Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Guðný Hallgrímsdóttir flytur.

Útvarpsfréttir.

Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir fylgja hlustendum inn í daginn, skýra baksvið frétta og ræða við áhugavert fólk um Ísland og umheiminn.

Góð fjarskipti eru mikilvæg, það þekkjum við flest úr daglega lífinu. Mjög margt í kringum okkur er undir sambandi og tengingum komið. Fjarskiptakerfið í landinu er almennt gott en stundum verður rof; sendar bila og strengir slitna. Og sums staðar er reyndar ekkert samband. Jafnvel þar sem fólk býr og þar sem fjölfarnir vegi liggja. Við drógum upp mynd af fjarskiptanetinu í þættinum í dag, spurðum um bresti og fyrirhugaðar framkvæmdir, til svara var Þorleifur Jónasson, sviðsstjóri hjá Fjarskiptastofu.

Borgþór Arngrímsson sagði frá því sem er efst á baugi í Danmörku. Við sögu komu áhyggjur Dana af yfirlýsingum Bandaríkjaforseta, sjóbjörgunarskip, kirkjugarðar og svo auðvitað handbolti.

Eftir að nýja ríkisstjórnin setti Evrópumálin á dagskrá er umræðan farin af stað og hún á án efa eftir að þyngjast næstu mánuði og misseri. Hætt er við að hagsmunaaðilar yfirtaki umræðuna og upplýsingamiðlunina; af því hefur í það minnsta Valgerður Björk Pálsdóttir doktorsnemi í stjórnmálafræði áhyggjur, sem hún viðraði í grein á Vísi fyrr í vikunni. Hún leggur til að aðferðum rökræðu- og þátttökulýðræðis verði beitt áður en þjóðin greiðir atkvæði um framhaldið. Hún sagði okkur frá þessum aðferðum.

Tónlist:

Snorri Helgason - Gerum okkar besta.

Stig Skovlind - Jeg skal hilse fra Havana.

Mannakorn - Reyndu aftur.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Umsjón: Halldóra Björnsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Grunnþörf okkar í barnæsku eru að tengjast tilfinningaböndum við foreldra og/eða ummönnunaraðila. Þannig fáum við þörfinni fyrir kærleika, öryggi og vernd mætt. En ef það verður tengslaröskun, tengslavandi, vegna vanrækslu, misalvarlegrar, þá geta afleiðingarnar og vandinn þróast og haft áhrif á allt nærumhverfi okkar, sérstaklega ef við fáum ekki hjálp við að vinna úr þeirri reynslu. Jóhanna Jóhannesdóttir, félagsráðgjafi, MA og fjölskyldufræðingur, var hjá okkur í dag og hún fræddi okkur um þetta en hún kennir einmitt á námskeiði sem kallast Fjöláfalla- og tengslavandi hjá börnum frá 11-16 ára hjá Endurmenntun HÍ.

Breytingaskeiðið er vissulega áskorun fyrir margar konur en það er engin ástæða til þess að þjást í hljóði og reyna að þrauka. Afleiðingarnar geta verið margvíslegar og það er mjög breytilegt hvenær breytingaskeiðið hefst hjá konum og hversu langt tímabil það er. Guðrún Arnalds, heildrænn heilsuráðgjafi, hefur starfað við heildræna heilsuráðgjöf í um 30 ár, auk þess að kenna leiðir til að auka líkamsvitund og styrkja tengslin milli hugar og líkama. Guðrún kom í þáttinn í dag og sagði meðal annars frá svefntruflunum, sem eru talsvert algengar á breytingaskeiðinu, en hún býður konum einmitt upp á ókeypis námskeið til að takast á við svefntruflanir.

Svo fræddums við um nokkuð sem heitir Alexanderstækni, en með þeirri nálgun er unnið með stöðu höfuðs, háls og hryggjarsúlu, öndun, meðvitund og hreyfingu til þess að vinna gegn óæskilegri spennu í líkamanum, en hún getur haft mikil áhrif á til dæmis stoðkerfi líkamans. Harpa Guðmundsdóttir lærði Alexanderstækni í London á árunum 1996-1999 og einnig lærði hún fæðingarhjálp með þeirri tækni og hún hefur að auki aðstoðað til dæmis leikara og söngvara með þessari tækni.

Tónlist í þættinum:

Fyrir austan mána / Sextett Ólafs Gauks (Oddgeir Kristjánsson og Loftur Guðmundsson)

You’ve Lost That Lovin’ Feeling / Righteous Brothers (Barry Mann, Cynthia Weil & Phil Spector)

Lazy Sunday / Small Faces (Lane & Marriott)

Njáll og Bergþóra / Spilverk þjóðanna (Spilverk þjóðanna)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón hefur Hildigunnar Sverrisdóttir arkítekt.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Þrjátíu mál tengd e.coli hópsmiti í leikskólanum Mánagarði eru komin til Tryggingafélagsins Sjóvár. Foreldrar barns á leikskólanum fara fram á lögreglurannsókn.

Allsherjarverkfall allra kennarafélaganna kemur til greina ef ekki hefur samist í febrúar. Lausn er ekki í sjónmáli.

Þrír skipverjar á Hugin frá Vestmanneyjum eru lausir undan sakamálarannsókn vegna skemmda á vatns- og ljósleiðaraleiðslum. Vestmannaeyjabæjar höfðar skaðabótamál gegn útgerðinni á næstunni.

Evrópa þarf að framleiða meira af hergögnum og búa sig undir það versta, segir utanríkismálastjóri Evrópusambandsins og tekur undir með Bandaríkjaforseta um að Evrópuríki þurfi að fjárfesta meira í varnarmálum.

Loðnuleitarskip hafa fundið loðnugöngur austan við land en ekki er vitað hvort þær eru nógu stórar til að gefa út kvóta.

Fjórir hafa látist í kulda og stormi sem gengur yfir stærstan hluta Bandaríkjanna. Snjóað hefur í Suðurríkjunum og aldrei hefur snjóað meira í New Orleans.

Stjörnuhiminninn er óvenju fallegur þessa dagana og afstaða reikistjarnanna áhugaverð fram í febrúar. Nokkrar þeirra eru í beinni röð en það gerðist síðast fyrir 400 árum.

Strákarnir okkar í handboltanum gera sitt besta gegn Egyptum í dag, og aðeins betur ef það er það sem þarf. Liðið styrkir stöðu sína til muna með sigri.

Daglegur fréttaskýringaþáttur þar sem stór og lítil fréttamál eru matreidd á einfaldan hátt.

Útgerðarfélagið Samherji á Akureyri er annað stærsta sjávarútvegsfyrirtæki landsins miðað við úthlutaðan kvóta á þessu fiskveiðiári. Einungis Brim hf. Í Reykjavík er stærra miðað við kvótaeign. Í þættinum er sagt frá eignarhaldi eigenda og stofnanda Samherja á öðrum fyrirtækjum í íslensku atvinnulífi og rætt um samþjöppun í eignarhaldi á aflaheimildum.

Í Þetta helst á síðustu viku hefur verið fjallað um eignarhald eigenda Ísfélagsins og Kaupfélags Skagfirðinga á fyrirtækjum í öðrum rekstri en útgerð. Allar þessar þrjár útgerðir eru á lista Fiskistofu yfir fimm stærstu útgerðir landsins. Hinar tvær eru Brim og Síldarvinnslan, sem Samherji á rúmlega 30 prósenta hlut í.

Umsjón: Ingi Freyr Vilhjálmsson

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

Útvarpsfréttir.

Tónlist frá ýmsum tímum úr ólíkum héruðum Djasslandsins. Íslenskt og erlent í bland.

Útvarpsfréttir.

Robert Schumann (1810–1856) var eitt merkasta tónskáld nítjándu aldar. Hann er erkitýpa hins rómantíska snillings og sveiflaðist stöðugt á milli oflætis og deyfðar, ofsalegra afkasta og algjörs aðgerðaleysis. Draumur Schumanns um að verða konsertpíanisti rættist ekki, en fyrsta áratug tónsmíðaferils síns helgaði hann píanóinu alla krafta sína og voru 23 fyrst útgefnu tónverk hans samin fyrir einleikspíanó. Þar á meðal eru mörg af merkustu og þekktustu verkum sem skrifuð hafa verið fyrir hljóðfærið. Sex þeirra hljóma í þessari þáttaröð, öll samin á gríðarlega frjósömu fjögurra ára tímabili (1834–38) og þrungin persónulegum tilvísunum og táknum. Í þáttunum er ljósi varpað á þessi tengsl með brotum úr dagbókum og bréfum og sagt frá áhrifum ástarmála hins unga tónskálds á tilurð verkanna.

Umsjón: Halldór Hauksson.

Vorið 1838 höfðu þau Robert og Clara verið aðskilin í marga mánuði vegna andstöðu Friedrichs Wieck, föður Clöru og píanókennara Schumanns, við sambandi þeirra. Þrátt fyrir það var þetta gjöfull tími á tónsmíðaferli Schumanns. Í febrúar og mars samdi hann nokkra tugi stuttra píanólaga sem hann kallaði „ljúfar litlar bernskumyndir“. Þrettán þeirra birtust ári síðar á prenti sem Kinderszenen, op. 13. „Verkið hreyfir svo við mér að ég er í algjöru sæluástandi,“ sagði Clara í bréfi til Roberts. „Ég er stöðugt með lögin í huganum, þau eru svo einföld og yndisleg, svo mikið þú.“ Í þættinum hljóma líka nokkur lög úr öðru klassísku barnalagasafni eftir Schumann, Album für die Jugend, op. 68.

Lesarar með umsjónarmanni eru Jóhannes Ólafsson og Halla Harðardóttir.

Útvarpsfréttir.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Melkorka Ólafsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Popp og pólitík

Umsjón: Kristján Guðjónsson, Lóa Björk Björnsdóttir og Anna Gyða Sigurgísladóttir.

Fréttir

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi, þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Þáttur fyrir forvitna krakka og aðra fjölskyldumeðlimi. Sigyn Blöndal segir frá fólki, fyrirbærum og hugmyndum á upplýsandi hátt.

Í þættinum í dag ætlum við að kynnast sögunni á bak við þorra.

Þorri hefst á morgun, á bóndadaginn en hvernig byrjaði það allt saman. Hvað er þessi þorri og hvernig var þjóðtrúin okkar í gamla daga sem tengdist þorranum og bóndadeginum. Hvað gerðu húsfreyjurnar og hvað gerðu bændur? Hvað er þorrablót og hver er saga þeirrar hefðar og hvernig er þetta með þorramatinn? Hvernig breyttist þessi hefðbundni íslenski matur, sem við borðuðum allt árið yfir í að vera bara borðaður á þorranum.

Allt um þorrann í þættinum í dag.

Veðurfregnir kl. 18:50.

Dánarfregnir.

Tónleikahljóðritanir með innlendum og erlendum flytjendum.

Hljóðritun frá tónleikum Fílharmóníusveitarinnar í London sem fram fóru í Royal Festival Hall tónleikasalnum í London, 11. nóvember sl.

Á efnisskrá:

*Píanókonsert nr. 1 í d-moll op. 15 eftir Johannes Brahms.

*Mother Tongue eftir Freya Waley -Cohen - frumflutningur.

Einleikari: Víkingur Heiðar Ólafsson.

Stjórnandi: Edvard Gardner.

Umsjón: Melkorka Ólafsdóttir.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

Guðrún Borgfjörð var dóttir Jóns Borgfirðings og systir Klemensar Jónssonar landritara og Finns Jónssonar prófessors. Hún var ekki studd til mennta eins og þeir þó hún væri bókhneigð og fróðleiksfús. Klemens bróðir Guðrúnar hvatti hana til að rita endurminningar sínar. Hún bregður upp mynd af æskuheimili sínu, lýsir hversdagslífinu, samtímanum, atburðum sem hún tók þátt í og fólki sem hún kynntist.

Jón Aðils les.

(Áður á dagskrá 1973)

Veðurfregnir kl. 22:05.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Grunnþörf okkar í barnæsku eru að tengjast tilfinningaböndum við foreldra og/eða ummönnunaraðila. Þannig fáum við þörfinni fyrir kærleika, öryggi og vernd mætt. En ef það verður tengslaröskun, tengslavandi, vegna vanrækslu, misalvarlegrar, þá geta afleiðingarnar og vandinn þróast og haft áhrif á allt nærumhverfi okkar, sérstaklega ef við fáum ekki hjálp við að vinna úr þeirri reynslu. Jóhanna Jóhannesdóttir, félagsráðgjafi, MA og fjölskyldufræðingur, var hjá okkur í dag og hún fræddi okkur um þetta en hún kennir einmitt á námskeiði sem kallast Fjöláfalla- og tengslavandi hjá börnum frá 11-16 ára hjá Endurmenntun HÍ.

Breytingaskeiðið er vissulega áskorun fyrir margar konur en það er engin ástæða til þess að þjást í hljóði og reyna að þrauka. Afleiðingarnar geta verið margvíslegar og það er mjög breytilegt hvenær breytingaskeiðið hefst hjá konum og hversu langt tímabil það er. Guðrún Arnalds, heildrænn heilsuráðgjafi, hefur starfað við heildræna heilsuráðgjöf í um 30 ár, auk þess að kenna leiðir til að auka líkamsvitund og styrkja tengslin milli hugar og líkama. Guðrún kom í þáttinn í dag og sagði meðal annars frá svefntruflunum, sem eru talsvert algengar á breytingaskeiðinu, en hún býður konum einmitt upp á ókeypis námskeið til að takast á við svefntruflanir.

Svo fræddums við um nokkuð sem heitir Alexanderstækni, en með þeirri nálgun er unnið með stöðu höfuðs, háls og hryggjarsúlu, öndun, meðvitund og hreyfingu til þess að vinna gegn óæskilegri spennu í líkamanum, en hún getur haft mikil áhrif á til dæmis stoðkerfi líkamans. Harpa Guðmundsdóttir lærði Alexanderstækni í London á árunum 1996-1999 og einnig lærði hún fæðingarhjálp með þeirri tækni og hún hefur að auki aðstoðað til dæmis leikara og söngvara með þessari tækni.

Tónlist í þættinum:

Fyrir austan mána / Sextett Ólafs Gauks (Oddgeir Kristjánsson og Loftur Guðmundsson)

You’ve Lost That Lovin’ Feeling / Righteous Brothers (Barry Mann, Cynthia Weil & Phil Spector)

Lazy Sunday / Small Faces (Lane & Marriott)

Njáll og Bergþóra / Spilverk þjóðanna (Spilverk þjóðanna)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Popp og pólitík

Umsjón: Kristján Guðjónsson, Lóa Björk Björnsdóttir og Anna Gyða Sigurgísladóttir.