Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Útvarpsfréttir.

Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Nú liggur fyrir hvernig skipulagið í stjórnmálunum verður næstu vikur. Kosið verður laugardaginn 30. nóvember og fram að kosningum starfar starfsstjórn Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks undir forsæti Bjarna Benediktssonar. Við fjölluðum um aðdraganda þessarar stöðu sem nú er uppi, þær ákvarðanir sem teknar hafa verið, fyrirbærið starfsstjórn og útlitið almennt í stjórnmálunum: Stefanía Óskarsdóttir, prófessor í stjórnmálafræði við Háskóla Íslands, og Gísli Tryggvason lögmaður, sem er vel að sér í stjórnskipun landsins, komu til okkar.

Borgþór Arngrímsson fjallaði um dönsk málefni. Við sögu kom heimsókn forseta Íslands til Danmerkur, bílastæðavandi í Kaupmannahöfn og gengjastríð.

Í síðasta hluta þáttarins var rætt meira um stöðuna sem upp er komin í stjórnmálunum. Hvernig sér forseti Alþingis þingstörfin ganga fyrir sig? Birgir Ármannsson ræddi við okkur.

Tónlist;

Van Morrison - Into the mystic.

Van Morrison - Crazy love.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Umsjón: Halldóra Björnsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson

Björn Erlingsson hafeðlisfræðingur kom í þáttinn í dag og sagði okkur frá sögu hins fornfræga björgunarskips Vestfirðinga, Maríu Júlía BA 36, sem kom var safnað fyrir og að lokum smiðað í Danmörku. Skipið kom til Íslands árið 1950 og nýttist á fjölbreyttan hátt næstu áratugina, til dæmis er talið að áhafnir skipsins hafi bjargað um tvö þúsund manns og í skipinu var sérútbúin rannsóknarstofa fyrir fiskifræðinga og fyrir sjómælingar. Skipið var því fyrsti vísir að hafrannsóknarskipi á Íslandi. Í dag er skipið komið til hafnar á Húsavík en ætlunin er að gera það upp enda er skipið nú friðað með lögum. Björn sagði okkur merkilega sögu Maríu Júlíu í þættinum.

Á laugardaginn fer fram málþing um fatlað fólk í tæknivæddri framtíð. Hugmyndafræði og ákvæði samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks, sem er nú í lögfestingarferli á Íslandi, nýtast sem grunnviðmið til að meta bæði áhættu og tækifæri sem skapast með aukinni notkun gervigreindar og starfrænnar tækni. Í grundvallaratriðum er samningnum ætlað að tryggja fötluðu fólki jafnrétti og jafnræði á öllum sviðum. Heimsmarkmið SÞ eru sett fram með það að meginmarkmiði að skilja engan eftir og í þeim felst hugsjón um að búa til samfélag þar sem allir, þar á meðal fatlað fólk, njóti jafnra tækifæra og jafnréttis á öllum sviðum. Anna Lára Steindal, framkvæmdastjóri Þroskahjálpar og Magga Dóra Ragnarsdóttir, stafrænn hönnunarleiðtogi Mennskrar ráðgjafar komu í þáttinn og sögðu okkur frá því um hvað verður rætt á þinginu og hvað ber helst að hafa í huga í þessum málum svo að tæknivædd framtíð og gervigreind geti nýst öllum.

Tónlist í þættinum:

Horfðu til himins / Nýdönsk (Daníel Ágúst Haraldsson og Jón Ólafsson)

Farmaður hugsar heim / Ragnar Bjarnason og Elly Vilhjálms (lagið eftir Þórunni Franz og textinn eftir séra Árelíus Níelsson)

One of these things first / Nick Drake (Nick Drake)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Jón Snædal öldrunarlæknir talar um líf.

Umsjón hefur Snjólaug Sveinsdóttir barnalæknir á Vökudeild Barnaspítala Hringsins.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Ríkisstjórnin kemur saman til fundar í dag, í fyrsta skipti síðan Bjarni Benediktsson sleit ríkisstjórnarsamstarfinu og baðst lausnar. Ráðherrar Vinstri grænna, sem hafa sagt að þeir taki ekki þátt í starfsstjórninni, eru boðaðir á fundinn. Þingflokksformenn hafa rætt framhald þingstarfa í morgun.

Verkalýðshreyfingin segir að ráðandi öfl hafi gefist upp á því að ráða niðurlögum verðbólgunnar og bjóði þjóðinni upp á allsherjar ringulreið. Ráðamenn hafi enn og aftur tekið flokkshagmuni fram yfir almannahagsmuni.

Borgarstjóri Nabatieh í Líbanon var drepinn í loftárás Ísraelshers í morgun. Forsætisráðherra Ísraels segir að vopnahlé komi ekki til greina, þrátt fyrir þrýsting Bandaríkjastjórnar.

Það sýndi sig í gær hve brothætt fjarskiptakerfið er við Eyjafjörð, þegar síma-, net- og TETRA-talstöðvakerfi lágu niðri samtímis. Almannavarnir hafa atvikið til skoðunar.

Þolinmæði bæði kennara og lækna er á þrotum í kjaradeilu við ríki og sveitarfélög. Kennarar hafa þegar boðað skæruverkföll og læknar hyggja á aðgerðir semjist ekki fljótlega. Fundur er í deilum beggja stétta hjá ríkissáttasemjara í dag.

Heilt teymi metur það hverju sinni hvort barn eða ungmenni sem glímir við fíknivanda þurfi að leggjast inn á afeitrunardeild, segir forstöðumaður á Landspítala. Stjórnendur Stuðla furða sig á því hversu oft ungmennum er vísað frá deildinni.

Elon Musk hefur gefið meira en 10 milljarða króna til samtaka sem hann stofnaði til stuðnings framboðs Donalds Trump.

Björgvin Páll Gústavsson var í ham í marki Vals þegar liðið mætti Porto í Evrópudeild karla í handbolta í gær

Daglegur fréttaskýringaþáttur þar sem stór og lítil fréttamál eru matreidd á einfaldan hátt.

Í þessum þætti fjöllum við um hvers vegna þekktur geðlæknir var sviptur starfsleyfi sínu í fyrra. Læknirinn segist hafa verið blekktur til að skrifa uppá sterk lyf fyrir látna konu. Stofunótur og gögn frá lækninum hafa vakið upp grunsemdir rannsakenda.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

Er mikið varið í barnabækur í dag? Er úrvalið nógu gott? Þarf að uppfæra bókakostinn og þær hugmyndir sem haldið er að börnum í takt við nýja tíma? Er réttlætanlegt að aðlaga barnabækur eða ritskoða þær?

Við förum á dýptina í pallborðsumræðum.

Þátttakendur:

Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, sagnfræðingur og rithöfundur, bókarýnir, foreldri og sérstök áhugamanneskja um múmínbækur.

Jónas Sigurgeirsson, framkvæmdastjóri BF-útgáfu, undir það heyra nokkur félög, meðal annars Almenna bókafélagið og barnabókaútgáfan Unga Ástin mín sem gefur út harðspjaldabækur fyrir yngstu börnin. BF-útgáfa gefur meðal annars út bækur byggðar á sjónvarpsþáttunum um Blæju og Hvolpasveit og svo hinn klassíska bókaflokk skemmtilegu smábarnabækurnar sem hafa notið vinsælda í áratugi - og þykja sumar umdeildar.

Una Margrét Jónsdóttir, dagskrárgerðarmaður hér á Rás 1, hún varð læs þriggja ára og las alls konar klassískar bækur ung óritskoðaðar, hún hefur mikið velt fyrir sér barnamenningu og barnaefni í gegnum tíðina- og gefið út bækur um barnasöngva og leiki.

Embla Rún Halldórsdóttir, stjórnmálafræðinemi, mikill áhugamaður um bóklestur, bókaáhrifavaldur hjá Forlaginu og fulltrúi yngri kynslóðarinnar í þessu pallborði.

Vísindaspjall - Edda Olgudóttir, vísindamiðlari samfélagsins, segir okkur frá Nóbelsverðlaununum í efnafræði.

Tónlist:

THE KINKS - Picture book.

TALKING HEADS - The Book I Read.

Útvarpsfréttir.

Tónlist frá ýmsum tímum úr ólíkum héruðum Djasslandsins. Íslenskt og erlent í bland.

Tónlist frá útsendingarlogg 2024-10-16

The feeling of jazz - Duke ELlington og John Coltrane

Tyshawn Sorey Trio - REM blues.

Magnús Jóhann Ragnarsson Tónlistarm. - Beautiful skin.

Stína Ágústsdóttir - Ég kveð þig ást.

Coltrane, John - Love.

Laraaji, Shabaka - I'll do whatever you want (feat. Floating Points, Laraaji).

Einar Scheving - Hvert örstutt spor.

Kári Egilsson Band - The Old Streets.

I surrender dear - Thelonius Monk

Adderley, Cannonball, Hayes, Louis, Adderley, Cannonball Sextet, Jones, Sam, Zawinul, Joe, Lateef, Yusef, Adderley, Nat - Autumn leaves.

Útvarpsfréttir.

Fólk og menning í strandbyggðum á Íslandi.

Umsjón: Pétur Halldórsson.

Í þættinum er slegist í för með Skúla Alexanderssyni, fyrrverandi athafnamanni og alþingismanni á Hellissandi. Skúli segir frá gömlu vörunum yst á Snæfellsnesi, meðal annars Gufuskálavör, þar sem enn má sjá kjalförin í fjörugrjótinu eftir bátana sem dregnir voru á land og ýtt úr vör öldum saman frá þessum stöðum. Skúli ræðir um höfnina í Krossavík sem komið var upp eftir að vélar komu í bátana og gömlu varirnar dugðu ekki lengur. Sú höfn dugði þó ekki stækkandi bátum og lagðist af þegar loks fékkst fé til hafnargerðar í Rifi. Litið er inn með Skúla í sjóminjasafnið í Sjómannagarðinum á Hellissandi þar sem varðveitt eru tvö áraskip, áttæringarnir Bliki, elsta varðveitta fiskiskip Íslendinga og Ólafur Skagfjörð. Á lóð safnsins er líka Þorláksbúð, endurgerð samnefnds kots sem stóð fram yfir miðja síðustu öld á Hellissandi, og hún er líka skoðuð í fygld með Skúla sem hefur verið ötull í starfi sínu að minjamálum á Hellissandi og nágrenni.

Útvarpsfréttir.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Melkorka Ólafsdóttir.

Linda Vilhjálmsdóttir er fædd árið 1958 og ólst upp á Seltjarnarnesi. Hún fann ung að hún væri góð í að setja saman orð, hóf að skrifa ljóð í barnaskóla og las allt sem hún komst í á bókasafni Seltjarnarness. Hún var líka ung þegar hún fór að vinna fyrir sér, fyrst með barnapössun og síðar í fiski. Þegar hún hóf nám við Menntaskólann í Reykjavík upplifði hún í fyrsta sinn stéttarvitund en uppgötvaði svo síðar á lífsleiðinni að það sem hafði mótað hana mest var að alast upp sem stúlka í feðraveldi. Linda lærði til sjúkraliða og starfaði lengi við fagið og segir það einnig hafa opnað augu sín fyrir nýjum veruleika.

Linda hefur hlotið mikið lof fyrir ljóð sín og ýmis verðlaun og viðurkenningar hafa fallið henni í skaut. Það er óhætt að segja að rödd Lindu sé einstök í landslagi íslenskra bókmennta og það er mikill fengur að nú sé komið út heildarsafn allra ljóðabókanna níu. Við ætlum að ræða þetta splunkunýja heildarsafn við Lindu í þætti dagsins, og auðvitað margt fleira.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Melkorka Ólafsdóttir

Útvarpsfréttir.

Popp og pólitík

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Kristján Guðjónsson

Kvöldfréttir útvarps

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi, þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Þættir fyrir börn og fjölskyldur þar sem Margrét Kristín Blöndal útskýrir fyrirbæri úr heimi tónlistarinnar þannig að allir skilja.

Veðurstofa Íslands.

Dánarfregnir.

Tónleikahljóðritanir með innlendum og erlendum flytjendum.

Hljóðritun frá lokaumferð kórakeppni EBU, Let the Peoples Sing , Þjóðirnar syngja, sem fram fór 6. október sl.

Fram koma:

*Barnakór Búlgarska útvarpsins.

*Sönghópurinn incantanti frá Sviss.

*Stúlknakór Kaupmannahafnar.

*Chorus Iucundus frá Finnlandi.

*Encore kammerkórinn frá Eistlandi.

*Kvennakórinn KYN frá Finnlandi.

*Háskólakórinn Juventus frá Lettlandi.

*Hägersten A Cappella kórinn frá Svíþjóð.

Umsjón: Ása Briem.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

Er mikið varið í barnabækur í dag? Er úrvalið nógu gott? Þarf að uppfæra bókakostinn og þær hugmyndir sem haldið er að börnum í takt við nýja tíma? Er réttlætanlegt að aðlaga barnabækur eða ritskoða þær?

Við förum á dýptina í pallborðsumræðum.

Þátttakendur:

Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, sagnfræðingur og rithöfundur, bókarýnir, foreldri og sérstök áhugamanneskja um múmínbækur.

Jónas Sigurgeirsson, framkvæmdastjóri BF-útgáfu, undir það heyra nokkur félög, meðal annars Almenna bókafélagið og barnabókaútgáfan Unga Ástin mín sem gefur út harðspjaldabækur fyrir yngstu börnin. BF-útgáfa gefur meðal annars út bækur byggðar á sjónvarpsþáttunum um Blæju og Hvolpasveit og svo hinn klassíska bókaflokk skemmtilegu smábarnabækurnar sem hafa notið vinsælda í áratugi - og þykja sumar umdeildar.

Una Margrét Jónsdóttir, dagskrárgerðarmaður hér á Rás 1, hún varð læs þriggja ára og las alls konar klassískar bækur ung óritskoðaðar, hún hefur mikið velt fyrir sér barnamenningu og barnaefni í gegnum tíðina- og gefið út bækur um barnasöngva og leiki.

Embla Rún Halldórsdóttir, stjórnmálafræðinemi, mikill áhugamaður um bóklestur, bókaáhrifavaldur hjá Forlaginu og fulltrúi yngri kynslóðarinnar í þessu pallborði.

Vísindaspjall - Edda Olgudóttir, vísindamiðlari samfélagsins, segir okkur frá Nóbelsverðlaununum í efnafræði.

Tónlist:

THE KINKS - Picture book.

TALKING HEADS - The Book I Read.

eftir Thor Vilhjálmsson, höfundur les.

Bókin inniheldur þrjár sögur eða „skýrslur“ eins og höfundurinn kallar þær. Allt eru það íronískar ferðasögur, hver með sínu móti. Fyrsta skýrslan nefnist „Hrakningar“ og er skopstæling á íslenskum frásöguþáttum um hrakninga og mannraunir. Þar segir frá nokkrum bændum sem taka sig upp um hávetur í leit að konu sem á að vera grafin í fönn í óbyggðum. Það er einmitt Folda sú sem bókin dregur nafn af. Næsta skýrsla, „Sendiför,“ segir frá kynnisferð íslenskrar sendinefndar til Kína og óspart gert gys að heimóttarskap landans í fjarlægum löndum. Loks er svo „Skemmtiferð“, sem fjallar um för borgaralegra hjóna til sólarlanda. Þau búa á fínu hóteli en hafa ekki ráð á borga fyrir matinn þar og nærast ekki á öðru en ólívum.

Folda kom út árið 1972, naut strax vinsælda lesenda og þótti með aðgengilegustu verkum höfundarins á þeim tíma. (Áður á dagskrá 2009)

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson

Björn Erlingsson hafeðlisfræðingur kom í þáttinn í dag og sagði okkur frá sögu hins fornfræga björgunarskips Vestfirðinga, Maríu Júlía BA 36, sem kom var safnað fyrir og að lokum smiðað í Danmörku. Skipið kom til Íslands árið 1950 og nýttist á fjölbreyttan hátt næstu áratugina, til dæmis er talið að áhafnir skipsins hafi bjargað um tvö þúsund manns og í skipinu var sérútbúin rannsóknarstofa fyrir fiskifræðinga og fyrir sjómælingar. Skipið var því fyrsti vísir að hafrannsóknarskipi á Íslandi. Í dag er skipið komið til hafnar á Húsavík en ætlunin er að gera það upp enda er skipið nú friðað með lögum. Björn sagði okkur merkilega sögu Maríu Júlíu í þættinum.

Á laugardaginn fer fram málþing um fatlað fólk í tæknivæddri framtíð. Hugmyndafræði og ákvæði samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks, sem er nú í lögfestingarferli á Íslandi, nýtast sem grunnviðmið til að meta bæði áhættu og tækifæri sem skapast með aukinni notkun gervigreindar og starfrænnar tækni. Í grundvallaratriðum er samningnum ætlað að tryggja fötluðu fólki jafnrétti og jafnræði á öllum sviðum. Heimsmarkmið SÞ eru sett fram með það að meginmarkmiði að skilja engan eftir og í þeim felst hugsjón um að búa til samfélag þar sem allir, þar á meðal fatlað fólk, njóti jafnra tækifæra og jafnréttis á öllum sviðum. Anna Lára Steindal, framkvæmdastjóri Þroskahjálpar og Magga Dóra Ragnarsdóttir, stafrænn hönnunarleiðtogi Mennskrar ráðgjafar komu í þáttinn og sögðu okkur frá því um hvað verður rætt á þinginu og hvað ber helst að hafa í huga í þessum málum svo að tæknivædd framtíð og gervigreind geti nýst öllum.

Tónlist í þættinum:

Horfðu til himins / Nýdönsk (Daníel Ágúst Haraldsson og Jón Ólafsson)

Farmaður hugsar heim / Ragnar Bjarnason og Elly Vilhjálms (lagið eftir Þórunni Franz og textinn eftir séra Árelíus Níelsson)

One of these things first / Nick Drake (Nick Drake)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Popp og pólitík

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Kristján Guðjónsson