Ný ríkisstjórn kynnt á blaðamannafundi

Blaðamannafundinum er lokið og við kveðjum því frá þessari fréttavakt.

Til þess að fara yfir helstu atriði ætlar ríkisstjórnin að ná stöðugleika í efnahaginum með því að ná stjórn á fjármálum ríkisins og skapa skilyrði fyrir lækkun vaxta, m.a. með stöðugleikareglu og stöðvun hallareksturs.

Efnahagsmál

• Eitt af forgangsverkefnum nýrrar ríkisstjórnar verði að hagræða, einfalda stjórnsýslu og sameina stofnanir. Þetta verður meðal annars gert með því að fækka ráðuneytum um eitt.
• Á sama tíma hyggst ríkisstjórnin bæta skattskil, loka glufum og fækka undanþágum í skattkerfinu.
• Ríkisstjórnin mun beita sér fyrir því að fleiri íbúðir nýtist sem heimili fólks, m.a. með breyttum reglum um skammtímaleigu, auk þess að liðka fyrir uppbyggingu á færanlegum einingahúsum og umbreytingu atvinnuhúsnæðis í íbúðir
• Hlutdeildarlán verða fest í sessi með skilvirkari framkvæmd, staða leigjenda styrkt og stutt við húsnæðisfélög án hagnaðarsjónarmiða.

Orku og loftslagsmál

• Auka á orkuöflun, styrkja flutningskerfi og bæta orkunýtni þannig að stutt verði við orkuskipti og verðmætasköpun um allt land.
• Unnið verður að loftslagsaðgerðum svo að Ísland nái kolefnishlutleysi fyrir árið 2040.

Velferðarmál

• Hækka á örorku- og ellilífeyri á hverju ári til samræmis við hækkun launavísitölu en þó aldrei minna en verðlag. Almennt frítekjumark ellilífeyris hækkar í skrefum upp í 60 þúsund krónur á mánuði.

Auðlindagjöld

• Ríkisstjórnin hyggst taka upp auðlindagjald fyrir aðgang ferðamanna að náttúruperlum Íslands. Á meðan unnið er að útfærslu verða innheimt komugjöld.
• Í sjávarútvegi verða gerðar auknar kröfur um gagnsæi í eignarhaldi og skerpt á skilgreiningu tengdra aðila.

Menning

• Lögð verður áhersla á að auka aðgengi landsmanna að menningarlífi óháð efnahag og búsetu.
• Ríkisstjórnin mun hlúa að íslenskri tungu og menningararfi þjóðarinnar og leitast við að auka enn frekar útflutning og verðmætasköpun í skapandi greinum.

Menntamál

• Hefja á sókn í menntamálum og bæta umhverfi nemenda og kennara.
• Lögð verður áhersla á íslenskukennslu, læsi og aðgengi að fjölbreyttum námsgögnum.
• Styðja þarf skólakerfið til að mæta áskorunum, tryggja inngildingu barna sem ekki hafa íslensku að móðurmáli

Útlendingamál

• Með því að innflytjendur fái tækifæri til að læra íslensku og taka virkan þátt í samfélaginu.
• Ríkisstjórnin vill gæta samræmis við reglur nágrannaríkja á sviði útlendingamála og styrkja stjórnsýslu til að tryggja mannúðlegt og skilvirkt móttökukerfi fyrir umsækjendur um alþjóðlega vernd.
• Heimilt verður að afturkalla alþjóðlega vernd og brottvísa fólki sem fremur alvarleg afbrot eða ógnar öryggi ríkisins.

Öryggismál

• Fjölga á verulega lögreglumönnum á kjörtímabilinu.
• Tekið verður fast á skipulagðri glæpastarfsemi, netbrotum, mansali og kynbundnu ofbeldi. Samhliða þessu verða aðrir þættir réttarkerfisins styrktir til að tryggja hraða og örugga málsmeðferð.

Innganga í ESB

• Þjóðaratkvæðagreiðsla um framhald viðræðna um aðild Íslands að Evrópusambandinu fer fram eigi síðar en árið 2027.
• Í upphafi kjörtímabilsins verður óháðum erlendum sérfræðingum falið að vinna skýrslu um kosti og galla krónunnar og valkosti Íslands í gjaldmiðlamálum.

Kristrún segir að áætlanir ríkisstjórnarinnar varðandi auðlindagjöld í sjávarútvegi verði kynntar á næstu vikum.

Það komi til greina að vera með þrepaskiptingu eða að skoða hvernig tekjuandlagið í veiðigöldunum myndast.

Allar séu þær sammála um að breytinga sé þörf í þessum málaflokki.

Kristrún segir að ekki standi til að hækka virðisaukaskatt í ferðajónustu en farið verður frekar í gjaldtöku í tengslum við aðgangsstýringu að ákveðnum ferðamannastöðum.

Margir eftirstóttustu ferðamannastaðir landsins séu í eigu ríkisins og því geti þeir aukið á hagnað. Þá sé einnig vilji fyrir henda til að setja á komugjöld á farþega hingað til lands.

Kristrún vonast til þess að þing geti komið saman seinni hlutann í janúar.

Þingmálaskrá verður stillt upp á næstu vikum og segir Kristrún að kominn sé listi yfir áherslumál.

Farið verður strax í að styrkja ákveðin meðferðarúrræði og komið verður á aðgerðum vegna skammtímaleigu íbúða.

Þá tekur Kristrún fram að vinna við fjármálaáætlun hefjist strax þegar þing kemur saman.

Inga Sæland segir að þröskuldur í útlendingamálum verði hækkaður eða lækkaður í samræmi við það sem er að gerast á Norðurlöndunum.

Þorgerður Katrín bregst við spurningu um það hvers vegna ákveðið var að skipa Daða Má Kristófersson sem fjármálaráðherra þrátt fyrir að hann sitji ekki á þingi.

Hann hefur ríkt umboð frá flokknum, þetta var samþykkt á þingflokksfundi, þetta var samþykkt á ráðgjafarfundi, segir hún og tekur fram að hafi unnið náið með flokknum í gegnum tíðina. Þá tekur hún einnig fram að Daði sé sérstaklega vel menntaður til að gegna embættinu en hann er auðlindahagræðingur.

Inga Sæland segir það mikilvægt að þjóðin fái að ákveða hvort ganga eigi í ESB þrátt fyrir að hún sjálf segist ekki vilja ganga í bandalagið.

Kristrún svarar fyrstu spurningu úr sal sem snýr að fjármögnun aðgerða.

Bætt skattskil og hagræðingar í ríkisrekstri, til dæmis með fækkun ráðuneyta, eiga að fjármagna helstu aðgerðir nýju ríkisstjórnarinnar.

Sanngjörn veiðigjöld og hækkun þeirra verður þá einnig skoðuð. Þá verða einnig sett á auðlindagjöld í ferðaþjónustu.

Til skoðunar er einnig að setja á komugjald til Íslands.

„Við erum mjög meðvitaðar um að allar þær úrbætur sem við viljum sjá í velferðarkerfinu munu standa undir sér með lækkun vaxta,“ segir Kristrún.

Formenn flokkanna hafa nú undirritað stjórnarsáttmálann hver fyrir sig.

Viðreisn hafði áður tilkynnt sína ráðherra en þeir eru:

Daði Már Kristófersson verður fjármálaráðherra

Hanna Katrín Friðriksson verður atvinnuvegaráðherra.

Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir verður dómsmálaráðherra

Sigmar Guðmundsson verður þingflokksformaður Viðreisnar.

Inga Sæland verður félags- og húsnæðismálaráðherra

Eyjólfur Ármannsson verður samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra

Ásthildur Lóa verður mennta- og barnamálaráðherra.

Kristrún Frostadóttir verður forsætisráðherra.

Logi Már Einarsson verður menningar- nýsköpunar- og háskólaráðherra.

Jóhann Páll Jóhannsson verður umhverfis- og loftslagsráðherra.

Alma Möller verður heilbrigðisráðherra.

Forseti þingsins verður Þórunn Sveinbjarnardóttir.

Ákveðið hefur verið að fækka ráðuneytum úr tólf í ellefu. Kristrún segir að nokkur hundruð milljónir króna sparist á hverju ári með þessu.

Breytingar verða gerðar á menningar-, viðskipta- og ferðamálaráðuneytinu. Því verður skipt upp og viðskipta- og ferðamálahlutinn verður færður í matvælaráðuneytið. Þetta verður atvinnuvegaráðuneytið.

Menningarhlutinn sameinast í gamla háskóla-, viðskipta- og nýsköpunarráðuneytið. Það verður menningar-, viðskipta- og nýsköpunarráðuneytið.

Húsnæðismálin verða flutt úr innviðaráðuneytinu í félagsmálaráðuneytið. Nýju ráðuneytin kallast samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytið (áður innviðaráðuneytið) og félags- og húsnæðismálaráðuneytið (áður félagsmálaráðuneytið).

Þingsályktunartillaga verður mótuð um að fara í þjóðaratkvæðagreiðslu um áframhaldandi viðræður við Evrópusambandið varðandi aðild Íslands.

Vonast er til að sú kosning geti farið fram eigi síðar en árið 2027.

Strax í upphafi kjörtímabilsins verður nefnd óháðra sérfræðinga skipuð til að vinna skýrslu um kosti og galla krónunnar.

„Frumskylda hvers ríkis er að taka utan um öryggi og traust borgaranna,“ segir Þorgerður Katrín.

Öryggi landsmanna verður eflt með því að fjölga verulega lögreglumönnum.

Tekið verði á skipulagðri glæpastarfsemi, netógnum og ofbeldi og haldið verði áfram að styrkja réttarkerfið í þessu samhengi.

Rætt var um erfiða stöðu Grindvíkinga og sett var inn í stjórnarsáttmálann að lausnir yrðu fundnar í málefnum Grindavíkur.

Auðlindagjöldum verði einnig komið á í ferðaþjónustu segir Þorgerður Katrín.

„Ríkisstjórnin eða þjóðin á margar af helstu náttúruperlum landsins sem við ætlum að taka gjald fyrir,“ segir Þorgerður Katrín.

Þorgerður Katrín segir að gervigreind hafi komið til máls í stjórnarmyndunarviðræðunum og boðar að settar verði reglugerðir um hana. Hún undirstrikar þó að í henni felist tækifæri sem nauðsynlegt sé að beisla.

Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir formaður Viðreisnar tekur næst til máls. Hún undirstrikar að fyrst hafi verið einblínt á efnahagslegan stöðugleika í stjórnarmyndunarviðræðum.

Forgangsverkefni verður að hagræða stjórnsýslu og sameina stofnanir.

Ráðuneytum verður fækkað um eitt.

„Ég vil taka það fram að við ætlum ekki að hækka tekjuskatta á fólk, við ætlum ekki að hækka skatta á lögaðila, við ætlum ekki að hækka fjármagnstekjuskatta og við ætlum ekki að hækka virðisaukaskatta á ferðaþjónustu,“ segir Þorgerður Katrín.

Inga segir að innflytjendur verði aðstoðaðir við það að læra íslensku. Gætt verði samrýmis við nágrannaríki á sviði útlendingamála.

Afturkölluð verður alþjóðleg vernd og fólk sent úr landi gerist það brotlegt um alvarlega glæpi á Íslandi.

Inga Sæland segir að heilbrigðiskerfið verði eflt og ráðist verði í þjóðarátak við umönnun eldra fólks. Meðal annars með því að efla heimahjúkrun.

Fastur heimilislæknir á að vera staðfestur fyrir alla landsmenn.

Auka á við geðheilbrigðisþjónustu.

Engum meðferðarúrræðum vegna fíknisjúkdóma verður lokað yfir sumartímann.

Inga Sæland þakkar fyrir það traust sem Flokki fólksins var sýnt í síðustu kosningum.

„Við ætlum að láta verkin tala,“ segir hún og tekur fram að stór skref verði tekin í að útrýma fátækt.

„Við ætlum að stöðva allt sem heitir kjaragliðnun launa og lífeyris,“ segir Inga.

Hún segir að almannatryggingaþegar séu komnir að samningsborðinu.

Almennt frítekjumark mun hækka upp í 60 þúsund krónur

Tryggð verður aldurstengd örorkuuppbót ævilangt.

Stofnaður verður hagsmunafulltrúi aldraðs fólks.

Gripið verður til frekari aðgerða í að bæta grunnframfærslu almannatrygginga.

Endurskoða á starfsgetumatið.

Lögfesta á samning Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks.

Fatlað fólk verður styrkt til að taka þátt í atvinnulífinu og hugað að stöðu þess í menntakerifnu.

48 daga strandveiðar verða tryggðar í sumar.

Auknar kröfur verða gerðar um gagnsæji í eignarhaldi í sjávarútvegi. Inga Sæland undirstrikar að þetta sé álitið verulega mikilvægt.

Kristrún segir að tekið verði á orkumálum. Flutningskerfi verði styrkt og orkunýting bætt. Leyfisveitingar verði þá einnig einfaldaðar. Stuðst verði áfram við rammaáætlun en ákveðnum verkefnum verði komið í forgang.

Breiða sátt þarf að mynda um vindorku.

Ísland verði kolefnishlutlaust fyrir árið 2040.

Lögð verður áhersla á líffræðilega fjölbreytni og verndun á hafsvæðum.

Ráðist verður í eftirfarandi aðgerðir:

Við verðum með forgangsverkefni sem snúa að hagræðingu í ríkisrekstri

Bæta á skattskil í kerfinu og forðast undanþágur.

Lögð verður áhersla á að móta auðlindastefnu og skynsöm auðlindagjöld verða að renna til nærsamfélagsins.

Efla þarf samgöngur um land allt og rjúfa kyrrstöðu í jarðgangagerð.

Tekið verður á skammtímaleigu íbúða.

Minnka á vægi verðtryggingar í íslensku hagkerfi.

Húsnæðisöryggi fólks verður sett í forgang.

Gripið verður til aðgerða til að stöðva fátækt.

Hagrætt verður í ríkisrekstri.

Samhliða því mun ríkisstjórnin fjárfesta í innviðum til að efla heilbrigðis og velferðarþjónustu

Hugað verður að íslenskri tungu.

Ný ríkisstjórn gengur samstíga til verka. Fyrsta verk er að ná stöðugleika í efnahagslífi með lækkun vaxta og með styrkri stjórn á fjármálum ríkisins. Um leið mun ríkisstjórnin rjúfa kyrrstöðu og stuðla að aukinni verðmætasköpun, segir í inngangi stjórnarsáttmálans.

Kristrún ítrekar það að mikið traust hafi ríkt á milli allra formanna á meðan viðræðum stóð.

Hún byrjar á því að fara yfir innganginn í stefnuyfirlýsingunni. Hún segir yfirlýsinguna talsvert styttri en þær sem voru skrifaðar fyrir fyrri ríkisstjórnir.

Hún segir þetta til marks um að formennirnir hafi náð að komast að kjarna málsins.

Kristrún tekur fyrst til máls og bíður alla velkomna. Hún fór yfir síðustu þrjár vikur í stuttu máli. „Þessir þrír flokkar fengu mjög sterkt umboð,“ segir Kristrún og segir að þær hafi fundið til þakklætis fyrir það traust sem flokkunum hafi verið sýnt.

Kristrún Frostadóttir, formaður Samfylkingarinnar, Inga Sæland, formaður Flokks fólksins og Þorgerður Katrín Gunnlaugsdóttir, formaður Viðreisnar eru mættar á blaðamannafundinn í Hafnarborg þar sem stjórnarsáttmálin verður kynntur ásamt nýrri ríkisstjórn.

Verið velkomin á þessa seinni fréttavakt dagsins þar sem við fylgjumst með blaðamannafundi Samfylkingarinnar, Viðreisnar og Flokks fólksins í Hafnarborg í Hafnarfirði. Á honum verða tilkynntar allar þær ráðherrastöður sem ekki hefur enn verið greint frá í dag.

Viðreisn búin að tilkynna

Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir formaður Viðreisnar tilkynnti strax eftir þingflokksfund hvaða ráðherrar taka við embætti frá Viðreisn í morgun.

Þar kom fram að:

Daði Már Kristófersson verður fjármálaráðherra.

Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir formaður Viðreisnar verður utanríkisráðherra.

Hanna Katrín Friðriksson verður atvinnuvegaráðherra.

Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir verður dómsmálaráðherra.

Ráðherrastöður Samfylkingar

Samkvæmt heimildum fréttastofu verður ráðherraskipan Samfylkingarinnar á þessa leið:

Kristrún Frostadóttir verður forsætisráðherra.

Jóhann Páll Jóhannsson verður umhverfisráðherra.

Logi Már Einarsson verður menningar og nýsköpunarráðherra.

Alma Möller verður heilbrigðisráðherra.

Lítið vitað um ráðherra Flokks fólksins

Ekkert hefur fengist staðfest frá Flokki fólksins um það hverjir verða ráðherrar flokksins. Þó er vitað að flokkurinn mun taka þrjú ráðuneyti.