Root

Veður

Dagskrá sjónvarps

Dagskrá útvarps

Íþróttir

Menning og dægurmál

Auðskilið

Fréttir á auðskildu máli

Forsíða

Sigríður Kristín Þorgrímsdóttir með bók sína Piparmeyjar, nóvember 2025.

fre_20251203_133348891

„Hún átti eftir að láta þessa drauma rætast og sagan er svolítið um það hvernig henni tókst það,“ segir Sigríður um fröken Thoru, yngstu dóttur embættismanns sem aldrei giftist. Hún vildi segja sögu piparmeyjanna og kanna viðhorfin til þeirra.

Hvers vegna fengu einhleypar konur neikvæðan stimpil piparmeyjarinnar?

Bókmenntir

Egill Þórólfsson ræðir við fréttamann um um skriðuna á Þormóðsstöðum í Sölvadal 1995.

fre_20251203_115545160

Í lok júní 1995 féll stór skriða nálægt bænum Þormóðsstöðum í Sölvadal í Eyjafirði. Bændur upplifðu afskiptaleysi eftir þessar náttúruhamfarir og búskapur lagðist af á jörðinni.

„Það hefði gjarnan einhver mátt koma og ræða við okkur“

Mannlíf

fre_20251202_103750793

Kolbeinn Rastrick, kvikmyndagagnrýnandi Lestarinnar á Rás 1, rýnir í stórmyndina Wicked: For Good. „Hún er grínmynd, söngleikur, ástarmynd, ádeila á fasisma, ádeila á hugmyndina um gott og slæmt og saga um vináttu.“

Wicked: For Good ⁠– Fínasta vitleysa til að gráta yfir

Kvikmyndagagnrýni

Dagur Hjartarson í Kiljunni vegna útgáfu bókarinnar Frumbyrjur.

fre_20251111_15462183

Rithöfundurinn Dagur Hjartarson horfðist í augu við örlögin þegar kona hans fæddi barn í sjúkrabíl í gulri viðvörun. Lífsreynslan sat eftir og varð uppspretta að nýjustu skáldsögu hans Frumbyrjur. Hann segir listsköpun vera lýðheilsumál.

„Maður hefur svo lítið vald á þessum stóru hlutum“

Bókmenntagagnrýni

Samsett mynd með skjáskotum af dagskrá útvarpsins 21.-27. nóvember 1971. Jóhann S. Hannesson hafði umsjón með Daglegu máli sem var á dagskrá 24. nóvember kl. 19.30. Á grænum bakgrunni þar sem sést í útvarpstæki og hljóðnema.

fre_20251202_085535156

Orðið „hart“ í merkingunni „hratt“ hefur löngum verið fólki þyrnir í augum. Sumum hefur þótt það ónothæft í þessari merkingu vegna þess að ein önnur merking er „hart viðkomu“. Fjallað er um þessa málnotkun í Orði af orði á Rás 1.

Jafn óþarft og það er vonlaust að reyna að breyta gamalli málvenju

Íslenska

fre_20250305_133729930

„Slúðrið fer svo víða og það gengur svo vel að flytja það áfram,“ segir Úlfar Þormóðsson sem fjallar í nýrri bók um endurkomu stóra málverkafölsunarmálsins inn í íslenska umræðu og segir frá viðbrögðum sínum og tilfinningum.

„Það er út af öfundinni sem ég held að margt af því sem um mig er sagt sé sprottið“

Úr dagskrá Rásar 1

Hér má finna beina útsendingu Rásar 1 og hlusta á alla þætti á dagskrá útvarpsins.

Rás 1 í spilara RÚV

Þeir tónlistarmenn og tónskáld sem vilja gera tónlist sína aðgengilega dagskrárgerðafólki á Rás 2 og/eða Rás 1 í Safni RÚV geta sent inn lögin sín hér.

Senda inn tónlist

inn_20250303_101958765

Í umræðunni

Hljóðrás ævi minnar verður á dagskrá Rásar 1 í sumar. Nú gefst almenningi kostur á að senda inn hugmynd að þáttaröð.

Hver er hljóðrás ævi þinnar?

Tónlist

Samsett mynd af Öldu Music, Universal Music Group og Udio.

fre_20251201_130926241

„Mín persónulega skoðun er sú að við eigum auðvitað að fagna þessum tæknibreytingum,“ segir framkvæmdastjóri Öldu Music. Universal Music Group mun vinna með Udio að þróun gervigreindartónlistar á ábyrgan hátt og íslensk tónlist fellur þar undir.

Íslensk tónlist verður líklega notuð til að þjálfa gervigreind

gra_20251118_134654331

Upplestur Guðna Th. Jóhannessonar, sagnfræðings og fyrrverandi forseta Íslands, á bók sinni Fyrstu forsetarnir - Embætti þjóðhöfðingja Íslands á 20. öld hefst í kvöld, á fullveldisdaginn, á Rás 1 og verður síðan aðgengilegur á Spilara RÚV.

Bókalestur gjöf til þjóðarinnar

Forseti Íslands

Úr kvikmyndinni Stella í orlofi, Gestur Einar Jónsson og Edda Björgvinsdóttir í hlutverkum sínum.

fre_20251129_12093023

„Það var ekki hægt að taka þetta tvisvar,“ segir Gestur Einar Jónasson um eina frægustu senu íslenskrar kvikmyndasögu. Það þurfti að nota efnafræðiblöndu til að það liti út fyrir að Stella Löve hefði kveikt í typpinu á Georgi manni sínum.

„Þetta var ein taka, svo bara er skvett á gamla og allt fer að fuðra“

fr_20200605_138211.jpg

Íslenskir námsmenn hafa lent í vandræðum þegar þeir sækja um grunnnám í erlendum háskólum þar sem stúdentspróf af ýmsum brautum uppfyllir ekki þær kröfur sem eru gerðar til nýnema við háskóla.

Stúdentsprófið uppfyllir ekki alltaf kröfur háskóla

Menntamál

Sigrún Alba Sigurðardóttir og bókin hennar Þegar mamma mín dó.

fre_20251128_101341510

Soffía Auður Birgisdóttir, gagnrýnandi Víðsjár, fjallar um bókina Þegar mamma mín dó eftir Sigrúnu Ölbu Sigurðardóttur. „Hún lýsir vel hvernig líkami okkar bregst við sorg og áföllum og hvernig skilningarvitin skerpast.“

Þegar mamma mín dó: Sýnir okkur að lífið togar í okkur þrátt fyrir að ástvinir veikist og deyi

Samsett mynd af bókinni Blaka eftir Rán Flygenring og höfundurinn í garðinum sínum yfir vetur.

fre_20251126_120549589

Rán Flygenring ætlaði sér alls ekki að skrifa ógnvekjandi sögu fyrir börn heldur var hún að velta fyrir sér myrkri og ljósi. Börn heillast af sögunni og Rán sér alveg nýjan glampa í augum þeirra þegar hún les fyrir þau.

Fattaði ekki að sagan væri hrollvekja fyrr en eftir á

Leikkonan Kristín Þóra Haraldsdóttir í hljóðstofu Rásar 1, nóvember 2025.

fre_20251127_141417239

Kristín Þóra Haraldsdóttir segir gott fyrir taugakerfið að hafa ekki of miklar skoðanir á hvort hún stendur sig vel eða illa. Hún viti að hæfileikar hennar liggja á leiksviðinu en í streitu byrjar niðurrif. Hún leikur í nýjum þáttum, Heimaey.

„Ég reyni að hafa ekki skoðun á því sem ég er að gera“

Sigurður Ámundason myndlistarmaður fyrir utan Gróttuvita þar sem hann heldur sýningu, nóvember 2025.

fre_20251126_154301868

„Það er stór misskilningur að lífið sé alvarlegt. Ég held að það sé bara mjög hættulegur misskilningur,“ segir Sigurður Ámundason listamaður. Hann segir listamenn ekki predika heldur fela það sem þeir meina.

Listamenn eru eins og prestar

Myndlist

Andri Snær Magnason í Kiljunni vegna bókarinnar Jötunheimar.

fre_20251028_125610518

Með skáldsögu sinni Jötunsteini opnar Andri Snær inn á heita umræðu um fegurð í borg sem virðist vera hverfandi. „Okkur hefur vantað mjög djúpa umræðu um byggingarlist,“ segir hann þó hann vilji ekki reita fólk til reiði við lesturinn.

Vill alls ekki stuðla að reiði en bókin er kannski of sönn

fr_20211210_171438.jpg

Hallgrímur Helgason kynntist Þorgerði Öglu konu sinni í búsáhaldabyltingunni, nýskilinn og lemstraður. Það varð frægt þegar hann barði í bíl Geirs Haarde þáverandi forsætisráðherra og segist hann kannski hafa gert það til að ganga í augun á henni.

„Ég segi stundum að Geir Haarde sé okkar ástarengill“

Frá opnun sýningarinnar Skúlptúr skúlptúr performans í Gerðarsafni, nóvember 2025.

fre_20251119_10060779

Ragna Sigurðardóttir, rithöfundur og myndlistarmaður, fjallar í pistli sínum í Víðsjá um sýningarnar Skúlptúr skúlptúr performans í Gerðarsafni og sýninguna Safakúr í SIND Gallery.

Snúið upp á alvöruna

Myndlistagagnrýni

Arnór Pálmi Arnarson leikstjóri í Efstaleiti nóvember 2025.

fre_20251124_114851237

„Ótrúlegt en satt gekk þetta,“ segir Arnór Pálmi Arnarson. Hann leikstýrir Heimaey, nýjum spennuþáttum í Sjónvarpi Símans sem eru teknir upp í Vestmannaeyjum og í Portúgal. Gestrisni Vestmanneyinga var til fyrirmyndar þegar tökulið bar að garði.

„Lögreglan rétti okkur lyklana að bílunum og sagði: Gangi ykkur vel“

Frá lokapartíi Reykjavík Dance Festival 2025.

fre_20251120_143513727

Katla Ársælsdóttir, sviðslistagagnrýnandi Víðsjár á Rás 1, skellti sér á Reykjavík Dance Festival og sagði frá því sem fyrir augu hennar bar. „Það er augljóst að mikil gróska er í danssenunni hér á landi.“

Reykjavík Dance Festival: Einstök hátíð sem sýnir hve fjölbreytt og spennandi danssenan er

Dans

Kennslustund í Menntaskólanum við Hamrahlíð.

kve_20240923_132457758

Samhliða því að nánast allir hefja nám í framhaldsskóla að loknu grunnskólaprófi fjölgar nemendum sem þurfa aukinn stuðning. Mjög margir framhaldsskólar sinna þessum nemendum mjög vel og vildu gjarnan taka við fleiri.

Krakkarnir eru ekki vandamálið

Halldór Laxness Halldórsson, Dóri DNA.

skj_20251114_132227244

„Ef ég væri samsæriskenningamiðaður væri það pistill um Sjálfstæðisflokkinn en mér skildist á endanum að það hafi verið pistill um Jón Viðar Jónsson,“ segir Halldór Laxness Halldórsson sem starfaði um skeið sem pistlahöfundur Fréttablaðsins.

Var rekinn af Fréttablaðinu fyrir pistil: „Ég tók þessu eitthvað illa“

fre_20251117_083704476

Davíð Roach Gunnarsson, tónlistargagnrýnandi Lestarinnar á Rás 1, fjallaði um plötuna Getting Killed með hljómsveitinni Geese.

Grípandi Gæsir endurlífga indírokkið

Tónlistargagnrýni

Karl Ágúst Úlfsson á Kaffitorgi RÚV með bók sína Fíflið sem ég var. Nóvember 2025.

fre_20251120_150342365

Fyrst eftir heilaskurðaðgerð hafði Karl Ágúst Úlfsson áhyggjur af að finna sjálfan sig ekki aftur. Hann áttaði sig þó ekki nógu vel á ástandinu til að verða of svartsýnn. Hann gat líka hlegið að sjálfum sér og vitleysunni sem honum datt í hug.

Bjargráð í veikindunum var að hafa húmor fyrir sjálfum sér

Samsett mynd af höfundinum Degi Hjartarsyni og bók hans Frumbyrjur.

fre_20251118_0926192

Gauti Kristmannsson, bókmenntagagnrýnandi Víðsjár á Rás 1, rýnir í nýjustu bók Dags Hjartarsonar, Frumbyrjur. „Það sem gerir þessa einföldu frásögn svo áhrifaríka er hversu vel uppbyggð hún er og leidd til enda.“