Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Eiríkur Jóhannsson flytur.

Útvarpsfréttir.

Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Söguleg úrslit nýafstaðinna þingkosninga í Japan voru helsta efni Heimsgluggans að þessu sinni. Bogi Ágústsson fór yfir niðurstöðurnar með Kristínu Ingvarsdóttur, lektor í japönskum fræðum við HÍ.

Græningjar féllu frá áður boðuðu framboði til Alþingis en stefna á framboð næst. Kikka Sigurðardóttir rithöfundur sem fer fyrir Græningjum segir stjórnmálaflokkana ekki sinna umhverfismálunum sem skildi og boðar aðhald á nýju kjörtímabili.

90 ár eru í dag síðan Þórbergur Þórðarson var dæmdur í Hæstarétti Íslands fyrir að kalla Adolf Hitler Þýskalandskanslara sadista í grein í Alþýðublaðinu. Soffía Auður Birgisdóttir, bókmenntafræðingur og vísindamaður við Rannsóknasetur HÍ á Höfn í Hornafirði, rifjaði málið upp.

Songbird - Kenny G.,

En frábær hugmynd - úr Ávaxtakörfunni,

Afmælisdiktur - Þórunn Lárusdóttir.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Umsjón: Halldóra Björnsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson

Hár blóðþrýstingur getur farið leynt og afleiðingarnar geta verið alvarlegar. Á laugardaginn er Slagdagurinn okkar og af því tilefni verður boðið uppá ókeypis blóðþrýstingsmælingu og ráðgjöf í Kringlunni og á Glerártorgi á Akureyri. Þórir Steingrímsson formaður Heilaheilla og Dr. Anna Bryndís Einarsdóttir, taugasérfræðingur, yfirlæknir Taugadeildar Landspítalans, komu í þáttinn og fræddu okkur um til dæmis merkin sem við verðum að vera vakandi um, sem gætu bent til þess að slag sé hafið, en þau eru S.L.A.G.: Sjóntruflanir, Lömun útlima, Andlitslömun og Glatað mál. Ef þessi merki eiga við hjá okkur skiptir öllu máli að hringja strax í 112 því hver mínúta er mikilvæg í að lágmarka afleiðingar heilablóðfalls.

Ofbeldi virðist vera að færast í aukana hjá ungu fólki og veldur áhyggjum, hverjar eru orsakirnar og hvernig getum við brugðist við? Við fengum Soffíu Ámundadóttur, verkefnastjóra Menntafléttunnar og kennara, og Arnrúnu Maríu Magnúsdóttur, leikskólakennara í þáttinn í dag. En þær fræddu okkur um málstofu á vegum Menntafléttunnar sem ber yfirskriftina Ræðum um ofbeldi og lausnir.Soffía hefur rannsakað og fjallað um ofbeldi nemenda í meistararitgerð sinni og Arnrún María rekur eigið fyrirtæki, Samtalið fræðsla ekki hræðsla þar sem hún leggur áherslu á samtalið við börn, sem sagt að fræða en ekki hræða.

Í lok þáttar glugguðum við í grein í norska ríkisútvarisins NRK, sem fjallar um hvernig kaffidrykkja getur haft áhrif á kólestrólmagn eða blóðfitu. Það er ekki sama hvernig kaffi við drekkum og hversu mikið af því. En olía í kaffi getur leitt til hækkaðs kólestrólmagns í líkamanum.

Tónlist í þættinum

Ferðabar / Spilverk þjóðanna (Spilverk þjóðanna)

Reyndu aftur / Mannakorn (Magnús Eiríksson)

Tíu dropar / Moses Hightower (Moses Hightower, texti Andri Ólafsson og Steingrímur Karl Teague)

Kaffi til Brasilíu / Stephan Hilmarz og Milljónamæringarnir (Hillard & Miles, texti Stefán Hilmarsson)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón hefur Guðný Hallgrímsdóttir prestur.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Geðhjúkrunarfræðingur segir mjög alvarlegt ef ríki og sveitarfélög geta ekki komið sér saman um úrræði og eftirlit með mönnum sem eru taldir líklegir til að brjóta af sér eftir afplánun.

Íbúar í Valencíu á Spáni eru afar ósáttir við að hafa ekki verið varaðir nógu snemma við miklum hamfaraflóðum. Minnst 95 hafa fundist látnir og óttast er að fleiri hafi farist.

Frestur til að skila inn framboðum til Alþingis rann út í hádeginu.

Útlit er fyrir að tíu flokkar bjóði fram í öllum kjördæmum. Sá ellefti aðeins í Reykjavík norður.

Grænland og Færeyjar færðust skrefi nær því að verða fullgildir þátttakendur í Norðurlandaráði í morgun þegar tillaga um endurskoðun Helsingforssamningsins var samþykkt á þingi ráðsins í Reykjavík.

Papúa Nýja-Gínea verður eitt fyrsta ríki veraldar til að sniðganga loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna. Utanríkisráðherra landsins segir ráðstefnuna tímasóun.

Hrekkjavakan er í dag og líklegt að lágvaxnar forynjur nýti sér myrkrið undir kvöld til að safna gotteríi. Ökumenn eru hvattir til að vara sig á skrímslunum - og foreldrar að lauma endurskinsmerkjum á búningana.

Portúgalinn Ruben Amorim verður næsti þjálfari enska liðsins Manchester United.

Daglegur fréttaskýringaþáttur þar sem stór og lítil fréttamál eru matreidd á einfaldan hátt.

Í þessum þætti ræðum við um mann sem rekur veitingastaði í Keflavík og í Vatnajökulsþjóðgarði en sætir lögreglurannsókn á ýmis konar brotum. Hann hefur ítrekað fengið verkalýðshreyfinguna og lögreglu á dyr hjá sér og er sakaður um að misnota aðstæður erlends starfsfólks. Meðal annars hælisleitanda sem bjó á hóteli viðskiptafélaga hans. Þóra Tómasdóttir ræddi við Hjördísi Þóru Sigurþórsdóttur formann Afls og Guðbjörgu Kristmundsdóttur formann í verkalýðs- og sjómannafélagi Keflavíkur.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

Verðandi eða nýbakaðir foreldrar fara stundum á ýmis námskeið; tengslanámskeið, svefnnámskeið, brjóstagjafarnámskeið og svo framvegis - en hvað með ömmur og afa? Þurfa þau að fara á námskeið? Við ræðum við Sveindísi Önnu Jóhannsdóttur, félags- og fjölskylduráðgjafa, sem hefur haldið sérstök námskeið fyrir ömmur og afa. Í þessu kristallast líka samskipti kynslóðanna sem hafa verið til umræðu í Samfélaginu undanfarið.

Síðan ætlum við að komast að því hvað verðum um skólp eftir að það fer niður um niðurfallið eða klósettrörið. Gréta Sigríður Einarsdóttir, fréttamaður RÚV á Vesturlandi, fékk Þorstein Narfason, framkvæmdastjóra Heilbrigðiseftirlists Vesturlands, í heimsókn í hljóðver RÚV á Borgarnesi, til að fræðast um fráveitukerfi sveitarfélaga og náttúrulegar lausnir á hreinsun skólps.

Í síðustu vika gaf umhverfisstofnun Sameinuðu þjóðanna út hina árlegu gloppuskýrslu, sem fjallar um árangur ríkja heims í baráttunni gegn loftslagsbeytingum - eða kannski öllu heldur árangursleysi. Stefán Gíslason, umhverfisstjórnunarfræðingur og pistlahöfundur Samfélagsins, rýnir í skýrsluna í pistli dagsins og setur hana í samhengi við komandi kosningar.

Tónlist og stef:

Teitur Magnússon - Orna.

STEREOLAB - Captain Easychord.

Guðmundur Pétursson Tónlistarm. - Samfélagið Millistef (úr laginu Tegund).

ÁSGEIR TRAUSTI - Afterglow.

Útvarpsfréttir.

Umsjón: Una Margrét Jónsdóttir.

Í þessum þætti fá draugar og vofur að láta til sín heyra, en það eru yfirleitt fremur meinlausir draugar. Meðal annars verður leikinn Draugadans sem Karl O. Runólfsson samdi fyrir leikritið "Skugga-Svein", píanóverkið "Ærsladraugurinn" eftir William Bolcom og söngurinn "Skrämd spökvisa" (Vísa hrædda draugsins), lag eftir Ernu Tauro við texta eftir Tove Jansson. Einnig verður fluttur 2. kafli úr píanótríói í D-dúr ópus 70 nr.1 eftir Ludwig van Beethoven, en verkið er kallað Vofutríóið. Það nafn er samt ekki frá Beethoven komið, heldur fannst nemanda hans, Czerny, annar þáttur verksins hafa draugalegan blæ. Umsjón með þættinum hefur Una Margrét Jónsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Í þessari þáttaröð fjallar Magnús Sveinn Helgason sagnfræðingur um sögu íslenska verðbréfamarkaðarins í aðdraganda fjármálabólunnar og hrunsins, hugsjónir frumherja hlutabréfamarkaðar, hugmyndir manna um markaðinn og afdrif þeirra.

Í þessum þætti er fjallað um drauma og draumóra um að hægt væri að byggja upp "alþjóðlega fjármálamiðstöð" á Íslandi. Saga þessarar hugmyndar rakin til upphafs níunda áratugarins og leitað svara við því hversu raunsæ þessi hugmynd var. Umsjón: Magnús Sveinn Helgason.

Útvarpsfréttir.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Melkorka Ólafsdóttir.

Í Slökkvistöðinni í Gufunesi opnar á morgun ljósmyndasýning á verkum Helga Vignis Bragasonar sem kallast Ábati: hugleiðing um efni. Ljósmyndun kom seint inn í líf Helga sem starfaði frá 10 ára aldri við byggingarframkvæmdir. Nú beinir hann fyrst og fremst linsunni að þeim iðnaði og með nokkuð gagnrýnu auga, sé vel að gáð. Síðustu ár hefur Helgi einbeitt sér að stærstu byggingarframkvæmd Íslandssögunnar, nýja Landsspítalanum. VIð ræðum við Helga og Birtu Fróðadóttur sýningarstjóra í þætti dagsins.

Í dag er hrekkjavaka, upphaf hins gamla veturs, dagur hinna dauðu, - og við höldum af því tilefni á myrkari mið og minnumst þeirra skálda og menningarvita sem tekin voru af lífi í fjöldaaftökum í Sovétríkjunum á tímum stalínismans.

Sölvi Halldórsson verður einnig með okkur í dag, og rýnir að þessu sinni í bók Rúnars Helga Vignissonar, Þú ringlaði karlmaður: tilraun til kerfisuppfærslu.

En við hefjum þáttinn á því að heyra í fiðluleikaranum Elfu Rún Kristinsdóttur sem heldur tónleika í Fríkirkjunni á morgun.

Útvarpsfréttir.

Kvöldfréttir útvarps

Kvöldfréttir útvarps

Framboðsfrestur til að skila inn framboðum fyrir þingkosningar rann út á hádegi í dag. Alls skiluðu ellefu framboð inn gögnum, sem landskjörstjórn fer nú yfir.

158 hið minnsta eru látin eftir flóðin á Spáni fyrr í vikunni. Margra er enn saknað, en spænska ríkisstjórnin segir að leitað verði að eftirlifendum eins lengi og þess gerist þörf.

Ekki verður af fyrirhuguðum samruna Skeljar og Samkaupa. Framkvæmdastjóri Samkaupa segir ekki hafa náðst samkomulag um aukið hlutafé auk þess sem rannsókn ESA á mögulegum samkeppnisbrotum hafi ekki hjálpað til.

Nær allir læknar í Læknafélagi Íslands samþykktu verkfall náist ekki samningar við ríkið fyrir mánudaginn 18. nóvember. Engin samningafundur var í deilunni í dag.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi, þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Rætt verður við aðstoðaryfirlögregluþjón hjá lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu um þau erfiðu morðmál sem hafa komið inn á hennar borð, hvernig slík mál eru rannsökuð og hvaða áhrif þau hafa á rannsókn annarra mála. Við fjöllum líka um hörmungarnar á Spáni, aðallega í Valencia, meira en hundrað og sextíu eru taldir hafa farist í miklum hamfaraflóðum sem gengu yfir á suðaustanverðum Spáni á þriðjudag og miðvikudag. Spegillinn var líka í Hörpu í morgun þegar frestur til að skila inn framboðum rann út.

Í þessum þáttum köfum við djúpt ofan í þjóðsögukistu heimsins. Sögurnar eru allskonar, sumar fyndnar, aðrar fróðlegar, sumar alveg út í hött og enn aðrar kannski svolítið hræðilegar eða draugalegar. Í hverjum þætti heyrum við tvær eða þrjár þjóðsögur frá ýmsum heimshornum.

Umsjón: Ingibjörg Fríða Helgadóttir.

Þjóðsögur þáttarins:

Sagan af Kolrössu krókríðandi (Ísland)

Drekarnir fjórir (Kína)

Leikraddir:

Arna Rún Gústafsdóttir

Eva Rún Þorgeirsdóttir

Hekla Egilsdóttir

Jóhannes Ólafsson

Karl Pálsson

Mikael Emil Kaaber

Ragnar Eyþórsson

Sigyn Blöndal

Sturla Holm SKúlason

Sérfræðingur í þjóðsögum: Terry Gunnell, prófessor í þjóðfræði við Háskóla Íslands

Lestur og umsjón: Ingibjörg Fríða Helgadóttir

Veðurstofa Íslands.

Dánarfregnir.

Hlustendum veitt innsýn í efnisskrá tónleika kvöldsins.

Bein útsending frá tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Íslands í Eldborg, Hörpu.

Bein útsending frá tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Íslands í Eldborg, Hörpu þar sem flutt eru verk eftir Hildegard von Bingen, Antonio Vivaldi, Georg Friedrich Händel, Johann Sebastian Bach, Jean-Philippe Rameau og Archangelo Corelli.

Einsöngvari: María Konráðsdóttir.

Einleikari og stjórnandi er fiðluleikarinn Peter Hanson.

Kynnir: Guðni Tómasson.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson

Hár blóðþrýstingur getur farið leynt og afleiðingarnar geta verið alvarlegar. Á laugardaginn er Slagdagurinn okkar og af því tilefni verður boðið uppá ókeypis blóðþrýstingsmælingu og ráðgjöf í Kringlunni og á Glerártorgi á Akureyri. Þórir Steingrímsson formaður Heilaheilla og Dr. Anna Bryndís Einarsdóttir, taugasérfræðingur, yfirlæknir Taugadeildar Landspítalans, komu í þáttinn og fræddu okkur um til dæmis merkin sem við verðum að vera vakandi um, sem gætu bent til þess að slag sé hafið, en þau eru S.L.A.G.: Sjóntruflanir, Lömun útlima, Andlitslömun og Glatað mál. Ef þessi merki eiga við hjá okkur skiptir öllu máli að hringja strax í 112 því hver mínúta er mikilvæg í að lágmarka afleiðingar heilablóðfalls.

Ofbeldi virðist vera að færast í aukana hjá ungu fólki og veldur áhyggjum, hverjar eru orsakirnar og hvernig getum við brugðist við? Við fengum Soffíu Ámundadóttur, verkefnastjóra Menntafléttunnar og kennara, og Arnrúnu Maríu Magnúsdóttur, leikskólakennara í þáttinn í dag. En þær fræddu okkur um málstofu á vegum Menntafléttunnar sem ber yfirskriftina Ræðum um ofbeldi og lausnir.Soffía hefur rannsakað og fjallað um ofbeldi nemenda í meistararitgerð sinni og Arnrún María rekur eigið fyrirtæki, Samtalið fræðsla ekki hræðsla þar sem hún leggur áherslu á samtalið við börn, sem sagt að fræða en ekki hræða.

Í lok þáttar glugguðum við í grein í norska ríkisútvarisins NRK, sem fjallar um hvernig kaffidrykkja getur haft áhrif á kólestrólmagn eða blóðfitu. Það er ekki sama hvernig kaffi við drekkum og hversu mikið af því. En olía í kaffi getur leitt til hækkaðs kólestrólmagns í líkamanum.

Tónlist í þættinum

Ferðabar / Spilverk þjóðanna (Spilverk þjóðanna)

Reyndu aftur / Mannakorn (Magnús Eiríksson)

Tíu dropar / Moses Hightower (Moses Hightower, texti Andri Ólafsson og Steingrímur Karl Teague)

Kaffi til Brasilíu / Stephan Hilmarz og Milljónamæringarnir (Hillard & Miles, texti Stefán Hilmarsson)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Popp og pólitík

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Kristján Guðjónsson

Popp og pólitík

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Kristján Guðjónsson

Nýlega upphófust heitar umræður á facebook-síðunni Nýleg íslensk tónlist um eðli listar og tengsl hennar við tækni eftir að tónlistarmaður að nafni Meistari F deildi tónlist á síðunni. Samkvæmt Spotify aðgangi Meistara F hefur hann gefið út 6 plötur á árinu, en sú nýjasta nefnist Suno Íslensk meistaraverk 1 og inniheldur 44 lög. Vísbendingin er í nafni plötunnar. Meistaraverkin eru smíðuð í samstarfi við tónlistar-spunagreindina Suno AI. Fjöldi tónlistarmanna og menningarvita hafa tjáð sig á síðunni og eru skoðanir vægast sagt skiptar og tilfinningarnar heitar. Lestin í dag er helguð gervigreindartónlist.