Bæn og hugleiðing að morgni dags.
Séra Eiríkur Jóhannsson flytur.
Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.
Það er snúið að ferðast milli landa þegar strangar reglur gilda um sýnatökur og sóttkví. Bólusett fólk og fólk sem myndað hefur mótefni gegn covid-19 á ekki greiða leið yfir landamæri. Á vettvangi alþjóðasamtaka flugfélaga er unnið að útgáfu rafræns heilsupassa sem auðvelda á ferðalög. Kristján Sigurjónsson sagði okkur frá í spjalli um ferðamál.
Kynferðisleg friðhelgi, móttaka flóttamanna, breytingar á áfengislögum, lokun spilakassa og sérstakar umræður um Covid 19 og um loftslagsmál. Þetta og fleira kom til umræðu í þingsal í vikunni. Jóhanna Vigdís Hjaltadóttir þingfréttamaður fór yfir það helsta í íslenskum stjórnmálum upp úr klukkan hálf átta.
Hvenær á að varðveita hús og hvenær má rífa hús? Við veltum þessu fyrir okkur á Morgunvaktinni í dag. Í gildi eru lög og reglur en þetta er líka tilfinningamál; hús geta haft gildi þótt það falli ekki nákvæmlega að þeim friðunar- og verndarstöðlum sem settir hafa verið. Guðbrandur Benediktsson, safnstjóri Borgarsögusafns, rabbaði um þessi mál við okkur.
Tónlist:
Rómans - Tómas R. Einarsson
Galvestone ? Glen Campbell
Útvarpsfréttir.
Útvarpsfréttir.
Útvarpsfréttir.
Morgunleikfimi með Halldóru Björnsdóttur.
Útvarpsfréttir.
Umsjón: Svanhildur Jakobsdóttir.
Útvarpsfréttir.
Um litróf mannlífsins.
Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Helga Arnardóttir
Föstudagsgestur Mannlega þáttarins í þetta sinn var leikkona sem heldur uppá 40 ára leikafmæli sitt um þessar mundir með því að leika í einu frægasta leikriti síðustu aldar. Hún hefur sem sagt leikið gríðarlega mörg og fjölbreytt hlutverk á ferlinum og svo er hún rithöfundur að auki og var að fá Fálkaorðuna nú í janúar. Við erum auðvitað að tala um Sigrúnu Eddu Björnsdóttur. Hún sat hjá okkur og sagði okkur frá æskunni og uppvextinum og ferðalaginu í gegnum lífið til dagsins í dag og auðvitað frá frumsýningunni annað kvöld í Borgarleikhúsinu, þar sem hún leikur annað aðalhlutverkið í Sölumaður deyr eftir Arthur Miller, á móti Jóhanni Sigurðarsyni, bekkjabróður sínum, nú þegar fjörtíu ára útskriftarafmæli þeirra er á næsta leyti.
Sigrún Edda sat svo áfram hjá okkur Sigurlaugu Margréti í matarspjalli dagsins. Við fengum að vita hver er hennar uppáhaldsmatur og hvað henni þykir skemmtilegast að elda og.
UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG SIGURLAUG MARGRÉT JÓNASDÓTTIR
Útvarpsfréttir.
Hádegið er daglegur fréttaskýringaþáttur í umsjón Guðmundar Björns Þorbjörnssonar og Katrínar Ásmundsdóttur. Fjallað er um innlend og erlend fréttamál, menningu, íþróttir og daglegt líf. Fréttaskýringar, samtöl og umræður um það sem er efst á baugi.
Í fyrri hluta Hádegisins hlýðum við á örskýringu Atla Fannars Bjarkasonar um deilur Facebook og ástralskra stjórnvalda. Facebook lokaði á deilingu frétta ástralskra fjölmiðla á samskiptamiðlinum í Ástralíu. Lokunin var sem sagt svar samfélagsmiðlarisans við boðaðri löggjöf sem kveður á um að Facebook, Google og sambærilegir miðlar þurfi að greiða áströlskum fjölmiðlum höfundarlaun fyrir birtingu á efni þeirra. En hvað hefur Facebook eiginlega á móti fjölmiðlum í Ástralíu? Gæti verið svipað í vændum annars staðar í heiminum? Jafnvel í Evrópu, já eða hér á litla Íslandi? Atli Fannar útskýrir málið betur í örskýringu sinni - vikulegum lið hér í Hádeginu þar sem hann tekur fyrir flókin fyrirbæri og hugtök og útskýrir þau á einfaldan hátt.
Í síðari hluta þáttarins er fjallað um gagnaver. Þau hafa verið mikið í umræðunni að undaförnu, en fjöldi þeirra er starfræktur hér á landi. Þetta er umhverfivænn iðnaður, en mjög orkufrekur. Starfsemi eða hlutverk gagnavera er fjölbreytt, en meðal þess gagnaver sinna hér á landi er þjónusta við rafmyntir, þar á meðal Bitcoin. Sitt sýnist hverjum um hvort íslensk orka eigi að fara í það að skapa, það sem sumir kalla sýndarverðmæti. En gagnaver þjónusta ekki aðeins rafmyntir. Samtök iðnaðarins segja mikil tækifæri fólgin í uppbyggingu gagnavera hér á landi. Guðmundur Björn ræddi við Sigríði Mogensen, sviðsstjóra hugverkasviðs hjá Samtökum iðnaðarins.
Hádegið er fréttaþáttur sem er á dagskrá alla virka frá 12 til 13 í umsjón Guðmundar Björns Þorbjörnssonar og Katrínar Ásmundsdóttur.
Útvarpsfréttir.
Fyrsta innanlandssmitið í átta daga greindist í gær. Sá var í sóttkví. Fyrstu farþegarnir sem þurftu að framvísa vottorði um smitleysi komu frá Boston í morgun. Fjórðungur farþega var ekki með vottorð.
Slakað var á sóttvörnum á skíðasvæðunum í dag, en þau mega nú taka við helmingi af leyfilegum hámarksfjölda. Skíðamenn gleðjast nú þegar styttist í vetrarfrí í mörgum skólum.
Lögreglan fer í dag fram á áframhaldandi gæsluvarðhald yfir manni á fertugsaldri sem var handtekinn aðfaranótt sunnudags vegna morðsins í Rauðagerði. Að minnsta kosti níu manns frá fjórum löndum eru í haldi í tengslum við rannsóknina.
Fulltrúar Sameinuðu þjóðanna óttast að vaxandi átök í Jemen leiði til enn meiri hörmunga í landinu. Hungursneyð blasi við milljónum verði ekkert að gert.
Líkur á að rýma þurfi hús á Seyðisfirði í varúðarskyni fara minnkandi eftir því sem jarðvegur í hlíðum þéttist og Veðurstofan lærir á nýtt landslag og mælitæki.
Íslenska karlalandsliðið í körfubolta er komið áfram í aðra umferð forkeppni heimsmeistaramótsins 2023. Ísland tryggði sér efsta sæti riðilsins með sigri á Slóvakíu í gær.
Dánarfregnir.
Með Kvosarskipulaginu í miðborg Reykjavíkur breyttist ýmislegt, allt í einu voru komin borð og stólar utandyra við veitingastaði, og gestir gátu notið sólar og útiveru. Laugavegur er nú að mestu göngugata og veitingastaðir hafa sett húsgögn útfyrir. Lögreglan hefur undanfarna viku verið reka gesti inn, vegna þess að margir staðanna hafa ekki tilskilinn leyfi. Hvimleitt og erfitt því rekstur margra staðanna er á nippinu eftir covid. Aðalgeir Ásvaldsson er framkvæmdastjóri samtaka fyrirtækja á veitingamarkaði
Samfélagið heldur áfram að fjalla um máva í Garðabænum - Arnór Þ. Sigfússon fuglafræðingur spjallar við Arnhildi um Sílamáfinn sem er um margt forvitnilegur, samlíf manna og máfa, hvers konar ráð duga helst gegn ágengum máfum og hvernig máfurinn var hrakinn af Keflavíkurflugvelli á sínum tíma.
Við ætlum einnig að kynna okkur sjálfbær fjármál og hvernig þau passa inn í myndina um sjálfbæra framtíð og sjálfbær samfélög. Öll þessi sjálfbærni kostar jú. Bjarni Herrera, sérfræðingur í sjálfbærni og sjálfbærum fjármálum, sem gaf nýverið út bók um þessi efnistök.
Regína Ásvaldsdóttir sviðsstjóri Velferðarsviðs Reykjavíkur: Síðasta ár með Cocid 19 ástandinu var mikil áskorun fyrir velferðarþjónustuna. Auk þess sem margir starfsmenn þurftu á ákveðnu tímabili að vera í sóttkví þá þurfti að finna lausnir á ótal vandamálum. Regína fer yfir það og hvaða lærdóm megi draga af því.
Gísli Jóhannsson blómaræktandi í Dalsgarði: Það er háannatími hjá blómabændum þessa dagana. En það er ekki bara háannatími þessa dagana, heldur nær alla daga og það er ekkert lát á vinsældum blóma. Blóm eru ekki lengur bara til hátíðabriðgða heldur hluti af hversdeginum og bændur hafa ekki undan við að anna eftirspurn.
Sabine Leskopf,borgarfulltrúi og formaður stýrihóps: Sabine er formaður stýrihóps sem var skipaður til að koma með tillögur um þjónustu við gæludýr í Reykjavík. Miklar breytingar verða á öllu utanumhaldi gæludýra hjá Reykjavíkurborg.
Útvarpsfréttir.
Í þættinum er rætt við fólk sem þú vilt vita meira um, sagðar sögur af körlum og konum sem þú vissir ekki að væru til og aflað heimilda um atburði sem þú gast ekki ímyndað þér að hefðu átt sér stað, skildir ekki eða hafðir ekki uppgötvað að væru áhugaverðir.
Umsjón: Viktoría Hermannsdóttir.
Á hverju ári verða slys af mannavöldum þar sem einstaklingar valda öðrum skaða. Við heyrum af slysunum en sjaldnast því sem á eftir kemur. Þrátt fyrir að um slys hafi verið að ræða þá reynist það flestum erfitt að lifa með það á samviskunni að hafa valdið öðrum skaða.
Þórður Gunnar Þorvaldsson þekkir þá reynslu vel. 26. maí 2004 var örlagaríkur dagur sem breytti öllu i hans lífi. Þá varð hann valdur að dauða konu þegar hann var að bakka bíl sínum úr stæði í miðborg Reykjavíkur.
Þórður ræðir um slysið og hvaða áhrif það hafði á líf hans í þættinum. Á einu augnabliki fór hann frá því að vera góður námsmaður og íþróttamaður yfir í að ráða ekki við lífið.
Rætt við Þórð Gunnar Þorvaldsson og séra Vigfús Bjarna Albertsson sjúkrahúsprest sem þekkir vel til slíkra mála. Umsjón: Viktoría Hermannsdóttir.
Útvarpsfréttir.
Blanda er þemað í þessum þætti. Það má blanda ýmsu saman og blöndur er víða að finna í lífi hvers manns. Við fáum áfenga blöndu af humlum og geri á Ísafirði, blöndum krem og smyrsl í Hafnarfirði og svo er það sjálf Blanda sem rennur út í hafið. Allt þetta skoðum við í þessum síðasta þætti vertíðarinnar. Inslög unnu Ágúst Ólafsson, Dagur Gunnarsson og Halla Ólafsdóttir.
Umsjón: Dagur Gunnarsson
Í þætti dagsins verður fjallað um nýsköpun í drykkjarvörum. Aftur verður haldið í Bárðardalinn þar sem Guðrún Sigríður Tryggvadóttir bóndi í Svartárkoti segir frá samstarfsverkefni nokkurra aðila í Bárðardal um framleiðslu á lífrænum drykkjarvörum. Meðal drykkja sem þróaðir verða er grasöl, drykkur sem mörg heimili í Bárðadal hafa bruggað í áratugi. Auk þess verður rætt við Björn Grétar Baldursson sem stefnir á að stofna gin- og viskiframleiðslu í Hrísey. Þetta verður í fyrri hluta þáttarins.
Í seinni hluta þáttar er rætt við Iðunni Hauksdóttur, verkefnastjóra hjá Landgræðslunni. Hún segir frá hvernig endurheimt votlendis er háttað hjá þeim landeigendum sem óska eftir aðstoð Landgræðslunnar við endurheimt votlendis.
Efni í þáttinn unnu Gígja Hólmgeirsdóttir, Óðinn Svan Óðinsson og Elsa María Guðlaugs Drífudóttir.
Umsjón: Gígja Hólmgeirsdóttir
Vínil plata úr safninu dregin fram og spiluð í heild.
Vínil plata úr safninu dregin fram og spiluð í heild. Að þessu sinni er það platan Let England Shake með bresku tónlistarkonunni PJ Harvey, en hún kom út fyrir 10 árum síðan, í febrúar 2011.
Umsjón: Kristján Guðjónsson.
Útvarpsfréttir.
Umræður um menningu og listir.
Umsjónarmenn eru Anna Marsibil Clausen, Davíð Kjartan Gestsson, Guðni Tómasson, Snærós Sindradóttir, Kristján Guðjónsson og Eiríkur Guðmundsson.
Rætt um kvikmyndabálkinn Small Axe sem sýndur er á RÚV þessa dagana, nýja íslenska kvikmynd sem heitir Hvernig á að vera klassa drusla og smásagnasafnið Herbergi í öðrum heimi eftir Maríu Elísabetu Bragadóttur.
Gestir þáttarins eru Gunnþórunn Guðmundsdóttir bókmenntafræðingur, Edda Kristín Sigurjónsdóttir deildarfultrúi myndlistardeildar LHÍ og Gunnar Ragnarsson kvikmyndarýnir og tónlistarmaður.
Umsjón hefur Davíð Kjartan Gestsson.
Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.
Dánarfregnir.
Dægurflugur og söngvar frá ýmsum tímum.
Umsjón: Jónatan Garðarsson.
Fjallað um harmonikuleikarann Braga Hlíðberg sem sýndi undraverða leikni þegar hann kom fyrst fram 10 ára gamall og var orðinn landsfrægur strax á unglingsárum. Fjallað um fyrstu árin og leiknar upptökur þar sem hann spilar með hljómsveitum Carls Billich og Jan Morávek á plötum íslenskra söngvara á fyrri hluta sjötta áratugarins.
Umsjón: Jónatan Garðarsson.
Lofthelgin býður hlustendum að fljóta frjálslega í tíma og rúmi á lignu hafi hughrifatónlistar. Frá endurómi fortíðar til nýjustu strauma 21. aldarinnar leitum við heimshornanna á milli að réttri stemningu og andrúmslofti til að leiða hlustandann á ný mið andans. Út fyrir endimörk algleymis.
Umsjón er í höndum Friðriks Margrétar-Guðmundsson.
Um litróf mannlífsins.
Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Helga Arnardóttir
Föstudagsgestur Mannlega þáttarins í þetta sinn var leikkona sem heldur uppá 40 ára leikafmæli sitt um þessar mundir með því að leika í einu frægasta leikriti síðustu aldar. Hún hefur sem sagt leikið gríðarlega mörg og fjölbreytt hlutverk á ferlinum og svo er hún rithöfundur að auki og var að fá Fálkaorðuna nú í janúar. Við erum auðvitað að tala um Sigrúnu Eddu Björnsdóttur. Hún sat hjá okkur og sagði okkur frá æskunni og uppvextinum og ferðalaginu í gegnum lífið til dagsins í dag og auðvitað frá frumsýningunni annað kvöld í Borgarleikhúsinu, þar sem hún leikur annað aðalhlutverkið í Sölumaður deyr eftir Arthur Miller, á móti Jóhanni Sigurðarsyni, bekkjabróður sínum, nú þegar fjörtíu ára útskriftarafmæli þeirra er á næsta leyti.
Sigrún Edda sat svo áfram hjá okkur Sigurlaugu Margréti í matarspjalli dagsins. Við fengum að vita hver er hennar uppáhaldsmatur og hvað henni þykir skemmtilegast að elda og.
UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG SIGURLAUG MARGRÉT JÓNASDÓTTIR
Óskar Halldórsson les Grettis sögu. Óskar var einn fremsti og kunnasti lesari útvarpsins á sinni tíð. Grettis saga var síðasta verkefni hans af því tagi, enda hafði hann þá um skeið unnið að rannsóknum á sögunni. Óskar Halldórsson lést árið 1983 og var lestrinum útvarpað árið eftir. Óskar fæddist 27. október 1921 og í haust verða 100 ár liðin frá fæðingu hans.
Óskar Halldórsson les. (Áður flutt 1984)
Með Kvosarskipulaginu í miðborg Reykjavíkur breyttist ýmislegt, allt í einu voru komin borð og stólar utandyra við veitingastaði, og gestir gátu notið sólar og útiveru. Laugavegur er nú að mestu göngugata og veitingastaðir hafa sett húsgögn útfyrir. Lögreglan hefur undanfarna viku verið reka gesti inn, vegna þess að margir staðanna hafa ekki tilskilinn leyfi. Hvimleitt og erfitt því rekstur margra staðanna er á nippinu eftir covid. Aðalgeir Ásvaldsson er framkvæmdastjóri samtaka fyrirtækja á veitingamarkaði
Samfélagið heldur áfram að fjalla um máva í Garðabænum - Arnór Þ. Sigfússon fuglafræðingur spjallar við Arnhildi um Sílamáfinn sem er um margt forvitnilegur, samlíf manna og máfa, hvers konar ráð duga helst gegn ágengum máfum og hvernig máfurinn var hrakinn af Keflavíkurflugvelli á sínum tíma.
Við ætlum einnig að kynna okkur sjálfbær fjármál og hvernig þau passa inn í myndina um sjálfbæra framtíð og sjálfbær samfélög. Öll þessi sjálfbærni kostar jú. Bjarni Herrera, sérfræðingur í sjálfbærni og sjálfbærum fjármálum, sem gaf nýverið út bók um þessi efnistök.
Regína Ásvaldsdóttir sviðsstjóri Velferðarsviðs Reykjavíkur: Síðasta ár með Cocid 19 ástandinu var mikil áskorun fyrir velferðarþjónustuna. Auk þess sem margir starfsmenn þurftu á ákveðnu tímabili að vera í sóttkví þá þurfti að finna lausnir á ótal vandamálum. Regína fer yfir það og hvaða lærdóm megi draga af því.
Gísli Jóhannsson blómaræktandi í Dalsgarði: Það er háannatími hjá blómabændum þessa dagana. En það er ekki bara háannatími þessa dagana, heldur nær alla daga og það er ekkert lát á vinsældum blóma. Blóm eru ekki lengur bara til hátíðabriðgða heldur hluti af hversdeginum og bændur hafa ekki undan við að anna eftirspurn.
Sabine Leskopf,borgarfulltrúi og formaður stýrihóps: Sabine er formaður stýrihóps sem var skipaður til að koma með tillögur um þjónustu við gæludýr í Reykjavík. Miklar breytingar verða á öllu utanumhaldi gæludýra hjá Reykjavíkurborg.
Umræður um menningu og listir.
Umsjónarmenn eru Anna Marsibil Clausen, Davíð Kjartan Gestsson, Guðni Tómasson, Snærós Sindradóttir, Kristján Guðjónsson og Eiríkur Guðmundsson.
Rætt um kvikmyndabálkinn Small Axe sem sýndur er á RÚV þessa dagana, nýja íslenska kvikmynd sem heitir Hvernig á að vera klassa drusla og smásagnasafnið Herbergi í öðrum heimi eftir Maríu Elísabetu Bragadóttur.
Gestir þáttarins eru Gunnþórunn Guðmundsdóttir bókmenntafræðingur, Edda Kristín Sigurjónsdóttir deildarfultrúi myndlistardeildar LHÍ og Gunnar Ragnarsson kvikmyndarýnir og tónlistarmaður.
Umsjón hefur Davíð Kjartan Gestsson.
Næturútvarp Rásar 1.