Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Jóhanna Gísladóttir flytur morgunbæn og orð dagsins.

Útvarpsfréttir.

Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir fylgja hlustendum inn í daginn, skýra baksvið frétta og ræða við áhugavert fólk um Ísland og umheiminn.

Við fjölluðum um borgarstefnu. Hvað er nú það, kann einhver að spyrja. Jú, það er stefna sem miðar að því að þróa og efla annars vegar Reykjavík sem höfuðborg landsins og hins vegar Akureyri sem svæðisborg. Alþingi hefur tillögu um borgarstefnu til meðferðar.

Þóroddur Bjarnason, prófessor í félagsfræði, skýrði áform stjórnvalda um að innleiða og framkvæmda borgarstefnu.

Þórhildur Ólafsdóttir sagði okkur frá lífinu í Úganda. Þar rigndi hressilega í nótt; rigning í Úganda er mjög ólík rigningu á Íslandi. Þórhildur sagði líka frá skólagjöldum í Úganda, sem eru að sliga margar fjölskyldur, og frá íþróttadegi Norðurlandanna.

Frá Úganda fórum við til Japan en japanskur dómstóll hefur skipað Sameiningarkirkjunni, eða svokölluðum moonistum, að leysa sig upp, fyrir margvísleg brot á japönskum lögum um trúfélög. Sameiningarkirkjan hefur verið í eldlínunni í Japan síðan Shinzo Abe, fyrrverandi forsætisráðherra Japans, var ráðinn af dögum í júlí 2022 - en morðingi Abes var rekinn áfram af hatri á Sameiningarkirkjunni og tengslum Abes og fleiri áhrifamikla japanska stjórnmálamanna við hana. Vera Illugadóttir sagði frá.

Tónlist:

Arctic Philharmonic og Eldbjørg Hemsing - A hidden life.

Louis Armstrong og Ella Fitzgerald - Dream a little dream of me.

Hljómsveit Ingimars Eydal - Spánardraumar.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Jonni ætlaði að útskrifast nú í vor úr LHÍ en fékk stórt hlutverk í sjónvarpsþáttum og þarf því að fresta útskrift, Hann segir einnig frá litlu dóttur sinni sem greindist með stórt heilaæxli þegar hún var aðeins 2 mánaða gömul. Henni líður vel í dag en Jonni talar um óttan og hræðsluna og hvernig hann ásamt eiginkonu sinni tók á því.

Umsjón: Halldóra Björnsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Jón Viðar Matthíasson slökkviliðsstjóri Slökkviliðs höfuðborgarsvæðisins kom í þáttinn í dag og við ræddum við hann um brunaforvarnir og í því fór hann samhengi yfir brunann sem varð í Kringlunni í júní í fyrra og hvað má læra af honum. Með honum kom Sigrún A. Þorsteinsdóttir, sérfræðingur í forvörnum hjá VíS, en hún fræddi okkur um vinnuslys, öryggismál og forvarnir á vinnustöðum.

Kristjana Dröfn Haraldsdóttir jógakennari fór í þrot árið 2017 og ákvað í kjölfarið að taka heilsuna í gegn. Í dag vinnur hún sem heilsumarkþjálfi, jógakennari og nuddari og rekur fyrirtækið Nærandi líf þar sem hún hjálpar öðrum að losa sig við streitu og ná tökum á djúpri slökun. Við heyrðum hvernig hún náði að endurstilla hugsanamynstur sem hún var föst í og öðlast betra líf.

Við fengum svo póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni í dag. Í þessu póstkorti segir Magnús af áhyggjum heimsins vegna bananaræktar sem nú er í hættu vegna þess að ósigrandi sveppur leggst á bananaplöntuna og drepur hana. Þetta er hægfara þróun en óstöðvandi hingað til. Bananinn er einn vinsælasti ávöxtur heims fyrir utan mango og epli og ef ekkert verður við ráðið þá munu bananar hverfa úr verslunum innan aldarfjórðungs.

Tónlist í þættinum í dag:

Sólarsamba / GÓSS (Magnús Kjartansson, texti Halldór Gunnarsson)

Dansað á dekki / Fjörefni (P. Nicholas, texti Ellert Borgar Þorvaldsson)

Vor í Reykjavík / Uppáhellingarnir (Andri Ólafsson, texti Þórarinn Már Baldursson)

Og co. / Vilhjálmur Vilhjálmsson (Magnús Þór Sigmundsson, texti Vilhjálmur Vilhjálmsson)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón hefur Ólína Guðbjörg Viðarsdóttir, sálfræðingur og eigandi Heilaheilsu.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Forstjóri Brims gagnrýnir boðaðar breytingar á veiðigjaldi. Þær séu bæði óskynsamlegar og hafi neikvæð áhrif á atvinnulíf á landsbyggðinni.

Stjórnarandstaðan boðar harða andstöðu við veiðigjaldafrumvarpið á þingi. Flokkarnir óttast sérstaklega afleiðingar þess fyrir landsbyggðina.

Grænlandsheimsókn bandarískra ráðamanna í vikunni verður smærri í sniðum en áformað var, því fagnar utanríkisráðherra Danmerkur.

Báðir áttu sök þegar flutningaskipið Longdawn sigldi á smábátinn Höddu út af Garðskaga í maí í fyrra. Flutningaskipið hélt för sinni áfram eftir áreksturinn, en skipverja Höddu var bjargað í annan smábát.

Minnst tuttugu og fjórir hafa látist í mestu gróðureldum í sögu Suður-Kóreu. Tuttugu og þrjú þúsund manns í suðausturhluta landsins hafa flúið heimili sín.

Dómsmálaráðherra vill aðgerðir til að fjölga lögreglunemum samhliða því að fjölga lögreglumönnum um fimmtíu. Fleiri lögreglumenn þurfi til að takast á við skipulagða brotastarfsemi og gengi.

Barkarbjöllur fundust í fyrsta sinn á hér á landi síðasta sumar en þessi vágestur getur farið illa með tré og heilu skógana. Bjallan borar sig inn í börkinn til að verpa og lirfurnar grafa göng. Skordýrafræðingur hjá Landi og skógi segir mikilvægt að bann við að flytja inn timbur með berki sé virt.

Ný reglugerð alþjóða frjálsíþróttasambandsins kveður á um að konur þurfi að sanna kyn sitt til að mega keppa á mótum þess.

Daglegur fréttaskýringaþáttur þar sem stór og lítil fréttamál eru matreidd á einfaldan hátt.

Jakob Ingebrigtsen, ríkjandi ólympíumeistari og margfaldur heimsmeistari í hlaupagreinum, mætir föður sínum og fyrrum þjálfara í réttarsal næstu vikurnar. Þar færir hann rök fyrir því hvers vegna hann upplifði föður sinn ofbeldisfullan og ógnandi í uppvextinum. Við heyrum af réttarhöldunum og ræðum við hlauparann Hlyn Andrésson og íþróttalýsanda Rúv, Sigubjörn Árna Arngrímsson. Umsjón: Þóra Tómasdóttir

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

Fyrir tæpum tíu árum gerði kanadíski popparinn Justin Bieber flak gamallar varnarliðsvélar sem nauðlenti á Sólheimasandi fyrir tæpum fimmtíu árum heimsfrægt. Enn sér ekki fyrir endann á vinsældum þess. Landeigendur hafa gripið gæsina og rukkað fyrir bílastæði en nú standa þeir á ákveðnum tímamótum. Flakið er orðið ansi veðrað og það vakti athygli í vikunni þegar fréttastofa stöðvar 2 greindi frá því að landeigendur hefðu fjárfest í nýrri flugvél, keypt gamlan Flugfélagsþrist af Þristavinafélaginu. Út frá þessu hafa spunnist líflegar umræður innan ferðaþjónustunnar - stendur til að skipta flakinu út? Væri það eðlilegt viðhald ferðamannastaðar eða disney-væðing? Bjarnheiður Hallsdóttir framkvæmdastjóri Katla DMI og fyrrverandi formaður Samtaka ferðaþjónustunnar ræðir við okkur um þetta.

Og síðan ætlum við að fjalla um gervigreind. Í síðustu viku fórum við á ráðstefnu um gervigreind og lögfræði. Við sögðum frá því síðasta fimmtudag, en þar fengum við í viðtal til okkar Doktor Katie Nolan, sem er fræðimaður við Tækniháskólann í Dublin. Hún gerði svokallað gervigreindarhæp að umfjöllunarefni sínu (gervigreindarskrum, gervigreindaræði), og við vildum vita meira. Heyrum í Katie Nolan við miðbik þáttar.

Edda Olgudóttir, vísindamiðlari þáttarins, kemur í heimsókn, eins og venjulega á miðvikudögum. Við ræðum við hana um hvernig ungbörn mynda minningar.

Tónlist og stef:

JUSTIN BIEBER - Peaches.

JAMES VINCENT MCMORROW - I Should Go (ft. Kenny Beats).

EMILÍANA TORRINI - Today I Sing The Blues.

Útvarpsfréttir.

Tónlist frá ýmsum tímum úr ólíkum héruðum Djasslandsins. Íslenskt og erlent í bland.

Útvarpsfréttir.

Tónlist og talmál úr safni útvarpsins.

Í þættinum er eftirfarandi talmálsefni úr safni útvarps notað:

Lárus Rist íþróttakennari talar um íþróttaiðkun og þýðingu íþróttakennslu í skólum landsins. Hluti erindis sem hann flutti í útvarpið árið 1948.

Þorsteinn Bernharðsson talar um þátttöku þriggja Íslendinga í fimmtu vetrarólympíuleikunum í St. Moritz í Sviss en þá voru íslenskir keppendur þátttakendur í fyrsta sinn. Hluti erindis sem flutt ar í útvarp 14. febrúar 1948 að leikunum loknum.

Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Útvarpsfréttir.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Melkorka Ólafsdóttir.

Víðsjá lítur í heimsókn til Gísla B. Björnssonar í þætti dagsins. Gísli er fæddur árið 1938 í Reykjavík og listina drakk hann úr umhverfi sínu. Á gullsmíðaverkstæðinu hjá afa sínum fékk hann kennslu í listasögu en honum hundleiddist í skóla. Það átti þó eftir að breytast þegar ný deild var stofnum nokkurn vegin með hann í huga, hagnýt myndlist við Myndlista- og handíðaskóla Íslands. Síðar hélt Gísli til Stuttgart í framhaldsnám í grafískri hönnun þar sem hann varð fyrir áhrifum af hinni svokölluðu nýju grafík, sem er úrvinnsla á því sem Bauhaus skólinn var að fást við fyrir stríð. Eftir námið vann Gísli ötullega að framgangi fagsins hér á landi og rak sínar eigin stofur auk þess að kenna auglýsingateikningu og grafíska hönnun í 50 ár. Flestir þekkja allavega eitt af merkjunum sem Gísli hefur hannað nú eða bókakápurnar sem hann gerði fyrir Helgafell, svo eitthvað sé nefnt. Ævistarf Gísla hefur verið einstaklega fjölbreytt og fyrr í vetur hlaut hann heiðursverðlaunin á Hönnunarverðlaunum Íslands.

Útvarpsfréttir.

Popp og pólitík

Umsjón: Kristján Guðjónsson og Lóa Björk Björnsdóttir.

Sjónvarpsþættirnir Adolescence, eða ungdómur, sem sýndir eru á Netflix eru mikið í umræðunni þessa dagana. Þetta eru fjölskyldudrama um stöðu ungra karlmanna í dag, týnda karlmenn sem falla auðveldlega í faðm eitraðra áhrifavalda. Brynja Hjálmsdóttir rýnir í þættina.

Við fáum líka sendingu frá Katrínu Helgu Ólafsdóttir, en hún er útsendari Lestarinnar á Heimildamyndahátíðinni Kaupmannahöfn, CPH DOX. Hún fór og sá nýja heimildarmynd um hinn magnaða japanska teiknimyndagerðarmann Hayao Miyazaki. Katrín segir frá myndinni og ævistarfi Miyazaki.

Davíð Roach Gunnarsson segir frá nýrri plötu, Reykjavík Syndrome, og útgáfutónleikum Spacestation sem fóru fram í síðustu viku.

Fréttir

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi, þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Þáttur fyrir forvitna krakka og aðra fjölskyldumeðlimi. Sigyn Blöndal segir frá fólki, fyrirbærum og hugmyndum á upplýsandi hátt.

Í þættinum í dag ætlum við að kynnast upphafi söngvakeppninnar sem allir elska eða elska að hata eða hata að elska - alla vega hafa skoðun á.

Við heyrum skemmtilegar sögur af skrítnum lögum, krökkum sem hafa tekið þátt í keppninni og reynum við að skilja tímabil í heimssögunni okkar sem höfðu áhrif á keppnina. Við heyrum um kalda stríðið og járntjaldið og reynum að átta okkur á því hvað það er á meðan við dillum okkur við Eurovision lögin. Glimmer, glans og gleði hjá okkur í dag.

Sérfræðingur þáttarins er: Reynir Þór Eggertsson

Veðurfregnir kl. 18:50.

Dánarfregnir.

Tónleikahljóðritanir með innlendum og erlendum flytjendum.

Ensemble intercontemporain og vinir

Efnisskrá:

Pierre Boulez (1925-2016) - Mémoriale (…explosante-fixe… Originel) for flute and eight instruments (1985)

Pierre Boulez (1925-2016) - Messagesquisse, for solo cello and eight cellos (1976)

Pierre Boulez (1925-2016) - Sonatine, for flute and piano (1946)

Charlotte Bray (1982) - Nothing Ever Truly Ends

Pierre Boulez (1925-2016) - Répons, for six soloists, ensemble, computer sounds and live electronics (1981-1984)

Stjórnandi: Pierre Bleuse

Umsjón: Melkorka Ólafsdóttir

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

Fyrir tæpum tíu árum gerði kanadíski popparinn Justin Bieber flak gamallar varnarliðsvélar sem nauðlenti á Sólheimasandi fyrir tæpum fimmtíu árum heimsfrægt. Enn sér ekki fyrir endann á vinsældum þess. Landeigendur hafa gripið gæsina og rukkað fyrir bílastæði en nú standa þeir á ákveðnum tímamótum. Flakið er orðið ansi veðrað og það vakti athygli í vikunni þegar fréttastofa stöðvar 2 greindi frá því að landeigendur hefðu fjárfest í nýrri flugvél, keypt gamlan Flugfélagsþrist af Þristavinafélaginu. Út frá þessu hafa spunnist líflegar umræður innan ferðaþjónustunnar - stendur til að skipta flakinu út? Væri það eðlilegt viðhald ferðamannastaðar eða disney-væðing? Bjarnheiður Hallsdóttir framkvæmdastjóri Katla DMI og fyrrverandi formaður Samtaka ferðaþjónustunnar ræðir við okkur um þetta.

Og síðan ætlum við að fjalla um gervigreind. Í síðustu viku fórum við á ráðstefnu um gervigreind og lögfræði. Við sögðum frá því síðasta fimmtudag, en þar fengum við í viðtal til okkar Doktor Katie Nolan, sem er fræðimaður við Tækniháskólann í Dublin. Hún gerði svokallað gervigreindarhæp að umfjöllunarefni sínu (gervigreindarskrum, gervigreindaræði), og við vildum vita meira. Heyrum í Katie Nolan við miðbik þáttar.

Edda Olgudóttir, vísindamiðlari þáttarins, kemur í heimsókn, eins og venjulega á miðvikudögum. Við ræðum við hana um hvernig ungbörn mynda minningar.

Tónlist og stef:

JUSTIN BIEBER - Peaches.

JAMES VINCENT MCMORROW - I Should Go (ft. Kenny Beats).

EMILÍANA TORRINI - Today I Sing The Blues.

Útvarpssagan Jón eftir Ófeig Sigurðsson.

Hjalti Rögnvaldsson les.

(2014)

Nítjándi lestur.

Veðurfregnir kl. 22:05.

Árið 1944 var tekinn upp sá siður hjá Ríkisútvarpinu að lesa alla Passíusálma Hallgríms Péturssonar á föstunni. Sigurður Skúlason les.

Nýtt hljóðrit.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Jón Viðar Matthíasson slökkviliðsstjóri Slökkviliðs höfuðborgarsvæðisins kom í þáttinn í dag og við ræddum við hann um brunaforvarnir og í því fór hann samhengi yfir brunann sem varð í Kringlunni í júní í fyrra og hvað má læra af honum. Með honum kom Sigrún A. Þorsteinsdóttir, sérfræðingur í forvörnum hjá VíS, en hún fræddi okkur um vinnuslys, öryggismál og forvarnir á vinnustöðum.

Kristjana Dröfn Haraldsdóttir jógakennari fór í þrot árið 2017 og ákvað í kjölfarið að taka heilsuna í gegn. Í dag vinnur hún sem heilsumarkþjálfi, jógakennari og nuddari og rekur fyrirtækið Nærandi líf þar sem hún hjálpar öðrum að losa sig við streitu og ná tökum á djúpri slökun. Við heyrðum hvernig hún náði að endurstilla hugsanamynstur sem hún var föst í og öðlast betra líf.

Við fengum svo póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni í dag. Í þessu póstkorti segir Magnús af áhyggjum heimsins vegna bananaræktar sem nú er í hættu vegna þess að ósigrandi sveppur leggst á bananaplöntuna og drepur hana. Þetta er hægfara þróun en óstöðvandi hingað til. Bananinn er einn vinsælasti ávöxtur heims fyrir utan mango og epli og ef ekkert verður við ráðið þá munu bananar hverfa úr verslunum innan aldarfjórðungs.

Tónlist í þættinum í dag:

Sólarsamba / GÓSS (Magnús Kjartansson, texti Halldór Gunnarsson)

Dansað á dekki / Fjörefni (P. Nicholas, texti Ellert Borgar Þorvaldsson)

Vor í Reykjavík / Uppáhellingarnir (Andri Ólafsson, texti Þórarinn Már Baldursson)

Og co. / Vilhjálmur Vilhjálmsson (Magnús Þór Sigmundsson, texti Vilhjálmur Vilhjálmsson)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Popp og pólitík

Umsjón: Kristján Guðjónsson og Lóa Björk Björnsdóttir.

Sjónvarpsþættirnir Adolescence, eða ungdómur, sem sýndir eru á Netflix eru mikið í umræðunni þessa dagana. Þetta eru fjölskyldudrama um stöðu ungra karlmanna í dag, týnda karlmenn sem falla auðveldlega í faðm eitraðra áhrifavalda. Brynja Hjálmsdóttir rýnir í þættina.

Við fáum líka sendingu frá Katrínu Helgu Ólafsdóttir, en hún er útsendari Lestarinnar á Heimildamyndahátíðinni Kaupmannahöfn, CPH DOX. Hún fór og sá nýja heimildarmynd um hinn magnaða japanska teiknimyndagerðarmann Hayao Miyazaki. Katrín segir frá myndinni og ævistarfi Miyazaki.

Davíð Roach Gunnarsson segir frá nýrri plötu, Reykjavík Syndrome, og útgáfutónleikum Spacestation sem fóru fram í síðustu viku.