viðeigandi sveitarfélagi.

Fyrri hluti apríl hefur verið sá kaldasti á öldinni og er þar um að kenna þaulsætinni hæð yfir Grænlandi.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi, þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

17. apríl 2024

Vantrauststillaga í Alþingi. Harður tónn var í ræðu Ingu Sæland formanns Flokks fólksins við þegar hún flutti tillögum um vantraust, þingrof og nýjar kosningar. Forsætisráðherra sagði tillöguna ýta undir glundroða.

Þúsundir mótmælenda hafa safnast saman dag eftir dag í höfuðborg Georgíu til að mótmæla lögum sem óttast er að verði beitt til að þagga niður í gagnrýni sjálfstæðra fjölmiðla og frjálsra félagasamtaka.

Forseti Íslands hefur ýmsar formlegar skyldur en þegar þeim sleppir hafa forseta mikið svigrúm til að setja mark sitt á embættið segir Örnólfur Thorsson, fyrrverandi forsetaritari.

Þættir fyrir börn og fjölskyldur þar sem Margrét Kristín Blöndal útskýrir fyrirbæri úr heimi tónlistarinnar þannig að allir skilja.

Veðurstofa Íslands.

Dánarfregnir.

Tónleikahljóðritanir frá Sambandi evrópskra útvarpsstöðva.

Umsjón: Bergljót Haraldsdóttir og Guðni Tómasson.

Hljóðritun frá tónleikum Collegium Maianum barokksveitarinnar sem fram fóru í Břevnov klaustrinu í Prag.

Á efnisskrá eru verk eftir Johann Jospeh Ignaz Brentner, Johann Joachim Quantz, Johann Martin Blockwitz, Johann Friedrich Fasch, Georg Philipp Telemann, František Jiránek og Johann Joseph Ignaz Brentner.

Einleikarari og stjórnandi er barokkflautuleikarinn Jana Semerádová.

Umsjón: Thelma Hrönn Sigurdórsdóttir.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

Mikill eldur kom upp í sögufrægu húsi; gömlu kauphöllinni, Børsen, í Kaupmannahöfn í gær. Um helmingur byggingarinnar er sagður hafa brunnið til kaldra kola og ljóst að tjónið er gríðarlegt. Bæði efnislegt tjón en bruninn er líka vitaskuld mikið áfall fyrir Dani enda hefur þetta 400 ára gamla hús mikla þýðingu fyrir sögu þjóðarinnar. Viðbúnaður slökkviliðs var mikill og við sáum á myndum hvernig fólk þusti inn í bygginguna til að bjarga verðmætum. Málverkum, ljósakrónum og öðrum munum. Við ætlum að ræða þennan bruna út frá sjónarhóli slökkviliðsins, Vernharð Guðnason er deildarstjóri á aðgerðasviði Slökkviliðs Höfuðborgarsvæðisins.

Svo bárust fréttir af því í gær að HM í handbolta karla ætti að fara fram á Íslandi eftir sjö ár - árið 2031. Þetta eru mikil tíðindi fyrir íslenskar íþróttir og auðvitað handboltann sérstaklega. Það hefur komið fram að forsenda þess að þetta mót fari fram hér sé bygging nýrrar þjóðarhallar og flest sem bendir til þess að hún muni rísa. Það verður því mörg horn að líta hjá formanni HSÍ á næstu árum. Guðmundur B. Ólafsson ætlar að ræða þetta við okkur.

Við heyrum málfarsmínútu og svo kemur Edda Olgudóttir til okkar í vísindaspjall í lok þáttar og ræðir nýjar rannsóknir á örplasti.

Heimildaskáldsaga eftir Björn Th. Björnsson. Guðmundur Ólafsson les.

Sagan gerist í Þingvallasveit á fyrri hluta nítjándu aldar, áður en tekið var að upphefja Þingvöll sem mesta helgistað landsins af skáldum og þjóðskörungum. Þá var Snorrabúð stekkur, eins og Jónas kvað.

Páll Þorláksson var prestur í Þingvallasókn. Hann þykist sjá að ekki sé allt samkvæmt kristilegum skikk á bænum Skógarkoti þar sem Kristján Magnússon fer með húsbóndavald. Ljóst þykir að eiginkona Kristjáns getur ekki verið móðir allra þeirra barna sem hann feðrar í sínum ranni. Hefjast út af þessu nokkrar væringar milli hins knáa húsbónda og Þingvallaklerks og má hið geistlega vald sín lengi vel næsta lítils í þeim viðskiptum.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson

Við töluðum í síðustu viku við Sigríði Dóru Magnúsdóttur, forstjóra Heilsugæslunnar á höfuðborgarsvæðinu, meðal annars um álag og langa bið hjá heilsugæslunni. Hún talaði um að oft sé ekki nauðsyn að koma á heilsugæsluna, heldur geti fólk leitað fyrst á heilsuvera.is, bæði í netspjallið og þær upplýsingar sem þar eru, nú eða jafnvel að hringja í 1700 ef erindið er brýnt. En það er ekki víst að allir viti hvernig það gengur fyrir sig og hvernig er best að snúa sér í sambandi við það. Ingibjörg Rós Kjartansdóttir, hjúkrunarfræðingur og verkefnastjóri hjá Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins er einmitt rétta manneskjan til að svara þeim spurningum og hún kom til okkar í dag.

Á morgun fer fram opin málstofa í viðskiptadeild Háskólans á Akureyri. Þar mun Grétar Þór Eyþórsson deildarforseti Viðskiptadeildar tala um viðbrögð við Covid 19 faraldrinum á Íslandi: Tilviksrannsókn frá sveitastjórnarstiginu. Í erindinu greinir Grétar frá fyrstu niðurstöðum sínum úr norrænni rannsókn um stjórnunarlega og skipulagslega þætti sem tengjast viðbrögðum við COVID-19 faraldrinum. Við töluðum við Grétar í dag.

Við heyrðum svo í Sigríði Láru Gunnlaugsdóttur, sjúkraþjálfara á Ísafirði. Hún lauk meistaranámi frá Háskólanum á Akureyri í fyrra og í meistaraverkefni hennar rannsakaði hún reynslu heilbrigðisstarfsfólks sem sinnti einstaklingum sem lentu í snjóflóðunum í Súðavík 1995 fyrstu dagana eftir flóðin. Tilgangur rannsóknarinnar var að fá innsýn í upplifun heilbrigðisstarfsfólksins og kanna hvort þessi lífsreynsla hafi haft áhrif á þeirra líf og störf. Sigríður sagði okkur betur frá rannsókninni og niðurstöðunum í þættinum.

Tónlist í þættinum

Ertu viss / Eyjólfur Kristjánsson (Eyjólfur Kristjánsson, texti Aðalsteinn Ásberg)

Landið fýkur burt / Ríó Tríó (Gunnar Þórðarson, texti Jónas Friðrik Guðnason)

Everybody’s talkin’ / Harry Nilson (Fred Neil)

Heim / Magni Ásgeirsson (Magni Ásgeirsson og Ásgrímur Ingi Arngrímsson)

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Popp og pólitík

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Kristján Guðjónsson

Popp og pólitík

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Kristján Guðjónsson

Plast er út um allt, það er allstaðar, nema þar sem við viljum hafa það. Á meðan við þrífum tómatssósuflöskurnar hellist tilgangsleysið yfir. Fólk hvartar yfir flokkunarþreytu, það les enn eina greinina, enn eina skýrsluna, sem sýnir fram á misfellur endurvinnsluiðnaðarins. Í leit að von, í leit að tilgangi, förum við í heimsókn í Plastplan, til að ræða plast við Björn Steinar Blumenstein.

En við hefjum þáttinn á því að ræða við leikstjórann Sigurð Anton Friðþjófsson og aðalleikkonu í nýrri kvikymd hans, Eddu Lovísu Björgvinsdóttur. Á föstudag verður kvikmyndin Einskonar ást frumsýnd.