Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Fritz Már Berndsen Jörgensson flytur.

Útvarpsfréttir.

Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Alþingi ætlar að taka gervigreindina í sína þjónustu. Unnið er að stefnu og reglum um notkun. Ragna Árnadóttir, skrifstofustjóri Alþingis, sagði frá möguleikum þessarar nýjustu tækni fyrir þjóðþingið.

Í spjalli um dönsk málefni sagði Borgþór Arngrímsson m.a. frá mikill umræðu um Sýrland og Sýrlendinga en um 35 þúsund Sýrlendingar búa í Danmörku. Tillaga danskra lækna um áfengir drykkir verði ekki seldir á kvöldin í verslunum var einnig til umræðu.

Út er komin bókin Gengið til friðar, saga andófs gegn herstöðvum og vígbúnaðarhyggju 1946-2006. Stefán Pálsson, sagnfræðingur og miðnefndarmaður í Samtökum herstöðvaandstæðinga, fór í fáeinum orðum yfir söguna.

Tónlist:

Only trust your heart - Stan Getz,

Kings road blues - Barry Carter,

Diamonds and rust - Joan Baez.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Umsjón: Halldóra Björnsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson

Guðbjörg Thoroddsen leikkona hefur gefið út bókina Baujan sem býr yfir einfaldri sjálfsstyrkingaraðferð og byggir á meðvitaðri öndun í tengslum við tilfinningavinnu, úrvinnslu áfalla og áfallastreitu. Guðbjörg eða Bauja eins og hún er kölluð hefur starfað sem ráðgjafi innan skólakerfis og utan samhliða leiklistinni í fjöldamörg ár og miðar bók hennar að því að hafa stjórn á líðan sinni og tileinka sér núvitund. Guðbjörg kom til okkar í dag.

Það eru 20 ár liðin frá því Kolbrún Björnsdóttir opnaði Jurtaapótekið en Kolbrún hefur starfað við grasalækningar frá því hún útskrifaðist úr grasalæknaskólanum í Bretlandi árið 1993.Hugmyndir Kolbrúnar með stofnun Jurtaapóteks var að fræða fólk um lækningamátt jurta og áhrif betri fæðu. Með þetta að leiðarljósi væri auðveldara fyrir hvern og einn að taka sjálfstæðar ákvarðanir varðandi heilsu sína og lífstíl. Við ræddum við Kolbrúnu í þættinum í dag.

Ingunn Sigurjónsdóttir fæddist árið 1906 og smitaðist ung af berklum og dvaldist síðustu árin sem hún lifði á heilsustofnunum. Bréfin sem hún sendi þaðan foreldrum sínum og systkinum lýsa lífinu þar, lækningaaðferðum, andlegu ástandi berklasjúklinga, löngunum og þrám. Úlfar Bragason safnaði bréfunum saman og út er komin bók sem heitir Ykkar einlæg. Við ræddum við Úlfar.

MANNLEGI ÞÁTTURINN - FIMMTUDAGUR 12. DESEMBER

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG HELGA ARNARDÓTTIR

Tónlistin í þættinum

Ragnar Bjarnason, Elly Vilhjálms - Jólin alls staðar.

Þór Breiðfjörð - Allt er svo þögult (heilaga nótt).

Erna Hrönn Ólafsdóttir, Pálmi J. Sigurhjartarson Tónlistarm. - Jól.

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón hefur Arnrún Halla Arnórsdóttir kennari við Menntaskólann á Akureyri og Háskólann á Akureyri, hjúkrunarfræðideild.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Þrír menn sem höfðu kynmök við andlega fatlaða konu að áeggjan yfirmanns hennar eru ekki ákærðir fyrir að nauðga henni. Yfirmaðurinn er ákærður fyrir ítrekuð kynferðisbrot gegn henni um árabil og aðalmeðferð í máli hans hófst í morgun.

Ísraelsher reynir að veikja varnir komandi stjórnar í Sýrlandi með stórfelldum árásum á hernaðarmannvirki. Fjölmargir sýrlenskir flóttamenn hafa snúið aftur heim úr nágrannaríkjum síðustu daga.

Sex vinnuhópar skipaðir fulltrúum Samfylkingar, Viðreisnar og Flokks fólksins funda stíft um helstu málaflokka í tengslum við ríkisstjórnarmyndunarviðræður.

Formaður Eflingar segir að 22 fyrirtæki hafi þegar boðað úrsögn sína úr SVEIT, samtökum fyrirtækja á veitingamarkaði eftir að Efling boðaði aðgerðir gegn aðildarfyrirtækjum samtakanna í gær.

Verði af byggingu sorpbrennslu í Reykjanesi gæti hún séð Reykjanesbæ fyrir heitu vatni. Stjórn Sorpu hefur ákveðið að taka þátt í stofnun undirbúningsfélags um sorpbrennslu.

Formaður Samtaka hernaðarandstæðinga segir uppbyggingu hernaðarmannvirkja á Miðnesheiði sláandi og kallar eftir að hún fái þinglega meðferð.

Snæfríður Sól Jórunnardóttir bætti Íslandsmetið í 100 metra skriðsundi í morgun og tryggði sér um leið þátttökurétt í undanúrslitum heimsmeistaramótsins.

Daglegur fréttaskýringaþáttur þar sem stór og lítil fréttamál eru matreidd á einfaldan hátt.

Í Þjóðleikhúsinu um jólin verður sett upp leikrit sem byggir á verki spænska skáldsins Federico García Lorca, Yerma. Kjarninn í verkinu snýst um þrá aðalsöguhetjunnar eftir því að eignast barn. Ástrálski leikhúsmaðurinn Simon Stone skrifar sjálfstætt verk sem byggir á þessu leikriti Lorca.

Rætt er við Margréti Jónsdóttur Njarðvík sem kenndi spænskar bókmenntir um árabil og þýddi leikrit Lorca á sínum tíma og þýðanda leikrits Simon Stone, Júlíu Margréti Einarsdóttur.

Umsjón: Ingi Freyr Vilhjálmsson

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

Í meira en fjóra áratugi hefur kaffistofa Samhjálpar tekið við fólki sem hafa ekki tök á að sjá sér fyrir mat sjálft, veitt þeim tímabundið húsaskjól og gefið þeim að borða. Starfsemi kaffistofunnar hefur þróast og breyst í gegnum árin og segja má að starfsemin hafi aldrei verið mikilvægari en í dag. Þó er framtíð kaffistofunnar óljós, en Samfélagið kíkti í heimsókn til að fræðast um starfsemina í Borgartúni.

Á dögunum varð eftirlitsmaður Fiskistofu fyrir því að skotið var á dróna sem hann nýtti til eftirlits. Þetta var í þröngum firði vestur á fjörðum og skotin glumdu, þrjú í röð. Manninum var brugðið - enda skammt undan sjálfur, að stjórna drónanum. Viðar Ólason, sviðsstjóri veiðieftirlitssviðs, fiskistofu, er gamall sjómaður. Hann bindur vonir við að atvikið hafi verið undantekning en veit að andúð í garð Fiskistofu grasserar í sumum hópum. Við ræðum þetta alvarlega atvik við Viðar og einnig um fiskveiðieftirlitskerfið í heild, kosti og galla.

Tónlist í þættinum:

BARR - Allt haf.

Útvarpsfréttir.

Tónlist frá ýmsum tímum úr ólíkum héruðum Djasslandsins. Íslenskt og erlent í bland.

Tónlist frá útsendingarlogg 2024-12-11

Ellington, Duke and his Orchestra, Ellington, Duke - Tourist point of view.

Garofalo, Brian, Kunkel, Russ, Clayton, Merry, Matthews, Sherlie, King, Clydie, Walsh, Joe, Fields, Venetta, Russell, Leon - Hummingbird.

Freysteinn Gíslason - Brotsjór.

Óskar Guðjónsson, Magnús Jóhann Ragnarsson - Hundaeigandi.

Buchanan, Jakob - Calls from the Past.

Tómas R. Einarsson, Matthías Hemstock, Winther, Jens, Jóel Pálsson, Eyþór Gunnarsson - Undir snjónum.

Ingibjörg Elsa Turchi - Physalia.

Skúli Sverrisson - Móðir.

Adams, George, Walrath, Jack, Mingus, Charles, Richmond, Dannie, Pullen, Don - Remember Rockefeller at Attica.

Útvarpsfréttir.

Fólk og menning í strandbyggðum á Íslandi.

Umsjón: Pétur Halldórsson.

Finnbogi Bernódusson, vélsmiður og sagnaþulur í Bolungarvík, ræðir um sögu sjósóknar í Bolungarvík við Ísafjarðardjúp, allt frá því þegar Þuríður sundafyllir nam þar land síðla á landnámsöld. Finnbogi segir frá staðháttum í Bolungarvík þar sem stutt er á gjöful mið en þar voru líka góðar aðstæður til að setja upp báta og sveitin gat séð sjómönnum fyrir ýmsu sem þá vanhagaði um, ekki síst sýrunni í kútinn sem löngum var eini kosturinn í dagróðrunum. Löngum hefur verið fjölmennt í Bolungarvík á vertíðum og Finnbogi telur að snemma hafi þar verið mörg hundruð og upp í þúsund manns og hundrað bátar og því hefur fylgt mikið líf og fjör. Hann segir frá bolvíska bátalagið, tvístöfnungunum sem minna á skip landnámsmannanna, ræðir um hvers vegna línuveiðar hafa verið stundaðar frá Bolungarvík en ekki netaveiðar og fleira. Inn á milli frásagna Finnboga er litið inn í hinni endurgerðu verbúð í Ósvör í Bolungarvík þar sem Jóhann Hannibalsson safnvörður segir gestum frá ýmsu sem þar er að sjá, bátnum Ölveri, sjóklæðunum og fleiru.

Útvarpsfréttir.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Melkorka Ólafsdóttir.

Þórarinn Eldjárn fæddist í Reykjavík árið 1949. Megnið af uppvaxtarárunum bjó hann í Þjóðminjasafninu, eða þar til að faðir hans, Kristján Eldjárn, varð forseti Íslands og fjölskyldan flutti á Bessastaði. Heimilislífið einkenndist af húmor og unun af skáldskap og bestu tilsvörin voru í bundnu máli. Þórarinn lærði bókmenntafræði og heimspeki í Lundi í Svíþjóð og segist kannski meðvitað hafa reynt að læra eitthvað sem gerði hann lítt hæfan á almennum vinnumarkaði.

Þórarinn var heimavinnandi húsfaðir í Svíþjóð þegar hann gaf út sína fyrstu bók, ljóðabókina Kvæði árið 1974. Bókin vakti mikla athygli og með henni skapaði Þórarinn sér strax sína sérstöðu; að yrkja háttbundin ljóð utan um hversdagsleg viðfangsefni, þar sem kímnin er aldrei langt undan. Þessi einkenni hafa fylgt skáldskap Þórarins alla tíð síðan þó hann hafi fljótlega afsannað það fyrir sjálfum sér og öðrum að hann þyrfti á bragarháttunum að halda til þess að koma frá sér góðum texta.

Það er óhætt að segja að Þórarinn sé afkastamikill höfundur. Á 50 ára starfsævi hefur hann sent frá sér fjöldan allan af ljóðabókum, skáldsögum og smásagnasöfnum auk þess að vera ötull þýðandi. Hann hefur auk þess samið fjölda ljóðabóka fyrir börn í samstarfi við systur sína Sigrúnu Eldjárn og hlotið fyrir þær fjölmargar viðurkenninar. Þórarinn var borgarlistamaður Reykjavíkur árið 2008 og hlaut Verðlaun Jónasar Hallgrímssonar á degi íslenskrar tungu árið 1998. Auk þessa hafa bækur hans hlotið Bókmenntaverðlaun starfsfólks bókaverslana. Skáldsaga hans Brotahöfuð var tilnefnd til Bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs 1999 og 2013 hlaut hann Viðurkenningu Sænsku akademíunnar fyrir kynningu á sænskri menningu erlendis.

Þórarinn Eldjárn er gestur okkar í svipmynd dagsins.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Melkorka Ólafsdóttir

Útvarpsfréttir.

Popp og pólitík

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Kristján Guðjónsson

Popp og pólitík

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Kristján Guðjónsson

Hinn 26 ára Luigi Mangione var handtekinn í Pennsylvaniu í fyrradag og sakaður um kaldrifjað morð á forstjóra eins stærsta sjúkratryggingafyrirtækis Bandaríkjanna í síðustu viku. Allt frá því að morðið átti sér stað hefur honum verið hampað sem hálfgerðri alþýðuhetju á internetinu, og ekki minnkaði aðdáunin eftir að myndir af honum fóru í dreifingu. Kristján og Lóa ræða aftengingu á samfélagsmiðlum, meme, fallega glæpamenn og djúpstæða reiði bandarísku þjóðarinnar.

Persepólis er einhver þekktasta myndasaga síðari ára. Þetta er uppvaxtarsaga íranska höfundarins Marjane Satrapi þar sem spaugilegar hversdagssenur í lífi höfundar og harmleikur þjóðar fléttast listilega saman. Lóa ræðir um írönsku byltinguna, klerkastjórnina og Persepólis við Kjartan Orra Þórsson, Íransfræðing.

"Ef hér er eitthvað til sem heitir þjóð þá er hún kannski eins konar bókaklúbbur, fólk sem les, ræðir lesefnið, kemst að sameiginlegum skilningi og snýr sér þá að næstu bók." Þetta segir Haukur Már Helgason meðal annars í síðasta pistli sínum um upplýsingaóreiðu í Lestinni þetta haustið.

Kvöldfréttir útvarps

Kvöldfréttir útvarps

Fjölmörg tifelli um ofbeldi karla á konum hafa komið upp að undanförnu. Lögfræðingur hjá ríkislögreglustjóra segir langflesta gerendur vera karla.

Ísland þarf að auka enn frekar framlög sín til öryggis- og varnarmála, segir formaður Varðbergs. Aukin hernaðarumsvif á Íslandi eru í samræmi við þróun mála annars staðar á Norðurslóðum, að hans sögn.

Unnið er að viðgerð á Víkurstreng sem flytur rafmagn til Víkur í Mýrdal. Nýr strengur var lagður í rör undir Skógá.

Á fimmta tug fórust þegar bátur fullur af flóttafólki sökk á Miðjarðarhafi. Ellefu ára gömul stúlka fannst á reki þremur dögum eftir skipsskaðann.

Formaður stéttarfélagsins Eflingar segir að ekki verði fallið frá aðgerðum gegn aðildarfyrirtækjum SVEIT (Samtökum fyrirtækja á veitingamarkaði) þótt samtökin hyggist endurskoða kjarasamning sinn við stéttarfélagið Virðingu.

Umsjón: Ævar Örn Jósepsson og Þorgils Jónsson

Tæknimaður: Mark Eldred

Stjórn útsendingar: Annalísa Hermannsdóttir

Skemmtilegir þættir fyrir börn og fullorðna um barnamenningu af ýmsum toga. Umsjón: Sigrún Harðardóttir.

Við grúskum í gömlum sögum, leikritum og söngvum eftir norska listamanninn Thorbjörn Egner sem er meðal annars þekktur fyrir að skrifa Dýrin í Hálsaskógi og Kardemommubæinn. Thorbjörn Egner var alveg ótrúlegur listamaður og mjög fjölhæfur. Hann var ekki bara rithöfundur heldur var hann líka leikskáld, hannaði búningana og sviðsmynd, leikstýrði og ekki nóg með það heldur samdi hann tónlistina í leikverkunum líka! Við kynnumst verkum Egners með áherslu á Kardemommubæinn og Karíus og Baktus.

Gestir eru leikararnir Kjartan Darri Kristjánsson og Örn Árnason.

Umsjón: Sigrún Harðardóttir

Veðurstofa Íslands.

Dánarfregnir.

Tónleikahljóðritanir með innlendum og erlendum flytjendum.

Hljóðritun frá tónleikum Sinfóníuhljómsveitarinnar í Prag sem fram fóru í Betlehem kapellunni í Prag, 5. janúar s.l.

Á efnisskrá eru verk eftir Antoni Vivaldi, Wolfgang Amadeus Mozart, Josef Matěj og Antonio Salieri.

Einleikarar: Jiří Houdek trompetleikari, Jakub Bovák víóluleikari, David Pokorný fiðluleikari og básúnuleikarinn Pavel Cermák.

Stjórnandi: Petr Popelka.

Umsjón: Una Margrét Jónsdóttir.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: [email protected]

Í meira en fjóra áratugi hefur kaffistofa Samhjálpar tekið við fólki sem hafa ekki tök á að sjá sér fyrir mat sjálft, veitt þeim tímabundið húsaskjól og gefið þeim að borða. Starfsemi kaffistofunnar hefur þróast og breyst í gegnum árin og segja má að starfsemin hafi aldrei verið mikilvægari en í dag. Þó er framtíð kaffistofunnar óljós, en Samfélagið kíkti í heimsókn til að fræðast um starfsemina í Borgartúni.

Á dögunum varð eftirlitsmaður Fiskistofu fyrir því að skotið var á dróna sem hann nýtti til eftirlits. Þetta var í þröngum firði vestur á fjörðum og skotin glumdu, þrjú í röð. Manninum var brugðið - enda skammt undan sjálfur, að stjórna drónanum. Viðar Ólason, sviðsstjóri veiðieftirlitssviðs, fiskistofu, er gamall sjómaður. Hann bindur vonir við að atvikið hafi verið undantekning en veit að andúð í garð Fiskistofu grasserar í sumum hópum. Við ræðum þetta alvarlega atvik við Viðar og einnig um fiskveiðieftirlitskerfið í heild, kosti og galla.

Tónlist í þættinum:

BARR - Allt haf.

eftir Birgi Sigurðsson. Höfundur les. –

„Hann var fastur í seigfljótandi neti lengst úti í myrkum geimnum. Hann reyndi að losa sig en möskvar myrkursins lögðust þéttar að honum. Skyndilega greindi hann ofurskært ljós í fjarska.“ - Þannig hefst þessi saga sem segir frá Arnari, manni á besta aldri sem kominn er á ákveðin endimörk í lífi sínu. Hjónabandi hans er í rúst, heilsan kannski á tæpu stigi, og Arnar ákveður að yfirgefa Reykjavík og snúa aftur á æskustöðvarnar í sveitinni. Þar tekur líf hans aðra stefnu og öðlast nýtt inntak. Hann nær eins konar viðkvæmu jafnvægi í sál sinni, en jafnframt gerast atburðir sem snerta hann djúpt. Sagan lýsir dramatísku uppgjöri, eins og fleiri verk höfundarins.

(Áður á dagskrá 2009)

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson

Guðbjörg Thoroddsen leikkona hefur gefið út bókina Baujan sem býr yfir einfaldri sjálfsstyrkingaraðferð og byggir á meðvitaðri öndun í tengslum við tilfinningavinnu, úrvinnslu áfalla og áfallastreitu. Guðbjörg eða Bauja eins og hún er kölluð hefur starfað sem ráðgjafi innan skólakerfis og utan samhliða leiklistinni í fjöldamörg ár og miðar bók hennar að því að hafa stjórn á líðan sinni og tileinka sér núvitund. Guðbjörg kom til okkar í dag.

Það eru 20 ár liðin frá því Kolbrún Björnsdóttir opnaði Jurtaapótekið en Kolbrún hefur starfað við grasalækningar frá því hún útskrifaðist úr grasalæknaskólanum í Bretlandi árið 1993.Hugmyndir Kolbrúnar með stofnun Jurtaapóteks var að fræða fólk um lækningamátt jurta og áhrif betri fæðu. Með þetta að leiðarljósi væri auðveldara fyrir hvern og einn að taka sjálfstæðar ákvarðanir varðandi heilsu sína og lífstíl. Við ræddum við Kolbrúnu í þættinum í dag.

Ingunn Sigurjónsdóttir fæddist árið 1906 og smitaðist ung af berklum og dvaldist síðustu árin sem hún lifði á heilsustofnunum. Bréfin sem hún sendi þaðan foreldrum sínum og systkinum lýsa lífinu þar, lækningaaðferðum, andlegu ástandi berklasjúklinga, löngunum og þrám. Úlfar Bragason safnaði bréfunum saman og út er komin bók sem heitir Ykkar einlæg. Við ræddum við Úlfar.

MANNLEGI ÞÁTTURINN - FIMMTUDAGUR 12. DESEMBER

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG HELGA ARNARDÓTTIR

Tónlistin í þættinum

Ragnar Bjarnason, Elly Vilhjálms - Jólin alls staðar.

Þór Breiðfjörð - Allt er svo þögult (heilaga nótt).

Erna Hrönn Ólafsdóttir, Pálmi J. Sigurhjartarson Tónlistarm. - Jól.

Popp og pólitík

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Kristján Guðjónsson

Popp og pólitík

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Kristján Guðjónsson

Hinn 26 ára Luigi Mangione var handtekinn í Pennsylvaniu í fyrradag og sakaður um kaldrifjað morð á forstjóra eins stærsta sjúkratryggingafyrirtækis Bandaríkjanna í síðustu viku. Allt frá því að morðið átti sér stað hefur honum verið hampað sem hálfgerðri alþýðuhetju á internetinu, og ekki minnkaði aðdáunin eftir að myndir af honum fóru í dreifingu. Kristján og Lóa ræða aftengingu á samfélagsmiðlum, meme, fallega glæpamenn og djúpstæða reiði bandarísku þjóðarinnar.

Persepólis er einhver þekktasta myndasaga síðari ára. Þetta er uppvaxtarsaga íranska höfundarins Marjane Satrapi þar sem spaugilegar hversdagssenur í lífi höfundar og harmleikur þjóðar fléttast listilega saman. Lóa ræðir um írönsku byltinguna, klerkastjórnina og Persepólis við Kjartan Orra Þórsson, Íransfræðing.

"Ef hér er eitthvað til sem heitir þjóð þá er hún kannski eins konar bókaklúbbur, fólk sem les, ræðir lesefnið, kemst að sameiginlegum skilningi og snýr sér þá að næstu bók." Þetta segir Haukur Már Helgason meðal annars í síðasta pistli sínum um upplýsingaóreiðu í Lestinni þetta haustið.